جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این تحقیق، ترجمه کتاب آزادی در فلسفه سیاسی اسلام تألیف حجّت الاسلام دکتر منصور میراحمدی به به زبان اردو است. کتاب مذکور در سه بخش تنظیم شده است. بخش اوّل آن، سه فصل را دربر می‌گیرد و فصل نخست به مفهوم آزادی، اقسام آن و انواع برداشت‌ها از مفهوم آزادی اختصاص دارد. در فصل دوم از این بخش دیدگاه فلاسفه مسلمان درباره مفهوم و محدوده آزادی، تحوّل مفهوم آن در فلسفه سیاسی اسلام و نظریات برخی فیلسوفان قدیم، مانند فارابی، خواجه نصیرالدّین طوسی و فلاسفه معاصر، همچون: استا مطهّری، علاّمه محمّدتقی جعفری و آیت الله محمّدتقی مصباح یزدی را می‌خوانیم. در فصل سوم از بخش اوّل، تحلیلی اسلامی از مفهوم آزادی ارایه شده و مولّفه‌های مهّم آزادی سیاسی، تقسیم آزادی سیاسی بر اساس رفتار سیاسی و حقوق اساسی مردم و تشکل‌های سیاسی بیان می‌شود. بخش دوم به مبانی آزادی در فلسفه سیاسی اسلام می‌پردازد. نگارنده در فصل اوّل از این بخش، مبانی آزادی در فلسفه سیاسی لیبرالیسم و مبانی انسان‌شناسی، هستی شناسی و معرفت شناسی آن را شرح می‌دهد. وی در همین زمینه مبانی حقوقی و اخلاقی آن را در نظام های فلسفی و سیاسی غرب و اسلام مقایسه و تفاوت آزادی در اسلام و نظام لیبرالیستی را تبیین می‌کند. بخش سوم به قلمرو و محدوده آزادی در نظام سیاسی اسلام اختصاص دارد. در این بخش ابتدا محدوده آزادی در فلسفه سیاسی لیبرالیسم مطرح شده و آزاد بودن افراد جامعه تا هنگامی که به حقوق دیگران تجاوز نشود و آن ها شکایتی از فرد یا گروه خاصّی نداشته باشند، ارزیابی شده و ارتباط میان آزادی و منافع و امنیت جامعه و امنیت ملّی، تحلیل می‌شود. نویسنده در فصل دوم از بخش سوم، قلمرو آزادی در اسلام، فلسفه سیاسی و مصادیق آن را ذکر می‌کند. رابطه اختیار انسان با آزادی او، مفهوم آزادی بیان و عقیده و مبانی آن در اسلام، از دیگر مندرجات این نوشتار محسوب می‌شود، که نگارنده با استفاده از ادلّه قرآنی، روایی و عقلی، آن ها را واکاوی می‌کند.

---

‫علامه جعفري، فيلسوف و انديشمندي است که هنوز انديشه‌هاي وي در ابواب مختلف، از جمله فلسفه سياسي، به‌خوبي تبيين نشده است. پژوهش حاضر کوشيده است با روش توصيفي تحليلي، فلسفه سياسي اين انديشمند معاصر را تبيين نمايد. فلسفه سياسي به‌عنوان شاخه‌اي از فلسفه، به پرسش‌ها و مسايل دايمي و فرازماني انسان‌ها در حيات سياسي آنان توجه مي‌کند. آن‌چه علامه جعفري در اين زمينه ارايه کرده است، به‌گونه‌اي بنيادين و پويا بر محور "حيات معقول" استوار است. او بر اساس مباني خود در حوزه‌هاي خداشناسي، معرفت‌شناسي، انسان‌شناسي و هستي‌شناسي، جهاني را ترسيم مي‌کند که در رأس آن واجب الوجود به‌عنوان خالق هستي قرار دارد، و در اين جهان، علاوه بر حاکميت نظم و هدف‌مندي، عنايت خداوند نيز به‌عنوان سرچشمه کمال، خيريت و هدف‌مندي موجودات، جريان دارد. از نگاه او، انسان مسافري است که از سوي خدا آمده و به‌سوي او باز مي‌گردد. وي انسان را خليفه خدا در زمين دانسته و حاکميت اصلي را از آن خدا مي‌داند، که عقول سليم، وجدان‌هاي پاک، پيامبران، امامان( و عالمان رباني مي‌توانند اين حاکميت را از جانب خداوند محقق سازند. در فلسفه سياسي او، جهان هستي و انسان غايت‌مدار بوده، و هر کس که به خدا نزديک باشد و از شرايط کمالي برخوردار باشد، مي‌تواند رهبر و هادي جامعه باشد. علامه جعفري، هدف اصلي سياست و حکومت را راهبري انسان‌ها به‌سوي کمال، تعالي و تقرب به خدا مي‌داند. بر اين اساس، نظام سياسي مطلوب وي، نظامي است که در آن، دين تمام شئون زندگي انسان را فرا بگيرد. حکومت مطلوب هم از نظر وي، حکومت پيامبران است، که در عصر امامت، امام معصوم(س) در رأس نظام قرار مي‌گيرد، و در عصر غيبت نيز فقيه حکيم و مجتهد جامع‌الشرايط متولي اين مقام مي‌شود. در اين حکومت، همگان از حقوق بنياديني مانند حق حيات، کرامت، آزادي مسئولانه، تعليم و تربيت، مساوات، فرهنگ و سياست برخوردار هستند.