جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کاوش در مبانی حکمت متعالیه جهت شناخت بهتر و دقیق‌تر آن امری ضروری است و در همین راستا تبیین پیشینه حکمت متعالیه در زمینه خداشناسی و سیر تاریخی مباحث خدا‌شناسی و مقام احدیت و واحدیت از افلوطین تا ملاصدرا اهمیت دارد. در این پژوهش با روش اسنادی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و بررسی اثولوجیای افلوطین و آثار ملاصدرا می‌توان شواهدی مبنی بر استفاده مستقیم و غیرمستقیم او از اثولوجیای افلوطین مشاهده کرد؛ بنابراین پس از بیان نظریات افلوطین در زمینه مسایل خداشناسی، ابتدا تاثیر او بر برخی فیلسوفان، متکلّمان و عرفای برجسته اسلامی در این مسایل مورد بررسی و تحلیل قرار خواهدگرفت و سپس به اصول و مبانی که ملاصدرا تحت تاثیر افلوطین آن‌ها را بیان کرده‌است، پرداخته می‌شود. در ادامه شباهت‌ها و تفاوت‌های میان این دو فیلسوف تحلیل می‌گردد و در پایان پس از نقادی و ارزیابی این شباهت‌ها این نتیجه حاصل می‌شود که ملاصدرا اگرچه تحت تاثیر افلوطین بوده اما تکیه او بر آیات و روایات و شهود‌های ناب عرفانی و براهین عمیق فلسفی وی موجب ارائه دیدگاه‌های خاص و منحصر به‌فرد در زمینه اصول و مبانی حکمت متعالیه و نوآوری‌هایی در آن و اخذ نتایجی خاص از این اصول و مبانی شده‌است که فلسفه او را از فلسفه افلوطین متمایز می‌نماید و پاسخ‌گوی بسیاری از مسایلی است که در فلسفه‌های پیشین پاسخ قانع کننده‌ای برای آن وجود نداشت.

آنگلیکا نویورت از قرآن‌پژوهان مهم عصر ماست که با انتقاد از غرض‌ورزی‌های معهود در قرآن‌پژوهی خاورشناسان، بر آن شده تا با رویکردی تاریخی مبتنی بر روش تاریخی-انتقادی مطالعات عهدین، فهمی نوین از قرآن ارایه کند. وی در کتاب «قرآن و باستان متاخر»، که در حکم مقدمه تفسیر چند جلدی وی از قرآن نیز هست، به تشریح رویکرد خود پرداخته است. در این رساله، برای پاسخ به این مساله که قرآن‌پژوهی نویورت و مبانی و/یا نتایج آن چه تاثیری بر باور اصالت وحی نزد شیعه دارد، ابتدا به تبیین پیش‌فرض‌ها و مبانی مستقیم و غیر مستقیم نویورت، که اساساً تاریخی نیستند و ماهیتی هستی‌شناسانه و/یا کلامی دارند، پرداخته شده‌ و سپس این پیش‌فرض‌ها در بوته نقد قرار گرفته است. نویورت عملاً منکر نبوت پیامبر اسلام -صلی الله علیه و آله- است و قرآن را برگرفته از متون عهدینی می‌داند که در تعامل اعلان‌کننده و مخاطبش به صورت تدریجی شکل گرفته است. سایر مبانی هسی‌شناسانه وی به طور خلاصه عبارتند از: برخی آیات قرآن مطابق با واقع نیستند، برخی سور جزء قرآن نیستند، برخی آیات بعداً به سوره‌ها اضافه شده‌اند، مناسک اسلامی مبتنی بر مناسک مشرکان و اهل کتاب است، آثار مسلمانان فاقد ارزش علمی هستند و اینکه وحی نوعی تجربه عرفانی است و محتوای لفظی ندارد. پس از نقد و بررسی این مبانی، نتیجه آن است که نویورت از حد یک مطالعه پدیدارشناسانه فراتر رفته و اظهار نظرهای الهیاتی و کلامی داشته است. به علاوه، او در این مسیر دچار خطاهای منطقی شده است، من جمله عدم ارایه دلایل کافی برای ادعاهایش، عدم پایبندی همیشگی به مبانی خود، گزینشی عمل کردن در رجوع به آیات قرآن و ترجمه و تفسیر آنها و گزینشی عمل کردن در مورد شواهد تاریخی. از سوی دیگر با مراجعه به نظرات علامه طباطبایی و تبیین دیدگاه او در باب حقیقت قرآن و وحی الهی، معلوم شد که در باور شیعه، قرآن کلام خداست که با الفاظ بر پیامبر اسلام -صلی الله علیه و آله- نازل شده است و حضرتش مطابق با اراده الهی آن را بر مردم تلاوت کرده است. در نهایت نشان داده شد که مطالعات و رویکرد نویورت از اساس با باور شیعه در تعارض است و به جهت آمیخته بودن با پیش‌فرض‌های غیرموجه و غرض‌ورزانه ، نمی‌تواند به فهم درستی از قرآن منجر شود.

هشت مکتب کلامی در مورد مسائل توحید و صفات خداوند (مکاتب کلامی اسلامی که در اینجا به آنها اشاره شده است: دوازده امامی، معتزله، اشاعره، ماتریدیه، اهل حدیث، زیدیه، اسماعیلیه و اباضیه، یعنی هشت مکتب فکری در مورد نظریه بازنمایی ذات برای صفات (مفهوم آن: اینکه یک صفت ",نماینده", یا ",جایگزین", ذات در معنا می‌شود بدون اینکه مستقلاً وجود داشته باشد). مقدمه: نظریه بازنمایی برای توضیح چگونگی نسبت دادن اسماء و صفات به ذات الهی بدون اشاره به چندین موجودیت استفاده می‌شود. مکاتب در در نظر گرفتن بازنمایی به عنوان یک تفسیر زبانی/بلاغتی، یک رابطه عقلانی/وجودی بین ذات و صفت، یا تفسیری که تعالی را حفظ می‌کند، متفاوت هستند.. • امامیه (دوازده امامی): تمایل دارند که صفات را با تأکید بر آنها و پرداختن به آنها از طریق مبانی بنیادگرایانه ترکیب کنند. بازنمایی اغلب به عنوان یک محدودیت معنایی/بلاغتی درک می‌شود که از کثرت جلوگیری می‌کند، در حالی که تأیید را می‌پذیرد. از صفت در چارچوب اتصال آن به ذات، نه به عنوان یک موجودیت مستقل معتزله: بازنمایی را به شیوه‌ای عقلانی تفسیر می‌کنند فلسفی: صفات، موجودات اضافی نیستند، بلکه لوازم عقلانی نفس هستند؛ بازنمایی در اینجا بیانگر تجلیات معنایی است، نه موجودات • اشاعره: آنها بازنمایی را به عنوان یک مکانیسم فنی می‌دانند: اسماء و صفات تثبیت شده‌اند، اما به صورت بازنمایی درک می‌شوند تا کثرت وجودی ایجاد نشود. برای آنها، تفسیر بازنمایی وسیله‌ای برای پیوند متن با عقل است.

شفاعت از مفاهیم بنیادین در اعتقادات امامیه است که ریشه در آیات قرآن کریم دارد و نمود رحمت و لطف الهی نسبت به بندگان است. اصل شفاعت از آنِ خداوند متعال است و با اذن او گروهی از بندگان صالح می‌توانند در مقام وساطت میان خالق و مخلوق قرار گیرند. در عین حال، تبیین ابعاد و گستره‌ی شفاعت، به‌ویژه نسبت آن با حق‌الناس، همواره از چالش‌های اندیشه‌ی دینی بوده است. این پژوهش با عنوان «رابطه شفاعت و حق‌الناس» به بررسی دیدگاه متکلمان امامیه درباره‌ی شمول شفاعت نسبت به گناهان مرتبط با حقوق مردم پرداخته است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و بر پایه‌ی منابع قرآنی، روایی و آثار کلامی شیعه است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که شفاعت در اصل، امری عام و فراگیر است و هیچ گناهی به‌طور ذاتی از دایره‌ی آن بیرون نیست، اما کیفیت تحقق آن در موارد مرتبط با حق‌الناس به وضعیت فرد و مشیت الهی بستگی دارد. از منظر امامیه، شفاعت موجب اسقاط حق دیگران نمی‌شود بلکه نشانه‌ی رحمت الهی در بستر عدالت است؛ بدین معنا که خداوند هم حق صاحب حق را ادا می‌کند و هم گنه‌کار را مشمول مغفرت می‌سازد. این نتیجه، تصویری متعادل از ارتباط رحمت و عدالت در نظام الهی ارائه می‌دهد.

این «رساله»، از میان انبوه شبهات در باره آموزه‌های دینی، «پاسخ به شبهات آیات حدود را از منظر علامه طباطبایی و وهبه الزحیلی» را انتخاب نموده و با روش توصیفی- تحلیلی و با روش گردآوری اطلاعات کتاب‌خانه‌ای، مسأله را مورد تحلیل و بررسی قرار داده و توانسته است که از رهگذر این دو اندیشمند مسلمان، ضمن پاسخ دادن به شبهات مطرح در باره آیات حدود، افق جدیدی را در راستای ایجاد و شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی بگشاید، که حاصل و دستاوردهای رساله عبارتند از: علامه طباطبایی و وهبه الزحیلی تاریخمندی احکام شرعی را برنتابیدند و می‌گویند: خصوصیات دین مقدس اسلام این است که همیشه نیازمندی‌های ثابت انسان را کانون توجه قرار داده و از نیازهای غیرثابت انسان نیز، غافل نمانده است، اما نیازمندی‌های متغیر انسان را تابع نیازمندی‌های ثابت او می‌داند و تاکید دارد که برای نیازمندی‌های ثابت قانون ثابت و برای نیازمندی‌های متغیر قانون‌های متغیر تشریع نموده،که قوانین ثابت روح و مقصد قانون متغیر است و قانون متغیر باید در شعاع قانون ثابت تفسیر گردد. علامه‌طباطبایی و وهبه الزحیلی، با تأمل و دقت به شبهات روش تحلیل مفهومی در پاسخ فرموده‌اند: اولاً، از آفت‌های پژوهش در آمیختن مسائل و عدم تمییز میان نوع مسأله، سنخ مسأله است، که طراحان شبهه به این مسأله توجه نداشته و همه را یکسان دیده و به دلیل همین خلط، گرفتار مشکل شده‌اند. ثانیاً، میان «ماشارحه» و «ماحقیقیه» که دو ابزار مهم برای پاسخ و تحلیل مفاهیم‌اند توجه نداشته‌اند، در صورتی که فقها در تعریف مفاهیم میان آن‌دو تفاوت قایل‌اند. ثالثاً، تعیین مقدار مجازات حدی و قصاص توسط شارع حکیم، بدون ملاک و مبانی نیست؛ زیرا از شارع حکیم مقبول نیست که بدون ملاک و معیار احکامی را تشریع نمایند.در نتیجه، مجازات کیفری بر اساس مبانی، که همان جلب مصلحت و دفع مفسده است، تشریع گردیده و مصلحت، دارای مراتب است که به تبع آن، جرائم نیز، به طبقات و مراتب مختلف طبقه‌بندی و درجه‌بندی می‌گردد. به اعتقاد علامه طباطبایی و وهبه الزحیلی اجرای علنی مجازات طبق مصالح اجتماعی بوده که سبب امنیت و سعادت جامعه است؛ هرچند امروزه اجرای حدود از سوی دگراندیشان دینی به شدت مورد تردید قرار گرفته و دشمنان اسلام شبهات متعدد و گوناگون را در پیرامون آیات حدود مطرح نموده‌اند. علامه طباطبایی و وهبه الزحیلی در راستای ایجاد توازن و هماهنگی میان نیازهای ثابت و متغیر بشر معتقدند که قوانین اسلامی، طبق مصالح عمومی انسان و جامعه وضع شده و احکام کیفری، جهت محافظت و مراقبت از مقاصد ضروری شریعت، پایه‌ریزی گردیده است.

این پژوهش با عنوان «مستندات قرآنی سیره امام حسن عسکری علیه السلام» به نقش امام حسن عسکری علیه السلام در تحکیم ارتباط بین قرآن و اهل بیت علیهم السلام و آماده‌سازی آن حضرت برای غیبت امام مهدی علیه السلام پرداخته است؛ بنا بر این پژوهش ائمه علیهم السلام نماینده قرآن هستند و برای شناخت حق از باطل از طریق آیات قرآنی می کوشند. امام حسن عسکری علیه السلام داناترین شخص زمان خود بود و علی رغم آنکه با شرایط سختی مواجه بود اما در آماده‌سازی جامعه برای غیبت موفق بود. او به شیعیان مبادی شریعت و اخلاق اسلامی را آموزش داد؛ همانطور که بر اهمیت اعتماد بر سفیران در زمان غیبت تأکید داشت. او تأثیر زیادی بر اطرافیانش از جمله دشمنانش داشت و برنامه هایی برای تربیت جامعه به منظور قبول اندیشه غیبت اجراء کرد؛ همانطور که وصایای او که دربردارنده احکامی برای تعامل با دیگران بود، شیعه را در تنظیم روابطش و در محافظت از هویت شیعی و ارشاد آنان به انتظار مثبت برای امام مهدی علیه السلام یاری ساخت. هدف این پژوهش شناسایی مستندات قرآنی مربوط به سیره آن حضرت از طریق عرضه سیره عملی و روایات آن حضرت بر قرآن است؛ همچنین این رساله جوانب زندگانی آن حضرت را واکاویده است و وصایای عبرت‌آموز و اهداف تربیتی او را که عقاید دینی را استحکام می بخشد تحلیل کرده است. علاوه بر این، نوشتار حاضر احادیثی که شامل بیانات اعتقادی، اخلاقی و تربیتی است و یا امام در آنها برای تحکیم فضایل اخلاقی به قرآن کریم استناد کرده است را بررسی می کند. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و نیز شیوه تاریخی از راه تبیین روایات امام حسن عسکری علیه السلام و آنچه که مستند به قرآن کریم است به نتایجی رسیده که برخی از آنها عبارت است از اینکه روایات امام علیه السلام نقش به سزایی ابعاد اجتماعی، تربیتی و سیاسی داشته است. در بعد اجتماعی امام علیه السلام بر اهمیت ادب الهی و استعاذه از شیطان قبل از قرائت قرآن کریم تأکید می ورزد و برخی از نکات تربیتی مانند شستن دستان قبل از خوردن غذا، شکر نعمت ها و ادای امانت را برجسته می سازد. در بعد سیاسی حضرت به مسائلی همچون صبر در برابر ائمه کفر، مبارزه با عقاید انحرافی و رویارویی با فقیهان اهل باطل می پردازد؛ چنانچه در راستای بصیرت افزایی شیعیان پیرامون پیروی از ولایت پیامبر و آل او می کوشد و به اهمیت غیبت و ضرورت عدم شک در ظهور امام مهدی علیه السلام اشاره می نماید. این رساله به سیاست تقیه می پردازد که امام آن را در راستای حراست از جمعیت شیعیان به کار برد و آنان را برای پیگیری نقش سیاسی شان و گماردن سفرایشان مجهز ساخت و نیز آنان را برای حمایت مالی از مستضعفان متمکن ساخت که نشانگر دیدگاه او در رابطه با اصلاح و تغییر است. این احادیث مستند به آیات قرآن هستند یعنی یا در خود حدیث آیات قرآنی ذکر شده است یا اگر ذکر نشده مرتبط با آیات قرآن است و به این آیات در متن رساله اشاره شده است.

هر انسانی در روز قیامت با سرنوشت نیک یا بدی روبه‌رو خواهد شد. خداوند رحمان، به قدری مهربان است که بندگانش را عذاب نمی‌سازد، بلکه این خود انسان‌ها هستند که با ارتکاب اعمال ناپسند و ظلم به یکدیگر، خود را مستحق عذاب می‌کنند. حال این پرسش مطرح است که چگونه می‌توان تصور کرد که کودکان معصومی که عمر کوتاهی در این دنیا داشته‌اند، دچار عذاب اخروی شوند. «فرجام کودکان در قیامت از منظر قرآن و روایات» از مباحث پیچیده است که از گذشته میان متکلمان و محدثان و مفسران فریقین مورد بحث قرار گرفته است؛ کودکان پیش از بلوغ که به‌طور طبیعی یا ناگهانی فوت می‌کنند، در جهان آخرت چه سرنوشتی خواهند داشت؟ و این پایان‌نامه با روش گرد آوری کتابخانه‌ای و روش پردازش توصیفی و تحلیلی به دنبال پاسخ به این سوال است. بر اساس یافته‌ها و نتایج تحقیق و طبق آیات قرآن، کودکان مسلمان به دلیل بی‌گناهی و عدم درک مسئولیت، شامل رحمت الهی می‌شوند و به بهشت می‌روند. همچنین، بر اساس روایات، این کودکان به والدین خود ملحق می‌شوند و تحت تربیت حضرت فاطمه زهراء÷ قرار می‌گیرند. همچنین برخی آیات قرآن نشان می‌دهد که کودکان غیر مسلمان نیز ممکن است به بهشت وارد شوند. ولی اهمیت موضوع زمانی بیشتر نمایان می شود که به مفاهیمی چون عدل الهی و حکمت خداوند مرتبط باشد. در این صورت، عذاب کودکان غیر مسلمان قبل از سن تکلیف ظلم است و آن‌ها ممکن است از عذاب معاف شوند یا به بهشت بروند. در مقابل، برخی بر عذاب فرزندان کفار تأکید دارند. بر اساس روایات نیز، برخی از اطفال مشرکان در قیامت امتحان می‌شوند یا همراه با پدران خود به جهنم می‌روند. یا اینکه فرزندان مؤمنان و مشرکان به والدین خود ملحق می‌شوند. همچنین، روایاتی وجود دارد که اطفال مشرک اهل دنیا را به عنوان خدمتگزاران اهل بهشت معرفی می‌کند که از نعمت‌های بهشتی بهره‌مند خواهند شد

این تحقیق به تحلیل و بررسی نظریه لوییس پویمن در خصوص اراده‌گرایی معرفتی و عقلانیت باور دینی می‌پردازد. اراده‌گرایی معرفتی به نظریه‌ای اطلاق می‌شود که بر اساس آن، فرد می‌تواند در حوزه معرفتی بااراده خود در پذیرش یا رد باورها و حقیقت‌ها دخالت کند و در اخلاق باور به این معناست که آیا شخص انسانی مجاز است که بدون توجه به شواهد و بااراده خود یک گزاره دیگر را قبول کند. در این راستا، هدف اصلی این پایان‌نامه بررسی صحت‌وسقم دلایل پویمن در ارزیابی اراده‌گرایی و همچنین تحلیل نظرات او در خصوص چگونگی استفاده از اراده در امور باورهای دینی و اخلاق باور است. پویمن در تحقیقات خود به تحلیل این موضوع می‌پردازد که چگونه انسان‌ها در انتخاب باورهای خود دخالت دارند و چه نقشی برای اراده در این انتخاب‌ها می توان قائل شد. در این تحقیق دو موضوع به طور خاص مورد توجه قرار گرفته‌ است. یکی اینکه ادله پویمن در ارزیابی تأثیر اراده بر معرفت و اخلاق باور چگونه است و دیگراینکه نسبت عقل و ایمان و حقیقت ایمان از دیدگاه لوئیس پویمن چیست. روش تحقیق در این پایان‌نامه، تحلیلی است. این بدان معناست که در ابتدا استدلال‌های پویمن بررسی و تحلیل می‌شوند و سپس نقدهایی به این استدلال‌ها وارد می‌شود. باتوجه‌به ماهیت تحقیق، ما بر تحلیل مفهومی و فلسفی نظرات پویمن تمرکز کرده ایم تا ایرادات و کاستی‌های نظریه وی و ارتباط آن با باورهای دینی مشخص شود. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که پویمن در برخی از استدلال‌های خود نسبت به اراده‌گرایی معرفتی و رابطه آن با باورهای دینی، درست عما نکرده است. این تحقیق به‌نقد و بررسی این ایده می‌پردازد که صرف اراده برای پذیرش یا رد باورهای دینی کافی نیست و باید شواهد و دلایل عقلی و تجربی برای تبیین و اثبات باور دینی وجود داشته باشد. اهمیت این تحقیق در این است که موضوع اراده‌گرایی معرفتی در باورهای دینی را به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد که این دیدگاه به‌تنهایی نمی‌تواند تبیین‌کننده کامل و معقولی برای پذیرش باورهای دینی باشد. ازاین‌رو، تحقیق به این نتیجه می‌رسد که در کنار اراده فردی، شواهد، دلایل عقلی و اصول منطقی باید به‌عنوان مبنای باورهای دینی در نظر گرفته شوند. این تحقیق می‌تواند گامی مهم در نقد و اصلاح نظریه‌های معرفتی و دینی باشد و به فلسفه دین و اخلاق کمک کند تا درک بهتری از ارتباط بین اراده و عقلانیت در فرایندپذیرش باورهای دینی ارائه دهد.

قرآن کریم نقش مهمی در تبیین حقایق عالم دارد و منبع نخستین برای شناسایی معارف دینی شمرده می شود. در رابطه با جایگاه قرآن کریم، از امام صادق (ع) نقل شده که می فرماید: «کتاب خدا بر چهارگونه است: عبارت، اشارت، لطایف و حقایق ؛ عبارت برای عوام، اشارت برای خواص، لطایف برای اولیاء و حقایق مربوط به انبیاست».(فیض کاشانی1373ش، ج1، صص14-13) از سوی دیگر ، حدیث نقش مهمی در تبیین آیات قرآن داشته؛ به اعتقاد امام خمینی حدیث، سند اسلام است و بی‌توجهی به آن، بی‌توجهی به قرآن شمرده می شود. (موسوی خمینی، 1349 ش، ج1، ص 11) ایشان پس از آنکه مهم ترین پیش نیاز اجتهاد را قرآن شناسی و سنت شناسی می شمارد ، انس با روایات اهل بیت (ع) و شیوه فهم آنها را برای استباط درست لازم می شمرد. ( موسوی خمینی ، 1344ش، ج1، ص 13- 12)

اسلام‌ناب محمدی اسلامی همه‌جانبه با اهداف الهی، برنامه‌های جهت‌دار و منافع فردی و اجتماعی مبتنی بر ایمان و عدالت اجتماعی است که در تقابل با اسلام آمریکایی قرار دارد. آگاهی از ویژگی‌های این دو نوع اسلام و نحوه مواجهه با آن‌ها، نقش بسزایی در پیشرفت، امنیت و آرامش روانی جامعه ایفا می‌کند. امام خمینی همواره در طول دوران مسئولیت خود، به تبیین و تفکیک ابعاد اسلام‌ناب از اسلام آمریکایی اهتمام ورزیدند. با توجه به جایگاه رهبریِ دینی رهبر انقلاب اسلامی، بیانات ایشان می‌بایست همسو با تعالیم قرآنی و اهل بیت(ع) باشد. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون، به بررسی مبانی قرآنی اسلام‌ناب محمدی و اسلام آمریکایی در بیانات امام خمینی در بازه زمانی سال‌های 1358 تا خرداد ماه 1368 می‌پردازد و به این سوال پاسخ می‌دهد که بن‌مایه‌های قرآنی مضامین مرتبط با اسلام‌ناب محمدی و اسلام آمریکایی در بیانات امام خمینی کدام است. منظور از مبانی قرآنی، اصول و آموزه‌هایی از قرآن کریم است که به عنوان زیر بنای تفکرات و بیانات امام در مورد اسلام‌ناب و اسلام آمریکایی مورد استفاده قرار گرفته است. بدین منظور، با به‌کارگیری روش تحلیل مضمون -که روشی مناسب برای شناسایی مضامین پراکنده در متون و اطلاعات فراوان است- ابعاد مختلف اسلام‌ناب و اسلام آمریکایی در بیانات امام به صورت نظام‌مند بررسی و مبانی قرآنی آن‌ها تبیین می‌شود. در این راستا، ابتدا با جمع‌آوری بیانات امام خمینی با کلیدواژه‌های «اسلام‌ناب محمدی» و «اسلام آمریکایی» به کمک نرم‌افزار اکسل، و با استفاده از اسلوب تحلیل مضمون، شبکه مضامینی از بیانات ایشان ترسیم شده و سپس شبکه مضامین و مبانی قرآنی آن تبیین می‌گردد. مضامین کلان «اسلام‌ناب محمدی» و «اسلام آمریکایی» از چهار مضمون فراگیر شامل ویژگی‌ها و راهکارهای اسلام‌ناب محمدی، و ویژگی‌ها و راهکارهای اسلام آمریکایی تشکیل شده‌اند. پس از تحلیل و بررسی بیانات امام و ذکر مبانی قرآنی آن‌ها، مشخص شد که بیشترین تاکید ایشان، بر ارائه راهکارها و اقدامات اسلام‌ناب در جهت مقابله با اسلام آمریکایی بوده است. دشمنی اسلام آمریکایی غالبا متوجه فرهنگ اسلامی است و ایشان راهکارهای مبارزه با اسلام آمریکایی را مورد توجه ویژه قرار داده‌اند. با بهره‌گیری از این راهکارها، که همسو با آموزه‌های قرآنی است، می‌توان در برابر دشمنان اسلام‌ناب مقاومت نمود.

قرآن کریم به عنوان کتاب مقدس اسلام، نه تنها به عنوان یک اثر دینی و روحانی، بلکه به عنوان یک مرجع علمی نیز مورد توجه است. این کتاب، در کنار آموزه‌های اخلاقی و روحانی، به مباحث علمی متعددی چون آفرینش، طبیعت، پزشکی و ریاضیات اشاره دارد. با دقت در آیات قرآن، می‌توان به نکات عمیق و تعالیم علمی دست یافت که بسیاری از آنها با پیشرفت‌های علمی امروز همخوانی دارد. در این راستا هدف از این پژوهش بررسی مرجعیت علمی قرآن کریم در تفسیر نمونه می‌باشد. آیت‌الله مکارم شیرازی با تأکید بر لزوم استفاده از قرآن به عنوان مرجعیت علمی بر ضرورت تطبیق مفاهیم علمی و دینی تأکید کرده و بر این باورند که تضاد بین علم و دین ناشی از عدم فهم صحیح از هر دو حوزه است. این پژوهش با رویکرد تحلیلی-توصیفی با توجه به منابع دست اول کتابخانه ای و مقالات به روز، به تحلیل زوایای جدید تعامل میان علم و دین پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که مرجعیت علمی قرآن در دانش‌هایی که قرآن را یکی از ارکان معرفت ‌شناختی خودشان می‌دانند مثل فقه و دانش‌های دیگر خیلی متفاوت است. اما به این معنا نیست که سایر علوم چون علوم اسلامی نیستند مانند علوم تجربی و علوم ریاضی، از این مرجعیت بی‌بهره باشند. بلکه مرجعیت علمی قرآن می‌تواند اهداف علوم دیگر را نیز تحت تأثیر قرار دهد.