جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پایان نامه حاضر به ترجمه و توضیح و تعلیق پنج مبحث از کتاب مناهل العرفان فی علوم القرآن اختصاص دارد، با این عناوین: معنای علوم القرآن، تاریخ علوم قرآن وپیدایش اصطلاح آن، نزول قرآن، اولین و آخرین آیات منزل، و اسباب نزول.

«اللوامع الإلهية فى المباحث الكلامية»، تاليف جمال الدين مقداد بن عبدالله الأسدى السيورى، يكى از آثار ارزشمند ايشان در مباحث كلامى و اعتقادى شيعى است. صاحب روضات الجنات اين كتاب را جزء بهترين آثار كلامى شيعه دانسته كه به بهترين صورت نگارش يافته است و از اين كه شرح حال نويسان و ارباب تراجم به اين اثر در شمار آثار و تاليفات فاضل مقداد اشاره ‏اى نكرده ‏اند، اظهار شگفتى مى‏ كند. كتاب، مشتمل بر دوازده لامع به عدد دوازده امام معصوم شيعه عليهم السلام است كه در آنها مباحث ذيل مطرح شده است: در لامع نخست مباحث مربوط به معرفت مطرح شده و سپس مباحث مرتبط با وجود، وجوب، امتناع، امكان، حدوث و قدم، ماهيت، ممكنات و حدوث عالم مورد بررسى قرار گرفته است. مباحثى درباره وجود صانع، صفات و افعال او از مباحث ديگر كتاب است. مبحث نبوت و امامت در ادامه آن مباحث آمده و در نهايت مباحث مربوط به معاد به طور گسترده مطرح شده است. پايان بخش كتاب تعليقاتى است كه مرحوم شهيد قاضى طباطبايى بر مباحث گوناگون كتاب افزوده است.

نسخة خطّی منحصر به فرد کتاب زکوة دارای 301 صفحه قطع رحلی متعلّق به مرحوم علّامة سیّد علی موسوی(1237-1298 ه . ق) فقیه و اصولی نامدار سدة سیزده هجری، مشهور به:«صاحب حاشیة بر قوانین» در چارچوب فعالیّت های پژوهشی ذیل، مورد تحقیق و تصحیح قرار گرفته است: ابتداء، نسخة خطّی دست نوشته های مؤلّف تایپ گردیده و پس از آن، نسخة تایپی را با نسخة خطّی، مورد مقابلة دقیق قرار داده و انطباق کامل نسخة تایپ شده با نسخة خطّی إحراز گردید. مرحلة بعدی پژوهش به ترتیب زیر بر روی نسخة تایپ شده متمرکز گردید: 1- إعمال إصلاحات و علائم نگارشی و ویرایشی و تصحیح أغلاط مربوط به نسخة خطّی. 2- استخراج مصادر و إرجاعات قرآنی، حدیثی، فقهی امامیّه و اهل سنّت و أعلام و إصطلاحات عامّ و خاصّ. 3- تنظیم مطالب، جمله بندی ها، سطر بندی، تقطیع و پاراگراف بندی و انتخاب عناوین و تنظیم فهرست. 4- إرائه تعلیقة و نقد و نظر محقّق

«الهیات من المحاکمات مع تعلیقات الباغنوی»، بخشی از کتاب محاکمات، همراه با حواشی ملا میرزا جان باغنوی شیرازی و به زبان عربی است. کتاب «المحاکمات بین شرحی الاشارات»، اثر قطب الدین رازی است که در قرن هشتم هجری، به زبان عربی تالیف گردیده است. این کتاب، به انگیزه قضاوت بین شرح فخر رازی و شرح خواجه نصیرالدین طوسی بر اشارات ابن سینا (که اولی به نقد وی نشسته و دومی به دفاع از او برخاسته)، نوشته شده است و باغنوی، تعلیقاتی بر آن نگاشته است و از آن جا که باغنوی، در اصول، اشعری مذهب بوده، جانب فخر رازی را گرفته تا مبانی بعضا نامعقول اشاعره را از آسیب برهاند.

محقق در رساله خود در ابتدا زندگینامه ابن سینا، آثار و شخصیت فلسفی ایشان را مورد بررسی قرار داده است. بعد در مورد ابو جعفر قطب الدین رازی بویهیجی توضیحاتی را داده است و در آخر قبل از شروع تحقیق شرح حال مرحوم ملا عبد الرزاق لاهیجی را بیان نموده است. در ادامه بحث اصلی حاشیه مرحوم ملا عبدالرزاق لاهیجی بر شرح اشارات خواجه طوسی(قدس سره) به عربی آمده است.

حاشیه بر شرح قدیم تجریدالاعتقاد یکی از سیزده حاشیه ای است که بر شرح تجرید نگاشته شده است و تنها این حاشیه به دلیل اهمیت حامشیه و محشی آن معروف به حاشیه التجرید شده است.محشی آن سید علی بن محمدبن علی حسینی یا حسنی جرجانی استرابادی(740-‎816ه.ق)معروف به سید میرشریف یا شریف جرجانی استن. از اساتید او قطب الدین رازی (.. ‎776ه.ق) ومحقق دوانی (830-‎908 ه.ق) می باشند. یکی از پنج شرح با اهمیتی که بر کتاب تجریدالاعتقادمنبع مهم کلام شیعه از خواجه نصیرالدین طوسی (597-‎672ه.ق) نوشته شده است.تسدیدالقواعد معروف به شرح قدیم نوشته شمس الدین محمودالدین محمؤدبن عبدالرحمن بن احمد اصفهانی ملقب به ابوالثناء (674-‎749ه.ق) می باشد که حاشیه میر سید شریف بر این شرح است. میر سید شریف در نگارش این حاشیه از حواشی نصرالدین کاشی علی بن محمد (متوفی‎775 ه.ق) که از حواشی بسیار دقیق است و تمام اعتراضات اصفهانی بر خواجه را پاسخ گفته است بهره زیادی گرفته است. این حاشیه مشتمل بر دو مقصد می باشد: مقصد اول بعد از پرداختن به مسائل وجود و عدم به مسئله ماهیت و لواحق آن از جمله وحدت و کثرت و علت و معلول می پردازد و مقصد دوم در جواهر و اعراض است که تصحیح تنها قسمت اول مقصد اول یعنی مسائل وجود و عدم را شامل می شود. برای تصحیح این حاشیه از سه نسخه کلامل که ازجهت تاریخ کتابت قدیمی تر و به زمان حیات مصنف نزدیکتر بود استفاده شده است. مراحل تصحیح کتاب به این ترتیب است: تهیه عکس از نسخ انتخاب شده، شناسایی بهترین نسخه وشماره گذاری صفحات برای اصل قرار دادن آن و استنساخ از آن که در ضمن استنساخ، فصول تنظیم و عنوانها بر اساس کتاب شرح اصفهانی نوشته شد، مقایسه نسخه ها و ضبط اختلاف ها و درنهایت در مرحله انتخاب متن از شیوه بینابین استفاده شده است یعنی هر جا ضبط نسخه اساس مرجوح می نمود و صبط نسخه های دیگر راجح ضبط مغلوط نسخه اساس را از متن بیرون آورده و جای آن با ضبط معتبر نسخه های دیگر کمال بخشیده شده است. در ضمن در تصحیح اقوال اصفهانی به نسخه تصیحح شده آن مراجعه شده

این رساله در سه فصل تنظیم شده است. در فصل اول زندگینامه علامه خفری آورده شده است. فصل دوم به بررسی آرا و اندیشه های مهم خفری اشاره شده است ( اثبات واجب، برهان صدیقین، واجب تعالی) عنوان فصل سوم الحاشیه علی " شرح تجرید العقاید " للخفری می باشد./

کتاب گرانقدر الصافی فی شرح اصول الکافی نوشته مرحوم ملاخلیل غازی قزوینی متولد سال ‎1001 و متوفای سال ‎1089هجری یکی از بهترین شرح هایی است که به زبان فارسی بر اصول کافی نوشته شده است. روش مرحوم قزوینی در شرح به این صورت است که ابتداء متن حدیث را تحت عنوان اصل آورده و سپس تجزیه و ترکیب لغات و توضیح بعضی از کلمات روایت را که لازم است به عنوان شرح ذکر نموده و بعد از آن با عنوان یعنی روایت را به زبان فارسی ترجمه نموده است. این پایان نامه، تصحیح نسخة خطی شرح کتاب ایمان و کفر آن از باب ‎113 تا باب ‎165 را در بر می گیرد. مقدمه این مکتوب، تحقیقی است پیرامون شرح هایی که بر کتاب کافی نوشته شده است همراه با توضیحاتی پیرامون خصوصیات آنها./