جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش کیفی پیامدهای تربیتی هستی شناسی برتراندراسل بر اساس دیدگاه محمد تقی جعفری مورد نقد قرار گرفت . نتایج این پژوهش نشان می دهد که علی رغم تفاوتهای بنیادی در نوع نگاه جهان بینی این دو متفکر ، مواردی از پیامدهای تربیتی برگرفته از دیدگاه راسل بر اساس دیدگاه جعفری مورد تایید می باشد از جمله اصل لزوم تربیت و اصل نافع بودن محتوای تربیت .البته موارد غیرقابل تایید نیز مشاهده گردید همچون اصل لزوم تربیت جنسی برایکودکان .

دین یکی از عوامل سازنده‌ی کارکردهایی است که سرمایه اجتماعی نیز به نوعی آنها را داراست. افراد بر حسب دین و مذهبی که دارند ممکن است منشأ مشارکت باشند . از اینرو، هدف از اجرای این تحقیق، شناخت نقش سرمایه اجتماعی در علایق دینی بین دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی واحد تهران مرکز بود. از اینرو، تحقیقی حاضر به صورت توصیفی تحلیلی و به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه اجرا شد. میزان روایی پرسشنامه تحقیق با استفاده از آلفای کرونباخ 748/0 محاسبه شد. جامعه آماری تحقیق حاضر، دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی واحد تهران مرکزی بودند که به دلیل گسترده بودن جامعه آماری، صرفاً دانشجویان سال آخر رشته علوم اجتماعی در نظر گرفته شدند و حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران تعداد 150 نفر برآورد شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون سوالات پژوهش از روش‌های آمار استنباطی و نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان دهنده ارتباط نسبتا قوی میان مولفه های سرمایه اجتماعی (مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، رضایت شغلی، انسجام اجتماعی، مشارکت سیاسی، اعتماد بین فردی، همکاری در جامعه) و علایق دینی دانشجویان بود. نهایتا اینکه نتایج، حاکی از نقش علایق دینی در توانمندسازی جامعه و لزوم توجه به کارکردهای آن در بالابردن سطح سرمایه های اجتماعی است.

پژوهش پیش‌رو، به مطالعه «بازنمایی آیین‌های عاشورایی در رسانه ملی» با استفاده از روش نشانه‌شناسی می‌پردازد. مساله اصلی پژوهش، فهم این امر است که آیین‌های عاشورایی چطور در برنامه‌های تلویزیونی نمایش داده می‌شود و کمال مطلوب در این راه کدام است؟ در این مسیر پس از بررسی برنامه‌های شبکه سوم سیما در روز عاشورای سال 1391 باتوجه به روش نشانه‌شناسی سلبی و کاودری و همچنین رمزگان اجتماعی جان فیسک در قالب توصیف این برنامه‌ها، با تکیه بر نظریات مرتبط در حوزه دین و رسانه این برنامه‌ها تحلیل شده است. براساس یافته‌های تحقیق، برنامه‌های این روز به‌رغم آنکه از لحاظ کمی اهمیت بسیار زیادی برای رسانه و مخاطب دارند، ولی عموماً به‌صورت سطحی و با نمایش مستقیم آیین‌ها – بدون توجه به کارکردهای آیین- تهیه و پخش شده‌اند؛ رویکرد تفریحی بر آن‌ها غالب است و از وجه حماسی واقعه عاشورا غفلت شده است. در ادامه محقق به ارائه پیشنهادهایی جهت رسیدن به کمال مطلوب پرداخته است.

چکیده ندارد.

چکیدهاز آغاز ورود تشیع به ایران در قرن نخستین هجری در قم فرهنگ و شعایر شیعی به آرامی در ایران نفوذ کرد تا اینکه در زمان صفویه و با رسمیت مذهب تشیع، فرهنگ و مولفه های فرهنگی و شعایر شیعی، در تار و پود جامعه ایرانی ورود کرده و در گذر زمان بر عمق و گستره و شکوفایی آن افزوده گشت. در این عصر علمای شیعه موفق به تمدن سازی شدند و راهبردهای فرهنگی گسترده ای برای مهندسی فرهنگی جامعه ایرانی طراحی و اجرا کردند.در این فرایند، مکتب حسینی و مولفه های قیام سیدالشهدا (علیه السلام) که خود شالوده ای از عناصر اصلی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مذهب تشیع و دین اسلام است و دارای ماهیت فکری، عقیدتی و عاطفی شگرف و پیوستگی عمیق با جان و فکر جامعه شیعی می باشد، تأثیری نمایان تر، عمیق تر و گسترده تر می یافت. فرهنگ حسینی که همان فرهنگ دین مداری و سریان اندیشه های اسلامی در رگ های جامعه اسلامی و شیعی و فرهنگ ظلم ستیزی و عدالت گستری، ذلت ناپذیری، آزادی خواهی عملی، فکری و معنوی وکرامت انسانی است، با فعالیت حکیمانه ائمه اطهار (علیهم السلام)در بستر سوگواری و عزاداری در مصایب و قیام حسینی پایدار مانده و نسل به نسل در فکر و روح و جان جامعه شیعی منتقل گشت.از این منظر عزاداری حسینی در دوره های مختلف تاریخی کارکردهای گوناگونی می یافت.یکی از دوره های مهم تاریخی ایران در دوران معاصر دوره حکومت رضاشاه پهلوی است. در این بازه تاریخی ویژگی های گوناگونی از جمله استبداد شدید، تسلط یکجانبه و کامل استعماری انگلیس بر ایران، مدرنیزاسیون، سکولاریسم، غرب زدگی و هجمه به اصول و شعایر اسلامی و شیعی قابل شمارش است. در این میان محافل عزاداری حسینی به سبب ماهیت خویش که قبلًا به آن اشاره کردیم، مأمنی برای تقابل با این سیایت ها قرار می گرفت که البتّه در هر مورد شدّت یا ضعفی داشت. از همین منظر در این پایان نامه تلاش بر آن بوده است که با تکیه بر اسناد، منابع اصلی و منابع تحقیقاتی، کارکردهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که محافل عزاداری حسینی در این دوره تاریخی در قبال ویژگی های گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می یافت، بررسی گردد.کلید واژگان: عزاداری، شیعه، امام حسین (علیه السلام)، کارکرد، پهلوی اوّل

یکی از مهم‌ترین ابزارهای تامین مالی بازاهای پول و سرمایه در اقتصاد سرمایه‌داری اوراق قرضه است. تامین مالی شرکت‌ها، کاهش کسری بودجه وزارتخانه ها و شهرداری ها در اجرای طرح های ملی و عمرانی و نیز اجرای سیاست های پولی از طریق عملیات بازار باز بخشی از کاربرد‌های این ابزار محسوب می گردد. ماهیت ربوی این ابزار چالش مهمی را برای بازارهای پول و سرمایه کشورهای اسلامی به وجود آورده بود. خلا حاصل از حذف اوراق قرضه، متفکران مسلمان را بر آن داشت تا با مراجعه به آموزه های اقتصادی اسلام، به طراحی ابزارهای مالی اسلامی(صکوک) روی آورند. یکی از نتایج این تلاش های علمی ابداع اوراق اجاره است. بررسی عملکرد اوراق اجاره در ایران نشان می‌دهد اگرچه هدف اولیه مورد نظر طراحان تا حدودی تحقق یافته اما استفاده گسترده تر از این ابزار نیازمند آسیب شناسی همه جانبه و بازنگری دقیق آن است. در پژوهش حاضر بر اساس ادبیات موضوع و استفاده از روش دلفی آسیب ها ی انتشار اوراق اجاره در ایران و همچنین راهکارهای مد نظر خبرگان برای رفع این آسیب ها شناسایی شد. در ادامه بر اساس روش تاپسیس آسیب های مورد اجماع خبرگان رتبه بندی گردید. اساس روش تاپسیس انتخاب گزینه ای است که کمترین فاصله را از جواب ایده آل مثبت و بیشترین فاصله را از جواب ایده آل منفی دارد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که آسیب «عدم وجود موسسات رتبه‌بندی» و «زمان بر بودن تامین مالی از این روش در مقایسه با سایر روش‌ها»رتبه های اول و دوم مهم ترین آسیب های اننتشار اوراق اجاره در ایران هستند.

در نوشته‌ی حاضر تلاش کردیم تا به پاسخ این پرسش دست یابیم که: از منظر امام خمینی«ره» و مقام معظم رهبری، آسیب‌های نقش نخبگان در حکومت اسلامی چیست؟ این مسأله را در بستر نظریه‌ی ولایت فقیه در باب حکومت بعد از معصوم به افراد خاصی واگذار شده است؛ افرادی که اوصاف و ویژگی‌های خاصی باید داشته باشند. حکومت چنین فردی طبق این نظریه، دارای مشروعیت است و هر فردی به تناسب جایگاه خود در برابر آن وظایفی به عهده دارد. در عین حال هر نوع مخالفت و استادگی در برابر آن شرعاً غیرمجاز محسوب می‌شود. آسیب‌های نقش نخبگان در حکومت اسلامی را به تخطی آنان از نقش‌های مورد انتظار معنا کردیم. بر این اساس، آسیب‌های نقش نخبگان، در سه محور بینشی، اخلاقی و رفتاری به عنوان ره‌آوردهای این تحقیق به شرح زیر بدست آمد:1ـ ساده اندیشی، عوام زدگی، واپسگرایی و تحجر، سطحی نگری، نگرش تک بعدی به اسلام، کج اندیشی، تزلزل ایمانی و معرفی، بی‌بصیرتی، خود باختگی و نقد ناپذیر در قلمرو معرفتی و شناختی.2ـ قدرت طلبی، دنیا طلبی، فزون خواهی، خود محوری، کتمان حقیقت، حق ناپذیر، بی‌انصافی و هراس از رویارویی با دشمن به عنوان آسیب‌های اخلاقی.3ـ اختلاف افکنی، تخطی از قانون، همسویی با دشمن، فراموش کردن مردم و ارزش‌های حقیقی، کوتاهی در حمایت از حق، شایعه سازی و تضعیف نظام اسلامی به عنوان آسیب‌های رفتاری و عملی، نخبگان مطرح شد. ضمنا به این نکته نیز اشاره شد که آسیب‌های شناختی و اخلاقی، در حقیقت پایه‌های آسیب‌های رفتاری به حساب می‌آیند.

بی‌تردید بخشی از هویت هر انسانی در عرصه ی اجتماع، به نام او بر می‌گردد که صرف نظر از کارکرد شناسایی، در نوع نگرش افراد نسبت به یکدیگر موثر است. فرایند نام گذاری افراد در گذر زمان دچار تحول و دگرگونی شده است. در این راستا برای پی بردن به چگونگی تغییر و تحول در نام‌های افراد، ضرورت داشت از علم مردم شناسی که به مطالعه‌ی فرهنگ جوامع انسانی و تغییرات فرهنگی در طی زمان می پردازد؛ بهره جست. بنابراین در این پژوهش به دنبال رسیدن به شناختی کامل پیرامون زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی نام گذاری فرزندان در شهرستان ایلام با رویکرد علم مردم شناسی بودیم. به همین جهت با استفاده از روش تطبیقی به مقایسه نام‌های متولدین دو دهه 1359-1350 و 1389-1380 براساس معیارهای دینی، فرهنگی، اسطوره‌ای، و ترکیبی پرداختیم. نتایج تحلیل‌ها نشان داد که گرایش به نام‌های دینی در بین والدین نوزادان پسر در دهه 80بیشتر از دهه 50 بود. ولی در والدین نوزادان دختر گرایش به نام های دینی سیر نزولی داشت. هم چنین روند استفاده از نام‌های فرهنگی برای نوزادان پسر دهه80 نسبت به دهه 50 کاهش داشت و در عین حال نوزادان دختر، نام‌های فرهنگی بیشتری را نسبت به سایر معیارها به خود اختصاص دادند؛ در معیار اسطوره‌ای گرایش والدینِ نوزادان پسر و دختر نسبت به نام اسطوره‌ای در دهه 80 سیر نزولی نشان داد. هم چنین والدین ایلامی بیشتر، برای نوزادان پسر از نام‌های ترکیبی استفاده کرده‌اند. بنابراین روند انتخاب نام و نام گذاری تحت تأثیر مذهب، فرهنگ و نظام اجتماعی هر جامعه قرار دارد.واژه های کلیدی: نام، نام گذاری، مردم شناسی، دین، فرهنگ، اسطوره، ایلام.

انسان از جمله موجودات شگفت انگیز عالم هستی است که دارای جنبه های مختلفی می باشد و با توجه به هر جنبه ای ، موضوع علوم بشری قرار می گیرد. محور و اساس مسائل اسلام نیز انسان می باشد. از آنجا که خدای متعال ما را به نیروی عقل و اندیشه مجهز ساخته است، باید در نظام آفرینش تأمّل و تدبّر کنیم تا به قدر توان به حکمت خداوند پی ببریم.هدف از پژوهش حاضر، بررسی مبانی انسان شناسی و تاثیر مناسک اجتماعی بر تربیت انسان ها می باشد و به دنبال این امر هستیم تا نشان دهیم که اسلام انسان را چگونه موجودی می داند و ابعاد وجودی و نیازهایش را چگونه مطرح می کند.عبادات (به ویژه حج )چه آثار اخلاقی برفرد و جامعه دارد. یافته ها نشان دادهاست که حج و مناسک آن می تواند از طریق تهذیب نفس و تقویت اراده و ایجاد تعادل و توازن در ارضای نیازها و تمایلات ، زمینه ی مناسبی برای صعود و سیر و سلوک معنوی انسان فراهم کند به گونه ای که حج گزار بسیاری از رذایل اخلاقی را ترک کرده و با الگوگیری از پیشوایان دین به تقویت خویشتن داری و کنترل درونی خود دست یابد و موجبات رشد معنوی خود و جامعه را فراهم آورد.در نتیجه انسان در اسلام دارای جایگاهی بس رفیع یعنی مقام خلیفه الهی است به طوری که اگر از استعداد های خود درست استفاده کند و تمامی ظرفیتهایی که خداوند در خلقت او به ودیعه نهاده است ظهور و عینیت یابد ، آنگاه به کمال و سعادت واقعی خود که همان قرب الهی است دست می یابد و عبادت حج و مناسک آن یکی از برنامه هایی است که به جهت جامع بودن می تواند در این سیر و سلوک باطنی ومعنوی انسان را به جایگاه واقعی خویش برساند و بر تربیت انسان ها تاثیر معنی داری بگذارد.

از تعاریف و تحلیل انسان شناسان چینین استنباط می شود که انسان شناسان به دنبال شناخت رابطه دین با فراگردهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جامعه هستند. اماکن مقدس که بقاع امام زاده ها و نیز مناظر طبیعی از قبیل چشمه ها، چاه ها، درختان، کوه سنگ، مزار مشاهیر و عرفا، چهل دخترون و... را در می گیرد محور این مطالعه و پژوهش را شکل می دهد.در بیشتر کوی برزن شهر کاشان و نیز بیشتر نقاط شهری و روستایی این شهرستان زیارتگاه هایی مشاهده می شود که محیط و فضای معنوی و روحانی آن ها نقش زیادی در تسکین و آرامش روحی وروانی انسان دارد و به عنوان «پایگاه اجتماعی» در جامعه نقش ایفا می کنند. بنابراین از آنجایی این پایگاه بر رفتار و کردار انسان تأثیرگذار است، پژوهش و تحلیل آن ضرورتی انکارناشدنی است. گفت‌ وگو و مصاحبه، بیشتر با متولیان، خادمان، هیئت امنای بقعه و زیارتگاه و نیز مطلعان، ریش سفیدان و اهالی محل بوده است. مصاحبه، مشارکت و مشاهده ی مستقیم در آداب زیارت زائرین، تکنیکی بود که برای مطالعه ی شیوه های مختلف حاجتخواهی، متوسل شدن، دخیل بستن و غیره به کار گرفته شده است. زیارتگاه ها کارکردهایی در جامعه دارند. کارکرد اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، هنری، اقتصادی، روانی و سیاسیاز این قبیل اند که متداول ترین آن کارکرد روانی است. در واقع کسانی که به زیارتگاه می روند بر مبنای کارکرد روانی آرامش روحی و روانی کسب می کنند.این پژوهش از چهار بخش تشکیل شده که هر بخش خودبه چند فصل تقسیم می شود. بخش اول به کلیات طرح و آشنایی به جامعه ی مورد تحقیق اختصاص دارد.بخش دوم به ادبیات پژوهش متشکل از دوفصل، مطالعات نظری و چهارچوب نظری است که دیدگاه ها و نظریه های انسان شناسان و جامعه شناسان مورد بررسی قرار گرفته است.بخش سوم به معرفی زیارتگاه ها و آیین هایی که در این زیارتگاه هابرگزار می شود، جنبه های اقتصادی و عقاید و باور نسبت به زیارتگاه هاو در نهایت در فصل چهارم به تحلیل یافته ها و کارکرد زیارتگاه ها پرداخته شده است.