جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 87
تأملی در نظریه تجرد نفس صدرایی
نویسنده:
محسن جوادی، هادی موسوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
تجرد نفس از نگاه ملاصدرا تفسیری در مقابل نظریه تجرد نفس قائلان به حدوث نفس مجرد است. ارائه تصویری از تجرد نفس از نظر ملا صدرا می تواند درک بهتری را از چگونگی نظریه حدوث جسمانی و بقا روحانی نفس، رابطه نفس و بدن و چگونگی تبدیل جسمانی به مجرد موجب شود. با استفاده از اصول فلسفه صدرایی و همچنین لوازم فلسفی آنها می توان به تبیین چگونگی تجرد نفس پرداخت. این نظریه از سویی در تقسیم تجرد به برزخی و عقلی و از سوی دیگر در چگونگی تجرد عقلی نفس با نظریه قائلان به حدوث نفس مجرد متفاوت است. بر اساس اصالت وجود ملاک در وحدت و کثرت اشیا وجود آنهاست. در حرکتی که جوهر نفس انسانی در مراتب تشکیکیِ وجود، دارد به هر مرتبه بالاتر که وارد می شود آن مرتبه اصل وجودش و سایر مراتب جزو لوازم و شئون نفس به حساب می آیند. لذا نفسی که به مرتبه تجرد عقلی می رسد به امری مجرد مانند عقل تبدیل نمی شود بلکه نفسی که به درجه تجرد رسیده در عین حفظ لوازم و شئونش، یعنی بدن، اجزای نباتی و حیوانی، در ضمن وجودی واحد، با امر مجرد ارتباط برقرار کرده و عنوان مجرد بر او صدق می کند اما مانند عقول مجرد نمی شود.
صفحات :
از صفحه 29 تا 45
ماهیت نفس در کلام اسلامی
نویسنده:
عبدالرزاق حسامی فر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
تجرد نفس، از مسایلی است که در فلسفه اسلامی ‌بیشتر از کلام مورد توجه بوده است. برخلاف فیلسوفان اسلامی‌ که در این امر اتفاق نظر دارند، در میان متکلمان برخی چون غزالی و راغب، قائل به تجرد نفس‌اند و گروهی آن را انکار می‌کنند. در این مقاله مسأله ماهیت نفس را در آثار مهم کلامی ‌مورد مطالعه قرار می‌دهیم.
صفحات :
از صفحه 113 تا 134
روش های تربیت نفس از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
فروغ السادات رحیم پور؛ هنگامه بیادار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از سرآمدان معرفت دینی از منظر اخلاقی - تربیتی، صدرای شیرازی است. در این مقاله می‌کوشیم با استفاده از روش کتاب‌خانه‌ای آرای وی را بکاویم تا به الگوها و روش‌های تربیتی مد نظرش دست یابیم. پرسش محوری ما این است که صدرا در آرای نفس‌شناسی خویش به چه روش‌های تربیتی، اشاره صریح یا ضمنی کرده است. وی آرای تربیتی خود را بر اساس مبانی فلسفی‌اش، خصوصاً دو اصل حرکت جوهری و اتحاد نفس و قوا استوار کرده است. مطالعه آرای وی روشن می‌کند که اهتمام به انس با حق و ذکر مداوم، الزام به محاسبه و مراقبت از نفس در مسیر حرکت استکمالی نفس و پالایش نفس و غور در باطن از راه‌های اصلی تربیت نفس به شمار می‌رود. اجرای عدالت تربیتی بر اساس انعطاف‌پذیری روح، حفظ بدن و اعتدال‌گرایی در این مسیر، تقویت تمرکز و حضور نفس، تربیت بر اساس تکرار و عادت، تقویت اعتماد و عزت نفس، و تربیت بر اساس پرورش خلاقیت نیز سایر مراحل تربیت نفس را تشکیل می‌دهند.
صفحات :
از صفحه 73 تا 89
ماهیت نفس از نظر سهروردی
نویسنده:
حسن رضازاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بنیانگذار حکمت اشراق بر اساس مبانی فلسفه خود مساله نفس را تبیین کرده است. سعی شیخ اشراق آن است که هم نفس را از طریق دلایل پیشینیان با نگاهی نو معرفی کند و هم دلیلی تازه برای آن ارائه دهد. در فلسفه او نظریه علم حضوری برای اولین بار مطرح شده، از همین رو در خصوص ماهیت نفس نیز از این مبنا سود برده است. وی علم حضوری را ویژگی نفس می داند، نیز در بعضی آثار خود از کلمات و عبارات استعاری و زبان نمادین استفاده کرده و به تبیین ماهیت نفس پرداخته است. بنابراین شیخ اشراق را نیز می توان از جمله فیلسوفانی دانست که در زمینه معرفی نفس تلاش کرده و صاحب دیدگاه خاصی بوده است.
صفحات :
از صفحه 73 تا 84
چیستی و اقسام مرگ در آثار آگوستین قدیس
نویسنده:
قاسم کاکائی، محبوبه جباره ناصرو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران ,
چکیده :
مرگ یکی از ناگشوده­ترین رازهایی است که انسان با آن روبه‌روست؛ بنابراین همواره جزء دغدغه­های دانشمندان بزرگ و آموزه­های اصلی ادیان الهی بوده است. آگوستین از بزرگانی است که دربارۀ مرگ و چیستی آن اندیشیده و سخن گفته است. در تعریف آگوستین از مرگ با یک تعریف معین روبه‌رو نیستیم. وی فیلسوفی افلاطونی است؛ بنابراین مرگ را جدایی نفس از بدن می­داند؛ ولی در جایگاه یک متکلم، مرگ را نتیجۀ گناه و دوری از خدا می­داند. در آثار آگوستین برای مرگ طبیعی و مرگ ارادی که در زندگی خود وی ظهور بارزی دارد، ویژگی­های خاصی می‌توان یافت. آگوستین کوشیده است تا چیستی و اقسام مرگ را بشناسد و بشناساند؛ با این حال گفته­های او بیانگر ناتوانی در شناخت این معمای بزرگ هستی است و ناگزیر آرزو می­کند کاش آدم و حوا ما را در این دنیا گرفتار این مسئله نمی­کردند.
صفحات :
از صفحه 265 تا 285
مدل طولی در علم دینی
نویسنده:
علیرضا قائمی نیا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دوگانگی علوم طبیعی و انسانی یکی از جاافتاده‌ترین دوگانگی‌ها در تفکر و فرهنگ غربی است. این دوگانگی، آن گونه که در فلسفه غرب به چشم می‌خورد، نتایج و پیامدهای بسیاری داشته است. نگارنده با اشاره به این مبنا و پیامدهای آن، به بیان ناهمخوانی آن با تفکر دینی می‌پردازد. در ادامه ـ با استفاده از فلسفه نفس صدرایی ـ مدل طولی در علم دینی مطرح می‌شود. سه پیامد مهم این مدل، یعنی رد تحویل‌گرایی و رد تقابل تبیین و تفسیر و رد طبیعت‌گرایی نیز بررسی می‌گردد. تحویل‌گرایی اقسام گوناگونی دارد. این اقسام تا آنجا پذیرفتنی‌اند که به تحویل و تقلیل بعد اساسی آدمی به جنبه مادی او نینجامند. تبیین و تفسیر هم یک پیوستار طولی را تشکیل می‌دهند. طبیعت‌گرایی به وحدت روش علوم انسانی و تجربی یا وحدت موضوع آنها تأکید دارد. در مقابل، ضد طبیعت‌گرایی بر عدم وحدت روش این علوم و عدم وحدت موضوع آنها اعتقاد دارد. در غرب، نزاع طبیعت‌گرایی با ضد طبیعت‌‌‌گرایی تاریخچه‌ای طولانی پشت سر گذاشته است. بر اساس مدل طولی، علوم طبیعی و انسانی تفاوت‌های بنیادی دارند.
صفحات :
از صفحه 81 تا 100
تحلیل تطبیقی رابطه نفس و بدن در فلسفه دکارتیان و ملاصدرا
نویسنده:
ابوالحسن غفاری
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ثنویت افراطی بین نفس و بدن در فلسفه دکارت معضل رابطه آن دو را پیش آورد. هیچ کدام از راه حل های دکارت در نحوه ارتباط نفس و بدن قانع کننده نبوده و او در نهایت با اعتراف به ناتوانی خود، فکر نکردن در این باره را بهتر از فکر کردن دانست. مالبرانش از طریق مبانی کلامی و انحصار علیت در خدا سعی در حل این مشکل داشته و ارتباط آنها را فعل خدا می داند. اسپینوزا از طریق تحویل کثرات به امر واحد و این که نفس و بدن، حالات جوهر واحدند، سعی در حل مساله رابطه نفس و بدن دارد. لایب نیتس به کثرت منادهای نفس و بدن قائل شده و از طریق هماهنگی ازلی که بین منادهای نفس و بدن برقرار است سعی در حل مساله می کند. هیچ کدام از این متفکرین نتوانسته اند در این مساله کامیاب باشند. بهترین و کامیاب ترین پاسخ از نحوه ارتباط نفس و بدن را می توان در فلسفه ملاصدرا یافت، از نظر وی نفس در ابتدای حدوث دارای صورت جسمانی است و بدن مرتبه نازل اوست و سپس در اثر حرکت جوهری به مراتب دیگر نایل می شود.
صفحات :
از صفحه 97 تا 114
مبنای انسان شناختی تمایز عقل و ایمان نزد توماس آکویناس و دکارت
نویسنده:
سیمین اسفندیاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
در بحث رابطه عقل و ایمان به‌‌عنوان یکی از مباحث مهم در حوزه الهیات و فلسفه، توماس آکویناس یکى از متکلمان برجسته مسیحى در قرون وسطا بارویکرد عقل‌گرایى خود، عقل را مستقل از ایمان، بلکه حاکم بر آن مى‌داند. در عقل‌گرایی جدید نیز که دکارت مؤسس آن دانسته می‌شود، چیزی فراتر از عقل وجود ندارد؛ به عبارت دیگر هر آنچه با عقل قابل شناسایی نباشد، در حوزه معرفت قرار نمی‌گیرد. هرچند دکارت و توماس آشکارا دو روش کسب معرفت، یعنی عقل و ایمان را از هم جدا می‌کنند‌، اما بین آنها تناقضی نمی‌بینند، بلکه بین آن‌دو به هماهنگی بنیادی قائل‌اند. در این مقاله با توجه به تفوق و برتری اراده بر عقل که در انسان‌شناسی دکارت و آکویناس دیده می‌شود، به تبیین نسبت بین ایمان و عقل براساس بینش آنان از انسان پرداخته می‌شود.
صفحات :
از صفحه 97 تا 111
آخرت به مثابه جهان اخلاق
نویسنده:
امیر دیوانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه علوم وحیانی معارج,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دنیا و آخرت به مثابه دو نظام احسن با قوانینی متفاوت هستند که انسان به عنوان یک موجود عاقل، صاحب اراده و مسئول در آنها حاضر می‌شود. او باید در این جهان میان دو نوع زندگی دست به انتخاب بزند؛ انتخابی که موقعیت وجودی او را رقم می‌زند: یا این زندگی را آن‌طور که در واقع هست، به زندگی جهان دیگر متصل بداند یا آنها را بریدهٔ از هم دانسته، تنها به این سرا معتقد شود. او در مقام عمل باید یا این زندگی را با قوانین جهان آخرت به مثابه جهان اخلاق اداره کند یا تنها با قوانین این جهان که قوانین طبیعت است، حیات خود را سامان بخشد. این انتخاب و تصمیم‌گیری، پایه در جدالی در وجود انسان دارد که «ستیز عقل و نفس» نام گرفته است. نفس از این جهان است و عقل از آن جهان و هر کدام انسان را با اعمال قوانین خود به جهان مناسب آن می‌کشانند.
صفحات :
از صفحه 53 تا 72
نظریه ملا صدرا در تکون نفس که «جمسانیة الحدوث و روحانیة البقاء»­ است چگونه با احادیثی که خلقت روح را قبل از ابدان می دانند قابل جمع است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
دربارة اين نکته که ديدگاه صدرالمتالهين درباره پيدايش نفس با برخي روايات چگونه قابل جمع است؟ بايد به اختصار گفت: گذشته از روايات برخي از حکماي قديم نظير افلاطون نيز قائل به قديم بودن نفس بوده اند، و اين نظريه با برخي روايات اسلامي نيز هماهنگ است که قد بیشتر ...
  • تعداد رکورد ها : 87