جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
فیزیک
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 30
بررسی و نقد فیزیکالیسم جدید براساس نظام فلسفی صدرایی
نویسنده:
پیمان حیدری کایدان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیدهامروزه در فضای فلسفی معاصر غرب از فیزیکالیسم بیشتر صحبت به میان می‌آید تا ماتریالیسم (مادی‌گرایی) و آن را می‌توان نسل و شق جدیدی از مادی‌گرایی دانست. فیزیکالیسم در واقع ایده‌ایست که بر اساس آن همه‌ی چیزهایی که در این جهان وجود دارند، فیزیک‌اند و هیچ چیز ورای و یا بیش از امور فیزیکی وجود ندارد. پیامدی که چنین نگرش وجود‌شناختی (در واقع فیزیکالیسم از این اصل معرفت‌شناختی که فیزیک کاملترین علم است، این نتیجه وجود‌شناختی را می‌گیرد) به بار آورده، طرد و انکار ماوراءالطبیعه است. در فیزیکالیسم تعبیر فیزیکی جایگزین تعبیر مادی شده است و این به این دلیل که بشر به نتایج و نظریه‌هایی در باب ماده دست یافته، که با تعریفی که از ماده در گذشته کرده‌اند، سازگار نیست و انسان امروزی و فیزیک را با چالش و ابهام روبرو کرده به گونه‌ای که نتواستند به تعریف درستی از ماده برسد، چیزی که همواره به دنبال آن بوده‌اند؛ و این در حالی است که متفکران اسلامی، به خصوص ملاصدرا تعریف واقعی از ماده و بویژه ماده اولیه که شکل‌دهنده تمامی مراتب وجودات مادی است ارائه کرده که در واقع همان گمشده فیزیکالیست‌ها و دانشمندان فیزیک می‌باشد و بشر با توسل به این آراء و مبانی می‌تواند به تبیین درستی از هستی و ماده دست یابد و لذا ما در این مجال ضمن تعریف فیزیکالیسم و مسائل آن و نیز ماده و مسائل مربوطه به چگونگی تعریف و پرداختن به ماده در فیزیک قدیم (طبیعیات) و نیز در ادامه به جایگاه ماده در فیزیک جدید و اینکه بشر امورزی به چه نتایجی از حقیقت ماده دست یافته است پرداخته و فیزیکالیسم برای توجیه برخی اموری که برای آنها دشوار است و فیزیک امروز جوابگو نیست آن را به فیزیک آینده موکول کرده‌اند البته، فیزیکالیسم اگر بر مبنای فیزیک آینده بنا شود چه بسا بتواند ماوراءالطبیعه را تأیید و توجیه کند ولی فیزیکالیسم امروز از این قضیه برداشت پوزیتیویستی داشته و براساس تعصبات پوزیتیوستی برداشتی جز طرد ماوراء و توجه صرف به فیزیک نداشت، و بعد به سراغ مبانی صدرایی و جایگاه ماده در فلسفه وی می‌رویم و در آخر هم به تفاوت نگرش در فلسفه صدرایی و فیزیکالیسم در باب شناخت و تعریف ماده اشاره خواهیم کرد و اینکه بشر با تکیه بر آراء و مبانی صدرایی می‌تواند به گمشده خود در این عرصه دست یابد.
مشخصات اثر
بررسی امکان تقلیل تبیین‌های زیست‌شناسی به تبیین‌های فیزیک و شیمی از منظر کلر و دوپره
نویسنده:
محمود مژده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
از سال 1953 میلادی با کشف ساختار دی ان ای توسط واتسون و کریک گروهی از فیلسوفان علم و زیست‌شناسی را به رویکردی تقلیل‌گرایانه امیدوار کرد تا در نتیجه آن بتوانند اصول، نظریه‌ها، ویژگی‌ها، کارکردها، واژگان، مفاهیم و نهایتاً تبیین‌های زیست‌شناسی را با معادل‌های آنها در شیمی و فیزیک تقلیل دهند، چراکه معتقد بودند قدرت تبیینی و پیش‌بینی فیزیک به همراه شفافیت در تبیین‌های آن، امکان معرفت ما را افزایش می‌دهد. خانم اِولین فاکس کلر از جمله مدافعان تقلیل‌گرایی است و معتقد است تقلیل تبیین‌های زیست‌شناسی به تبیین‌های شیمی و فیزیک در آینده علی‌الاصول ممکن است. اساس استدلال وی بر اتخاذ قرائتی تکاملی از مفهوم کارکرد استوار است. در مقابل جان دوپره معتقد است که پیچیدگی‌های حاکم بر سیستم‌های زیستی و نامتعین بودن کارکرد هستومندهای زیستی، تقلیل‌گرایی را ناممکن می‌سازد. او در دفاع از دعوی خود بر وجود ویژگی‌های نوخاسته در هستومندهای زیستی و علیت نزولی بر سیستم‌های زیست‌شناسی تأکید می‌کند و تقلیل در سطح تبیین‌ها را حتی در آینده هم ناممکن می‌داند. با نقد استدلال طرفین می‌توان نشان داد که زیست‌شناسی سیستم‌ها چگونه آنها را به هم نزدیک می‌کند. به‌نظر می‌رسد با اتخاذ روش تقلیل‌گرایی موضعی بتوان راهکاری یافت که به رشد معرفت یاری رساند.
صفحات :
از صفحه 195 تا 234
مشخصات اثر
حرکت جوهری ملاصدرا و تطبیق آن با علم فیزیک
نویسنده:
حسن هاشمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
از مهمترین مسائل فلسفه در قرون جدید که ملاصدرا آن را برهانی کرد، بحث حرکت جوهری است. موضوعی که از زمان قبل از ارسطو وجود داشته و فلاسفه قدیم به آن پرداخته بودند اما در این میان، فیلسوفانی بوده و هستند که حرکت در جوهر را قبول ندارند؛ مانند پارمنیدس، زنون، بوعلی سیناو...در پژوهش این سوال مطرح است با توجه به اینکه هم اینک فیزیک از رشد و تعالی قابل توجهی در دنیای علم برخوردار شده است، آیا حرکت جوهری در فلسفه ، ارتباط و تطابقی با مسائل حرکت در فیزیک دارد؟ آیا حرکات عناصر اتم می تواند مصداق حرکت جوهری باشد؟ از آنجایی که دانشمندان فیزیک از جمله ماکس پلانک و نیلز بور ثابت کردندکه انرژی داخل یک اتم حالت پرتو افشان نوسان کننده را دارد و الکترون داخل آن از مداری به مدار دیگر حرکت می کند و انرژی در طول مسیر، دچار نوسان می شود بدون اینکه از بین برود. از طرفی مباحث نور نیز با موضوع حرکت جوهری در فلسفه مطابقت دارد؛ لذا می توان یک آشتی و ارتباط تنگاتنگی بین فلسفه و فیزیک برقرار نمود و اعتقاد پروفسور هاوکینگ، مبنی بر تمام شدن عمر فلسفه را به بوته فاموشی سپرد و در واقع فیزیک و فلسفه را کامل کننده یکدیگر دانست. از آنجایی که مسائل فیزیک علی رغم حسی و تجربی بودن، از زیر بنای ریاضی و عقلی برخوردار هستند، می توان به ارتباط بین حرکت مطرح در فیزیک و فلسفه حکم کرد؛ با این تفاوت که فلسفه در انقسام ماده که بستر حرکت است، از نظر ذهنی و عقلی، تا بی نهایت پیش می رود اما فیزیک از حد فرضیه، نمی تواند فراتر برود، چراکه هنوز ابزار اندازه گیری حرکت تا بی نهایت که از ذهن فیلسوف طراوش می کند، ساخته نشده است!
مشخصات اثر
قرآن و کروی بودن زمین
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF نسخه htm
وضعیت نشر :
دائرة المعارف اسلامی طهور,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
مشخصات اثر
تعامل علم و دین بر مبنای روش شناسی برنامه های پژوهشی لاکاتوش
نویسنده:
محمد محمدرضایی، سید مهدی بیابانکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران,
چکیده :
علم و دین به لحاظ نظری دو جنبه متفاوت از فهم انسان و به لحاظ عملی دو مشغله بنیادی او به شمار می آیند. از آنجا که علم و دین، هر دو درباره حقیقت اظهار نظر می کنند، به ناچار پرسش در خصوص ارتباط میان آنها مطرح می شود. دیدگاه های تمایز، تعارض تلاقی و تأیید و مکملیت هر کدام به یک دغدغه اصیل از نحوه ارتباط میان علم و دین توجه کرده و در عین حال حاوی نقاط ضعف و اشکالات اساسی می باشند. روش شناسی برنامه های پژوهشی لاکاتوش، مدل مناسبی برای تبیین نظری نحوه ارتباط میان علم و دین به شمار می آید. با تعدیل در برنامه پژوهشی لاکاتوش می توان نظریات علوم تجربی را به برنامه های علمی– فلسفی و الهیات ادیان توحیدی را به برنامه های دینی فلسفی مبدل ساخت. با ارائه رهنمودهای ایجابی و سلبی در این خصوص، رابطه میان علم و دین را به یک گفتگوی سازنده و غنا بخشی متقابل تبدیل کرد.
صفحات :
از صفحه 19 تا 44
مشخصات اثر
واکاوی مناسبات علم و دین در نگاه هانس کونگ
نویسنده:
حمید رضانیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
چکیده :
نوشتار حاضر در پی آن است که ضمن بررسی اثر یکی از صاحب نظران مطرح در این حوزه، با رویکرد توصیفی تحلیلی، به بررسی مناسبات علم و دین از منظر هانس کونگ به عنوان یکی از نظریه پردازان معاصر، بپردازد. به نظر می رسد که هانس کونگ ضمن آنکه خود یک مسیحی معتقد به شمار می رود و دلبستگی او همواره به سمت تلاش در بهینه سازی رابطه میان علم و دین بوده است که مهمترین آرا ء او بصورت پراکنده و نوشته هایش بیان گردیده است. کونگ به فراخور ممکن، در این مبحث ورود نموده است. هرگاه فرضیه ای در علوم مختلف مطرح می گردد و پس از مدتی فرضیه های تازه تری آن را کنار می زنند و یا بعضا به صورت قانون مقبولیت عام پیدا می کنند در حالی که ادیان همه برای اجرای دستورهای یک منبع متعالی قیام کرده اند و حال که علم را پیامبری نیست پس هر لحظه بشر در انتظار فرضیه و نظریه تازه ای است، در واقع با ابزار علم امروزی دین منطقا قابل نفی نیست. چنانکه از کلام وی نیز چنین استنباط می گردد. بر این اساس، این نوشتار بر آن است تا با ارائه کلیتی از مباحث مطروحه در این حوزه چگونگی رابطه این دو مقوله مهم را از نگاه این فیلسوف بویژه در برخی حوزه های کاربردی مانند آغاز جهان، خلقت و غیره بررسی نماید. کونگ را می توان یکی از حامیان نظریه سازگاری بلکه همکاری و تعاضد قلمداد کرد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 49
مشخصات اثر
ماده طبیعى در حکمت سینوى
نویسنده:
غلامحسین رحیمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
در این مقاله ماده به منزله موضوعى مشترک براى علم و فلسفه، کانون بررسى و تحلیل قرار مى گیرد. در این مسیر، نخست به آراى برخى از فلاسفه و صاحب نظران متقدم و متأخر درباره ماده اشاره، و سپس ماده در مفاهیم ماده اولیه، ماده ثانویه و ماده تجربى و نسبت آنها با یکدیگر تحلیل مى شود. مفهوم ماده در فلسفه اسلامى طى سده هاى متمادى تغییرى نکرده و یافته هاى شگرف علمى در این باره، فیلسوفان مسلمان را متأثر و به روز نساخته است. در نتیجه این تعاریف هیچ گونه ربط و نسبتى با ماده مورد مطالعه علوم تجربى ندارد. در این مقاله نشان داده مى شود که چنانچه از منظر جدیدترى به ماده در فلسفه اسلامى بنگریم، مى توانیم ارتباط مناسبى میان ماده برهانى در فلسفه اسلامى و ماده تجربى در دانش جدید بیابیم.
صفحات :
از صفحه 121 تا 144
مشخصات اثر
بازخوانی اساطیری علمی نظریه ذره در اشعار عرفانی عطار
نویسنده:
لیلا غلامپور ، محمود طاووسی ، شهین اوجاق علیزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژه‌های اصلی :
فیزیک , عالم کبیر و صغیر
چکیده :
نظریة ذره حاصل تحقیقات فیلسوفان یونان باستان است و محققانی چون لوکیپوس و دموکریتوس آن را پرورده اند. این نوشتار به تحلیل یکی از اندیشه های محوری عطّار؛ یعنی تاّمل در ذرّات و اسرار آن و مقایسة ذّره با نظریّات فیلسوفان یونان باستان و دانشمندان پرداخته و سپس آن را با ایدة فلسفی عرفانی عالم کبیر در عالم صغیر تحلیل نموده است. این مقاله در نظر دارد تا ضمن بازخوانی ذره در شعر عطار، از منظر ارتباط آن با آموزه های عرفانی شاعر، به بررسی سیر تکاملی آن تا دنیای علم بپردازد. نتیجة پژوهش نشان می دهد که عطار در آثارش علی رغم این که از حکمت یونان تبری می جوید، اما در بسیاری از موارد نظریاتش در بارة ذره با آن ها اشتراک دارد. در نگاه اول تقابل ذره و خورشید، به نحو بارزی می تواند مقولة تغییر و دگرگونی را که هدف اصلی ارشاد و تربیت عرفانی است، به سالکان نشان دهد و در مراحل بالاتر، آموزه هایی چون وجود جهان کبیر در جهان صغیر، وحدت وجود و فناء فی الله را که هدف غایی تعلیمات عرفانی است، به مریدان ارایه نماید. همچنین توصیفات مذکور حاوی آموزش هایی چون حرکت، حیرت، معرفت و ... . ذره و ویژگی های آن دستمایة شاعر در توصیف منازل سلوک گردیده و زمینه را برای تسهیل آموزش تعالیم بلند عرفانی هموار نموده و ضمن تقویت تخیل شاعر، فرصت مناسبی را برای رمزپردازی و تمثیل سازی وی فراهم کرده است. ذره در شعر عطار رمز سالک راه و نماد عالم صغیر است.
صفحات :
از صفحه 175 تا 205
مشخصات اثر
آسیب شناسی فرهنگ و تمدن اسلامی در زمینه تولید علم در جهان امروز
نویسنده:
احمدرضا بهنیافر
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
چکیده :
تولید علم در تمدن اسلامی که به لحاظ تئوری و در شیوه عملی مورد عنایت خاص قرار گرفته است ناشی از توجه اسلام به علم و تمدن و استفاده نقادانه از سایر تمدن ها می باشد، به طوری که مسلمانان طی چند قرن، در علوم مختلف پیشرفت شگفت انگیزی داشتند و بطور چشمگیری سیادت علمی خود را بر جهانیان دیکته کردند، البته این پیشرفت ها بنا به دلایلی موقتا متوقف شد و سپس با تسلط استعمار بر ممالک اسلامی، توقف مسلمانان در تولید علم به شکل کاملتری رقم خورد. در دوران اخیر با ایجاد تفکر احیای تمدن اسلامی، رشد نسبی را در زمینه تولید و توسعه شاهدیم ولیکن آسیب هایی این مساله را از جهات مختلف تهدید می نماید که باید در صدد یافتن راه کارهایی برای مقابله با آنها بود. در مقاله حاضر با استفاده از روش تاریخی تطبیقی و با نگاهی به تولید علم در تمدن اسلامی، در گذشته و حال به آسیب شناسی این مساله در دنیای امروز و راه کارهای مقابله با آن پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 173 تا 201
مشخصات اثر
ترمودینامیک شیمیایی ومکانیک کوانتومی مبنایی برای مطالعهالهیات وجهان بینی دینی
نویسنده:
زهرا سیّار
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پیشرفت فوق‌العاده‌ علوم‌ در دوران‌ تمدن‌ طلایی‌ اسلام‌ نتیجه‌ اهمیت‌ و ارزش‌ علم‌ ودانش ودعوت‌ به‌ مطالعه‌ آفرینش‌ بود . قرآن با تاکید بر واقعیت طبیعت به عنوان باز نمود علم الهی، علم ودین را در تعامل تکمیلی با یکدیگر قرار داده است . به‌ عقیده پاپ‌، این‌ دو می‌توانند اثر سازنده‌ای‌ بر یکدیگر نیز داشته‌باشند: «علم‌ می‌تواند دین‌ را از خرافات‌ برهاند و دین‌ می‌تواندعلم‌ را از بت‌پرستی‌ و مطلق های‌ باطل‌ بپیراید». هدف علم ، توصیف و تبیین پدیده‏هاى مادى است و دین نیزدر کنار دعوت به شناخت طبیعت برای ما روشن کرده که شما هیچ گاه نمی توانید به ذات برخی از پدیده ها برسید . لذا به نظر می رسد اصل عدم قطعیت هایزنبرگ گواهی براین مدعاست که ما هیچ گاه نمی توانیم ذاتطبیعت را درک کنیم. ‌دین‌ را می توانبا زبانفیزیک‌ درک کرد ودرباره‌ آن‌بر اساس‌ نظریه ‌های‌ ترمودینامیک‌ و مکانیک کوانتوم قضاوت‌ کرد و الهیّات‌ را ورای‌ فیزیک‌ دانسته و باور داشت کهفیزیک‌ در شکل‌ دادن‌به‌ آن‌ سهم‌ دارد. از این رو دروازه ای برای درکالهیات مبتنی بر دانش باز می شود.هدف اصلیاین مقاله ، تلاشی است که نشان دهیم ،رویکرد هایی در حوزه علم و دانش و معنویت بشری به موازات یکدیگر در حال رخ دادن است که به تدریجفاصله فیزیک و متافیزیک را از بین می برد و نیزدر می یابیم، مکانیک کوانتوم نمونه‌ فعالیت عالی ذهن انسانی استکه هدف آن اتصال به هسته مرکزی واقعیت از طریق ابعاد نامکشوف می باشد . مکانیک کوانتوم با سربلندی قادر است حقیقت انسان را در کنار حقیقت کائنات، سنجیده و دور از تناقض، تبیین کند . آگاهی بیشتر بر حقیقت انسانی، مقدمه نزدیکی به حقیقت بیکران خداوند است.در مبحث ترمودینامیک ، آنتروپی یا بی نظمی نیزمطرح شدهاست. این برهان، ازلی بودن جهان را نفی می کند، که اگر جهانازلی باشد، یعنی شروعی در زمان نداشته باشد، ما همواره بی نهایت زمان را پشت سر گذارده ایم و با توجه به این که آنتروپی جهان در حال افزایش است در نتیجه جهان باید در بی نظمی مطلق به سر برد، طوری که هیچ فرآیندی انجام نخواهد شد. چون می بینیم جهان در چنین حالتی نیست،پس جهان نمی تواند ازلی باشد و حتما باید شروعی در زمان داشته باشد.این تحقیقدر پنجفصل ارائه شده است. در فصل اول مقدماتی از موضوعدر رابطه با کتاب آسمانی ،‌ علم و دین آمده استو درفصل دوم مطالعات نظری شامل تاریخچه علمی وتاریخچه فلسفی و مباحث علمی ترمودینامیک شیمیایی و مکانیک کوانتوم مطرح شده است. فصل سومشامل روش شناسی ونظریات برخیدانشمندان غربی معاصر است.درفصلچهارم تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق ازجنبه اعتقادى مطرح شده است و درفصل پنجم نتیجه گیری مباحث و پیشنهاداتارائه گردیده است.به طور کلی ، باتوجه به مطالب اینتحقیق، بدیهی است کهیک وجود مطلق در کائنات هست که این وجود دارای شعور مطلق است وهمه واقعیت های عالم از آن ناشی می شود .
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 30