جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

واقعه و نهضت عاشورا مشحون از وجوه گوناگون معنای زندگی مطلوب برای انسان است. این معنا با تأکید بر رویکرد فراطبیعت‌گرایی در مولفه‌هایی مانند، خداباوری، آخرت باوری، اخلاق، هدف از زندگی، جایگاه انسان و مسئله شر قابل بازیابی است. در واقع، با بازخوانی نهضت عاشورا می‌توان نقش برجسته مؤلفه‌های مذکور را به روشنی ملاحظه کرد تا بتوان معنای زندگی را به معانی‌ای چون ارزش، هدف و کارکرد زندگی مورد فهم و بازاندیشی قرار داد. جست‌وجوی معنای زندگی در نهضت عاشورا، به معنای عبور از لایه‌های ظاهری و جنبه شعائری آن و نفوذ در لایه‌های زیرین و آموزه‌های متعالی اصلی آن است. در واقع تقرب ما شیعیان به ارزش‌ها و آموزه‌هایی مانند آزادی‌خواهی، عدالت‌طلبی، ظلم‌ستیزی، مظلوم‌دوستی، امر به معروف و نهی از منکر در پرتو تعالیم عاشوراست که تلاش و تقلای ما را در این جست‌وجو ارزشمند می‌سازد. پس، دست یافتن و التزام عملی به آموزه‌های متعالی فوق در نهضت عاشوراست که جست‌وجوی معنای زندگی را برای ما ارزشمند می‌سازد.

موضوع مقاله‌ی حاضر تبیین منازل مسیر کاروان امام حسین(علیه السلام) در کتاب الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد دانشمند بزرگ شیعه، محمد بن محمد بن نعمان ملقب به شیخ مفید (د.413ه) است و هدف نویسنده بر ‌آن بوده که با پژوهش در متون کهن تاریخی و جغرافیایی سده‌های پیشین و سود جستن از منابع جدید، سیمایی از جغرافیای تاریخی این مناطق ارائه دهد چراکه تاکنون پژوهشگران و نویسندگان تنها به بیان توضیحی کوتاه و مختصر درباره‌ی این جایگاه‌ها، و آن هم در پانوشت کتاب‌ها، بسنده کرده‌اند. این پژوهش از منظری دیگر به رخداد مهم سال 61 هجری یعنی شهادت امام حسین(علیه السلام) و یاران نگاه‌ کرده‌ است و می‌تواند در بازشناسی وقایع عاشورا و مسیر کاروان حسینی به پژوهشگران کمک نماید. گرچه تعدادی از این منازل همچون گذشته، شهر یا روستای با اهمیت و پر رونقی محسوب می-شوند امّا برخی از آنها با گذر زمان، از نقشه‌ی جغرافیایی حذف شده‌اند.

هدف این پژوهش، بیان اهداف مشترک عاشورای حسینی و قیام مهدوی در رهیافت روایی است. مقصود از رابطه‌ی عاشورا و مهدویت، پیوندی است که میان این دو عنصر اساسی در هدف وجود دارد، که با عنصر «غدیر» هویت مکتب امامت را می‌سازند. روش این تحقیق، توصیفی تحلیلی است، که با بهره‌گیری از روایات و ادعیه(دعای ندبه، زیارت عاشورا و زیارت ناحیه‌ی مقدسه) در صدد پاسخ به سؤال اصلی تحقیق است. قیام جهانی مهدی موعود(عج)، مکمل حرکت اصلاحی امام حسین(ع) است که دارای اهداف مشترکی از جمله: اصلاح جامعه، تحقق عدالت اجتماعی و مبارزه با طاغوت‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، محو جاهلیت اموی و بدعت‌های مکتب خلافت، برپایی حکومت اسلامی، عدم بیعت با طاغوت، امر به معروف و نهی از منکر و انتقام از خون مطهر مظلوم کربلا(ع) و همه مستضعفان جهان.

از مهمترین وظایف والدین ‌‌‌تـربیت‌ صحیح فرزندان می باشد ،در این راستا معصومان در تمام ابعاد هدایتی‌ و تربیتی، الگوهایی کامل و مطمئن به شـمار می‌آیند و تکیه بر گفتارها و رفتارهای تربیتی آنان‌ در مسیر تحقّق این‌ وظیفة‌ خطیر، بـهترین ره توشه است.در میان معصومان ،زندگی وسیره تربیتی امام حسین(ع)از موقعیت ویژه‌ای برخورداربوده است این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی وشیوه کتابخانه ای به تبیین مولفه های تربیت فرزند درسیره امام حسین (ع)پرداخته است .یافته های پژوهش حاکی از آن است که بخش پایانی عمر شریف حضرت؛ یعنی زمان تحقّق حادثه کربلا، نکات تربیتی بیش‌تری را در خود دارد؛ چرا‌ که‌ حادثه کربلا به خاطر بی‌نظیر بـودن آن بـیش از سایر حوادث مورد توجه سیره‌نویسان و مورّخان واقع گردیده است و اسناد بیش‌تری از آن در دسترس است که می‌توان از میان‌ آن‌ نکات‌ تربیتی ویژه‌ای را کشف کرد.‌. امام حسین (ع)برای تربیت افراد مخصوصا فرزندان خویش از کار آمدترین شیوه ها بهره می گرفت که هر یک از آنان می تواند برای پدران و مادران و مربیان راهگشا باشد.

بسیاری از آیات قرآن کریم، افزون بر تفسیر ظاهری، معنای باطنی نیز دارند. برخی از این تفسیرهای باطنی برخاسته از روایات تفسیری معصومین(ع) و صحابه است. آیه 107 سوره صافات که می‌فرماید: "وَ فَدَیْناهُ بِذِبْحٍ عَظیمٍ" نیز از جمله این آیات است. پرسش پژوهش حاضر این است که مقصود از تفسیر باطنی آیه 107 سوره صافات چیست؟ این پژوهش در صدد است با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی، با نگاهی بر تفسیر ظاهری آیه، به تفصیل پیرامون تفسیر باطنی آن بپردازد. دستاودهای پژوهش حاکی از این مطلب است که تفسیر باطنی آیه 107 سوره صافات بر امام حسین(ع) ناظر است. حضرت ذبح عظیمی است که از نسل حضرت ابراهیم(ع) متولد می‌شود. این تفسیر باطنی برخاسته از روایتی تفسیری نقل شده از امام رضا(ع) است که با سند صحیح در برخی کتاب‌های معتبر و متقدم شیعه نقل گردیده است و معیارهای یک تفسیر باطنی ضابطه‌مند را دارد.

امّت اسلامی بعد از وفات پیامبر (ص)، هر روز بیش از پیش از ارزش‌های اسلامی فاصله می‌گرفت و به دوران جاهلی برمی‌گشت، تا جایی که به کشتار شجره‌ی طیّبه و ثقل اصغر، هتک حرمت و به اسارت گرفتن اهل‌بیت پیامبر (ص) دست زد. این مقال در صدد است با بررسی خطبه‌ها و احتجاجات امام حسین (ع) و اهل‌بیت‌شان، در قیام عاشورا و توجه به قرآن و احادیث نبوی، به مهمّ‌ترین علل انحراف جامعه اسلامی دست یابد. گرد‌آوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای صورت گرفته و پژوهش به شیوه توصیفی- تحلیلی نوشته شده است و به این نتیجه دست یافته که مهم‌ترین علل انحراف جامعه اسلامی در آن زمان و در واقع در تمام زمان‌ها، ترک اطاعت اهل‌بیت و اطاعت و پیروی از حکّام ظالم است که این دو، نتیجه انحرافی است که در سقیفه به وجود آمد و منجر به مهجوریّت اهل‌بیت و قدرت یافتن بنی‌امیّه شد.

یکی از برهه های حساس تاریخ، واقعه خونین عاشوراست که خواص طرفدار باطل (امویان) آن را به راه انداختند. در این میان، از سویی، نقش خواصی که به دنیاطلبی،عافیت طلبی و مصلحت اندیشی نابخردانه، روی آوردند و از سویی دیگر، خواصی که شجاعانه به حمایت از امام حق برخاستند و در عرصه دفاع از ولی خدا استقامت کردند، در چگونگی شکل گیری نهضت عاشورا قابل تامل است ، بر این اساس عبرت های عاشورا و از جمله بررسی نقش افرادی که در این واقعه تاریخی تأثیرگذار بوده اند، روشنگر راه آینده خواهد بود ، در این نوشتار که با روش توصیفی – تحلیلی حاصل شد نشان می دهد که خواص و موضع گیری آن ها در حرکت توده مردم موثر بوده است در سیر کلی بحث و نگاه کلی به تاثیر گذاری خواص در واقعه عاشورا پرداخته شده است .

پیامبر اکرم6 احادیث بسیاری را در مدح امام حسین(ع) و فضایل ایشان بیان فرموده است. از معروف‌ترین آن‌ها که بر درب ورودی حرم امام حسین(ع) نقش بسته، حدیث «حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْناً حُسَیْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاطِ» است. نوشتار پیش رو با روش توصیفی - تحلیلی و شیوه کتابخانه‌ای به بررسی اعتبار و دلالت این حدیث پرداخته و دربارۀ آن چنین نتیجه گرفته است که در منابع معتبر شیعه و اهل تسنن ذکر شده و از نظر محدثان اهل تسنن، دارای اعتبار بوده و حسن شمرده شده است. مدلول حدیث متضمن سه نکته است: الف) اشاره به وحدت و یگانگی روحی امام حسین(ع) و پیامبر اکرم(ص)؛ ب) محبت به امام حسین(ع) موجب محبوب شدن نزد خداوند است؛ ج) امام حسین(ع) خود به تنهایی، امتی است و نسل وصایت پیامبر(ص) از ایشان امتداد می‌یابد.