جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تحقیق حاضر تحت عنوان بررسی مفهوم تزکیه نفس و روشهای آن در قرآن٬ در شش فصل تهیه و تنظیم شده است. در ابتدا تزکیه از نظر لغوی و اصطلاحی و تفسیری بحث و بررسی شده است و درباره اهمیت تزکیه در آیات قرآن و روایات پیامبر ( ص ) و ائمه اطهار ( ع ) و نظر عرفا و حکما در این باره آورده شده است از آنجا که تزکیه نفس قبل از شناخت انسان و نفس او امکان پذیر نیست فصل سوم درباره انسان شناسی و انواع نفس و مراتب آن می باشد چرا که در تعالیم اسلامی کاملترین انسانها کسانی هستند که پیش از دیگران خود را شناخته و در راه سازندگی خویش کوشیده اند ( معرفة النفس انفع المعارف ). در فصل چهارم این تحقیق راهها و روشهای تزکیه مورد بررسی قرار گرفته سد و در فصل پنج در باب موانع تزکیه٬ شیطان٬ آثار و عملکرد او٬ پیروی از هوای نفسانی٬ حب دنیا٬ عجب٬ حسد٬ بخل و غیره به عنوان موانع تزکیه بیان شده است. فصل ششم آثار و نتایج تزکیه در روح آدمی و نیز در اجتماع مطرح شده است

مباحث اصلی این تحقیق در شش بخش آمده است: در بخش اول اقسام رزق و در بخش دوم، رزق پاک و حلیت و حرمت رزق و آثار هر یک بررسی شده و ادعیه و روایات و آیات و دلایلی که بر ازدیاد یا نقصان رزق دلالت دارند، ذکرشده است؛ در بخش سوم، اموری که آسایش زندگی را به ارمغان می آورد، مانند تقوی و دین داری معرفی شده است؛ بخش چهارم، درباره رزاقیت خداوند است و بخش پنجم، در زمینه مقدر و تضمین شده بودن روزی و منافات نداشتن آن با کار و تلاش است؛ در بخش ششم، به استناد آیه «و من یتوکل علی الله فهو حسبه» تقدیر روزی و تلاش در جهت آن توأم با توکل دانسته شده است.

در پایان نامه حاضر اخلاص و مخلصین با تکیه بر آیات و روایات در دو بخش با این عناوین بررسی شده است. بخش اول، بررسی و تحقیق در مفهوم اخلاص: مفهوم لغوی و اصطلاحی اخلاص، فضیلت اخلاص، ویژگی های اخلاص، موانع دستیابی به اخلاص، آفات اخلاص، مراتب اخلاص، اسباب دستیابی به اخلاص، جایگاه اخلاص در نیت، رابطه اخلاص با اعمال انسان، اخلاص در حوزه دین و عبودیت، نقش اخلاص در حوزه فضائل و اخلاق، ثمرات اخلاص؛ بخش دوم، ویژگی های مخلصین: مفهوم مخلص، معنای وجه اللّه ، خطوط اصلی برنامه بندگان مخلص، عبادات خالصانه، عالم هستی از دیدگاه مخلصین، محبت خالص مؤمنین برای خدا، شکر یکی از صفات مخلصین، سیمای مخلَصین در قرآن، سیمای مخلصین در روایات، نمونه هایی از مخلصین و اعمال خالصانه آنان

پژوهشی است درباره مفهوم تعارض و شیوه های اداره آن از دیدگاه آیات قرآن. نگارنده، تعارض را در دو حوزه مطرح نموده: اختلاف نظر (حوزه اندیشه)، تعارض رفتاری (حوزه عمل) و آنگاه با بررسی آیات قرآن، اظهار نموده که قرآن کریم، اختلاف نظر را به طور مشروط امری سودمند می داند با این شرایط: 1. اختلاف نظر در غیر اصول و مبانی دین باشد; 2. به مرحله رفتار منجر نگردد; 3. موجب پویایی نظرات و اندیشه شود. ولی تعارض رفتاری را در جامعه، امری مخرّب معرفی می کند و لذا در برخورد با تعارضات عملی از شیوه های متفاوتی در قالب دو استراتژی پیشگیرانه و حل و رفع آن استفاده نموده است

ظاهرنگری از جمله صفاتی است که کمتر درباره آن صحبت شده است. اما از آنجایی که این صفت در عرصه های گوناگون زندگی انسان موجب بروز مشکلات عمده ای می گردد، پرداختن به آن ضرورت می یابد. با بررسی قرآن مجید روشن می شود که خداوند در این زمینه سکوت نکرده و دیدگاه ویژه ای نسبت به ظاهرنگری دارد. از آیات قرآن می توان دو نوع ظاهرنگری ممدوح و مذموم را استنباط نمود. در این پایان نامه سعی شده است که بعد از ارائه تعریفی دقیق و جامع از این صفت، به بررسی تفصیلی مدح و ذم آن از دیدگاه الهی و همچنین انواع و مصادیق آن و در نهایت پیامد، ریشه یابی و درمان نوع مذموم آن پرداخته شود.

تحت عنوان بررسی غفلت از دیدگاه قرآن و حدیث که سعی شده است با بهره گیری از آیات قرآن و تفاسیر و همچننی روایات و کتب اخلاقی که بیانگر غفلت و غفلان هستند، بنیاد کار پی ریزی و ابعاد مختلف موضوع در پنچ بخش تدوین شود. بخش اول به بررسی کلیات اختصاص داده شده است. که عبارتند از تعریف لغوی و اصطلاحی غفلت و زمینه بیان مسله غفلت در قرآن و حدیث. بخش دوم در برگیرنده ماهیت و مراتب و انواع غفلت است که مهمترین فصل برای شناخت این معضل بزرگ است. بخش سوم بررسی عمده ترین زمینه های غفلت در دو موضع متفاوت درونی و بیرونی را در بر گرفته و به عوامل بروز غفلت و نقطه آغاز خطای بشر اشاره شده است. پیامدهای غفلت اعم از دنیوی و اخروی بررسی شده و با طرحی نو نمونه های قرآنی مصادیق غلت ذکر گردیده است. در بخش پایانی پیشگیری و روشهای درمان غفلت ‬و نسخه اصلی درمان این درد فراگیر که همان ذکر است ارائه شده است

این رساله در سه بخش تنظیم شده است. بخش اول با عنوان حقیقت نفس انسانی به این موارد اشاره دارد: تاریخچه و اقوال در نفس، بررسی الفاظ مترادف با نفس، ایده عالی و بینش عرفانی در نفس انسانی. در بخش دوم با عنوان تجلیات نفس و ارتباط آن با بدن به انواع و اقسام تعلق، اقوال ارتباط نفس و بدن، بیان صدرالحکما و محقق سبزواری، نفس و بدن در نظر عرفا،عرفان عملی نفس معرفت نفس اشاره شده است. عنوان بخش سوم اسفار و حالات و مقامات عارفین می باشد.

این پایان نامه در چها بخش به بررسی ایمان در آیات قرآن و روایات معصومین پرداخته است: بخش اول، تعاریف و کلیات ایمان: تعاریف لغوی و اصطلاحی کلمه ایمان، بررسی آماری ایمان و مشتقات آن در قرآن، وجوه و معانی کلمه ایمان در قرآن، موقعیت کلمه ایمان در حدیث؛ بخش دوم، حقیقت ایمان در قرآن و حدیث: بررسی رابطه ایمان و اسلام، درجات و مراتب ایمان، اوصاف و نشانه های مؤمنین، طبقات مؤمنین؛ بخش سوم، بررسی رابطه علم و ایمان: بررسی تعارض علم و دین، بررسی ارتباط علم و دین؛ بخش چهارم، آثار و نتایج ایمان مذهبی: ایمان مذهبی، آثار و نتایج ایمان مذهبی.

چکیده (فارسی): چکیده بحث از حمل، سابقه ای به اندازه کل تاریخ فلسفه دارد. اولین مسأله در تاریخ فلسفه، مسأله وحدت و کثرت بوده است. یکی از مشکلات بحث وحدت و کثرت، چگونگی حمل یک چیز بر چیز دیگر است. به عبارتی باید به این سؤال پاسخ داد که دو چیز متباین (و متکثر) چگونه در یک قضیه وحدت پیدا می کنند.با ورود فلسفه تحلیلی و فلسفه زبان، بحث حمل به یکی از مسایل اصلی در میان متفکران این حوزه تبدیل شد و فیلسوفان مختلف به بررسی این موضوع پرداختند. در این فرصت سعی شده به دیدگاه صاحبان نظریه افعال گفتاری در خصوص حمل پرداخته شود. حمل در نظریه افعال گفتاری به عنوان فعل مضمون در سخن تبیین می شود. رابطه حمل با کلیات و نحوه وجود کلیات از نظر تئوری افعال گفتاری نیز مدخلی خواهد بود به رویکرد وجودشناختی درخصوص حمل. با توجه به اینکه دیدگاه آستین و سرل، ناظر به تبیین فرگه، کواین و استراوسون از این مبحث است، به دیدگاه این سه فیلسوف زبانی نیز پرداخته شده است