جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تربیت دارای ابعاد و گونه‌های مختلفی است که توجه به همه گونه‌ها در تربیت انسان، امری است که گریزی از آن نمی‌باشد. از میان گونه‌های تربیت، تربیت اجتماعی دارای اهمیت زیادی می‌باشد چرا که انسان موجودی است اجتماعی و باید خود را برای ‌این نهاد آماده کند. برخی از ‌اندیشمندان دینی بر‌آنند که بنای زندگی انسان، برپایه زندگی اجتماعی شکل گرفته است و این امر در فطرت و ذات او به امانت قرار داده شده و به علت نیاز او نمی‌توان انسان را از آن دور کرد. این نظر به خلاف برخی دیگر از ‌اندیشمندان است که قایلند، پیدایش جامعه و نیز تن‌دادن انسان به زندگی اجتماعی محصول تکامل طبیعی و تاریخی اوست. (طباطبایی، 1360) اخلاق و تربیت اجتماعی در عصر حاضر از بنیادی‌ترین موضوعات بشریست که همواره مورد توجه اندیشمندان و صاحبنظران مختلف در اقصا نقاط جهان بوده است. تربیت اجتماعی یکی از اصلی ترین و مهمترین مباحثی است که در جوامع امروزی مطرح است. تربیت به عنوان نیاز امروز و دیروز بشر درگذر زمان به شکل های مختلفی اعمال شده اند. از جمله تربیت جسمانی، اخلاقی، روانی و بحثی که در اینجا ما به دنبال آن هستیم یعنی تربیت اجتماعی. دلایل اهمیت تربیت اجتماعی برای افراد ولزوم به کارگیری این نوع تربیت توسط مدارس و خانواده ها. از این رو با بررسی مبانی تربیت اجتماعی از دیدگاه علامه طباطبایی که بیشتر بر مبنای تقرب انسان به سوی خدا می‌باشد، و دیدگاه طبیعت‌گرایانه روسو روشن می شود، که عمده هدف آن ها جامعه پذیر کردن افراد می باشد. یکی از بهترین آثار تربیت اجتماعی، تحقق مهمترین آرمان اندیشمندان و متفکران یعنی تشکیل جامعه سالم ‌نام برده شده است. در بستر جامعه رشد یافته است که می‌توان افرادی سالم و صالح ساخت و‌ این امر با جامعه‌گریزی به ‌دست نمی‌آید و این خود نشان از اهمیت و ضرورت بسیار بالای تحقیق و تفحص در این زمینه را روشن میسازد. (امیدی و همکاران؛1396). تمامی روابط نسل‌ آینده یک جامعه، متاثر از تربیتی است که در عصر حاضر حاکم بر جامعه است. اگر جامعه‌ای ظالم بوده و تعدی و خیانت در آن جامعه رواج داشته باشد، همین صفت‌ها را می‌توان در نسل‌های بعدی ‌ایشان دید و اگر جامعه‌ای راه رستگاری را بپیماید، نسلی که در آن زندگی می‌کند در زمانی‌که خود حاکم بر سرنوشت خویش شود همین راه را می‌پیماید؛ چرا که فواید زندگی همراه با عدالت را چشیده است.در تربیت اجتماعی، فرد از خود‌محوری گذشته و با خروج از سلطه‌ مدار فردی، هر دو مدار را مورد توجه قرار می‌دهد؛ یعنی هم برای اجتماع ارزش قایل است و هم برای خویشتن خویش و بیهوده هیچ‌کدام را فدای دیگری نمی‌کند. در بستر جامعه هست که صلاح خویش را بهتر می‌شناسد و با مقایسه خود با دیگر افرادی که در‌ این اجتماع هستند می‌تواند مطلوب را بشناسد و آن‌چه به‌عنوان انسان از او خواسته می‌شود را درک کند. فرد با تربیت اجتماعی می‌تواند در جامعه به‌درستی انتخاب کند و از آسیب‌های اجتماعی که ممکن است با حضور فرد در اجتماع پدید بیاید، خود را دور کند. همزیستی درست اجتماعی و زیستن آسوده در کنار هم با داشتن آرامش و امنیت‌خاطر یکی دیگر از فوایدی است که در‌ این تربیت عاید انسان می‌شود.

ترجمه ماشینی: در این کتاب، جفری برکوسن تأثیرات عظیم و در عین حال عمدتاً ناشناخته ژان ژاک روسو و گئورگ ویلهلم فردریش هگل را بر جان رالز، مهم‌ترین فیلسوف سیاسی قرن بیستم، ارائه می‌کند. در حالی که تأثیر مستند امانوئل کانت بر رالز عمیق و عمیق است، ویژگی‌های کانتی و تفسیر عدالت به‌عنوان انصاف، کل داستان را در مورد آن دکترین بیان نمی‌کند. برکوسون با تکیه بر سخنرانی‌های رالز درباره تاریخ فلسفه اخلاق و سخنرانی‌های او درباره تاریخ فلسفه سیاسی، گزارش دقیق‌تر و دقیق‌تری از فلسفه اخلاقی و سیاسی رالز در پرتو این تأثیرات ناچیز به خواننده ارائه می‌دهد. این تصویر جدید و غنی‌تر از فلسفه سیاسی رالز نشان می‌دهد که تصور رالز از معقول‌بودن - تصور او از نوع و میزان تعهدات ما در قبال افرادی که با آن‌ها درگیر همکاری اجتماعی هستیم - به‌طور آشکاری خواستارتر و در نتیجه جذاب‌تر از بسیاری است. مفسران و منتقدان فرض می کنند. رالز به روسو و هگل روی می‌آورد، که هر دو تصاویر جذابی از شهروندی درگیر ارائه می‌دهند که شایسته تقلید است.

ترجمه ماشینی : علاقه به کارل بارت در سطح بی‌سابقه‌ای در دنیای انگلیسی‌زبان جریان دارد، و زمان آن فرا رسیده است که مجموعه نظرسنجی عالی او از متفکران شکل‌دهنده قرن هجدهم و نوزدهم (برای اولین بار به زبان انگلیسی توسط SCM Press منتشر شد) بار دیگر در دسترس الهیات قرار گیرد. دانش آموزان و خوانندگان با مقدمه جامع و گسترده جدید توسط کالین گانتون، که در آن جلد مجدداً زمینه سازی شده است، این کتاب می تواند به عنوان متن مجموعه ای برای دروس تاریخ اندیشه و دکترین مسیحی و همچنین خواندن تکمیلی برای دانشجویان تاریخ فکری قاره استفاده شود. همه چهره های مهم مه در اینجا هستند، علاوه بر چندین متفکر کمتر شناخته شده، با ترجمه مقاله اصلی بارت "درباره وظیفه تاریخ الهیات پروتستان مدرن" و مقدمه اصلی آلمانی او در سال 1946 نیز گنجانده شده است. هیچ کس جز کارل بارت نمی توانست این کتاب را بنویسد. ردپای او در سراسر آن وجود دارد: سبک بلاغی، طنز، حجم بسیار زیاد نوشتار. این بیش از هر چیز تمرینی در تاریخ عقاید است که در عین حال قاطعانه الهیاتی است. به عبارت دیگر، این الهیات تاریخی به بهترین معنی است، تاریخ الهیات است که از معیارهای الهیاتی برای همه قضاوت های گوناگونی که می کند استفاده می کند.

از میان تفاسیر متنوع قانون طبیعی، پرطرفدارترین آنها عبارتست از اينكه «قانون طبیعی، فرمانهای عقل عملی دربارة رفتارهای اختیاری بشر در همة زمینها و زمانهاست که بشر با اطاعت از آنها به خوشبختی همیشگی دست می¬یابد». آموزة قانون طبیعی در دورة جدید دستخوش دو خوانش متضاد تجربه¬گرا و عقلگرا قرار گرفت. مراد از «عقل» در اندیشة عقلگرایی دورة جدید، عقل حسابگر بود که عقلگرایان آن را ابزاری برای رسیدن به آرزوهای مادی و غیرمادی (اخلاقی) خویش میدانستند. سه فیلسوف عقلگرای عصر روشنگری که در آن زمان بیش از دیگران دربارة آموزة قانون طبیعی بحث و نظر داشته‌اند، عبارتند از: منتسکیو، روسو و کانت. در این مقاله پس از بیان گزارشی مختصر از مباحث و نظريات آنها در مورد قانون طبیعی، به ارزیابی اين ديدگاهها بترتيب ذيل پرداخته شده است. در گفتار نخست، منتسکیو با طرح يك افسانة¬ خودساخته معتقد است كه پیروی از میل طبیعی، بشر را به خوشبختی میرساند. این پیروی در نگاه او، مفاد قانون طبیعی است. مهمترین نقد بر نظریة قانون طبیعی منتسکیو آنست که او قانون طبیعی را با «قانون طبیعت» خلط کرده است. در گفتار دوم، روسو برخلاف منتسکیو، اعتقاد دارد كه قانون طبیعی مبتنی بر عقل نیست، بلکه در غرایز و احساسات بشر ریشه دارد. اشكال اساسي اين ديدگاه، نگرش مادی روسو به طبیعت بشر است و همين باعث شده که انسان در نظر او، در سطح یک حیوان فروكاسته شود. سرانجام، در گفتار سوم به بررسي انتقادی قانون طبیعی در اندیشة کانت پرداخته شده است. بنظر وي، قانون طبیعی با قانون طبیعت تفاوت دارد. كانت بر این باور است که ماهیت قانون طبیعی دو ویژگی دارد: جهانشمولی (کلیت) و درونی (باطنی) بودن. با اینهمه، او هیچیک از مصادیق قانون طبیعی را بیان نکرده و در ارائة تبييني كامل براي این آموزه موفق نبوده است. این ناکامی ريشه در نظام معرفتیِ فلسفة کانت دارد که بر مبناي آن، عقل عملی و فرامين آن (يا همان قانون طبيعي) را بايد غیرمستدل و غیرقابل اعتماد دانست. كانت معتقد است مباحث مربوط به امور غیرمادی و حتی جواهر مادی، مباحثی جدلی هستند، و نه برهانی. روش تحقیق در این نوشتار، همانند هر مطالعة انتقادی دیگر، روش ترکیبی نقلی ـ عقلی است. در این روش، ابتدا ديدگاههاي اين سه فیلسوف عقلگرای دورة جدید دربارة قانون طبیعی نقل شده و سپس بکمک برهان و استدلال عقلی، بررسي و ارزيابي شده است.

ترجمه ماشینی : این پایان نامه برخی از آثار و مضامین اصلی ژان ژاک روسو را در پرتو بحث های اخیر با محوریت اشکال سوبژکتیویته در مدرنیته لیبرال بازنگری می کند. روسو متفکری لیبرال نیست به این معنا که عاملیت سیاسی کامل را بر روی فرد سرمایه گذاری می کند. با این حال، او با سنت لیبرال در ترویج خود به استثنای امر اجتماعی در تعدادی از آثار مشترک است. از سوی دیگر، چارچوب کاملاً سیاسی روسو در به رسمیت شناختن ماهیت صرفاً عمومی مشروعیت جامعه‌گرایانه است - اراده عمومی که از همه شهروندان انتظار می‌رود ابراز کنند و با آن مطابقت کنند. استدلال می شود که دوگانگی مشخص شده در آثار روسو بین موقعیت سوژه و شهروند در درک کامل پتانسیل یک دیدگاه بازسازی کننده از سوبژکتیویته ناکام است. این دیدگاه بازسازی مبتنی بر پتانسیل آشتی فردی و اجتماعی شدن است. این آشتی دو شاخه دارد. در وهله اول، سوژه هر گونه وضعیت ایده آلیستی یا متعالی را از دست می دهد، آگاهی، شناخت، دانش و سایر پارامترهای حیاتی تعریف از خود متمرکز می شود. ثانیاً، ذهنیت در امتداد خطوط رابطه ای به عنوان بین الاذهانی بازسازی می شود. در این فرآیند، حقیقت از قطعیت سطحی به زندگی فروتن تر در محیط معاملاتی حوزه اجتماعی تنزل می یابد که اقدامات، اشکال و اعمال روزانه را سازماندهی و هماهنگ می کند. آثار روسو صراحتاً سازماندهی مجدد بین الاذهانی ذهنیت را به رسمیت نمی شناسند. با این حال، آنها در فرآیند تلاش برای تعریف موضوع یا زندگی اجتماعی بر اساس مقوله ایده آلیستی خودبودن یا مقوله عملی اجتماع، از میدان تنش عبور می کنند. نقاط مرجع اصالت و خودمختاری در کنار هم قرار می‌گیرند تا نشان دهند که آن نظریه‌های بازسازی‌کننده که برخی از تفکرات کنونی را هدایت می‌کنند می‌توانند در بازنگری مفهوم روسو از ذهنیت به معنای کامل‌تر مفید باشند. این کامل بودن بیشتر، بُعدی از عدم قطعیت را می‌افزاید، زیرا با تقابل مستقیم آثار روایی و زندگی‌نامه‌ای روسو و آثار نظام‌مند و فلسفی او حاصل می‌شود. اعترافات به‌عنوان اثری که در آن تلاش برای توصیف اصالت فوراً از جایگاه امر واقعی در زبان ناکام می‌شود، تجدید نظر می‌شود. با این حال، امر واقعی نمی تواند جز در زبان ظاهر شود. از نظر روسو، خود هویتی تمامیت جوهر دارد و بلافاصله درک می شود. این بی واسطه‌گی همان چیزی است که زبان مبهم می‌کند، اما از طریق بازسازی حضور خود در خود قابل بازیابی نیست. در عوض، سوژه باید مدیون تشخیص هویت خود توسط دیگری باشد. این بدهکاری باید بیشتر به عنوان شناخت دیگری بیان شود، که شناخت در هسته زبان قابل شناسایی است و از آگاهی عمدی، از جمله خودآگاهی جدایی ناپذیر است. دیالوگ ها محصول بحران سوژه ای است که به خاطر باج گیری و به دام افتادن کامل آن در شبکه های یک توطئه عینیت می یابد. سوژه از وضعیت منحصر به فرد خود به عنوان تنها هدف این نظام بازنمایی جهانی فضیلت دارد. این واقعیتی است که توطئه به آن توجه می کند، اما هرگز نمی تواند به طور کامل به آن دست یابد. با این وجود، قدرت سازنده توطئه نمی‌تواند خود واقعی را که تلاش می‌کند خود را به‌صورت غیرمشتق‌آمیز به‌عنوان حقیقتی که توسط دروغ‌ها نادرست معرفی شده است، از بین ببرد. متن وعده می دهد که موضوع را به عنوان حضور - به عنوان حقیقت - ارائه دهد، اما شکست می خورد. این شکست تا آنجا ثمربخش است که مدلی از فهم را که هم با تجربه خود از توطئه شده علیه سوژه هماهنگ شده است، ارائه می دهد که نمی تواند در نهایت نه توطئه گران و نه موضوعی را که آن گفتمان ساخته است شناسایی کند. تلاش سوژه برای آزمایش توطئه و نشان دادن خود به عنوان تنها موضوع کاملاً بررسی شده هرگز نمی تواند تمام شود. آنچه در پی می آید بررسی، مکاشفه و تفسیر بی پایان، جابجایی حقیقت به دور از هستی شناسی، و تمرکززدایی موضوع از حضور به زمان، یا چارچوب های زمانی متعدد است.

اندیشه‌های روسو تقریباً‌ بر تمام فیلسوفان بزرگ پس از او تاثیرگذار بوده‌است، اما صاحبنظران متفق‌القول هستند که بیشترین و مهم‌ترین تاثیر او را می‌توان در آثار کانت دید. کانت در فلسفه اخلاق، فلسفه سیاسی و اجتماعی و نیز نقد متافیزیک تحت تاثیر افکار روسو قرار دارد. برداشت کانت از ماهیت انسان و همچنین مفهومِ اراده خودآیین که از مبانی مهم فلسفه اخلاق کانت است، ریشه در ایده اراده عمومی مطرح شده توسط روسو در قرارداد اجتماعی دارد. روسو نه‌تنها بر محتوای اندیشه اخلاقی کانت تاثیرگذار بود، بلکه تاثیر او را حتی در زبان و سبکِ نگارشِ کانت نیز می‌توان دید. خواندن آثار روسو، کانت را متقاعد کرد که متافیزیک به طور بالقوه با اخلاق عملی خصومت دارد و آنجا که عقل نمی‌تواند نتیجه‌ای داشته باشد، بهتر است به متافیزیک اجازه دهیم تا از نیازهای عملی پیروی کند. همچنین گفته‌ّهای روسو در امیل و نیز در هلوئیز جدید در شکل‌گیری اندیشه اخلاقی کانت نقش داشته‌است. در مقاله حاضر به بررسی جایگاه روسو در تکوین فلسفه اخلاق کانت می‌پردازیم.

بهره‌گیری از مبانی انسان‌شناختی قرآنی برای علوم انسانی در تولید علم دینی، نقش اساسی دارد. نظریه‌های مختلف معرفتی و علمی، بر اساس مبانی هستی‌شناختی، انسان‌شناختی، معرفت-شناختی، روش‌شناختی و... بیان گردیده است. علوم انسانی بر پیش‌فرض‌های انسان‌شناختی خاصی استوار است و نظریه‌هایی که در این علوم پیشنهاد می‌شود مستقیم یا غیرمستقیم مبتنی بر این پیش-فرض‌ها است. بر این اساس، جهت‌گیری دیدگاه‌ها و نظریات یک شخصیت علمی به مبانی انسان-شناختی او وابسته و در ارتباط است. به طوری که تغییر در مبانی و پیش‌فرض‌های او موجب تغییر در نظریه‌های وی خواهد شد. یکی از نظریات مهم در حوزه‌ی علوم اجتماعی و سیاسی نظریه قرارداد اجتماعی است که با رویکردهای مختلفی از سوی اندیشمندانی همچون توماس هابز، جان لاک و ژان ژاک روسو ارائه گردیده است. هر یک از دانشمندان مذکور در ارائه نظریه خود دارای مبانی و پیش‌فرض‌های انسان‌شناسانه‌ای هستند که نیازمند تحلیل و بررسی می‌باشند. مسأله اصلی در این تحقیق آن است که اولاً مبانی انسان‌شناختی هابز، لاک و روسو چیست و چه تأثیری در نظریه‌ی ‌قرارداد اجتماعی آن‌ها دارد و ثانیاً اگر مبانی انسان‌شناختی آن‌ها را تغییر داده و به جای آن-ها مبانی انسان‌شناختی قرآنی را قرار دهیم چه تغییری در محتوای نظریه قرارداد اجتماعی پدید می-آید؟ علاوه بر این آیا می‌توان با کاربست مبانی انسان‌شناختی قرآنی در نظریه قرارداد اجتماعی به نظریه قرارداد اجتماعی با رویکرد اسلامی دست یافت؟ هابز، لاک و روسو نگاه های متفاوتی به انسان دارند و نظریه پردازی آنها در حوزه قرارداد اجتماعی مبتنی بر همین برداشت آنها از انسان است. با تغییر در مبانی انسان‌شناختی آن‌ها و جایگزین کردن مبانی انسان‌شناختی قرآنی در نظریه تغییراتی پدید می‌آید و نظریه جدید مبتنی بر وحی حاصل خواهد شد. از جمله اینکه که انسان‌ها برای حفظ و تعالی امور مادی و معنوی خود و همچنین تضمین سعادت خویش با قرار اجتماعی قدرت را در اختیار فردی قرار می‌دهند که نسبت به وضع قوانین صالح و سازگار با موازین دینی و الهی و هم‌سو با فطرت انسانی از سایر انسان‌ها آگاه‌تر است و با ایجاد زمینه رشد انسان‌ها فطرت ملکوتی آن‌ها را به فعلیت می‌رساند. این تحقیق بر اساس روش توصیفی- تحلیلی با استناد به منابع کتابخانه‌ای نگاشته شده است.