جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: در این کتاب، جفری برکوسن تأثیرات عظیم و در عین حال عمدتاً ناشناخته ژان ژاک روسو و گئورگ ویلهلم فردریش هگل را بر جان رالز، مهم‌ترین فیلسوف سیاسی قرن بیستم، ارائه می‌کند. در حالی که تأثیر مستند امانوئل کانت بر رالز عمیق و عمیق است، ویژگی‌های کانتی و تفسیر عدالت به‌عنوان انصاف، کل داستان را در مورد آن دکترین بیان نمی‌کند. برکوسون با تکیه بر سخنرانی‌های رالز درباره تاریخ فلسفه اخلاق و سخنرانی‌های او درباره تاریخ فلسفه سیاسی، گزارش دقیق‌تر و دقیق‌تری از فلسفه اخلاقی و سیاسی رالز در پرتو این تأثیرات ناچیز به خواننده ارائه می‌دهد. این تصویر جدید و غنی‌تر از فلسفه سیاسی رالز نشان می‌دهد که تصور رالز از معقول‌بودن - تصور او از نوع و میزان تعهدات ما در قبال افرادی که با آن‌ها درگیر همکاری اجتماعی هستیم - به‌طور آشکاری خواستارتر و در نتیجه جذاب‌تر از بسیاری است. مفسران و منتقدان فرض می کنند. رالز به روسو و هگل روی می‌آورد، که هر دو تصاویر جذابی از شهروندی درگیر ارائه می‌دهند که شایسته تقلید است.

سخن از انسجام و پیوستگی متن قرآن به گذشته های دور در اندیشه قرآن پژوهان مسـلمان برمی گردد. به رغم باور عموم قرآن پژوهان غربی به پراکنـدگی مـتن قـرآن، در دوران معاصـر دسته ای از ایشان با اتکا به دانش های ادبی و زبانی، در پی اثبات انسجام و پیوسـتگی ایـن متن مقدس در قالب نظریه نظم متقارن بر آمده اند. مقاله حاضر با در پیش گرفتن روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی رویکرد «ریموند فرین»، قرآن پژوه معاصر خواهد پرداخت. وی با رویکردی ادبی به اثبات انسجام ساختاری سوره بقره می پردازد. این مقاله، نخست به معرفی مفهوم نظم متقارن پرداخته و پس از آن دیدگاه ریموند فرین در نظم سوره بقره را بیان کرده و به نقد و بررسی آن می پردازد. ریموند فرین سوره بقره را به نُه بخش تقسیم می نماید و به صورت معکوس میان بخش‌های سوره ارتباط برقرار کرده و یک مدل کلی و فراگیر را از ارتباط بخش‌های سوره ارائه می کند. از جمله نقدهایی که بر کار وی وارد است؛ می توان به عدم ذکر مبانی تقسیم بندی ارائه تفاسیر اشتباه از سوره بقره، معیوب بودن برخی از ساختارهای درون بخشی سوره بقره، عدم توانایی قرار دادن یازده آیه پایانی بخش C’ در ساختار کلی سوره، ناکافی بودن شواهد تقارن میان بخش‌ها اشاره نمود. از نتایج این پژوهش اثبات ساختار منظم سوره بقره در قالب نظریه نظم متقارن می باشد که نشان می دهد سوره بقره منسجم است و هر آیه درست همانجایی از متن که باید قرار گرفته است.

تاریخ تحلیلى اسلام مشهورترین کتاب دکتر سیدجعفر شهیدى است که طى سالیان اخیر همواره به عنوان متن درسى براى آموزش تاریخ اسلام از آن استفاده مى‏شود. در این مقاله، این کتاب از دو منظر، نقد و بررسى شده است: 1ـ از منظر عناصر بیرون از متن (نویسنده، ناشر، خوانندگان و گفتمانى که اثر متعلق به آن است)؛ 2ـ از منظر عناصر موجود در متن (عنوان، ادبیات موضوعى، ادبیات کتاب، محتوا، روش و کمیت اثر).

اصحاب صفّه تهیدستانى بودند که به صفّه مسجدالنبى پناه برده، مورد توجه ویژه رسول‏خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله بودند. بنابر مشهور، پدید آمدن صفّه در پى افزایش کسانى بود که توانایى اداره زندگى و گذران امور خویش را نداشتند یا تمایل داشتند اوقاتى را در مسجدالنبى سپرى کنند. در شأن اصحاب صفّه آیه نازل شده و باعث افتخار آنان بود و حتى پس از بر چیده شدن صفّه نیز براى آنان امتیاز محسوب مى‏شد. تعداد اصحاب صفّه به دلایل مختلفى کم و زیاد مى‏شد. برخلاف مشهور گویا صفّه در داخل مسجد قرار نداشته، بلکه در جوار مسجد واقع شده بود. به نظر مى‏رسد اصحاب صفّه در برخى اوقات، اشتغالات و درآمدهایى داشته‏اند، اما از مهم‏ترین مشغله‏هاى آنان تعلیم قرآن و عبادت بوده است. اهل صفّه رزمندگان همیشه آماده نیروهاى اسلام بوده و خود را به شرکت در غزوات پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله ملزم کرده بودند. با پیشروى اسلام و فتوحات اسلامى و از میان رفتن نیاز مالى اهل صفّه ظاهرا موضوع اهل صفّه نیز از میان رفت. گرچه ممکن است محل صفّه تا دوره‏هاى بعد پابرجا بوده باشد، اما وجود اهل صفّه در زمان‏هاى بعد بعید مى‏نماید. امتیاز اهل صفّه و شاید حالات برخى از آنان انگیزه‏اى براى ادعاى ارتباط صوفیان با اهل صفّه شده است، اما چنین دیدگاهى مورد پذیرش همگان نبوده و درست به نظر نمى‏آید.

پیامبر اسلام، نخستین پایه‌گذار حکومت اسلامی در مدینه، شیوه‌های تازه‌ای برای حکم‌رانی در جامعه اسلامی و برپایی عدالت عرضه کرد، اما امویان و حاکمانشان که پس از ایشان روی کار آمدند، زمینه‌ای برای اجرای احکام و دستورهای اسلامی فراهم نیاوردند و در منطقه‌های گوناگون مانند خراسان، سیاستی ستم‌ورزانه در پیش گرفتند. ناخرسندی فراوان مردم خراسان از این حاکمان، به بهره‌مندی عباسیان از حکم‌رانی انجامید، اما آنان نیز در این جایگاه بر پایه عدالت اسلامی و احکام الهی و در چارچوب وظیفه‌های حاکم مسلمان رفتار نکردند. هنگامی که طاهریان حکومت را به دست گرفتند، عمل‌کرد طاهر بن‌حسین و عبدالله بن‌طاهر در حکومت بر خراسان، روشن ساخت که در دوره دویست ساله حکومت والیان اموی و عباسی بر این منطقه، کسی مانند ایشان به شیوه اسلامی حکم نرانده بود؛ یعنی نخستین حاکمان طاهری بر پایه دستورهای خداوند درباره دوام و بقای حکومت، به حکم‌رانی می‌پرداختند. البته جانشینان آنان در پایان این حکومت، سیره نیکوی طاهر و عبدالله را فروگذاردند و با تجمل‌گرایی، ستم بر مردمان و آلوده شدن به فساد؛ یعنی مایه سقوط حکومت‌ها و جوامع از دید قرآن کریم، بنیان حکومتشان را سست و زمینه سرنگونی‌اش را فراهم کردند.

نویسندگان اروپایى، کشیشان و مبلغان مسیحى در طول قرن‏هاى متمادى مسئله ازدواج‏هاى پیامبراکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله ، به خصوص ازدواج ایشان با زینب بنت جحش (زن مطلقه پسر خوانده‏اش زید) را هم‏چون حربه‏اى براى حمله به شخصیت والاى آن حضرت به کاربرده و کوشیده‏اند ایشان را به شهوت‏پرستى و زن‏دوستى متهم کنند. اما در یکى دو قرن اخیر که اسلام‏شناسى شرق‏شناسان با پژوهشگرى بیشترى قرین شده، تعدیل‏هایى در دیدگاه‏هاى آنان درباره ازدواج‏هاى پیامبراکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله نیز صورت گرفته است، به گونه‏اى که گروهى از آنان مستقیما یا تلویحا آن جناب را از تهمت شهوت‏رانى مبرا دانسته و برخى از آنان معتقدند که اصلاحات و تحولاتى را که اسلام در ازدواج پدید آورد باید با توجه به سوابق ازدواج در عربستان و نوعى نگاه اجتماعى بررسى کرد. بدین ترتیب به نظر مى‏رسد که نتایج تحقیقات اسلام شناسان غربى در قرن بیستم، آنان را در بسیارى از موارد با عقاید مسلمانان در این باب همگام کرده است

مدخل «محمد» دانش‏نامه بریتانیکا نوشته سیدحسین نصر مى‏باشد که با رویکرد پدیدار شناسنامه به زندگى‏نامه پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله و تأثیر شخصیت ایشان در دین اسلام و زندگى مسلمانان پرداخته است. نویسنده، زندگى پیامبر را از سال‏هاى آغازین حیات تا واپسین روزهاى زندگى بررسى کرده و در جاى جاى نوشتار، کوشیده است پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله را با توجه به نگاه مسلمانان به ایشان تحلیل و بررسى کند. بررسى نقش شخصیت پیامبر در اسلام و بین مسلمانان، بررسى پیامبر و قرآن، و پیامبر و سنت و حدیث وى و هم‏چنین نقش پیامبر در فقه و الهیات اسلامى و تأثیرات شخصیت اخلاقى و معنوى ایشان در اسلام از مباحث دیگر این مقاله است.

روایات بسیاری از پیامبر و بزرگان صحابه در متون روایی، جغرافیایی و تاریخی مسلمانان به‏ویژه تاریخهای محلی، در مدح یا قدح اقوام، شهرها و منطقههای گوناگون آمده است؛ چنانکه برخی از نویسندگان، در فصل ویژهای از کتابشان، از فضایل و مناقب شهر خاصی یاد کردهاند. پارهای از این روایات، به پیشبینی بخشی از رویدادهای آینده و برخی دیگر از آنها، به تأثیرگذاری مردم شهر یا قومی خاصی در حفظ اسلام و نکوداشت آنان میپردازند. تطبیق این روایتها با رویدادهای تاریخی، این پرسش را پدید میآورد که آیا اختلافهای سیاسی ـ مذهبی و تنوع نژادی جامعه اسلامی، در رواج چنین اخبار و احادیثی تأثیر گذارده است؟ این نوشتار با بازبینی اوضاع سیاسی، اجتماعی و مذهبی جامعه اسلامی در قرنهای یکم تا چهارم هجری قمری، میکوشد که درستی یا نادرستی سه فرضیه را درباره تأثیرگذاری عاملهای زیر در فضیلتسازی برای شهرها و قومها بررسد: 1. گرایشهای قومی؛ 2. انگیزههای سیاسی (رقابت برای کسب قدرت و مشروعیت سیاسی)؛ 3. اختلافهای مذهبی.