جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 119
پاسخ به برخی انتقادات وارد شده بر حد وسط در اخلاق ارسطویی بر اساس تبیینی صحیح از این نظریه
نویسنده:
ماریه سید قریشی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
نظریه حد وسط ارسطویی یکی از مهمترین مبانی اخلاق ارسطویی به حساب می آید و بسیاری از اندیشمندان و فلاسفه اخلاق در دوره های طولانی عصر اندیشه فلسفی بر آن تاکید نموده اند، اما این نظریه با انتقاداتی مواجه شده است که چنانچه به آنها پاسخی داده نشود، بنیان نظریه فرو می ریزد. یکی از انتقادات، ناشی از اعتقاد به عدم جامعیت این نظریه به عنوان یک قاعده کلی عملی است و منتقدین معتقدند که برخی افعال و احساسات از قاعده حد وسط، به معنای لزوم وقوع حد وسط بین دو رذیلت (افراط و تفریط) تبعیت نمی کنند و فقط دارای یک طرف مقابل و ضد هستند. گذشته از این، برخی از افعال و احساسات نیز اساسا حد وسط نمی پذیرند. انتقاد اساسی دیگر این است که نظریه حد وسط ارسطویی قادر به ارایه راهکار جهت تشخیص و انتخاب درست در موارد جزیی و متغیر نیست. ما در این مقاله، برای پاسخ گویی به اشکال اول (عدم جامعیت حد وسط) ابتدا با بازسازی نظریه حد وسط ارسطویی، به ارایه تبیینی صحیح از این نظریه پرداخته، با تفکیک بین حد وسط حقیقی، به عنوان فضیلت کامل، و حد وسط در افعال و انفعالات، به عنوان قاعده ای کلی عملی، آن را چونان نظریه ای جامع و کارآمد، که بر تمامی افعال و انفعالات، انطباق پذیر باشد، ارایه خواهیم داد. و بر اساس همین تبیین، در پاسخ به اشکال بعدی، ملاک و معیار تشخیص درست را از نظر ارسطو ارایه کرده، ثابت خواهیم کرد که از نظر ارسطو، امکان وصول به تشخیص درست آن است که آدمی یا باید به فضیلت کامل حکمت عملی، که توام با فضیلت اخلاقی است، برسد و یا باید از حکیم و فرزانه عملی تقلید کند.
صفحات :
از صفحه 117 تا 136
مشخصات اثر
عرفان و سیاست در زندگی امام خمینی
نویسنده:
حکیم جان کمال اف
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
چکیده :
رساله حاضر با این پرسش اصلی و اساسی شروع به کار نموده است که مفهوم عرفان و سیاست در اندیشه امام خمینیچه بوده و رابطه آنها با هم چگونه است؟در جستجوی پاسخ برای این پرسش ضمن بررسی مبانی فکری معرفت‌شناختی، انسان‌شناختی، دین‌شناختی، جامعه‌شناختی حضرت امام ، مفهوم سیاست از نگاه ایشان بررسی شده و ویژگی‌های نظام مطلوب سیاسی – از حیث محتوا و ساختار – مورد مطالعه قرار گرفته است. ایشان سیاست را نه راه و رسم کسب و گسترش قدرت بلکه شیوه هدایت و راهبری انسان‌ها بسوی تعالی و رستگاری می‌داند و به همین جهت برای آن ویژگی‌هایی چون: همگرایی دین و سیاست، مشروعیت الهی، ارزش‌گرایی، تکلیف‌گرایی، سعادت‌بخشی و هدایت‌گری، حفظ حرمت انسانی، جهان‌شمولی و برخورداری از دیپلماسی اسلامی و... قایل است.همچنین با مطالعه محوری‌ترین آثار عرفانی حضرت امامو بررسی مهمترین گزاره‌های عرفانی در اندیشه ایشان معلوم می‌شود که وی عرفان اسلامی‌را نیز به عنوان طریق متعالی برای هدایتمندی انسان‌ها دانسته و آنرا جزء مهمّی از اندیشه دینی قلمداد می‌کند و برای آن شاخصه‌هایی چون: همگرایی با دستورات دینی و شریعت اسلامی، همگرایی و همخوانی با عقل و برهان، رویکرد جمعی و اجتماعی، حماسه‌گرایی و دوری از گوشه‌گیری، خرقه‌گرایی و صوفی‌گری قایل می‌باشد و به همین جهت عرفان اسلامی‌را به عنوان اندیشه زنده و پویا، همسنگ سیاست و همساز آن دانسته و هر دو را برای هدایتمندی انسان‌ها لازم شمرده و رابطه مثبتی میان آنها قایل شده است. که این رابطه در مباحثی چون مفهوم ظاهر و باطن، رابطه شریعت و حقیقت، مفهوم و معنای رضا و توکّل و به ویژه در سلوک عرفانی و سفر سوم و چهارم از اسفار اربعه بروز و ظهور یافته است.
مشخصات اثر
کاوشی در باب مشرب فکری ابن ‌عربی
نویسنده:
قاسم کاکایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن عربی بدون شک، یکی از بزرگترین متفکران تاریخ اندیشه‌ بشری است؛ اما مشرب فکری او و اینکه اساسا وی را در کدام نحله فکری باید قرار داد مورد چند و چون فراوان قرار گرفته است. عده‌ای او را پدر عرفان نظری شمرده‌اند و جمعی به علت آنکه دست به نظام پردازی زده‌ است وی را از متصوفه ندانسته بلکه او را فاقد تجربه عرفانی پنداشته‌اند. این مقاله بر آن است تا با رجوع مستقیم به آثار خود ابن ‌عربی، اثبات نماید که وی یک صوفی تمام عیار است و هیچ میانه‌ای با فلسفه و یا فیلسوفان ندارد.
صفحات :
از صفحه 115 تا 140
مشخصات اثر
لطائف غیبیة - آیات العقاید
نویسنده:
احمد بن زین العابدین علوی عاملی؛ مصحح: جمال الدین میردامادی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF معرفی کتاب فهرست
چکیده :
«لطائف غیبیة» یا آیات العقائد نام کتابى است که مرحوم امیر سید احمد بن زین العابدین علوى عاملى در موضوع عقائد با استفاده از آیات قرآنى به زبان عربى در قرن یازدهم هجرى تألیف نموده است. مؤلف در آغاز کتاب ابتدا به موضوع علم عرفان پرداخته و فرق موضوع این علم را با موضوع علم کلام را ذکر نموده است. مؤلف مقصود از تألیف این کتاب را که بعد از بیان موضوع علم توحید آورده اثبات وجود بارى معرفى کرده است وى همچنین اثبات صفات ذات و صفات و ذات و صفات افعال حق تعالى و اثبات نبوت و معاد و امامت را با استفاده از آیات قرآن از اهداف این کتاب برشمرده است‏. دیگر مباحثی که در این کتاب به آن پرداخته شده است در قالب پنج رکن که هر رکن داراى چند میقات است مى ‏باشد. ارکان خمسه عبارتند از: 1- اثبات وجود خدا 2- عدل و حکمت 3- نبوت 4- امامت 5- مبداء و معاد.
مشخصات اثر
سقراط در جست جوی حقیقت
نویسنده:
محمد فنائی اشکوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
سقراط نامی است که با حکمت پیوند جاودانی یافته است. در اهمیت سقراط همین بس که او استاد محبوب افلاطون است. افلاطون کسی است که فیلسوفی همچون وایتهد درباره اش میگوید: تمامی فلسفه غرب چیزی جز تعلیقاتی بر فلسفه او نیست. ارسطو نیز که به «فیلسوف مطلق» شهرت دارد و فلسفه اسلامی و غربی وامدار اویند، شاگرد باواسطه سقراط است. جایگاه سقراط در حکمت و فضیلت تا جایی است که برخی او را پیامبر پنداشته اند. اینکه سقراط آموزگار فرزانگی است، قولی است که جملگی برآنند. هدف این پژوهش اجمالی، آگاهی از حیات و آشنایی با شیوه تفکر سقراطی و نقش او در گسترش فرزانگی است. با تأمّل در آثار بر جای مانده حاوی حکمت سقراطی و تحلیل آنها، خواهیم یافت که سقراط فقط مرد اندیشه نبود، بلکه حکمت و فضیلت را به عنوان عناصر جداییناپذیر در وجود خویش جمع کرده بود. او با ابداع روش استقرایی ویژه اش و جست وجوی خستگیناپذیرش در نیل به ذات و حقیقت اشیا، تفکر فلسفی را در مسیر راستینش قرار داد.
مشخصات اثر
مسئله گذر از اخلاق به دین در ایده‌آلیسم آلمانی
نویسنده:
سید محمدعلی دیباجی، نادر صمیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه تهران,
چکیده :
رابطۀ اخلاق و دین موضوعی است که می‌توان آن را در تمام سیر تاریخ فلسفه و در تمامی دستگاه‌های فلسفی بررسی کرد‌. اما با مباحثی که کانت در باب عقل عملی و جدایی آن از عقل نظری عنوان کرد و در پی آن مباحث متافیزیکی و الهیاتی را به حیطۀ عقل عملی کشاند، رابطۀ اخلاق و دین جلوۀ دیگری پیدا کرد‌. کانت با آنکه تمامی براهین اثبات وجود خدا را رد می‌کند‌‌، اخلاق را متضمن باور به خداوند می‌داند‌. پس از کانت حکمای ایده‌باور آلمان برای رفع شکاف بین عقل عملی و نظری گام برداشتند و دیدگاه‌های نوینی را با توجه به دستاوردهای کانت ارائه کرده‌اند‌. این روند تا به هگل به‌صورت برجسته امکان بررسی دارد‌. هگل به‌عنوان برجسته‌ترین ایده‌باور آلمانی مطلق را در برابر جدایی و محدودیت‌های سوژه و ابژه می‌نهد‌. به عقیدۀ هگل شاید دین نیز در حوزۀ آگاهی یا نظر قرار گیرد و همچنین ذات و صفات خداوند در حوزۀ نظر شناختنی باشد‌. به این‌ترتیب در فلسفۀ هگل از یک سو نیاز چندانی به برهان اخلاقی کانت احساس نمی‌شود و از سوی دیگر مبانی کانت در رسیدن به خدا از طریق عقل عملی‌، در حوزۀ اخلاق ناکافی به‌نظر می‌رسد.
صفحات :
از صفحه 441 تا 460
مشخصات اثر
عشق و رابطه آن با جهان هستی از دیدگاه ابن سینا، سهروردی و ملاصدرا
نویسنده:
وحید فتاحی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
عشق حقیقتی ازلی و ابدی است و از صفات خدا، خلق و انسان است و به همین جهت عامل پیوند جهان هستی با خداست. فلاسفه اسلامی هر کدام بر طبق مبانی فلسفی خود از عشق سخن گفته‌اند و معتقدند که همه موجودات به حکم عشق فطری در جریان و حرکتند و اساس جهان آفرینش بر عشق نهاده شده است. آنچه در تعاریف فلاسفه و حکما از عشق آمده است تعریف به آثار و عوارض است و نه به حقیقت و ماهیت عشق زیرا که عشق به دلیل بداهتش و اینکه امری عینی و چشیدنی است، غیر قابل تعریف است. از آنجا که خداوند کاملترین موجود بلکه کمال مطلق است و از طرفی او خود نسبت به خویش بالاترین مرتبه ادراک را دارد پس خداوند خود هم برترین عاشق است و هم برترین معشوق و لذا او خود بالاترین ابتهاج و عشق را به خود داراست. ازمبادی عشق، کمال و معرفت است، کمال در معشوق و معرفت در عاشق، حال هر چه کمال معشوق بیشتر و ادراک این کمال از جانب عاشق بیشتر باشد عشق عمیق‌تر و شدیدتر است.از مهم‌ترین آثار عشق، توان‌بخشی و خلاقیّت‌زایی در عاشق است که چون آتشی سراپای وجود او را فرا می‌گیرد و وی را از نقص و کدورت و کثرت بینی و خودخواهی پاک می‌کند و دیده‌ای وحدت‌بین به او عطا می‌کند.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی مصنفات باباافضل الدین کاشانی با آثار خواجه نصیرالدین طوسی
نویسنده:
ناهید پایدار پویا
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
چکیدهآثار ادبی، موضوعاتی چون: حکمت، فلسفه، اخلاق و عرفان و... را دربر دارد و اهمیّت و گستردگی آن-ها، بنا به موضوعیّتی که در جای‌جای زندگی انسان دارد، به وسعت هستی خواهد بود. بنابراین، ارتباط تنگاتنگ آثار ادبی و موضوعات یاد شده در قالب عبارت‌های مختلف به صورت «نثرساده»، «نثر مصنوع» و یا «نثر مسجّع» و یا گونه‌های مختلف شعری نمود پیدا می‌کند و هر آنچه از لطایف و دقایق مطلب و زیبایی و شیوایی کلمه و کلام اقتضا می‌کند و با توجه به دریافت‌های موردی از این نوع تفکّرات فلسفی و حکمی چون: عشق و عرفان، محبّت، نفس، وجود و ... از طریق علم و آگاهی و معرفت باطنی و احساسات و عواطف شاعران و نویسندگان نکته‌دان، رصد می‌شوند و در طی سالیان متمادی آثار جاودانه‌ای خلق می‌کنند و فرهنگ و آداب و سنن مردم را به شکل متفاوت یا متشابه، با سمبل‌ها و نمادهای شناخته شده، نشان می‌دهند.در پژوهش حاضر، سعی بر این است که از میان حکما و فلاسفه بزرگ اسلامی چون: فارابی، ابن‌سینا، لقمان، ملاصدرا و ... نیز از بین حکمای غیراسلامی چون: افلاطون و ارسطو، به بررسی تطبیقی مصنفات باباافضل‌الدین مرقی‌کاشانی با اخلاق ناصری خواجه‌نصیرالدین طوسی پرداخته شود و مضمون‌ها و مفاهیم حکمی و فلسفی و اخلاقی این دو اثر ارزشمند مورد بررسی قرار گیرد و شخصیت وجودی هر یک از نویسندگان یاد شده، بطور جداگانه برجسته گردد. همچنین علوم مختلفه در آثار آن‌ها، ضمن شناسایی و معرفی، زبان فلسفی و حکمی و اخلاقی و عرفانی هر یک از آن آثار براساس سبک و سیاقشان بیان گردد.واژگان کلیدیفلسفه، حکمت، اخلاق، عرفان، باباافضل‌الدین کاشانی، خواجه‌نصیر‌الدین طوسی، سبک و زبان.
مشخصات اثر
رابطه دین با فلسفه بر پایه مبانی حکمت صدرالمتألهین و علامه طباطبایی
نویسنده:
زهیر انصاریان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رابطه دین و فلسفه به عنوان دو منظومه معرفتی و بررسی تعاملات آن دو، پیوسته از مسائل بسیار مهم اندیشه دینی و فلسفی بوده است که نتایج آن در تبیین معنای فلسفه دینی نقش شگرفی دارد. فیلسوفان اسلامی جملگی بر اهمیت این مسأله واقف بوده و درباره نقش آموزه‌های دینی در بالندگی اندیشه فلسفی نظریه‌پردازی کرده‌اند. دیدگاه فیلسوفان اسلامی در این مسأله در الگویی واحد قابل بررسی است که بر اساس آن هر فیلسوفی مبتنی بر دیدگاه خود درباره نسبت دین و فلسفه در مقام پدیداری، به کیفیت انتقال آموزه‌های دینی به فلسفه به عنوان دانشی با قواعد خاص می‌پردازد. صدرالمتألهین و علامه طباطبایی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. دیدگاه صدرالمتألهین درباره پیوند دین و فلسفه در دو مقام پدیداری و مقام فهم قابل رهگیری می‌باشد. نسبت دین و فلسفه در مقام تنزیل و پدیداری از حیثیات مختلفی نظیر منشأ، فاعل‌شناسا، روش، مسائل، زبان و زمان مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این نظریه دین و فلسفه در اصل روش و مسائل متحد هستند لکن از جهت مرتبه نسبت به یکدیگر تفاضل دارند. نتیجه این تفاضل، در نسبت زبانی و زمانی دین و فلسفه نمایان می‌شود؛ به طوری که زبان دین علاوه بر اشتمال زبان حکمی، از زبانی تنزیلی بهره می‌برد که رقیقه‌ای از زیان حکمت محسوب می‌شود؛ همچنین با عنایت به تفاضل معرفتی دین نسبت به فلسفه، فیلسوفان برای نیل به حقیقت باید از آموزه‌های انبیاء اقتباس نمایند و لذا فلسفه زماناً از دین متأخر است. مناسبات دین و فلسفه در مقام فهم نیز عبارت است از روش‌هایی زبانی و باطنی برای نیل به معنای معتبری که الفاظ متون دینی از آنها حکایت می‌کنند. بهره‌گیری از این روش‌ها، فلسفه را در جایگاهی قرار می‌دهد که با اقتباسی روشمند از آموزه‌های دینی، در عین حفظ گوهر تفلسف می‌توان آن را به دینی بودن متصف نمود. دیدگاه علامه طباطبایی نیز همانند ملاصدرا در همین الگو مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این نظریه به جهت مرموز و مجهول دانستن روش وحیانی امکان تبیین نسبت روشی دین و فلسفه وجود ندارد. متون دینی در تبیین معارف عالی خود از همان زبان مرسوم میان انسان‌ها بهره می‌برد که از جمله اعتباریات محسوب می‌شود و نسبت آن با حقایق محاکی از آن نسبت مثل به ممثل است. همچنین اوج دین از دیدگاه علامه طباطبایی زماناً متأخر از اوج فلسفه حادث شده است. مناسبات دین و فلسفه در مقام فهم نیز عبارت است از روش‌هایی زبانی مبتنی بر تفسیر قرآن به قرآن که دانش فلسفه را با فهم صحیح از متون دینی به جایگاهی می‌رساند که کمال آن در فلسفه‌ای دینی متجلی می‌شود که در آن همه قضایای نظری و عملی بالتحلیل به اصل توحید بازگشت داشته باشد.
مشخصات اثر
نسبت عقل و دین از دیدگاه علامه طباطبایی، جوادی آملی و مکتب تفکیک
نویسنده:
صفرعلی قانونی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , عبدالله جوادی آملی
چکیده :
در بررسی این مسئله مشخص شد که علامه طباطبائی و آیت الله جوادی آملی به هماهنگی عقل و دین معتقد هستند آنها عقل رابه عنوان معیاری برای محک زدن دین مطرح می کنند و معتقدند آنچه عقل بر آن استدلال می کند به هیچ وجه با شرع تعارض نداشته و عقل و دین همدیگر را تائید می کنند در مقابل این دیدگاه، مکتب تفکیک قرار داردکه به طور کلی معتقد است باید بین عقلو دین تفکیک قائل شد البته پیروان این مکتب در مورد عقل و دستاورد های آن به دو دسته تقسیم می شوند. افراطییون معتقدند که براهین عقلی به هیچ وجه اعتبار ندارند و از این جهت آنها علومی مثل منطق و فلسفه که از دستاوردهای عقل محسوب می شوند علوم معتبری نمی دانند.اعتدلالییون صرفاً بر تفیک حوزه عقل و دین تاکید کرده و معتقدند علوم عقلی در جای خود معتبرند، اما نباید در تفسیر دین بکار گرفته شود البته هر دو گروه دستاورد های عقلی مثل علیت بین ممکنات و سنخیت بین علت و معلول که با ظواهر شرع مغایرت داشته باشد رارد می کنندو بنابر این می توان گفت که در مکتب تفکیک ظواهر شرع بر برهان و استدلال عقلی مقدم است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 119