جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پایان نامه دو مقاله از دایرة المعارف قرآن لیدن ترجمه و نقد شده است. این دو مقاله عبارت اند از: تفسیر قرآن در دوره کلاسیک و ادوار میانه(دوره اول اسلام) نوشته کلود ژیلو، و تفسیر قرآن در دوره جدید و معاصر نوشته راترود ویلانت. آن مشتمل بر چهار فصل با این عناوین است: معرفی و نقد دایرة المعارف قرآن لیدن، ترجمه و نقد مقاله تفسیر قرآن در دوره کلاسیک و ادوار میانه، ترجمه و نقد مقاله تفسیر قرآن در دوره جدید و معاصر. موضوعات مقاله نخست عبارت اند از: ریشه یابی واژگان تفسیر و تأویل، مشروعیت تفسیر قرآن، سیر تطور تفسیر قرآن، ظهور علوم ادبی و زبان شناختی در عرصه تفسیر، تفاسیر روایی اهل سنت، گونه های تفسیری فقهی، کلامی و عرفانی، و تفاسیر خوارج و شیعه و مهم ترین ویژگی های آن، و موضوعات مقاله دوم به این قرار است: تفسیر ترتیبی قرآن مطابق با ترتیب مصحف و ترتیب نزول، گرایش های اصلی در روش های تفسیری در دوره معاصر مانند تفسیر عقلی، علمی، ادبی، تاریخی و موضوعی، و رهیافت های جدید و مستقیم قرآن و مشکلات کسب مقبولیت برای آن.موضوعاتی که در مقاله اول بررسی شده است، عبارت اند از: تفسیر هرمنوتیکی از قرآن و پیامدهای آن، روش تفسیر به رأی و دیدگاه های مفسران معاصر درباره آن، موضع امامان شیعه و دانشمندن شیعه در برابر اسرائیلیات، جایگاه کتاب التفسیر و المفسرون ذهبی و نقد آن، جایگاه علمای برجسته شیعه مانند سید مرتضی، شیخ طوسی و شیخ طبرسی. موضوعاتی که در مقاله دوم بررسی شده است، عبارت اند از: جایگاه تفسیر عصری و ویژگی های آن، رویکردهای جدید در تفسیر قرآن در دوره معاصر، تحولایت تفسیری کشورهای اسلامی مانند ایران، عراق و لبنان، روش تفسیر موضوعی، روش تفسیر عقلی و نقد دیدگاه های سر سید احمد خان و محمد عبده، روش تفسیر علمی قرآن، قرآن و فرهنگ زمانه، واقعی بودن قصه های قرآن و نقد دیدگاه های محمد احمد خلف الله، ماهیت وحی و نقد دیدگاه های دانشمندان غربی در باره آن به ویژه نظریه تجربه دینی پیامبر(ص)./

در این پایان نامه فصول چهارم و پنجم و ششم کتاب مسلمانان، عقاید و اعمال مذهبی شان و نیز دو مقاله از کتاب رویکردهایی به تاریخ تفسیر قرآن به نام های اتجاه تفسیری ناسخ و منسوخ قرآن، و تفسیر بلاغی قرآن، اعجاز و موضوعات مربوط به آن ترجمه و نقد شده است. مؤلف آثار یاد شده آندروریپین (AndrewRippin) استاد مطالعات دینی در دانشگاه کلگری کاناداست

در این پایان نامه نخست موضوعاتی کلی پیرامون امامت اهل بیت علیهم السلام مطرح شده است؛ نظیر احادیث ثقلین، سفینه و مدینة العلم، آیه اکمال و عصمت اهل بیت علیهم السلام؛ سپس مباحثی درباره آیه تطهیر آمده است؛مثل توجیه فخررازی، شبهه انعدام اختیار در معصومین علیهم السلام، آل و اهل در لغت و حدیث و سیاق آیه کریمه.

اثر قرآنی«اضواء علی متشابهات القرآن» نوشته شیخ خلیل یاسین است که در دو مجلد تنظیم و در انتشارات«دار و مکتبه الهلال بیروت لبنان» به زیور طبع آراسته شده است. نویسنده در این کتاب کوشیده است با صرف مهارت مقتضی در کل 114 سورة قرآن با طرح 1651 سؤال و جواب تفسیری، آن دسته از آیات و عبارات قرآنی که به نظر وی فهم آن برای قرآن پژوه مشکل و ممکن است در آن دچار شبهه و اشکال شود با استفاده از ادلة تفسیری و ادبی مورد سؤال و جواب قرار دهد و از ابهامات آن درحد توان پرده بردارد. در این پژوه سعی شده است که ضمن ترجمه روان و ساده(از بخش اولاین کتاب) پیرامون آراء مطرح شده توسط نویسنده، با استفاده از منابع معتبر و مشهور تفسیری و لغوی(اعم از منابع اهل سنت و امامیه) تحقیق و بررسی به عمل آید و در صورت لزوم پاسخ های نویسنده پیرامون سؤالات مطرح شده مورد نقد و موشکافی قرار گیرد. با تحقیقی که در این مورد به عمل آمده کسی تا کنون اقدام به ترجمه و یا تحقیق پیرامون این اثر قرآنی ننموده است.

کتاب فکرة اعجاز القرآن نوشته نعیم الحمصی کتابی است که اندیشه اعجاز را در آثار متفکران از آغازتا قرن حاضر نشان می دهد. مؤلف در این ارزیابی تنها به آثار مستقل نپرداخته است بلکه چگونگی ترسیم وعرضه اعجاز را در آثار محققان و مفسران و قرآن پژوهان پیگیری کرده و ارائه داده است. این پایان نامه ترجمه و تحقیق بخشی از کتاب یعنی از آغاز تا حدودقرن ششم هجری است. مطالب این بخش عبارت است از: واژه عجز و معجزه از نظر لغوی و اصطلاحی،تاریخچه استعمال این کلمه، جدال فکری کلامی بین قرآن و عرب، تأثیر قرآن در روح شنوندگان، تحدی قرآن با اعراب، ابعاد تحدی، مدعیان معارضه با قرآن،نظر مؤلف در زمینه اعجاز، بحث اعجاز در قرن دوم،سوم، چهارم، پنجم و آراءمنکرین اعجاز و معتقدان به آن.

مطالعه و بررسی اندیشه و آرای صاحب نظران غیر مسلمان درباره قرآن کریم، از راه ترجمه و نقد آثار آنها برای آگاهی اذهان قرآن پژوهان مسلمان از نوع نگرش مستشرقان به قرآن،امری مفید و با ارزش است. این رساله نیز در همین راستا تدوین شده است و به ترجمه، نقد و برسی مقاله(مدخل) صform and structure of the Quran پرداخته است که توسط پروفسور انگلیکا نیوورث خاورشناس معاصر آلمانی و استاد دانشگاه آزاد برلین، از دایره المعارف قرآن کریم چاپ لیدن به سرپرستی پروفسور جین دمن مک اولیف نوشته شده است. این رساله در سه فصل تنظیم شده که در فصل نخست کلیات و مقدمات تحقیق، ضرورت، اهداف و اصطلاحات مربوط به موضوع و ... توضیح داده شده است. در فصل دوم تلاش بر ارائة ترجمه ای روان و در عین حال دقیق بوده است. در فصل سوم و مواردی که کاستی و انتقادی بر مطالب، آراء و نظریات مشاهده می شد بررسی و به نقد آنها پرداختیم./

رساله حاضر که به ترجمه و تحقیق بخشهایی از کتاب مذاهب التفسیر الاسلامی گلدزیهر با ترجمه دکتر عبدالحلیم النجار پرداخته است، مشتمل بر سه بخش است:بخش اول و دوم به ترجمه التفسیر بالماثور (ص 120 -‎73) و التفسیر فی ضو الفرق الدینیه (ص 313 - ‎286) اختصاص یافته که مجموعا دارای ده فصل است و مباحث آنها به ترتیب عبارتند از: بخش اول: با عنوان تفسیر به ماثور که دارای سه فصل می باشد؛ فصل اول: تفسیرد در صدر اسلام و مباحی که در آن مطرح می شود عبارتند از: نهی از تفسیر قرآن، اسراییلیات در تفسیر قرآن، اسراییلیات در تفاسیر مقاتل، تفسیر به رای، جایگاه روایت در علم و بررسی آن و تفسیر به ماثور.فصل دوم: ابن عباس و تفسیر او که مباحث منزلت ابن عباس، اسراییلیات و شعر در تفسیر او، جایگاه علمی ابن عباس، راویان احادیث او، تالیفاتش، موثق ترین راوی احادیث او، نقل روایات متضاد از او و ذو وجوه بودن قرآن، در این فصل گنجانیده شده است. فصل سوم: طبری که: الف: به آثار و دیدگاههای تفسیری طبری تحت عنوان قرا ات، شیوه تفسیری او، اسراییلیات، اجتناب از بحث درباره موضوعات کم فایده و استعمال لغت عربی در تفسیر او، ب: دیدگاههای کلامی طبری و تحت عنوان جبر و اختیار، علم و رویت خدا و صفات خدا، پرداخته شده است. بخش دوم: با عنوان تفسیر در پرتو فرق دینی که دارای هفت فصل می باشد:فصل چهارم: قرآن و اشاره آن به حوادث آینده که مباحث مبانی فکری مذهبی شیعه، اشاره قرآن به تحقق حوادث آینده، جایگاه امویان از دیدگاه مسلمین، تفسیر شجره ملعونه، در این فصل آمده است. فصل پنجم: منزلت (علی) ع در نزد اهل سنت که مباحث منزل علی ع در نزد اهل سنت، احتجاج به حقوق سیاسی علویان با توجه به آیه ذی القربی، اعتقاد شیعه در مورد علی ع، در آن آمده است. فصل ششم: شیعه و قرآن عثمانی که در مورد تردید شیعه در مورد نص قرآن عثمانی، محذوفات قرآن عثمانی در اعتقاد شیعه، احتراق قرآن شیعه در بغداد، می باشد. فصل هفتم: سرگذشت دیگر مصاحف که در مورد جمع و ترتیب قرآن توسط حضرت علی ع، ترتیب مصحف، عقبه بن عامر، سرنوشت مصاحف عثمانی و علی ع، دیدگاه عموم شیعیان در مورد مصحف عثمانی کاملترین مصحف در نزد شیعه و... می باشد. فصل هشتم: مصادر و منابع تفسیری شیعه که در مورد مصادر و منابع روایی شیعه و معتبرترین سلسله روات از دیدگاه شیعه می باشد. فصل نهم: قرات و تحریف قرآن که در مورد مباحث شیعه آیاتی را مخالف رسم الخط موجود در قرآن قرائت می کند و تغییرات شیعه در قرآن برای تایید مذهب خود، در آن آمده است. فصل دهم: دیدگاههای شیعه در مورد ترمیم و تفسیر قرآن که مطالب مورد نظر شیعه در مورد گسیختگی متن قرآن عثمانی، انطباق صفات مذمومه برخلفای غاصب و... در آن مطرح میگردد. بخش سوم: به نقد و بررسی نظرات گلدزیهر اختصاص یافته است که شامل نه فصل بدین عناوین می باشد: تفسیر به رای، اسراییلیات، ابن عباس، هدایت، تحریف قرآن، ترتیب سور و آیات، مصاحف، قرات، تاویل و تطبیق؛ که در ابتدای هر فصل، مباحثی با توجه به عناوین هر فصل گنجانیده شده و در پایان به طرح شبهات و پاسخ به آنها، پرداخته شده است. بعد از بخش سوم، مطلبی تحت عنوان پاسخ یک سوال، عرضه شده است که در آنجا به سوالی که در بخش اهداف تحقیق - در مقدمه - مطرح شده، پاسخ داده شده است؛ در پایان به ترتیب شرح اعلام، فهرست آیات، روایات، اعلام و کتابنامه آمده است./

در پژوهش حاضر هفت باب از ابواب نخست کتاب القرآن بحارالانوار مجلسی ترجمه و نقد سندی و محتوایی شده است. عنوان های این ابواب به این قرار است: فضل و اعجاز قرآن، فضل کتابت مصحف و آداب آن، کاتبان وحی و خصوصیات آنان، ضرب القرآن بعضه ببعض و معناه، اولین و آخرین سوره نازله قرآن، عزائم القرآن یا سوره های سجده دار، جمع و تحریف قرآن.

آراء المستشرقین حول القرآن کریم تألیف عمر بن ابراهیم رضوان است که به عنوان رساله دکتری دردانشگاه اسلامی امام محمد بن مسعود عربستان نوشته شده است. در این پایان نامه فصل هفتم این کتاب ترجمه و نقد شده است. این فصل درباره اعجاز قرآن و شبهات خاورشناسان پیرامون آن است. چهارده اشکال که بیشتراز طرف خاورشناس انگلیسی جرجیس طرح شده، دراین فصل آمده که در این پایان نامه نقد و بررسی شده وبدانها پاسخ داده شده است.

این پایان نامه به ترجمه و نقد بخشی از جزء دوم کتاب «اضواء علی متشابهات القرآن» اثر خلیل یاسین شامل سوره های فصلت تا پایان قرآن اختصاص دارد. در این کتاب آیات مشکل قرآن بررسی شده و به صورت سئوال و جواب آمده است. محقق پس از ترجمه با استفاده از تفاسیر المیزان و نمونه شرحی را بر آن افزوده است