جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫عثمان بن عفان خليفه سوم مسلمين، يکي از شخصيت‌هاي تأثيرگذار در تاريخ اسلام است. او به ابداع و تغيير احکام اسلام با استفاده از آموزه‌هاي يهود و نصارا معروف است. از جمله اقدامات او در اين زمينه، ساختن احاديث جعلي به نفع بني‌اميه و عليه اميرالمؤمنين علي(ع) بود. بسياري از علماي اهل سنت نسبت به عملکرد نادرست عثمان و کارگزاران وي معترف هستند، اما برخي از آن‌ها به توجيه عملکرد او پرداخته و تلاش کرده‌اند تا حقايق را از مردم پنهان نمايند. پژوهش حاضر با روش توصيفي ـ تحليلي به نقد و بررسي شخصيت و عملکرد عثمان از بعثت پيامبر اسلام(ص) تا مرگ عثمان پرداخته است. عثمان از اولين کساني بود که به جمع ياران پيامبر اسلام پيوست، که اين اقدام وي با انگيزه ازدواج با رقيه صورت گرفت. او در جنگ‌هاي زمان پيامبر نقش زيادي نداشت و در بيشتر نبردها متواري بود. در زمان خلافت ابوبکر و عمر، او نقش حامي آن‌ها را ايفا مي‌کرد و سعي در به دست‌گرفتن خلافت پس از آن‌ها را داشت که عاقبت در جريان شوراي شش نفري به آن دست يافت. عملکرد عثمان در دوران خلافت، بر خلاف سيره پيامبر(ص) بود؛ او بدعت‌هايي را وارد اسلام نمود که از جمله مي‌توان به اتمام نماز در سفر و تقدم خطبه‌ها در نماز عيد اشاره نمود. عملکرد عثمان وکارگزارانش در مصرف نادرست بيت‌المال، به‌ويژه بذل و بخشش‌هاي او به اطرافيانش، مورد اعتراض مسلمانان، صحابه و حتي همسر پيامبر(ص) قرار گرفت. مجموع اين رفتارها، زمينه شورش مردم عليه عثمان را فراهم کرد که نهايتاً به قتل او منجر شد. با قتل عثمان، جامعه اسلامي به دو گروه علوي و عثماني تقسيم شد و همين امر، منشأ حوادث بعدي تاريخ اسلام مانند جنگ‌هاي جمل، صفين و نهروان گرديد؛ و به‌تدريج زمينه براي قدرت‌يابي امويان و بي‌حرمتي به امام علي(ع) و امام حسن(ع) مهيا گرديد.