جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هانری کربن در سال ۱۹۴۴ مقاله ای با عنوان «بن مایه های زرتشت در فلسفه سهروردی، شیخ اشراق» در انجمن فلسفه ایران به صورت سخنرانی ایراد کرد. وی در این سخنرانی نوعی روش شناسی پدیدار شناختی – هرمنوتیکی برای مطالعه سهروردی و فلسفه اشراق پیشنهاد می دهد. از آنجا که این تحقیق در چارچوبی ترجمه شناختی صورت می گیرد، بر آنیم تا نحوه انتقال این روش شناسی را در ترجمه احمد فردید، فیلسوف شفاهی ایران، از دو فصل اول متن مکتوب این سخنرانی مورد بررسی و مطالعه قرار دهیم. در این پژوهش تطبیقی پس از مروری بر تعاریف و مفاهیم اساسی از جمله پدیدارشناسی، هرمنوتیک و ارتباط آن ها با ترجمه شناسی به عناصر بنیادین روش شناسی خاص کربن می پردازیم و ابتدا با تحلیل ترجمه شناختی و بررسی تحلیلی ترجمه فرانسه کربن از سهروردی، رویکرد پدیدارشناختی وی و همچنین چگونگی انعکاس آن را در برگردان فارسی احمد فردید مورد بررسی قرار می دهیم.

پروفسو هانری کربن (۱۹۰۳-۱۹۷۹م) برجسته ترین مفسّر غربی حکمت معنوی ایران و فلسفه اسلامی، پس از کشف “فلسفه وجود” حقیقی که از مشرق دار هستی بر عقل آدمی افاضه می شود و او آن را در آثار حکمای الهی ایران به دست آورد، وارد عالم فکری و معنوی اسلام و مخصوصاً تشیّع شد. به قول خود کربن، سهروردی (۵۴۹-۵۸۷ق) به عنوان مظهر یک حکیم مسلمان ایرانی، دست فیلسوف و محقق جوان فرانسوی را گرفت و او را به ایران آورد و وارد عالَمی وسیع از فکر و معنویت کرد. کربن با حکمای معروف وطن ثانی خود، ایران که او آن را “وطن معنوی” خویش می دانست از نزدیک تماس حاصل کرد و با برخی از آنان، سالیان دراز، همکاری مستمّر علمی داشت. ورود به عالَم فکری ایران، کربن را نه تنها با تشیع و تصوف از نزدیک آشنا کرد، بلکه او را به مرحله جدیدی از شناخت حکمت الهی هدایت نمود و جهان اندیشه متفکرانی چون سید حیدر آملی، ابن ترکه، میرداماد، ملاصدرا، و سبزواری را برای اولین بار بر وی مکشوف ساخت. در بسیاری از کنفرانس های بین المللی فلسفی و علمی، کربن توانست دُرَر حکمت و عرفان اسلامی ایران را در معرض توجّه برخی از برجسته ترین متفکران جهان قرار دهد و از این راه، علاوه بر طریق نگاشتن کتب، مقالات و رسایل متعدد، خدمتی ارزنده به گسترش فرهنگ و معارف اسلامی و ایرانی در جهان ارائه کند….

اشاره: در سال گذشته جلسه نقد و بررسی کتاب اسلام ایرانی نوشته پروفسور هانری کربن با ترجمه ی دکتر انشالله رحمتی با حضور مترجم و آقایان دکتر کریم مجتهدی، دکتر داریوش شایگان، دکتر غلامرضا اعوانی، و علی اصغر محمدخانی در نشر شهر برگزار شد که گزارش تفصیلی آن اینک تقدیم می شود. محمدخانی: بسم الله الرحمن الرحیم. بحث امروز ما راجع به کتاب اسلام ایرانی هانری کربن است که آقای دکتر انشالله رحمتی ترجمه کرده اند و جلد اول این مجموعه به همت انتشارات سوفیا منتشر شده است. امسال صد و دهمین سال تولد هانری کربن هم هست. هانری کربن سال ۱۹۰۳ م به دنیا آمد و در سال ۱۹۷۸ م درگذشت. در اصل سال ۲۰۱۳، صد و دهمین سال تولد هانری کربن هست. تقریباً همه ی دوستان اهل فلسفه و عرفان با کربن و کارهای او که برخی اش به فارسی ترجمه شده است یا مقالات و کتاب هایی که درباره ی او نوشته شده است، آشنایی دارند. در سال ۱۹۴۵ کربن برای نخستین بار به ایران آمد و با متفکران ایرانی از جمله علامه طباطبایی آشنا شد. گفت و گو ها و بحث های مشترکی میان کربن با متفکران ایرانی چون دکتر داریوش شایگان، دکتر مجتهدی، دکتر اعوانی انجام گرفت. کربن متفکری بود که در جستجوی معنویت فراموش شده در غرب به شرق روی آورد. در جهان تشیع ایرانی احیای این معنویت را پیدا کرد و یافت….

پروفسو هانری کربن (1903-1979م) برجسته ترین مفسّر غربی حکمت معنوی ایران و فلسفه اسلامی، پس از کشف “فلسفه وجود” حقیقی که از مشرق دار هستی بر عقل آدمی افاضه می شود و او آن را در آثار حکمای الهی ایران به دست آورد، وارد عالم فکری و معنوی اسلام و مخصوصاً تشیّع شد. به قول خود کربن، سهروردی (549-587ق) به عنوان مظهر یک حکیم مسلمان ایرانی، دست فیلسوف و محقق جوان فرانسوی را گرفت و او را به ایران آورد و وارد عالَمی وسیع از فکر و معنویت کرد. کربن با حکمای معروف وطن ثانی خود، ایران که او آن را “وطن معنوی” خویش می دانست از نزدیک تماس حاصل کرد و با برخی از آنان، سالیان دراز، همکاری مستمّر علمی داشت. ورود به عالَم فکری ایران، کربن را نه تنها با تشیع و تصوف از نزدیک آشنا کرد، بلکه او را به مرحله جدیدی از شناخت حکمت الهی هدایت نمود و جهان اندیشه متفکرانی چون سید حیدر آملی، ابن ترکه، میرداماد، ملاصدرا، و سبزواری را برای اولین بار بر وی مکشوف ساخت. در بسیاری از کنفرانس های بین المللی فلسفی و علمی، کربن توانست دُرَر حکمت و عرفان اسلامی ایران را در معرض توجّه برخی از برجسته ترین متفکران جهان قرار دهد و از این راه، علاوه بر طریق نگاشتن کتب، مقالات و رسایل متعدد، خدمتی ارزنده به گسترش فرهنگ و معارف اسلامی و ایرانی در جهان ارائه کند….

پروفسور هانری کربن استاد فلسفه دانشگاه سوربن فرانسه و از برجسته‌ترین مفسران غربی حکمت معنوی و فلسفه اسلامی است. کربن چون آوازه عرفان و فلسفه مفسر کبیر قرآن علامه طباطبایی را شنید شیفته عظمت علمی و کمالات معنوی این سید وارسته گردید...

هانری کربن، مفسر غربی فلسفة اشراق سهروردی است. اندیشة او در تفسیر این فلسفه مبتنی بر تأویل، پدیدارشناسی، نظریة فراتاریخ و فلسفة تطبیقی است. نوشتار حاضر نخستین نوشتاری است که به این موضوع پرداخته و هدف آن بررسی انتقادی اندیشه‌های كربن دربارة تطبیق فلسفة سهروردی با فلسفة افلاطون، ارسطو و نوافلاطونیان است. این مقاله به نوآوریهای سهروردی پرداخته است تا بدينوسيله وجه تمایز اندیشة او از آن فیلسوفان بيان گردد. در نتیجه‌گیری نیز پس از جمعبندی مطالب، نقدی کلی به روش‌شناسی کربن و کاستیهای آن مطرح شده است. فلسفة تطبیقی ـ که گاه فلسفة بینافرهنگی نیز نامیده میشود‌ـ رشته‌يی از مطالعات فلسفی است که در خلال آن فیلسوفان با نظر به مبانی اندیشة فلاسفه از جریانهای فرهنگی، زبانی و فلسفی متفاوت، به مسائل فلسفی میپردازند و اختلاف و اشتراک آراء آنان را مطالعه میکنند. بعقيدة کربن، فلسفة تطبیقی راهگشای درک صحیح تفکر در تاریخ فلسفه است و او بر این مبنا فلسفة اشراق را با افلاطون و ارسطو تطبیق داده است. بنظر وی این فلسفه برگرفته از دیدگاههای افلاطون است. این وجه نظر مسبوق به اصالت فلسفه در یونان نزد اوست. کربن سهروردی را افلاطون جهان اسلام دانسته است. دیدگاه کربن نوآوریهای سهروردی و تفاوت اندیشة او با افلاطون و نیز انتقاد وی به ارسطو را نادیده میگیرد.