جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب بنیاد فلسفه سیاسی در غرب اثر شادروان دکتر حمید عنایت با توجه به اصل ضرورت نقد بویژه در حوزه معارف سیاسی از یکسو و اهمیت این اثر از سوی دیگر که با شیوه‏ای روان و ساده و با رعایت اصول آزاداندیشی و اعتدال‏خواهی به نگارش درآمده است، در این نوشتار مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. این اثر ارزشمند متکفل بررسی عقاید و اندیشه‏های سیاسی غرب از هراکلیت تا هابز است و به صورتی فشرده و مختصر کلیت آرای سیاسی نه اندیشمند، دو نحله فلسفی و مسیحیت را مورد توجه قرار داده است. کتاب با آنکه دارای چهارچوب و ساختار منطقی بوده، از سلاست روانی و قابلیت فهم خوبی برخوردار است و از پیچیدگی، طمطراق، نقل و ابهام به دور می‏باشد و رویکردی اعتدالی و آزاداندیشانه بر آن حاکم است ولی همچون سایر آثار بی‏نیاز از نقد و بررسی نمی‏باشد. از این رو کتاب در این نوشتار بر اساس معیارهای منطقی مورد توجه قرار گرفته و حتی الامکان سعی شده است به دور از پیش داوری و بافتن در تاریکی به محاسن و نقایص آن توجه گردد.

‫اين تحقيق، ترجمه کتاب آزادي در فلسفه سياسي اسلام تأليف حجّت الاسلام دکتر منصور ميراحمدي به به زبان اردو است. کتاب مذکور در سه بخش تنظيم شده است. بخش اوّل آن، سه فصل را دربر مي‌گيرد و فصل نخست به مفهوم آزادي، اقسام آن و انواع برداشت‌ها از مفهوم آزادي اختصاص دارد. در فصل دوم از اين بخش ديدگاه فلاسفه مسلمان درباره مفهوم و محدوده آزادي، تحوّل مفهوم آن در فلسفه سياسي اسلام و نظريات برخي فيلسوفان قديم، مانند فارابي، خواجه نصيرالدّين طوسي و فلاسفه معاصر، همچون: استا مطهّري، علاّمه محمّدتقي جعفري و آيت الله محمّدتقي مصباح يزدي را مي‌خوانيم. در فصل سوم از بخش اوّل، تحليلي اسلامي از مفهوم آزادي ارائه شده و مؤلّفه‌هاي مهّم آزادي سياسي، تقسيم آزادي سياسي بر اساس رفتار سياسي و حقوق اساسي مردم و تشکل‌هاي سياسي بيان مي‌شود. بخش دوم به مباني آزادي در فلسفه سياسي اسلام مي‌پردازد. نگارنده در فصل اوّل از اين بخش، مباني آزادي در فلسفه سياسي ليبراليسم و مباني انسان‌شناسي، هستي شناسي و معرفت شناسي آن را شرح مي‌دهد. وي در همين زمينه مباني حقوقي و اخلاقي آن را در نظام هاي فلسفي و سياسي غرب و اسلام مقايسه و تفاوت آزادي در اسلام و نظام ليبراليستي را تبيين مي‌کند. بخش سوم به قلمرو و محدوده آزادي در نظام سياسي اسلام اختصاص دارد. در اين بخش ابتدا محدوده آزادي در فلسفه سياسي ليبراليسم مطرح شده و آزاد بودن افراد جامعه تا هنگامي که به حقوق ديگران تجاوز نشود و آن ها شکايتي از فرد يا گروه خاصّي نداشته باشند، ارزيابي شده و ارتباط ميان آزادي و منافع و امنيت جامعه و امنيت ملّي، تحليل مي‌شود. نويسنده در فصل دوم از بخش سوم، قلمرو آزادي در اسلام، فلسفه سياسي و مصاديق آن را ذکر مي‌کند. رابطه اختيار انسان با آزادي او، مفهوم آزادي بيان و عقيده و مباني آن در اسلام، از ديگر مندرجات اين نوشتار محسوب مي‌شود، که نگارنده با استفاده از ادلّه قرآني، روايي و عقلي، آن ها را واکاوي مي‌کند.