جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«الإمام المنتظر و شبهات المرجفین» اثر سید امیرمحمد کاظمی قزوینی، تحقیقی است مستند و مستدل در نقد و رد شبهات مخالفین درباره مهدویت، غیبت، ظهور و قیام امام مهدی (عج) که به زبان عربی و در سال 1374 ش نوشته شده است. انگیزه تألیف، بررسی و تحقیق در زمینه شبهات مهدویت و پاسخ به آنها بوده است. کتاب با مقدمه مرکز دروس اسلامی بیروت در اشاره به بشارت های پیامبر (ص) و ائمه (ع) به خروج امام مهدی (عج) آغاز شده است. مطالب کتاب که پاسخی است کوتاه به نوشته ها و شبهه افکنی های معارضان پیرامون مهدویت در دو بخش ارائه گردیده است. در بخش اول کتاب نویسنده بعد از نقل اقوال و شبهات ابن تیمیه، ابن خلدون و ابن حجر پیرامون حضرت مهدی (عج)، مبنای این شبهات را عدم وقوف بر روح دین و نشناختن اصول و فروع آن دانسته است. وی معتقد است که اجماع شیعیان به تنهایی، در ثبوت ولادت و غیبت حضرت مهدی (عج) کفایت خواهد کرد و هیچ یک از مسلمین در تواتر بشارت های نبوی به خروج فردی از عترت ایشان، از اولاد علی (ع) و فاطمه (س) شکی ندارد.

کتاب «رایات الهدی و الضلال فی عصر الظهور» اثر مهدی حمد فتلاوی، پژوهشی است مستند درباره دولت‌ ها و نهضت‌ های مدافع و مخالف امام عصر عجّل‌ الله‌ فرجه‌ الشریف در زمان ظهور که به زبان عربی و در سال ۱۴۲۰ ق نوشته شده است. نویسنده در مقدمه، ضمن بیان خطرات جهل به علامات ظهور، به اهداف تعلیم و تعلم آنها اشاره کرده است. فصل اول، دول کفر و حکومت‌ هایی که در عصر ظهور به مخالفت با موعود منتظر عجّل‌ الله‌ فرجه‌ الشریف بر خواهند خواست را در سه بخش معرفی کرده است. فصل دوم، به معرفی پرچم داران هدایت در عصر ظهور پرداخته است. نویسنده معتقد است روایاتی که به بیان علائم ظهور پرداخته‌ اند، به این نکته اشاره دارند که امت اسلامی، به دلیل تسلط حکام ظالم بر آنها، در حیات اجتماعی، سیاسی، اخلاقی و فکری خویش، دچار انحراف از حقیقت دین خواهند شد. اما در آخرالزمان، فریادهای حق طلبانه‌ ای از گوشه و کنار عالم برخواسته و گروه‌ هایی از مؤمنان مجاهد، بر علیه ظلم، انحراف و فساد قیام می‌ کنند که شروع این حرکت، از ایران خواهد بود. فصل سوم، اختصاص دارد به معرفی پرچم داران ضلالت و گمراهی در عصر ظهور.

" فى رحاب اهل البيت " مجموعه كتابچه‌هايى است كه در بیش از چهل مجلد موضوعات مختلف كلامى، فقهى و احياناً تاريخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سيد عبدالرحيم موسوى و يك گروه تحقيقى تدوين و تنظيم آن را به انجام رسانده‌اند. "انگيزه تأليف" پاسخگويى و ردّ شبهاتى كه در عصر جديد از طرق شبكه‌هاى اينترنتى و ارتباطى در مسائل اسلامى مطرح مى‌شود، سبب ايجاد گروه‌هاى بحث و پاسخگويى به شبهات در مجمع جهانى اهل بيت علیهم السلام گرديد كه اين مجموعه حاصل آن جلسات است. "ساختار كتاب" در هر جلد از اين مجموعه مهم‌ترين مباحث پيرامون آن موضوع اعتقادى يا فقهى و نيز نظرات و آراء اهل سنت و شبهات مرتبط به اختصار آمده است. در پايان نيز نتيجه و خلاصه بحث ديده مى‌شود. "جلد23" موضوع مورد بحث کتاب درباره مهدویت می باشد. مفهوم مهدویت نزد اهل بیت علیهم السلام و وجود مبارک امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف از دیگر موضوعات این کتاب است.

«البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان» نوشته علاء الدین علی بن حسام الدین مشهور به متقی هندی (م ۹۷۵ ق)، از کتاب‌ های اهل سنت در مهدویت است. این کتاب، از کتاب‌ های حدیثی مفصل در باب مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است که بیش از ۲۷۰ حدیث را در برگرفته است. ابواب کتاب دربارۀ حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و موضوعات مربوط به آن حضرت، به شرح زیر است: ۱. فی الکرامات؛ ۲. فی نسب المهدی علیه السلام؛ ۳. فی حلیة المهدی علیه السلام؛ ۴. فی احوال تقع قبل خروج المهدی علیه السلام؛ ۵. فی جامع العلامات و... در باب‌ های بعد، به چگونگی بیعت با حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، یاران، فتوحات، مدت حکومت و نازل شدن عیسی علیه‌السّلام برای یاری آن حضرت، اشاره شده است. نگارنده دربارۀ کتاب خود می گوید: چون کتاب العرف الوردی فی اخبار المهدی نگارش جلال الدین سیوطی را مشاهده کردم، از آن جا که آن کتاب، دارای باب بندی و نظم لازم کرد، آن را باب بندی نمودم و برخی احادیث دیگر بر آن افزودم.

«المحجة فى ما نزل فى القائم الحجة» اثر سيد هاشم حسينى بحرانى، كتابى است درباره آياتى از قرآن مجيد كه به استناد سخنان پيامبر اكرم (ص) و ائمه هدى (ع) در مورد امام منجى (عج) تفسير، تأويل و تطبيق گرديده است. اين مجموعه در صد و بيست قسمت تنظيم شده كه در ابتداى هر قسمت، آيات قرآن كريم به ترتيب آورده شده است. گاه در ابتداى يك قسمت، يك آيه و گاه چند آيه پشت سر هم ذكر و سپس روايات مربوط به آن نقل شده است. كتاب، آيات متعددى از قرآن كريم را مورد بحث قرار داده و ارتباط آنها را با موضوع مهدويت از زبان ائمه (ع) توضيح داده است. از يك نگاه، برخى از اين آيات و رواياتى كه ذيل آنها آمده است را مى‌ توان چنين دسته‌ بندى كرد: 1- دسته‌ اى از آنها به اين امر اشاره دارند كه غيب همان حجت است و مراد از آنان كه به غيب ايمان مى‌ آورند، كسانى هستند كه قيام آن حضرت را پذيرفته‌ اند. 2- دسته ديگر از آيات مربوط به ويژگى‌ ها و خصوصيات ياران حضرت حجت (ع) مى‌ باشند. 3- عده‌ اى به علائم ظهور و حوادثى كه قبل از قيام حضرت صاحب (عج) اتفاق خواهد افتاد اشاره دارند. 4- عده‌ اى نيز حوادث پس از ظهور را بيان مى‌ كنند. 5- دسته‌ اى نيز آياتى هستند كه طبق فرموده روايات، تأويل آنها هنوز واقع نشده است. 5- آياتى كه به اين مطلب اشاره دارند كه آن حضرت، همه مردم را به دين اسلام دعوت خواهند فرمود و از كسى عذرى پذيرفته نخواهد شد. 6- آياتى كه به صبر و شكيبايى در دوران غيبت توصيه مى‌كنند. 7- آياتى كه بر اين امر دلالت دارند كه زمين به نيكوكاران و صالحان به ارث خواهد رسيد. 8- عده‌ اى از آيات نيز به اين نكته اشاره دارند كه مشركان و كافران، قيام آن حضرت را برنتافته و راضى به آن نخواهند بود.

«الإمامة و التبصرة من الحيرة» اثرى از ابو الحسن على بن الحسين بن بابويه القمى معروف به صدوق اول، كه به موضوع امامت به نحو عام و به موضوع غيبت امام مهدى عليه الصلاة و السلام به طور ويژه پرداخته است. البته مباحثى كه درباره امامت به نحو عام در اين اثر آمده مباحثى است كه با امر غيبت و شؤون آن مرتبط است نه مباحث اصل امامت. با پيچيدگى‏هاى خاصى كه داراست. از اين‏رو، روى سخن در اين اثر با كسانى است كه به« امامت» به‏عنوان اصلى از اصول مذهب باور دارند و ليكن در شخص هر امامى پس از امام ديگر با هم اختلاف نظر پيدا نموده‏اند. اين معنا از عناوين ابواب كتاب به خوبى پيداست. خط سيرى كه در اين ابواب دنبال مى‏شود اتصال سلسله امامت از زمان حضرت آدم عليه السلام و خالى نبودن زمين از امام و حجت خدا( چه حاضر و چه غائب) و نيز انحصار امامت در خاندان محمد مصطفى صلى اللّه عليه و آله و سلّم حسب نصوص وارده مى‏باشد. مؤلف در ابواب ۶ تا ۱۷ كتاب حاضر به نقد ديدگاه‏هاى كسانى مى‏پردازد كه از امامت ائمه اثناعشر روى گردانده و به امامت كسانى ديگر از اين خاندان معتقد شده و يا اينكه در يكى از ايشان متوقف گشته‏اند. در برخى ديگر از ابواب كتاب با اعتقاد فرقه‏هايى از شيعه كه به انكار امامت برخى امامان دوازده‏گانه و يا شك در امامت ايشان گرديده و يا كسى را با امام در امر امامت شريك ساخته‏اند به معارضه و مبارزه پرداخته است. اما در خصوص موضوع« غيبت» مؤلف كتاب دست به ابداع و نوآورى زده است‏چرا كه ميان روش اهل حديث كه تنها بر نصوص اعتماد مى‏ورزند و بين اسلوب اهل كلام كه به بحث آزاد رهاى از قيد و بند نصوص ملتزمند گرد آورده است. از اين‏رو وى در مقدمه كتاب تمام فروض و تشكيكات را به روش متكلمان مورد بررسى قرار داده سپس نتايج به دست آمده را براى رسيدن به محتواى نصوص به كار مى‏گيرد. از سويى چونان محدثى محض به بررسى حديث از جوانب مختلف پرداخته تا سرانجام به نتايج مورد نظر براساس تعبّد و انقياد به سنت شريف معصومان عليهم السلام دست يابد. مع الأسف اثر حاضر دچار نقص و كاستى شده و بخشى كه مرتبط با موضوع بحث يعنى امام مهدى عليه السلام و غيبت ايشان است در دسترس نيست اما خوشبختانه آن مقدار كه از آن باقى مانده خط سير بحث را به نحو كلى براى ما ترسيم مى‏نمايد و هدف اصلى مؤلف را از نگارش آن بيان مى‏دارد. اين نقص و كاستى توسط محقق اثر، با توجه به همان سير بحث كه مؤلف ترسيم نموده است، جبران گرديده و ايشان در رابطه با موضوع اصلى كتاب مطالبى نگاشته‏اند. ابن بابویه در تألیف کتاب الامامة و التبصرة از وجود علمایی مانند: سعد بن عبدالله بن خلف اشعری، محمد بن یحیی عطار، احمد بن ادریس، عبدالله بن جعفر حمیدی، حمزة بن قاسم، حسن بن احمد مالکی، علی بن ابراهیم و علی بن موسی بن جعفر الکمیذانی استفاده کرده است. این کتاب ارزشمند، دارای یک مقدمه و بیست و سه باب میباشد. در آخر کتاب هم استدراکاتی وجود دارد که مربوط به این کتاب و مؤلف آن نیست، بلکه به محقق کتاب- که روایات صدوق از پدرش را در رابطه با امامت امام زمان (ع)، نقل کرده است- مربوط میشود. مقدمة این کتاب، تقریباً مفصل بوده و بحثی دارد درباره این که امامت، از اصول و احکام؛ از فروع است و پس از آن نیز بحثهایی درباره غیبت، سرّ غیبت، بداء، نسخ و تفسیر دارد.

کتاب «بشارة الإسلام في علامات المهدي علیه السلام» نوشته مصطفى آل سيد حيدر كاظمی است. آنچه در این کتاب درباره امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به زبان عربی بحث می‌ شود اخبار و روایاتی است از امام علی (علیه السلام) و امامان دیگر شیعه که طی آن از وجود و ظهور امام زمان سخن رفته است. برخی از احادیث و روایات نیز از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) و صحابه نقل شده است.

مُنتَخبُ الاَثَر فی الامام الثّانی عَشَر (عجل الله تعالی فرجه) کتابی روایی به زبان عربی اثر لطف‌الله صافی گلپایگانی در موضوع امام دوازدهم است. این کتاب برگزیده احادیث از کتاب‌های شیعه و اهل سنت است. کتاب در ده فصل تنظیم شده و بخش اول آن به اثبات وجود و امامت امام مهدی اختصاص دارد. احادیث مربوط به زندگانی امام دوازدهم (علیهم السلام)، نائبان او، عصر غیبت، ظهور و حکومت جهانی نیز در فصل‌های بعدی قرار گرفته‌اند. نویسنده گاه در پاورقی توضیحاتی درباره احادیث ذکر کرده است. این کتاب سه جلدی است. خلاصه آن نیز به صورت مستقل منتشر شده است. جلد اول مربوط به بحث عدد امامان علیهم السلام و احادیث مربوط به 12 تن بودن آن هاست.

«الإمام المنتظر و شبهات المرجفين» اثر سيد امير محمد كاظمى قزوينى، تحقيقى است مستند و مستدل در نقد و ردّ شبهات مخالفين درباره مهدويت، غيبت، ظهور و قيام امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)كه به زبان عربى و در سال 1374ش نوشته شده است. انگيزه تأليف، بررسى و تحقيق در زمينه شبهات مهدويت و پاسخ به آن‌ها بوده است. "ساختار" كتاب با مقدمه مركز دروس اسلامى بيروت در اشاره به بشارت‌هاى پيامبر(ص) و ائمه(ع) به خروج امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)آغاز شده است. مطالب كتاب كه پاسخى است كوتاه به نوشته‌ها و شبهه افكنى‌هاى معارضان پيرامون مهدويت در دو بخش ارائه گرديده است. در بخش اول كتاب نويسنده بعد از نقل اقوال و شبهات ابن تيميه، ابن خلدون و ابن حجر پيرامون حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، مبناى اين شبهات را عدم وقوف بر روح دين و نشناختن اصول و فروع آن دانسته است. وى معتقد است كه اجماع شيعيان به تنهايى، در ثبوت ولادت و غيبت حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)كفايت خواهد كرد و هيچ يك از مسلمين در تواتر بشارت‌هاى نبوى به خروج فردى از عترت ايشان، از اولاد على و فاطمه علیهماالسلام شكى ندارد. وى در ادامه، به تعداى از علماى اهل سنت كه با اعتقاد اماميه پيرامون حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)موافق هستند، اشاره كرده كه از آن جمله هستند: ابوالفتح محمد بن ابى الفوارس، ترمذى، ابوداود، ابن ابى الحديد، شبلنجى، امام قرطبى، ثعالبى، احمد بن حنبل، عبدالحق دهلوى، فضل بن روزبهان، عبدالرحمان بسطامى. بخش دوم كتاب به طرح هفت شبهه از طرف منكرين مهدويت و پاسخ به آن‌ها اختصاص دارد:

ذلك يوم الخروج دراسه حول ظهور الامام المهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) اثر سيدحسين مدرسى مى‌باشد. اثر، تحليلى از اهداف، مبانى حكومت و قيام حضرت مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است. در مقدمه، سوالاتى كه در بين مسلمانان درباره شخصيت امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، نهضت و قيام او و سوالات ديگرى كه در اين زمينه وجود دارد، مطرح و اثر به هدف پاسخ‌گويى به اين سوالات نگارش يافته است. روش مؤلف در مستندسازى مطالب اثر بر قرآن كريم و احاديث و روايات وارده از معصومين عليهم‌السلام كه در جوامع روايى نقل شده است، تكيه دارد. "گزارش محتوا" نگارنده در فصل اوّل، با بررسى و تحليل محتوايى احاديث و آيات قرآن به معرّفى امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)، خصوصيات و ويژگى‌هاى اخلاقى ايشان مى‌پردازد. فصل دوم به بحث از مقام ولايت و امامت و ملاكات شناسايى امام (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ميثاق انبياء با امام مهدى (عجل الله تعالی فرجه الشریف)پرداخته است. انديشه مهدويت در عقيده شيعه در جايگاه رفيعى قرار دارد و با مفاهيم ارزشمندى؛ مانند انتظار، ظهور قيام و عدالت پيوند خورده است. نويسنده در فصل سوم به تحليل جايگاه انتظار در فرهنگ شيعه در زواياى مختلف مى‌پردازد. فصل چهارم به انقلاب حتمى كه به دست امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) محقق خواهد شد و نشانه‌هايى كه از اين انقلاب در روايات مطرح و بيان شده است، ولى زمان آن دقيقتاً مشخص نشده، پرداخته است. در فصل‌هاى بعدى به اهداف اين انقلاب و نهضت،ياران آن و موضع‌گيرى‌هاى مردم در زمان خروج امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) پرداخته مى‌شود.