جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 161
بررسی مفاهیم تصویری آیات خلقت در قرآن کریم
نویسنده:
مریم صابری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مفهوم خلقت، در آیات قرآن کریم حاوی مضامین و صورت‌هایی متنوع و بس شگرف است که هر جوینده‌ی حقیقتی را به تفکر و تأمل در آن وا می‌دارد. در این پژوهش آیات قرآن در سه دسته‌ کلی آفرینش جهان هستی، آفرینش انسان و هدف از خلقت مورد بررسی قرار می-گیرد. مفاهیم تصویری این آیات از منظر فرمالیسم (صورت ذهنی)، محتوا (معنا و باطن زیباشناسی معرفتی-خلقت وجودی) بررسی شده‌اند. سوال مورد تأکید در این پژوهش، نحوه‌ی مواجه‌ی هنرمندان مسلمان با موضوع خلقت است که در جوامع و ادوار مختلف ظهوری متفاوت داشته‌اند.
مفاهیم دینی و زیبایی شناسی تصویر درکتاب «دربیان قصه‏ ی حضرت سلیمان» (چاپ سنگی نسخه ‏ی 1266هـ.ق)
نویسنده:
نسیم صلاحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
تاریخ ایران با ورود چاپ سنگی، دوره جدیدی را تجربه نمود. این دوره با ایجاد دگرگونی در تصویرگری ادامه یافت. همزمان با دوره‏ قاجار و انتشار کتاب‏های حماسی و عاشقانه، کتاب‏های دینی مانند قرآن و روایات مذهبی نیز در میان عوام از محبوبیت فراوانی برخوردار بود. از این رو، تصویرگری این کتب به موضوعی گسترده در هنر آن دوران تبدیل گردید. این تصاویر در گسترش آموزه های دینی نقش به سزایی داشته و این امر به وسیله چاپ سنگی‏های مصور به انجام رسید. این شیوه؛ با قابلیتهای خود باعث شد که تصویرگر با صراحت و سادگی، همراه با وفاداری به متن و گاه با برداشت انتقادی و خلاقه خود دست به آفرینش تصاویر بزند.در میان کتاب‏های چاپ شده به روش سنگی در سال 1266ه.ق، کتابی با موضوع دینی وجود دارد که دارای تصاویری با ویژگیهای خاص میباشد. این کتاب با نام "در بیان قصه ی حضرت سلیمان "در کتابخانه ملی تهران دارای 40 تصویر بوده و به خط نسخ کتابت شده است.تصاویر این کتاب مربوط به داستانهای زندگی دو پیامبر؛ یعنی حضرت موسی (ع) و حضرت سلیمان (ع) میباشد و تاکنون مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته است. در این پایان نامه پژوهشی صورت گرفته است که با رویکردی تفسیری و هنری به بررسی ابعاد مختلف این نسخه می‏پردازد.از آنجایی که این نسخه در دوره قاجار تدوین شده است در مورد هنر، زیبایی شناسی، نقاشی، تصویرگری و ویژگیهای چاپ سنگی این دوره توضیحاتی داده شده است. در قسمت بعد با توجه به جنبه دینی این کتاب و تاثیراتی که این موضوع بر تصویر می‏گذارد، به شرح خصوصیاتی از ویژگی‏های قصه‏ های دینی پرداخته شده که به بررسی داستان دو پیامبر( حضرت موسی، حضرت سلیمان ) در کتب معتبر اسلامی یعنی قرآن و روایات منتهی شده است.در فصل آخر به صورت مفصل کتاب مورد نظر شامل معرفی کتاب، مشخصات فنی کتاب، معرفی هنرمند کتاب (که احتمالا علی قلی خویی میباشد) بررسی شده است. در ادامه با استفاده از روابط بین متن و تصویر در برخی از تصاویر، به بررسی عناصر مذهبی و تجزیه تحلیل کامل هشت تصویر پرداخته شده است. در انتهای پژوهش نتیجه به دست آمده حاکی از آن است که؛ کتاب "در بیان قصه حضرت سلیمان" یکی از منابع اطلاعاتی آموزه‏ های دینی می‏باشد که تصاویر آن با تحقق بخشیدن اهداف قصه گویی، باعث افزایش درک تصویری متن تاریخی شده است. تصویرگر به کمک قرار‏دادن عناصر عامیانه و آشنا در کنار عناصر غیر معمول، رویدادها و شخصیت‏ها را به گونه ‏ای رقم زده است که گویا در زمان حال حضور دارند. در مورد روابط متن و تصویر در این کتاب باید متذکر شد که بیشتر تصاویر در نگاه سنتی هنرمند تصویرگر شکل گرفته است. اما در زمانی که متن دارای شکاف‏ها و خلاء‏هایی بوده است، با خلاقیت خود و با استفاده از برداشت شخصی و استفاده از پیشینه تصویری توانسته قصه گویی دینی را به تصویر بکشد.پیشینه‏ تصویری و نگارگری‏ ایرانی توانسته منبع الهام خوبی برای تصویرگر باشد. چاپ سنگی با استفاده از ویژگی‏های منحصر به فرد خود عناصر تصویری گذشته را به عناصر خط، سطح و رنگ تبدیل کرده است و به وسیله این عناصر تاثیراتی بصری مانند تیرگی، روشنی، حجم پردازی‏های ظریف و عمق‏نمایی را به وجود آورد.
تبیین ریشه های ماهوی معراج و بازتاب آنها در حوزه تصویر با تأکید بر نگاره های معراج پیامبر گرامی اسلام(ص)
نویسنده:
زهرا عبداله
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
معراج پیامبر گرامی اسلام(ص) منشأ پیدایش برخی از فاخرترین آثار هنر اسلامی بوده است. نسخ مصور معراج‌نامه‌ها و تک رقعه‌های متعدد، مصداق این مدعا و نمود ذوق و اهتمام هنرمند مسلمان در نعت و مدح رسول اکرم(ص) است. در این رابطه پرسش اصلی رساله حاضر آن است که ریشه‌های ماهوی معراج کدامند و بازتاب آنها در متن و نگاره‌های معراج پیامبر اسلام(ص) چیست؟ هدف از انجام این پژوهش، مرور روایات عروج به ماوراء دنیا در تمدن‌های باستانی شرقی(هند و چین)، میانی(ایران، بین‌النهرین، مصر) و غربی(یونان و روم)، و سپس تاریخ ادیان ابراهیمی(یهودیت و مسیحیت)، به منظور تبیین ریشه‌های ماهوی معراج و تعیین نمود آن ریشه‌ها در معراج‌نگاره‌ها است.
دایره المعارف ادیان
نویسنده:
علی بنی اسدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بوجود آوردن مرکزی برای تجمع ، گفتگو و همدلی مردمان جهان از هر دین و مسلکی که بدان دلبسته اند به عنوان یک دلمشغولی همیشگی و احساس لزوم ایجاد چنین مرکزی در حال حاضر که کره زمین به دهکده ای کوچک تبدیل شده است موضوع پژوهش در این رساله قرار گرفته است. این رساله می کوشد در بین ادیان مختلف جهان پیوندی منطقی برقرار کند و بگوید ادیان در عین گونه گونی ، همگی جلوه گر یک حقیقت واحدند. به بیان دیگر تمایزات بیشتر در اشکال و قالب هاست ولی اساس تجربه دینی، حضور در ساحت قدسی و درک و احساس نوعی نزدیکی با معبود است، خواه اسمش را پرشدن از روح القدس بگذاریم، خواه یکی شدن آتمن و برهمن و یا هر تعبیر دیگری. طرح ارائه شده دراین رساله تلاش نموده است در عین تاکید نمودن بر وجود این حقیقت واحد، گونه گونی این نگرش ها نسبت به این حقیقت را محترم و لازم بشمارد.
بررسی رابطه هنر و دین از منظر سیدحسین نصر و سیدمرتضی آوینی
نویسنده:
رفیع الدین اسماعیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
دین و هنر از آغاز تاریخ همراه و هم عنان هم بوده اند. هنر را با محتوای فرامادی و هویت آسمانی آن، نمی توان جدای از دین فرض نمود. به همین دلیل، رابطه میان آن دو همواره چالش برانگیز بوده است. اندیشمندان و متفکران مسلمان، تلاش زیادی برای بررسی ارتباط میان این دو انجام داده اند. هدف از این مقاله بررسی و مقایسه رابطه دین و هنر از منظر سیدحسین نصر و شهید آوینی می باشد. این مقاله تلاش دارد با بررسی مبانی این دو اندیشمند، دیدگاه های آنان را در این موضوع بیان کند. سیدحسین نصر، با توجه به تعریفی که از سنت و حکمت خالده دارد، تلاش کرده است منشأ هنر اسلامی را مطابق با تعریف سنت، ریشه در آموزه های وحیانی بداند. بر همین اساس، به هنر قدسی اعتقاد دارد که درون هنر سنتی است. شهید آوینی نیز با تأثیرپذیری از فردید و هایدگر، مکتب انتقادی فرانکفورت و به طور جدی تر نگاه حکمی و عرفانی امام خمینی ره، رویکرد جدیدی را در عرصه هنر در ایران پایه ریزی می کند.
بررسی دفرمایسیون در نقاشی و چگونگی آن در نقاشی نگاری ایرانی - اسلامی
نویسنده:
بهرام احمدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
در هنر نقاشی با این پرسشروبرو هستیم که آیا باید به فرم ظاهری طبیعتوفادار بوده و به ترسیم آن پرداخت ؟ و یا ضرورتی بر انجام دخل و تصرفدر تظاهر طبیعی اشکال وجود دارد؟ با یافتن این پاسخ که اشکال در ظاهر طبیعیخود (اگر چه حقایق را پنهان دارند) فاقد معنای عمیق هستند و با ترسیم ظاهر طبیعت ، حضور هنرمند به حداقل می‌رسد، به اهمیتدفرماسیون پی خواهیم برد. اما دفرماسیونی که موجبارتقاء فرم گردد، و معانی عمیق و حقایق را آشکار کند. بنابراین هر دخل و تصرفی نمی‌تواند موجبدست‌یابی به حقایق رتر شده و اهمیتپیدا کد. به سببدیدگاههای مختلفنسبتبه واقعیت ، دخل و تصرفدر ظواهر طبیعت ، دارای تنوع گوناگونی است ، که در هنر شرق دور و مصر و یونان و هنر معاصر غربو نگارگری ایرانی اسلامی نمایان می‌باشد. در هنر غرب ، از میان ساختار ذهنی هنرمندان مختلفبرخی به سببنوع نگاه استهزاءآمیزشان نسبتبه انسان و جهان، به تحریففرم می‌پردازند و به مخدوشکردن فرم اقدام می‌کنند، و یا به جهان موهوم نفسانی می‌پردازند. در حالی که دفرماسیون علی‌رغم معنی لفظی خود در جهترسین به حقایق و ارتقاء صورتمی‌گیرد. و این ارتقاء فرم جز با نظر به عالم مثال و توجه به عالم خیال صورتنخواهد پذیرفت . انسان وقتی آیینه ضمیر را از آلودگی پاککرده باشد و به خوبیها و پاکیها و اعمال انسانی عادتنماید می‌تواند به عالم خیال محمود دستیابد. و انسان هنرمندی که ضمیر را از آلودگیها زدوده باشد، می‌تواند با صور خیال، حقایق را بازنمای کرده به صور محسوسدرآورد. و یا به عبارتتی ظواهر مادی را با پالایشو پیرایشبه عالم برتر کند. که این امر از طریق خیال متصل و سپسخیال منفصل (خیال مطلق) انجام می‌گردد. و این همان اقداماتی استکه در نگارگری اصیل انجام می‌گردد. بنابراین نگارگر با نظر به عالم مثال، به جهان مادی نخواهد پرداختبلکه جهانی می‌آفریند که از عوارضمادی دور است ، جهانی که نگارین و مثالین می‌نماید. بنابراین پالایشو پیایشدر نگارگری، برای دست‌یابی به عالمی لطیفو اعیان صور ثابته و جوهر دگرگون نشدنی اشیاء است . و نگارگر با کمکمواد گرانبها و جادو رنگها و خطوط کناره نمای (قلمگیری) لطیفو طرحی سامان یافته و ترکیبی موزون به یکساختار وحدتیافته دستمی‌یابد. با توجه هنرمند به زمان و مکانی فانی طبعا وی ملزم به طرح عوارضو ایجاد علاقه به آن خصوصیات ، نقاشرا از دریافتملکوتی باز خواهد داشت . اما وقتی هنرمند توجه خود را به عالم درونی و نقوشی که در قوه تخیل وی پدید می‌آید معطوفسازد، می‌تواند (در صورتپاکبودن ضمیر از زنگار) به عالم ملکوتپیوند برقرار نماید. و همچون سالکی رو به حق حرکتکند. و آثاری خواهد آفرید که از قواعد محسوسرسته‌اند و چون کتابی از معرفتجلوی ما نمایان خواهد شد و این همان هنر اسلامی استکه چون شانی از فرهنگو تمدن اسلامی در مقام ابداع "وجه‌الله" است . و نگارگر مسلمان همتشرا در جهتبیان معانی دینی و ایجاد صور محسوساز اعیان و صور ملکوتی مصروفخواهد داشت . بنابراین هنرمند نگارگر امروزه، آنگاه که سعی در نزدیکساختن اثر خود به طبیعتدارد و در ترکیب‌بندی و تناسباتو پرسپکتیو به ظاهر طبیعتتوجه می‌نماید، از ویژگیهای اصیل نگارگری (که ارزشخود را مدیون آنها است) دور خواهد شد. بنابراین هرگونه نوآوری در نگارگری وقتی با شناختروح نگارگری و درکارزشهای معنوی هنر ایرانی - اسلامی نگارگری و در مسیر سنتالهی انجام بگیرد، اصالتخواهد یافت .
ارتباط معنایی روابط هندسی در مساجد اسلامی و تأثیر آن بر آرامش روحی انسان
نویسنده:
حدیثه فتحی احمد آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
حضور هنر دینی در مساجد اسلامی، به صورتی رمزگونه و با هدف نمایش توحید، به عنوان روح اسلام نمایان است. بازتاب وحدت در مسجد، به وسیله عناصری نظیر هندسه (نظم فضایی)، وزن و نور در کنار ترکیبات اسلیمی و خوشنویسی، از طریق جلوه‌های زیبایی‌شناسی رنگ و با قوانین تناسبات به وجود می‌آید که روابط میان آن‌ها سبب معنویت اسلامی و حضور متعالی وحدت الهی می‌شود. جلوه‌های نمادین این هنر قدسی، موجب جذب و گرایش انسان به معنویت و آرامش‌بخشی روحی در وی می‌گردد. هدف از این پژوهش، ترسیم این رابطه و نمایش معنای باطنی عناصر و اجزاء مسجد و تأثیر آن بر آرامش روحی انسان است. با توجه به نزدیکی آراء سنت‌گرایان که برای هنر اسلامی هویتی عرفانی قائلند، با موضوع پژوهشی، رویکرد این پژوهش بر مبنای رویکرد سنت‌گرایی می‌باشد. همچنین با توجه به این‌که در هنر سنتی و مکتب سنت‌گرایی که با رویکرد باطنی و عرفانی به تفسیر نمادهای هنر اسلامی می‌پردازد، مسئله ذوق معنوی و کاربرد معنوی جنبه‌های نمادین هنر اسلامی دارای اهمیت بسزایی است، لذا ما نیز در این پژوهش مسئله معنویت و آرامش روحی را در تطبیق با عناصر مسجد شیخ لطف‌الله، از این دیدگاه و باروش توصیفی- تحلیلی،مورد توجه قرار داده‌ایم.نتایج به دست آمده نمایانگر تأثیر عناصر تزئینی و معماری مسجد با ایجاد بستری برای نیایش خداوند، در جداشدن انسان از مادیات و ترک تعلقات، روندی در معرفت به وجود خدا، پاسخ‌گویی به حس وحدت گرایی و کمال طلبی انسان و نمادی از عشق و محبت انسان به معبود می‌باشد که نتیجه آن گسست انسان از جهان مادی در درک حضور متعالی است.
تاثیر هنر ایران بر هنر عثمانی در حوزه نگارگری قرون دهم و یازدهم هجری
نویسنده:
فرزانه فرخ‌فر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
قرن دهم هجری دوران اوج تاثیر هنر ایران بر آسیای صغیر است. وقایعی مهمی همچون پایان حکمرانی ترکمانان آق قویونلو، افول مکتب هرات، واقعه چالدران و تصرف تبریز، سبب انتقال گنجینه آثار و مهاجرت بسیاری از هنرمندان و صنعتگران ایرانی به دربار عثمانی گشت. این شرایط در کنار عوامل مهمی همچون فشارهای مذهبی دولت صفوی بر عموم مردم بر قبول مذهب شیعه، جملگی در ورود تاثیرات هنر ایران زمین بر دربار استانبول کارگر افتاد.دولت عثمانی با هدف اعتبار بخشیدن به موقعیت سیاسی و فرهنگی خود، اولین کارگاههای هنر استانبول را با اقتباس از ایران که در زمینه فرهنگ و هنر آن روزگار پیشگام بود، تاسیس کرد. تحولات سیاسی و ناآرامیهای مختلفی که در طی این سالها در ایران رخ داد، شرایط را برای خروج بسیاری از گنجینه آثار و دستنوشته های نفیس و همچنین مهاجرت گروهی از هنرمندان و اساتید فن ایران که در جهت یافتن حمایت و پشتیبانی هنری بودند، به استانبول فراهم ساخت. این شرایط، بستر مناسبی را جهت رشد و توسعه نگارگری عثمانی بر پایه دستآوردهای هنری مکاتب ایران در کارگاههای تازه تاسیس استانبول بوجود آورد. روش شناسی تحقیق به واسطه پراکندگی موضوعات، بیشتر بر نوع بنیادین و توسعه ای و برپایه روشهای توصیفی، تاریخی و در پاره ای موارد بر روش همبستگی استوار است. تجزیه و تحلیل آثار مصور مکتب استانبول و تطبیق آنها با همتایشان در ایران، بالاخص در نیمه نخست قرن دهم هجری، تشابهات بارزی را بین آثار دو گروه به نمایش میگذارد. نتایج رساله حاضر بازتاب این حقیقت است که نه تنها از نسخ مصور ایرانی موجود در خزانه توپقاپی سرای، به عنوان الگو در تولدات نسخ مصور دربار استانبول استفاده می شده، بلکه فعالیت هنرمندان مهاجر ایرانی در کارگاههای توپقاپی سرای و نیز رهنمونهای برخی صاحب نظران بر تولید آثار مکتب استانبول، تاثیرات قابل ملاحظه ای را از دستآوردهای هنر ایران زمین بر نگارگری عثمانی بر جای گذاشته است.
بررسی ساختار نمادین آب و خاک و باد و آتش در هنر، دین و باورهای ایران باستان
نویسنده:
عباس حدادی ماهینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نمادها از کهن الگوهایی هستند که علیرغم رمزینگی موجود در خود حاوی اطلاعات مهمی درباره خلقتند که با کشف رمز از هرکدام راهی به سوی معرفت گشوده خواهد شد. عناصر چهارگانه (آب و خاک و باد و آتش) از جمله آنهاست که بررسی ساختارشان در باور و هنر گذشتگان می‌تواند ما را به رموز درونی آن‌ها آشنا سازد. هدف این پژوهش، کنکاش در دستاوردهای ایران باستان به منظور دستیابی به اطلاعاتی نوین است. نتایج حاصله نشان می‌دهد: ذهن بشر از دیرباز اندیشمندانه در پی پاسخگویی به سوالات درون برای کشف موجودیت خود و عالم هستی بوده و ادیانی که به واسطه همین اندیشمندی‌ شکل گرفته‌اند همواره یاری گر انسان برای کشف اندیشه‌ای برتر بوده‌اند. در فصل اول این پژوهش کلیات موضوع آمده است. در فصل دوم به تعاریف پرداخته شده. فصل سوم عناصراربعه در دین و هنر ایران باستان را مورد بررسی قرار می‌دهد. فصل چهارم به نمادهای مرتبط با عناصر اربعه می‌پردازد و فصل پنجم نیز به تجزیه و تحلیل و نتیجه‌گیری اختصاص یافته است.
وجوه تشابه و تباین در هنر مدرن و کلاسیک
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
با توجه به وظیفه‌ای که برای هنرمند قائل شده‌ایم مطالب این پایان‌نامه در پنج فصل ارائه گردیده که شامل: تعاریف کلاسیک و مدرن و شیوه‌های منتسب به این دو سبک و هنر و زیبایی از نظر اندیشمندان، به بررسی و مقایسه آثار مختلفی از هر دو دوره پرداخته‌ایم. فرآیند این نوشتار را می‌توان به گونه‌ای ذکر نمود که: هنر کلاسیک در خدمت دین بوده و با بهره گرفتن از فن و تخصص هنرمندان در خدمت مذهب و کلیساها قرار داشته، که با اصولی خاص از قوانین منتسب به یونان باستان به ثمر نشسته است . و در حقیقت جوهر اصلی تعیین‌کننده هنر کلاسیک بر پایه دین استوار بوده و هنرمندان، مانند ابزاری برای اعمال اصول‌گرایی مذهبی بوده‌اند: ولی در هنر مدرن با توجه به تحولات سیاسی و مذهبی و اجتماعی، انسان به تنهایی و به مرور مبنا و محور اصلی هنر گردیده و کم‌کم باعث مذهب گریزی و در بعضی موارد مذهب ستیزی در هنر شده و همچنین موجب پدید آمدن سبکهای جدیدی گردید. در این اواخر به پیروی از تحولات خاص در جوامع غربی، دگرگونی فراوانی را موجب شده که در بعضی موارد بازگشت‌هایی به هنر کلاسیک دیده می‌شود. در پایان، هنر کلاسیک هنری وابسته به مذهب و متکی به قوانین منظم و با برداشتهایی خاص است و هنر مدرن متکی به فرد و با محور انسانی و اغلب غیرمذهبی می‌باشد. در این راستا وظیفه هنرمند امروز، گزینش برترین مفاهیم و عناصر و اعمال اهداف عالی انسانی می‌باشد که برای رسیدن به این هدف ، شناختن تاریخچه و عوامل تغییرات و تاثیرات محیطی و سیاسی و فرهنگی، مهمترین عامل می‌باشد.
  • تعداد رکورد ها : 161