جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مساله جانشینی و ولیعهدی شاهان قاجار، یکی از مشکلات اساسی در ساختار سیاسی آن دولت به شمار می رفت که در مقاطعی دولت و کشور را با بحران و جنگ داخلی مواجه ساخت. قاجارها بر اساس وصیت آقامحمدخان و نیز سنن ایلی، قاعده ای برای ولیعهدی و جانشینی ترتیب دادند که هیچ گاه به عنوان یک قانون مورد پذیرش عمومی در بخش هایی از ساختار سیاسی و اداری دولت و طیفی از طبقات ممتاز در این ساختار قرار نگرفت. این قاعده که در اصل در راستای تداوم و تثبیت سلطنت در طایفه قوانلو به عنوان طایفه موسس دولت طراحی شده بود، اختلاف و ستیز بین شاهزادگان، گروه بندی در میان درباریان، دیوانسالاران، نظامیان و دخالت آشکار روس و انگلیس به عنوان عوامل موثر در این مساله را به دنبال آورد و در مقاطعی با تردید در شیوه انتخاب ولیعهد و جانشین، باعث تشدید بحران و نیز جنگ داخلی گردید. علاوه بر این، با پایه ریزی الگوی مداخله خارجی در این مساله، موقعیت دولت قاجار در داخل و نیز سیاست خارجی آن تضعیف گردید.

به باور تحلیل گران عرصه سیاسی و اقتصادی، بحران سوریه از همان روزهای نخستین خویش نه تنها عرصه کشمکش و منازعه داخلی بوده، بلکه میدانی برای منافع و مطامع هم سو و متضاد کشورهای مختلف نیز به شمار رفته است. بحران مذکور به علت برخورداری از پیچیدگی های داخلی، منطقه ای و بین المللی در مرکز توجهات جهانی قرار گرفته است.سوریه به لحاظ نقش محوری خود در منطقه بویژه در محور مقاومت از اهمیت بسزایی برخوردار است. اتحاد سوریه با ایران و مقاومت اسلامی در لبنان و فلسطین، آن را به عنوان قطب اصلی مقاومت دربرابر غرب، اسرائیل و برخی کشورهای عربی و همچنین ترکیه قرارداده است و از این رو در طول یک دهه گذشته محور غربی - عربی تلاش زیادی کرده اند، این کشور استراتژیک و سوق الجیشی را مغلوب و به نحوی ازمحور مقاومت و خط سازش ناپذیری دربرابر قدرت رژیم غاصب اسرائیل خارج کنند. لذا سوریه نه تنها به دلیل ذخایر نفتی، بلکه به خاطر جایگاه و موقعیت استراتژیکی که دارد در معادلات و موازنه های بین المللی دارای اهمیت خاصی شده است.این مقاله با نگاهی تحلیلی ضمن ارایه تصویری کلی از بحران سوریه، نمایی کلی از ریشه این بحران و ارتباط آن با معادلات منطقه ای و جهانی را مورد کنکاش قرار می دهد. همچنین نقش بازیگران منطقه ای، راهبردهای ارایه شده برای حل بحران و به سابقه دشمنی آمریکا با سوریه و واکاوی اهداف آمریکا درایجاد بحران در سوریه و پیامدهای ناشی از آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت.