جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

شیخیه در عصر قاجار

نویسنده:

ملیحه صابر

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

دین , اسطوره‌شناسی (میتولوژی) , شیخیه , فرقه (مذهبی) , تاریخ سیاسی , قاجاریه , تاریخ

چکیده :

از مکتب‌ شیخیه‌ از زمان‌ پیدایش‌ تاکنون‌ میراث‌ مکتوب‌ گسترده‌ای‌ به‌ جا مانده‌ است‌. با غور و تأمل‌ در این‌ میراث‌ می‌توان‌ جنبه‌های‌ مختلف‌ این‌ مکتب‌ را شناخت‌. این‌ شناخت‌ ضمن‌ آنکه‌ فی‌ نفسه‌ ارزشمند است‌، به‌ نوبه‌ی‌ خود می‌تواند در شناخت‌ هرچه‌ بیشتر مذهب‌ تشیع‌ نیز کمک‌ موثری‌ کند. هرچند در سالهای‌ اخیر پیرامون‌ تشیع‌ و به‌ ویژه‌ اندیشه‌ سیاسی‌ شیعی‌، تحقیق‌ و پژوهش‌ بسیاری‌ صورت‌ گرفته‌، اما تحقیق‌ پیرامون‌ تشیعِ شیخی‌- به‌ ویژه‌ اندیشه‌ سیاسی‌ آن‌- متأسفانه‌ مورد غفلت‌ قرار گرفته‌ است‌. از این‌ رو، هر نوع‌ پژوهش‌ پیرامون‌ موضوع‌ اخیر، ولو جنبه‌ مقدماتی‌ داشته‌ باشد، می‌تواند به‌ هرچه‌ غنی‌تر شدن‌ ادبیات‌ شیخیه‌ شناسی‌ کمک‌ کند.تمام همت شیخ احمد احسایی، احیاء تشیع به وسیله تعالیم ائمه اطهار بوده و بر این امر اصرار می ورزید. وی در غالب علوم متداوله اسلامی عصر خود استاد و صاحب نظر و از نظر جامعیت، کمتر نظیری در معاصرین خود داشته است. وی در کسوت فقاهت، ‌به ادعای خود بر خلاف طریقت حکما من جمله ملاصدرا و برخلاف عرف من جمله محی الدین عربی،‌ با واردات قلبی و از راه شهود باطنی به بیان مسائل فلسفی و عرفانی پرداخته است.شیخ احمد احسایی خود فقیه بود و روش اصولیین را در پیش گرفت ولیکن به علت اعتقادات خاص به شدت از جانب روحانیت اصول گرا تحت فشار قرار گرفته و سرانجام از آنها شکست خورد.اینکه شیخیه و بابیه از قشر روحانیت سر برآوردند و توسط برخی از آنها حمایت گردیدند، دلالت بر تعارضات و حکایت از دسته بندی‌های درون سازمان روحانیت و ضعف حوزه‌های علمیه می کرد. اما با پیروزی روحانیت اصول گرا بر شیخیه، آنها به نوسازی سازمان خویش پرداخته و از زمان محمد شاه به خصوص تنش رسمی بین روحانیت با دولت قاجاریه آغاز و رسماً به مداخله در سیاست پرداخته و موجبات پیشرفت فقه سیاسی گردید و زمینه برای به دست گرفتن رهبری نهضت‌های اجتماعی اواخر دوران قاجار فراهم گردید.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی انواع قصه‌های قرآن (باتکیه بر بازشناسی جنبه‌های واقع‌نما، نمادین، اسطوره‌ای)

نویسنده:

ابوالقاسم حسینی اسحق‌آبادی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

سبک شناسی , واقعیت , اسطوره‌شناسی (میتولوژی) , معارف اسلامی , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قَصص ( قرآن ) , مجاز مرسل , تخیل(مراتب علم) , هنر و علوم انسانی , واقع‌گرایی معرفت‌شناختی

چکیده :

مسأله اساسی این تحقیق عبارت است از جستجوی ماهیت و انواع قصه‌های قرآن با این محوریت که میزان راهیافتگی تخیل و تمثیل و اسطوره در قصص قرآنی تا چه حد است. منشأ این مسأله آن است که هنر و ادبیات بشری اصولا ریشه در واقعیت‌ها دارد؛ اما از تخیل و اسطوره نیز تأثیر می‌پذیرد و عناصر نمادین در آن راه می‌یابند.اکنون باید دید آیا هنر قرآنی نیز مشمول چنین تعریفی می‏شود و با توجه به این که خداوند آن را متناسب با فهم بشر نازل فرموده، آیا می‌توان گفت که همین عناصر نمادین و تخییلی و تمثیلی، برخی یا همه، در قصه‌های قرآن که بارزترین وجه هنری قرآن کریم است، راه یافته‌اند یا خیر. مبهم‌ترین وجه این مسأله آن است که اگر همه قصه‌های قرآن واقعی باشند، مرز دقیق قصه با حکایت و گزارش چه می‏شود و اگر خیال یا تمثیل در آن راه یافته باشند، آن گاه با واقعی بودن کلام خدا و وحی چگونه سازگار است؟ به عبارت دیگر، چگونه می‌توان هم به جنبه ادبی و هنری قصص قرآن کریم ملتزم بود و از آن‌ها راهیافتی برای ادبیات انسانی برگرفت و هم آن‌ها را کاملا واقعی و صرفا روایتی از وقایع رخ داده دانست.بدین ترتیب، می‌توان گفت که در این رساله، به سه سوال اصلی پاسخ داده می‌شود:1. انواع قصه‌های قرآن کریم چیست و اهم تفاسیر در باره آن چگونه است؟2. خیال و تمثیل و نماد در قصه‌های قرآن چه جایگاهی دارند و میان وحیانی بودن قصص قرآن و این بحث چه ارتباطی است؟3. مرز قصه‌های بشری و قرآنی کجاست؟موضوع مورد بحث این رساله را از دو زاویه می‌توان نگریست؛ یکی مقوله زبان قرآن؛ و دیگری مباحث مربوط به قصص از جنبه فرم و زبان.از این روی، فصول پنج‌گانه این رساله را چنین سامان داده‌ایم: در فصل یکم این رساله، به بحث زبان قرآن پرداخته و دو رویکرد اصلی در این زمینه را مطالعه کرده‌ایم. می‌توان گفت که این فصل، به منزله تمهید بر رهیافت‌های اصولی در زمینه زبان قصه‌های قرآن است. در فصل دوم، به مباحث مربوط به قصص وارد شده، کلیاتی در باره قصه‌های قرآن، از جمله تعریف و واژه‌شناسی قصه در قرآن، مقصود از قصه‌گویی قرآن، و رابطه قصص قرآن با گزارش‌های تاریخی و بشری آورده‌ایم. در فصل سوم، رویکردهای کلی در باره انواع قصه‌های قرآن را در دو بخش واقع‌نما و ابرازگرا مطالعه کرده‌ایم. در فصل چهارم، یکی از دو گونه مهم رویکرد ابرازگرا، یعنی رویکرد نمادین را بررسی کرده و ضمن مطالعه تعریف و پیشینه زبان نمادین، به اقسام تمثیل در قرآن و دیدگاه‌های مهم در این زمینه پرداخته‌ایم. در فصل پنجم، گونه مهم دیگر رویکرد ابرازگرا، یعنی رویکرد اسطوره‌ای را کاویده، شواهد قائلان به این نظریه را به نقد نهاده‌ایم.

مشخصات اثر

عنوان :

تبیین ریشه های ماهوی معراج و بازتاب آنها در حوزه تصویر با تأکید بر نگاره های معراج پیامبر گرامی اسلام(ص)

نویسنده:

زهرا عبداله

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

هنر , اسطوره‌شناسی (میتولوژی) , نگارگری اسلامی , معراج-اساطیر , معراج حضرت محمد(ص)

چکیده :

معراج پیامبر گرامی اسلام(ص) منشأ پیدایش برخی از فاخرترین آثار هنر اسلامی بوده است. نسخ مصور معراج‌نامه‌ها و تک رقعه‌های متعدد، مصداق این مدعا و نمود ذوق و اهتمام هنرمند مسلمان در نعت و مدح رسول اکرم(ص) است. در این رابطه پرسش اصلی رساله حاضر آن است که ریشه‌های ماهوی معراج کدامند و بازتاب آنها در متن و نگاره‌های معراج پیامبر اسلام(ص) چیست؟ هدف از انجام این پژوهش، مرور روایات عروج به ماوراء دنیا در تمدن‌های باستانی شرقی(هند و چین)، میانی(ایران، بین‌النهرین، مصر) و غربی(یونان و روم)، و سپس تاریخ ادیان ابراهیمی(یهودیت و مسیحیت)، به منظور تبیین ریشه‌های ماهوی معراج و تعیین نمود آن ریشه‌ها در معراج‌نگاره‌ها است.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تاریخی مقوله عالم اکبر و عالم اصغر از دیدگاه ابن‌عربی و ملاصدرا

نویسنده:

رحیم عبادی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی تطبیقی میان حکمت ایران باستان و فلسفه یونان

نویسنده:

رضا سلیمان حشمت

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

اسطوره‌شناسی (میتولوژی) , یزدان شناسی , عالم صغیر , عالم کبیر , فلسفه جاودان , ولایتمداری , ادوار تاریخی , جاودانگی روح , عقل , عقل , فلسفة تطبیقی

چکیده :

در برقراری تطبیق و مقایسه میان دو تفکر یا حوزه فکری، بویژه تفکر متعلق به دوره باستان، به دو روش میتوان عمل کرد؛ روش اول، مطالعات تاریخی و اثبات تأثیر و تأثر میان دو فرهنگ بر اساس شواهد تاریخی است و روش دوم آن است که مؤلفه های هر تفکر و شباهتهای آنها با یکدیگر بررسی شود. در این میان، لغت شناسی تعابیر و واژگانی که در هر نظام فکری بکار میرود و بررسی نقاط مشترک و متفاوت آنها، جایگاهی خاص دارد. در مقاله حاضر، تلاش بر این است تا بروش فقه اللغه، بحثی تطبیقی میان تفکر فلسفی در ایران باستان و یونان باستان برقرار گردد. تکیه مقاله تنها بر مشابهتهای دو نظام نیست بلکه تفاوتها را نیز در این خلال، مد نظر خواهد داشت. بررسی عقاید حاکم بر دو نظام مذکور در حوزه یزدان شناسی، جهان شناسی، نگرش به تاریخ و عقل، حکایت از شباهت و همسانی و همریشگی این دو تفکر دارد که در این نوشتار با بررسی موردی و مثالی چند نمونه، این اعتقاد باثبات خواهد رسید.

مشخصات اثر

عنوان :

جایگاه و تاثیر قوم سکایی در تاریخ و شاهنامه فردوسی

نویسنده:

طاهری محمد

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

کلیدواژه‌های اصلی :

اسطوره‌شناسی (میتولوژی) , شاهنامه فردوسی , قوم سکایی , تاریخ باستان

چکیده :

قوم باستانی سکا در تکوین تاریخ و شکل‌‌ گیری اساطیر ملل مختلفی؛ از جمله یونانیان، ایرانیان، هندیان و چینیان نقشی اساسی داشته‌ است. سکاها که طوایفی بیابانگرد و مهاجم بودند، در اوان تاریخ، همچون سایر قبایل آریایی در شرق و غرب و جنوب جهان مسکون آن زمان پراکنده‌ شدند و هر چند همواره با همسایگان خود در ستیز بودند، سرانجام در میان آنها مضمحل شدند و تنها نامی از ایشان در صفحات تاریخ باقی ‌ماند. به دلیل خصلت بیابانگردی سکاها منابع تحقیقی در باب احوال و فرهنگ این قوم، منحصر به مقبره‌ های بزرگان سکایی و اشارات پراکنده در تواریخ همسایگان آنهاست. بررسی احوال قوم سکایی و تحقیق راجع به نحوه انتشار آنها، حاکی از اصل مشترک سکایی برای خاندان زال و رستم و تورانیان مذکور در شاهنامه است؛ هر چند لقب سگزی تنها قرینه لفظی موجود دال بر پیوند خاندان رستم با قوم سکایی می ‌باشد. روایات این قوم فراموش شده نیز در اسطوره شناسی ملل نام برده، دارای اهمیتی بسزاست و ریشه بسیاری از افسانه ‌ها و اساطیر مشترک ایرانیان و هندیان و چینیان را باید در روایات قوم سکایی جستجو نمود. همچنین بعضی از آداب و رسوم و شیوه زندگی و سلوک سکاها در بعضی داستان ‌های شاهنامه فردوسی قابل تطبیق و مقایسه است. علاوه بر این شواهدی که از اسناد سغدی در چین به دست آمده، دلالت بر آن دارد که سغدیان در انتقال روایات سکایی به حماسه ملی ایران نقش واسطه را ایفا کرده ‌اند.

صفحات :

از صفحه 125 تا 146

مشخصات اثر

عنوان :

سیر تحول درفش در ایران

نویسنده:

فروزان حیدری فرد

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

تکامل تاریخی , اسطوره‌شناسی (میتولوژی) , نماد , نقاشی , هویت ملی , هویت فرهنگی , هنر و علوم انسانی , ایران , پرچم , آرم

چکیده :

در این پژوهش سعی شده تا سیر تحول درفش ایران از باستان تا امروز مورد بررسی قرار گیرد. از آنجا که درفش به عنوان نماد هویت اجتماعی و تاریخی و فرهنگی ملت است و باگذشته آن ملت سر و کار دارد بنابراین برای شناخت این فرم و نقش های به کار رفته در پرچم و یا هر اثر نقش دار دیگر مستلزم شناخت گذشته بوده نگارنده بر خود واجب دیده به بررسی این امر مهم پردازد برای نیل به این هدف از روش تحقیق کتابخانه ای از منابع اینترنتی استفاده نموده است. درنتیجه به توضیح اسطوره، نماد، جغرافیای ایران و معبودهای مختلف دینی که در گذشته انگیزه پیدایش نقوش نمادین شدند پرداخته است، که این نقوش عبارتند از نشان های سماوی به ترتیب حروف الفبا (خورشید، ستاره، ماه). و آتش (نماد زمینی خورشید) و مهر یا میترا، چلیپا یا گردونه خورشید که همگی به آسمان مربوطند، نشان های جانوری، نباتی و سمبولیک هستند. سپس به تجزیه و تحلیل درفش درمتون ودرفش در دوران های مختلف قبل از اسلام و پس از اسلام و معاصر پرداخته است. و در نهایت به این نتیجه می رسیم که درفش، بیرق و پرچم نماینده گروهی از جمعیت است که دارای قلمرو بوده و زیر نفوذ حاکمیت یک قدرت برتر اداره می شود و به کار بردن بیرق از روزگار پیش از تاریخ در میان تیره ها و ملت های گوناگون رواج داشته و بیشتر در جنگ ها برای برقراری نظم، ایجاد شور و هیجان و پایداری از آن بهره می گرفتند. و طرح و رنگ پرچم نشأت گرفته از باورهای مشترک افراد جامعه است.

مشخصات اثر

عنوان :

اسطوره شناسی ایزدان ایرانی

نویسنده:

شروین وکیلی.

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید