جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف هایدگر از تامل در زبان به هیچ وجه مطالعاتی فرازبانی که در نهایت به جمع آوری اطلاعاتی در باره زبان منجر شود، نمی باشد بلکه موضوعی است که مربوط به خود ماست. بنابراین پژوهش هایدگر همانند سایر تاملات زبانی فلسفه های جدید که نگاهی از بیرون به زبان دارند نمی باشد. در مطالعات مربوط به زبان دو طریق کاملا متمایزی در برابر ما گشوده می شود. در یکی همه کوشش محقق رسیدگی به هجاها، آواها، صوت ها، دال ها، نشانه ها و ساختارهای دستوری و ظاهری زبان است. اما در طریق دیگر، حقیقت کلام یعنی لوگوس و حقیقت تسمیه منظور نظر قرار می گیرد. برای اینکه ما به حقیقت و جنبه وحدانی زبان برسیم باید به ظهور وجود در خود مجال و امکان دهیم و این خود عین معنای لوگوس است. زیرا به زعم هایدگر شان لوگوس این است که به دیدار آمدن و ظهور یافتن چیزی امکان می بخشد و موجب می شود تا موجودات به ادراک آیند. هایدگر را پیوندی است وثیق با کلمات بنیادین کلماتی مانند لوگوس و فوزیس. در دید وی این کلمات جریان تفکر را معین می کنند. به نظر هایدگر زبان همراه با انکشاف وجود به حضور می آید توگویی زبان با پیش آمدن وجود در واژگان بنیادین یا اساسی ممکن می شود. از این روست که هایدگر این توجه اصیل به واژگان شعری نخستین را شعرسرایی اصیل یا آغازین می نامند. به بیان دیگر زبان، درون واژه آمدن خود وجود است و از این رو شاعری است . زبان صورت اولیه شاعری است که در آن هر قومی وجود را می سراید. شعر در معنای خاص خود، ذات زبان را آنچنانکه هست محفوظ می دارد . شعر طریقه سخن گفتنی است که می گذارد ذات زبان آشکار شود.

صدرالمتألهین یکی از بزرگترین فلاسفه اسلامی است که فلسفه را با عرفان عجین نموده است. پژوهش حاضر با عنوان حقیقت محمدیه صلی الله علیه و آله شاهدی بر رویکردفلسفی و عرفانی صدرالمتألهین بر مهمترین اصل عرفانی است . حقیقت محمدیه صلی الله علیه و آله- اولین تجلی و اولین تعین ذات احدی است. او ظهور مقام غیب الغیبی است، که به لحاظ مقام جمع الجمعی جمیع تعی نات را شامل می شود. او مظهر و صورت اسم اعظم الهی است. الله اسم اعظم، مجمع جمیع اسماء و صفات و کمالات است، چون اسم از حیث ذات و مرتبه بر تمام اسماءبرتری و تقد م دارد، بالضروره مظهر آن نیز بر تمام مظاهر و مراتب هستی برتری و تقد م دارد وبدین جهت حقیقت محمدیه صلی الله علیه و آله او ل صادر از باری تعالی است، چرا که صادربلاواسطه باید اتم مناسبتها را با مصدر خود داشته باشد و از میان موجودات تنها حقیقت محمدیه صل الله علیه و آله دارای چنین ویژگی است، نه آن گونه که حکماء می گویند عقل او ل، بلکه عقل اول، اولین ظهور حقیقت محمدیه صلی الله علیه و آله است. حقیقت محمدیه صلی الله علیه و آله دارای جمیع مقامات است و به حسب مدارج علمی و عینی در هر مقامی اسم و شأن خاص دارد.از مهمترین آنها نفس رحمانی، حق مخلوق به، عماء، قرآن، حقیقةالحقائق و باء... است، ام ا ازویژگی ها و آثار حقیقت محمد ه صلی الله علیه و آله خلافت و ولایت الهی است، مقام اعلای خافت کلیه و خلافت کبری و ولایت کل ه و ولایت مطلقه الهی ه از اوصاف و نعوت حقیقت محمد ه صلی الله علیه و آله است که در وجود محمدی صلی الله علیه و آله پدیار گشته است. زیراحضرت محمد صلی الله علیه و آله صورت اجمالی و ظاهر حقیقت محمد ه صلی الله علیه و آله تلقی می شود. در مجموع مباحث رساله در چهار فصل تنظیم شده است: فصل او ل: کلی ات: در این فصل واژه حقیت، حقیقت محمد ه صلی الله علیه و آله و مترادفات آن از منظر فلاسفه و عرفاء وصادر نخستین در ادیان مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. پس از تعریف ظهور و تجل وآثار آن، به مراتب ظهور و جایگاه حقیقت محمد ه صلی الله علیه و آله در فصل دوم پرداخته شده است. فصل سوم به اثبات صادر نخستین و مصداق آن از منظر اختصاص دارد و در فصل آخر به آثار و ویژگیهای حقیقت محمد ه صلی الله علیه و آله اختصاص دارد.

مفهوم خدا، پس از مدت ها که در جامعه شناسی دین، به حاشیه رانده شده بود، با رویکردهای جدید جامعه شناسی دین، دوباره اهمیت خود را بازیافته است. این مقاله، با تاکید بر مفهوم خدا به عنوان یکی از بنیادی ترین مفاهیم جامعه شناسی دین و با رویکردی جامعه شناختی و برون دینی، به دنبال بررسی منشاها، پویایی ها و اثرات اجتماعی مفهوم خداست. هر چند این مفهوم با وجود متعالی خداوند یکی نیست و نباید با آن اشتباه گرفته شود چرا که مفهوم و تصور ما از خدا متحول و متکامل می شود نه وجود متعالی خداوند که از هر گونه تطور و تکامل مبراست.نتایج این مطالعه نشان می دهد که افزون بر ریشه های روان شناسانه و انسان شناسانه، مفهوم جامعه شناختی خدا در یک رابطه دیالکتیکی هم محصول ساختارها و شرایط گوناگون اجتماعی است و هم عمیقا بر آنها تاثیر می گذارد. این مفهوم همواره طی زندگی اجتماعی بشر متحول و پویا بوده، طوری که پس از روشنگری و در دوره مدرن و پست مدرن، تحولات زیادی را پشت سر گذاشته است. طرفداران بازسازی مفهوم خدا نیز بر فهم تازه و متناسب با شرایط جدید انسان، جامعه و جهان تاکید دارند

در این مقاله به معناشناسی «عقل» و «تفکر» و به ارتباط آن دو با «نفس» و «فطرت انسان» پرداخته شده است. اگرچه «عقل» در اصطلاح معروف و فلسفی اش در دو معنای «جوهر بسیط» و «قوة نفس» استعمال شده است، ولی بررسی های لغوی و قرآنی نشان می دهد که معنای اصلی این ماده -یعنی «امساک» و «نگهداری»- است و برای آن باید به قرآن توجه شود. ارشاد قرآن به تعقل، تنها ارشاد به علم و دانستن نیست بلکه به معنای پای بندی بر حقایق و معلومات فطری و بهره گیری از آنهاست. معنای اصلی مادة «تفکر»، «تردد و حرکت درونی نفس برای جداسازی معلومات صحیح از سقیم» می باشد. ماده «فکر» در باب «تفعل» دو معنی «مطاوعه باب تفعیل» و «تکلف» را دربردارد. با توجه به این معانی، به تلاش درونی نفس برای کشف، بازیابی و شناخت معلومات فطری»، «تفکر» اطلاق می شود که حاصل آن، بازیابی بینش های فطری و معرفت نفس است. نفس در این فرایند و رجوع به فطرت با موانع گرایشی و مقاومت های بعد طبیعی خود مواجه است که از این مواجهه با عنوان «جهاد با نفس» نیز یاد می شود. در نتیجه «تفکر» با شرایطی که بیان گردید، اولین گام برای موفقیت در جهاد با نفس خواهد بود.

در چند دهة اخیر اندیشمندان و متفکران به فلسفة اسلامی به عنوان موضوع و مسئله ای مهم توجه نشان داده اند. این پرسش مهم در این زمینه مطرح است که تعبیر فلسفة اسلامی به چه معناست. پس از روشن شدن این معنا و نیز تفسیر ویژگی «اسلامی» در این فلسفه، باید تفاوت های این فلسفه را با آنچه فلسفة غرب می خوانیم نشان دهیم، یعنی بگوییم که چه تفاوت هایی به ما اجازه می دهند از چنین تعبیری استفاده کنیم. در این مقاله کوشش شده تا پاسخ این پرسش ها را با توجه به آثار شهید مطهری (و به تعبیری از دیدگاه ایشان) بررسی کنیم. از نظر شهید مطهری فلسفة اسلامی و فلسفة غرب تفاوت های زیادی دارند که این تفاوت ها را در سه بخش پرسش ها، پاسخ ها و زیست- محیط می توان دسته بندی کرد. با این بیان که در فلسفة اسلامی شاهد پرسش های جدید و پاسخ های جدید به پرسش های قدیمی هستیم و اینها تا حد زیادی به سبب زیست- محیط خاصی است که فلسفة اسلامی در آن پرورش یافته است. در این زیست- محیط عناصر فرهنگی خاصی از جمله قرآن، روایات، کلام اسلامی حضور دارند که افق های ویژه ای را در برابر دیدگان فیلسوفان مسلمان گشوده اند.