جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

به موجب برخی روایات و گزارشها، نقد حدیث با قرآن به عنوان یک قاعده توسط پیامبر(ص) ، ائمه(ع)، صحابیان و تابعان مطرح شده است. همچنین گزارشهایی ناظر به اعمال آن توسط برخی ائمه(ع) و صحابه دیده می شود از سده دوم با آغاز دوره تدوین حدیث و دانش های پیرامون آن، این قاعده در دو مقام نظر و عمل مورد توجه اندیشوران مسلمان قرار گرفت در مقام نظر، دو دیدگاه ایجابی و انکاری پدید آمد. این دو دیدگاه با محوریت متون نامبردار به احادیث عرض شکل گرفت. امامیه و زیدیه، نگاه ایجابی و غالب اهل سنت نگاه انکاری را اختیار کردند. گویی در سده اخیر این مساله جایگاه یکی از شاخص های اندیشه اجتهادی در برابر سنت گرایی اخباری را پیدا کرده است. چه، محمد عبده، رشید رضا، احمد امین، ابوریه، سباعی و دهها عالم نقد حدیث اهل سنت به جانب اعتبار آن تمایل یافته اند. در مقام عمل از این قاعده چندان استقبال نشده است. این ادعا با تتبع در متون روایی و پیرامون آن معلوم می شود چنان که گستره این انطباق از سه حوزه دانش فقه، تفسیر و کلام فراتر نمی رود. این نحوه تعامل، ریشه در عوامل مختلف دارد که اختلاف در جایگاه سنت، زبان قرآن، گونه تناظر حدیث با قرآن در قاعده عرض و ... از آن جمله است. تاخر جایگاه سنت نسبت له قرآن ، زبان متعارف در نحوه تفهیم قرآن، تحریف ناپذیری قرآن، مخالفت قطعی در گونه تناظر قرآن، اثبات صدور در برایند قاعده یاد شده چارچوب نظری قاده قرآن محور را تشکیل می دهد.

در این پژوهش به بررسی کاتبان وحی پرداخته شدو از این موضوعات بحث به عمل آمده است: وحی ومعانی آن، تاریخچه مختصری از آغاز نزول، کتابت وحی در زمان پیامبر صلی الله علیه وآله، نوع خط و نوشت افزارهای موجود در هنگام وحی، کاتبان وحی چه کسانی بودند؟و شرح احوال کاتبان وحی.

موضوع این رساله نقد و بررسی بخش دهم از کتاب" پژوهش در فاهمه انسانی" تالید دیوید هیوم فیلسوف انگلیسی است. نظر هیوم در این بخش از کتاب که تحت عنوان معجزات تنظیم شده، این است که معجزات هر چند فی نفسه مکن باشند، اما برای ما قابل اثبات نیستند.

در این پایان نامه ابتدا از مذهب ابن تیمیه و عصر اواز نظر سیاسی و نظامی و آراء و عقاید رایج آن زمان بحث شده است. سپس، به بررسی عقیده ابن تیمیه درباره مفسران قرآن از صحابه و تابعین و روش آنان دراین زمینه پرداخته شده است و آنگاه سخن ابن تیمیه درخصوص متشابهات قرآن و تأویل شده و در پایان نقدآراء وی آمده است. نیز در مورد حقیقت و مجاز درقرآن دیدگاه ابن تیمیه نقادی شده است. همچنین برداشت ابن تیمیه درباره صفات الهی، ترجمه قرآن،مخلوق بودن قرآن، آیه 55 سوره نور، آیه ولایت ومعنای کلمه وسیله در قرآن نیز بیان شده است

چکیده قرآن و سنّت، هر در امر هدایتگری نقش اساسی ایفا می کنند؛ قرآن مرجع نخستین و مشتمل بر اصول کلی دین، بیان عقاید، احکام ثابت و تغییر ناپذیر، اصول و قواعد احکام جزئی و اتمام حجت بر منکران است و سنّت نسخه عملی قرآن و راهنمای تطبیق عملی و التزام صحیح به آن و روشن گر احکام عملی اسلام بوده و تبیین و تفسیر قرآن شمرده می شود. قرآن و سنت، این دو مصدر جدایی ناپذیر و دو منبع جاودانه و بی بدیل، همواره با یکدیگر تعامل دو سویه داشته اند و برآیند این تعامل، راهنما و راهگشای مسلمانان و نماد معرفی دین به جامعه بوده است. پیامبر ه و بعد از ایشان ائمه اطهار ه مطمئن ترین مرجع جهت حل مشکلات مردم در زمینه فهم و تفسیر قرآن بوده اند و مسلمانان در طول تاریخ برای حل مشکلات خود از احادیث این بزرگان غفلت نورزیده اند، چرا که عموم علما و اندیشمندان اسلامی قائل به حجیت مطلق سنت بوده و انکار آن را انکار بخش مهمی از دین تلقی کرده اند. عموم مفسران نیز در تفاسیر خود به صورت گسترده از این روایات استفاده نموده اند. روایات کاربردهای متعددی در زمینه فهم و تفسیر قرآن دارند که مهمترین آنها عبارتند از : 1 کاربرد روایات در تعیین مبهمات آیات. 2 کاربرد روایات در توضیح واژه ها و مفردات آیات. 3 کاربرد روایات در بیان مصداق خارجی آیات. 4 کاربرد روایات در استخراج روشهای صحیح تفسیری. 5 کاربرد اسباب نزول در فهم و تفسیر قرآن. 6 کاربرد روایات در نوگستری و توسعه معنایی اصطلاحات قرآنی. 7 کاربرد روایات در تفصیل مجملات قرآنی در زمینه معارف و عقاید. در مواردی که آسیب هایی متوجه روایات تفسیری است، عرضه روایات بر آیات قرآن، بهترین راه حل چاره اندیشی برای این آسیب ها است که این عرضه به سه روش کلی امکان پذیر است؛ عرضه موضوع محور، عرضه آیه محور و عرضه حدیث محور

در این پایان نامه با استفاده از منابع مهم تفسیر وحدیث اهل سنت و شیعه به بررسی نظریات امام فخرپیرامون آیات نازله در شأن اهل بیت پرداخته و به تشکیکات و اشکالات وی در این زمینه پاسخ داده شده است. به دور از هرگونه تعصب و با اتکا به مدارک و ادله مورد قبول طرفین قدمی در راه روشن نمودن مسائل مربوط برداشته شده است. مجموع مواردی که فخررازی در ذیل آنها بحثهایی داشته و در این پایان نامه آمده سی و پنج مورد است. وی در قسمتهای مختلف تفسیرش در حدود دویست و پنجاه مورد به اقوال وتقاریر اهل بیت علیهم السلام بخصوص امام علی علیه السلام تمسک جسته است؛ ولی در اینجاه آنچه با موضوع این پایان نامه ارتباط دارد مورد بررسی قرار گرفته است. این پایان نامه در قالب یک مقدمه، هفت فصل و یک خاتمه نگاشته شده است.