جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این نوشتار، پس از بحث لغوی، به تفصیل از معنای اصطلاحی امامت از دیدگاه اندیشمندان و متکلمان شیعه و اهل سنت ( با لحاظ ترتیب تاریخی ) سخن به میان رفته، آنگاه کاربرد واژه ولایت - به عنوان اولین ممولفه امامت - در علم فقه و علم کلام بازخوانی شده است. در ادامه 5 مولفه دیگر که مشترک میان فریقین است تبیین و سپس مولفه های اختصاصی که آشکار کننده تفاوت ماهوی امامت نزد شیعه و اهل سنت است مورد دقت قرار گرفته است.

بنیان شناسی فقهی نمایندگی مجلس در نظام جمهوری اسلامی با توجه به ویژگی های نظام و تفاوت بنیادینِ آن با نظام های عرفی اهمیت دارد. در نظام های عرفی، چگونگی رابطۀ نمایندۀ مجلس با مردم، از نظر حقوقی تعیین کنندۀ جایگاه و نقش نماینده، مسئولیت ها و وظایف اوست؛ اما به دلیل بنیان فقهی نظام اسلامی ایران، پی بردن به جایگاهِ حقوقی و فقهی نمایندۀ مجلس تنها به بررسی رابطۀ نمایندۀ مجلس با مردم خلاصه نمی شود، بلکه رابطۀ نماینده با جایگاه ولی فقیه نیز به همان اندازه مهم است.این گفتار با روش استنادی در پی آن است که نشان دهد گرچه به گونه هایی از رابطه، مانند وکالت و نیابت در این زمینه توجه شده است، به نظر می رسد این گونه ها، هر کدام، تنها به یکی از رابطه ها (رابطۀ نماینده با مردم، یا رابطۀ نماینده با ولی فقیه) توجه دارد و هیچ کدام، به هر دو رابطه همزمان و در یک نظریه توجه نداشته اند؛ درحالی که ضرورت بنیان شناسی فقهیِ این دو رابطه، به طور همزمان در یک نظریه، احساس می شود.

از اقدامات مؤثر امامان شیعه برنامه ریزی مناسب برای خودکفا کردن شیعیان از طریق سازماندهی های علمی، اجتماعی و سیاسی بوده است، تا شیعیان با سلامت وارد دوران غیبت شده، به حیات فکری و اجتماعی خود در مقابل مخالفان ادامه دهند. در این راستا، نظام مرجعیت دینی موجب خودکفایی علمی شیعیان گردید، نظام وکالت در تنظیم امور اجتماعی آنان کارساز شد، نظام وکالت به ساماندهی امور سیاسی اجتماعی پرداخت و سرانجام نظام نقابت، هویت بخشی و تا حدودی استقلال سیاسی را برای شیعیان به ارمغان آورد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.