جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

---

‫مسأله اصلي اين پايان نامه عبارت است از معيارشناسي غلو در روايات معصومان(ع) که به بررسي انديشه‌هاي غاليانه از لسان معصومان عليهم‌السلام مي‌پردازد؛ زيرا آنان ميزان سنجش درستي ونادرستي هر انديشه، باور و رفتاري هستند. اين پايان‌نامه مشتمل بر يک مقدّمه (طرح تحقيق) و سه فصل است. فصل اول، شامل سه بخش است که در آن به مفهوم شناسي غلو در لغت و اصطلاح، پيشينة غلو در اديان گذشته، اسلام و قرآن و اسباب غلو پرداخته شده است. فصل دوم، با عنوان معيارشناسي غلو در روايات معصومان عليهم‌السلام به بررسي پديدة غلو در موضوعات الوهيت ائمه، نبوت ائمه، علم غيب مطلق و ذاتي ائمه، تفويض، تشبيه، تناسخ و حلول پرداخته شده است. در اين فصل از زبان معصومان(ع) نگاه اسلام و تشيع ناب به اين صورت تبيين شده است؛ اگر يك عقيده ديني، دينِ حق برخاسته از کتاب و سنت را ناديده بگيرد و پايه‌هاي اعتقادي دين حق را با افراط‌گرايي و تجاوز از حق و تفسير به رأي خود فراتر از آن چه كه هست، نشان دهد و يا آموزه‏هاي حق‌نماي خويش را به نام آن دينِ حق جلوه دهد، با اين عبور از حق، خود را گرفتار غلو كرده است. معيار غلو از سوي شيعة اثناعشري با استفاده از بيان رسالت و امامت آن است كه فردي الوهيت وصفات خداوند مانند رازقيت وخالقيت را به ائمه(ع) منتسب و يا معتقد به نبوت امامان و يا به علم غيب ذاتي و استقلالي معصومان و يا به تشبيه، تناسخ و حلول روح الهي در آدمي باور داشته باشد، به غلو گراييده است که بر اساس بيانات معصومان(ع) تشيع از آن مبرا مي‌باشد. فصل سوم، با عنوان بازشناسي برداشت‌هاي انحرافي غاليان از باورهاي شيعي، به پنج عقيدة اصيل(وصايت، مهدويت، بداء، رجعت و تأويل قرآن) در ميان شيعه پرداخته شده و جنبة غاليانة آن‌ها مورد بررسي قرار گرفته و اعتقاد ناب اسلامي از غير اسلاميِ افراط‌گرايانه با دلايل نقلي تبيين ‌گرديده است. کليدواژه‌ها: غلو، الوهيت، تفويض، تشبيه، تناسخ، حلول، وصايت، بداء؛ Abstract The main purpose of the study is to study exaggerative normalogy in innocents’ narrations because they have correct and incorrect measurement of thought and behavior. The thesis includes plan of the study and three chapters. The first chapter include three sections meaning of exaggeration (terminology) , background of exaggeration ( in religions, Islam , Koran) The second chapter will consider exaggeration normalogy in innocents’ narrations in Godly themes, prophets, abstract absent, similarity, differences. It is derived innocents’ view to Islam and pure Shiite, if religious idea , the religion from the book and tradition are denied and the right religion with radicalism and aggression to the right and own description are seen , we will deal with exaggeration. The third chapter will investigate reviewing the exaggeration understanding from Shiite viewpoints with five beliefs among Shiites. And there is different the pure Islam from exaggerative anti-Islamic ideas in five subject, VASYAT, MAHDAVIAT, BDAE, RAJAT, AND TAVIL OF KORAN There some viewpoints in Shiite for arriving its aims. Key words: exaggeration,Alvahiat conferment, difference, similarity, incarnation ,Badae,

‫نويسنده در اين پژوهش مصاحبه‌ها و مشاهدات و مطالعات خود را از نزديک درباره فرقه نصيريه (يکي از فرقه‌هاي منسوب به غلات مشهور) ضبط و درج کرده و عقايد، افکار، آداب و رسوم مذهبي و اجتماعي آنان را به تصوير مي‌کشد. وي در يک مقدمه و سه فصل به ابعاد مختلف اعتقادي و مذهبي فرقه نصيريه در پاکستان اشاره کرده است. او در مقدمه ضمن بررسي تاريخچه فرقه نصيريه به کتاب‌هاي نگاشته شده درباره آنان مي‌پردازد. در فصل اول نيز کلياتي از معناي لغوي و اصطلاحي غلو، تاريخچه غلو در اسلام، معرفي برخي فرقه‌هاي غلات در زمان‌هاي گذشته و تاريخ معاصر به ويژه کشور پاکستان و مسلک‌هاي صوفيه، فرقه‌هاي شيعي غلاّت و اعتقادات و رسوم آن‌ها ارائه شده است. در فصل دوم ضمن بحث درباره نصيريان، تاريخچه پيدايي آنان، و اعتقادات اين فرقه و نسبت‌هاي داده شده به آن ها تجزيه و تحليل مي‌گردد. سپس باورهاي نصيريان از ديدگاه مخالفان آن ها، ديدگاه‌هاي نصيريان در مورد تناسخ، غلو، توحيد، عدل، نبوت، امامت، معاد، اسلام، ايمان، فروع دين و ادله شرعي، مناسک و شعائر نصيريان همچون: عيد غدير خم، عيد فطر، عيد قربان، نيمه شعبان، عيد مباهله، عيد فراش، عاشورا، عيد نوروز و ديگر مناسک نصيريان و برخي رجال نصيريه معرفي شده است. در فصل سوم نويسنده به معرفي نصيريان پاکستان و اقسام فرقه‌هاي نصيري و اعتقادات آن ها پرداخته و بعضي عقايد غلو آميزآنان در زمينه توحيد، نبوت، امامت، معاد و احکام شرعي، مانند نماز و کيفيت آن، خمس، روزه، اعياد مذهبي، ازدواج، قرآن کريم و تحريف آن، طريقه دفن اموات و ساير شعاير مذهبي آن ها وصف کرده و برخي شخصيت‌هاي آنان را به صورت اجمالي معرفي مي‌کند.

‫در فصل اوّل رساله حاضر ما ابتدا به تبيين مفهوم واژه غلو پرداخته‏ايم وآنگاه تشرّفى داشته‏ايم به آستان مقدس كلام الهى واشاراتى از آن كلام كريم را در باب معضل غلو عرضه نموده‏ايم. در فصل دوم تاريخچه‏اى مختصر از برخى فِرَق غُلات با تفكيك به دو دوره قبل وبعد از غيبت كبرى ارائه گرديده است. در فصل سوم به ارائه تحليلهاى در باب جريان غُلات پرداخته شده ودر ابتدا بخشى مبسوط در باب زمينه‏ها، علل وانگيزه‏هاى غلو ارائه گرديده است كه دقت در آن براى درك وتحليل مقرون به واقعيت پديده غلو بسيار اساسى است. آنگاه بصورتى گذرا مقوله بسيار مهم تطورات غلو مورد اشاره قرار گرفته ونقش عوامل مؤثرى چون مفوضه، تصوف، صفويه، اخباريگرى، شيخيّه و... در چهره به چهره شدنهاى افكار غاليانه تا حدودى نمايانده شده است. همچنين رابطه اين تطورات با جوّ اصيل شيعه مطرح گشته ونمادهايى از تأثّرات وتطورات فرهنگ حاكم بر شيعه در طول تاريخ مورد اشاره قرار گرفته است. در ادامه اين فصل بحث مهم وتعيين كننده »جعل حديث« - بعنوان عمده‏ترين مجراى رخنه غُلات در فرهنگ شيعه - مورد بحث مبسوط وموشكافانه قرار گرفته است. رويهمرفته اين فصل مهمترين فصل اين رساله بوده ودربردارنده نوع نگرش نگارنده به مقوله غلو مى‏باشد. در فصل پايانى به مبحث نقد روايات - بعنوان ضرورت حياتى منتج از مباحث پيشين - پرداخته شده ودر باب ضرورت نقد، موانع نقد وكارنامه نقد مطالب مفيدى ارائه شده است ودر ادامه راهكار ارائه شده از جانب معصومين (ع) در باب نقد روايات، يعنى عرضه روايات به قرآن، مورد بررسى قرار گرفته است. در انتها بعنوان گامى در رديابى جعليات غُلات، چهار موضوع محورى در فعاليت غلات (توحيد، فضائل، قرآن وارزش عمل) در نظر گرفته شده وابتدا نمادهايى از ديدگاه ناب قرآن وسنت در اين موضوعات مطرح گرديده وسپس گزارشى از فعاليت غُلات در اين محورها ارائه شده ودر نهايت - متوكلاً على اللَّه - نمونه‏هايى از احاديث مخدوش ومجعول تشخيص داده شده در هر كدام از موضوعات چهارگانه، عرضه ومورد نقد وبررسى قرار گرفته است.