جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رساله ای که پیش رو دارید یکی از مهمترین داستانهای قرآن، با عنوان «داستان موسی و خضر(ع)» را بررسی کرده و عبرتهای آن را بیان می کند. و نیز بحث می کند که براساس آیات شریفه آیا این قصه یک داستان تاریخی و واقعی است و یا آن که تمثیلی و نماد یا اسطوره است. بدون شک مراد از موسی، موسی بن عمران(ع) و مراد از آن عالم الهی حضرت خضر (ع) است. از کتابهای روایی وتاریخی استفاد ه می شود که خضر لقب یکی از پیامبران الهی به نام «تالیا» از نوادگان حضرت نوح است که قبل از طوفان به دنیا آمده و زمانی که یکی از امیران لشکر ذوالقرنین بود بر وادی ظلمات وارد شد و از چشمه آب حیات نوشید و از عمری جاودان تا نفخ صور یافت. هم اینک محل اقامتش به صورت قطعی مشخص نیست گرچه روایاتی متعدد مسجد سهله را محل اقامت او می دانند و در غیبت، مونس تنهایی و پس از ظهور در زمره وزیران حضرت مهدی (عج) خواهد بود. گرچه حضرت موسی (ع) از مقامی به مراتب بالاتر از حضرت خضر (ع) برخوردار بود لیکن به جهت تهذیب نفس و دفع عجب به امتحانی سخت از جانب خداوند مبتلا و مأمور به تبعیت از وی شد. افزون بر نظر مشهور که آن را سفری علمی و آموزشی دانسته اند به نظر می رسد جنبه پرورشی و تربیتی آن بیشتر مورد توجه بوده و شاید مراد عارفانی که موسی (ع) را صاحب شریعت می دانند که برای رسیدن به مقام طریقت از خضر (ع) تبعیت کرد همین امر باشد. اعتراضات موسی (ع) در راستای عمل به تعدی بود که با خدا بست تا در مقابل ظلم ساکت نماند، برای او اعتراض به یک پیامبر و عالم الهی که در مقابل کارهایش متعهد بر سکوت و تبعیت شده به مراتب دشوارتر از قیام در مقابل ظلم فرعون و قبطیان است. مواردی از جمله: محدودیت علم بشری و پیچیدگی اسرار جهان هستی، اداره جامعه براساس شریعت و نه طریقت، تعبد و اخلاص اولیای الهی، لزوم سرور و ناملایمات برای رشد و تکامل بشر، ممانعت علم همه جانبه از بروز بسیاری از اعتراضات و سوءظن ها، آداب استاد و شاگرد نسبت به خدا ، علم، عالم ومتعلم تجلی ولایت الهی در افعال و حالات اولیای الهی، ممانعت شیاطین از رسیدن بشر به اهداف مقدس و لزوم مقابله با آنها، و در نهایت تسلیم محض بودن در مقابل افعال، گفتار و رفتار معصومین (ع) را می توان از جمله درسها و عبرتهای این داستان برشمرد.

این تحقیق، جلوه های اخلاقی امام حسین(علیه السلام) را مورد بررسی قرار داده است. قیام عاشورا یکی از مهم ترین پدیده های تاریخ اسلام و تاریخ بشر به شمار می رود و از بُعد اخلاقی نیز اهمیت به سزایی دارد؛ زیرا اخلاق، رکنی از ارکان زندگی دینی و انسانی است. در این تحقیق، نخست به تبیین و ضرورت موضوع، سؤال ها، اهداف، روش و پیشینه تحقیق و سپس به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی واژه های کلیدی موضوع پرداخته شده است. جلوه های اخلاق فردی در قیام اباعبدالله الحسین(علیه السلام)، مصادیق رفتاری و گفتاری حضرت در قیام عاشورا و همچنین نمونه هایی از اخلاق اجتماعی آن حضرت از موضوعات دیگری است که به آن پرداخته شده است.

نویسنده در این پایان نامه تلاش کرده است، نکات اخلاقی و تربیتی آیات معاد را به ترتیب مراحل وقوع استخراج و بیان کند. آن را در دو بخش به نگارش درآورده است: در بخش اول، با عنوان کلیات به واژه شناسی تربیت، تعلیم، معاد، تذکر، تشویق، تبشیر، انذار و تنبیه، بیان اهمیت و ضرورت تعلیم و تربیت، و معرفی روش های تربیت قرآنی(تذکر، تبشیر و انذار) پرداخته است. در بخش دوم، با نام نکات تربیتی مراحل معاد، مراحل مختلف عالم آخرت را از سکرات موت تا وقوف در بهشت یا جهنم با تکیه بر آیات قرآن و گاهی روایات بررسی کرده و نکات تربیتی آنها را بیان کرده است.

پژوهشی در آثار و نتایج اعمال انسان در دنیا با بهره گیری از آیات و روایات است. رسالة حاضر مشتمل بر مقدمه و سه بخش است. نویسنده پس از مقدمه به پیش فرض های موضوع بحث که عبارتند از اختیار انسان و کسب و تولید، مسئول بودن انسان و رابطة عمل با نتیجة آن پرداخته و در ادامه سنت های الهی در نظام آفرینش را مطرح کرده است و یکی از انواع سنن تاریخی در قرآن همراه نمونه هایی از آن ها مانند رابطه تقوا با فراوانی نعمت و نزول خیر و برکت برای جامعه و سنت امداد را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. وی در بخش بعدی سنت های الهی و نتایج رفتار انسان را که شامل اعمال فردی همچون بررسی توسعه رزق، سختی معیشت، طول عمر و کوتاهی آن، آثار احسان به پدر و مادر، رعایت حقوق استاد و نیز آثار اجتماعی مانند ترک امر به معروف و نهی از منکر و نتایج نپرداختن زکات، بررسی کرده است. در بخش پایانی نیز به تحلیل سنت ها، تنبیه و تأدیب، سنت امتحان و ارتقا، سنت املا و استدراج به عنوان اقسام سنت ها در رفتار انسان اشاره شده و موانع نزول بلا یادآوری شده است

در بخش اول این رساله چهار فصل گشوده شده که به بررسی آزادی در لغت و اصطلاح، آزادی تفکر و تعقل در امور دینی، آزادی انتخاب دین و مذهب، و آزادی عقیده و مسئولیت اجتماعی در قبال آن پرداخته.در بخش دوم رساله نیز به مساله ارتداد که یکی از شبهات مهم آزادی عقیده است پرداخته شده است .

گوناگونی در عرصه های گونه گون فکری و فرهنگی، دیده ای پذیرفتنی است. انسان ها در گوشه وکنار جهان با باورهای متنوع و متکثری زیست می کنند و اندیشمندان همة ادیان در پی دست یافتن به راهی برای کاهش اختلاف های برآمده از این گوناگونی ها هستند. در این میان، برخی ازدانشمندان، پلورالیسم دینی را به عنوان تنها راه کار پیشنهاد داده اند. این نظریه برای کاستن ازدامنة اختلاف های پیروان ادیان گوناگون، بر حقان ت نسبی ادیان می کوبد تا در حقان ت ادیان حق هدایت و نجات را برای پیروانشان به ارمغان آورد. پژوهش گر این پژوهش در تلاش است با نگاهی گذرا از منظر عقل و دین و دیدی درون و برون دینی به جنبه های گوناگون این نظریه، رهیافت های گویا و مثبت آن را روشن و نقاط ناگویای آن رابرای جامعة دینی و نسل جوان دین پژوه آشکار سازد. نوینسده کوشیده است در گونة پلورالیسم دینی حق انیت ثابت کند که اسلام عام، هم اکنون ناظر به اسلام خاص و هم آهنگ با آن بوده وشریعت اسلام تنها صراط مستقیم و تنها وسیلة نجات است. خاتمیت در اسلام با پشتوانة ادله عقلی و نقلی مطرح می شود. ادیان پیشین تنها در ظرف زمانی خود حقانیت و نجات را به ارمغان آورده اند، ولی اکنون پیروی از آن ها به فرض آگاهی از اسلام، خطا و انحراف است؛ زیرا اسلام،حقانیت موجود در ادیان را تکمیل و تتمیم کرده است. از نظر اسلام، پلورالیسم دینی طولی،رویه ای درست و پلورالیسم دینی عرضی، نادرست است. آموزه های اسلامی هم چون گفت وگوی منطقی، مدارات و هم زیستی مسالمت آمیز گزاره هایی است که در تایید پلورالیسم دینی رفتاری می توان از آن بهره گرفت. اسلام نجات را می پذیرند، ولی نه آن گونه که تکثرگراها درپلورالیسم دینی نجات، به آن باور دارند. چون حساب قاصران و مستضفعان فکری - فرهنگی ومخالفان غیر ماند از حساب مقصران و معاندان لجوج جداست، این که چه کسی اهل نجات است،با توجه به موازین عدل و حکمت و رحمت الهی، به تصمیم خداوند بستگی دارد.

عنوان پایان نامه، نقد و بررسی شبهات وهابیت در مسأله مهدویت است. در این رساله، تلاش شده است عقاید کلی وهابیت را دربارة مهدویت و انتقاداتی که در این زمینه از سوی آنان وارد شده است، مورد بررسی قرار گیرد و در هر قسمت به شبهات، پاسخ داده شود. تاریخچه هر فرقه ای دردل خود نکات قابل توجهی را نهفته است. لذا کلیاتی در مورد پیدایش عقاید وهابیت وبنیان گذاران این مکتب و عقاید اصلی این مکتب و در نهایت نگرش آنان در مورد مهدویت،بررسی شده است. شبهاتی که وهابیان در رابطه با منشأ اعتقاد به مهدویت در بین شیعیان واردکرده اند، اینست که آن را به عبدالله بن سبأ نسبت داده اند و از آنجا به یهودی بودن این اعتقادرسیده اند که به هر یک از این شبهات پاسخ داده شده است. درباره تولد حضرت مهدی (عج)، واینکه ایشان اکنون هستند و وجود دارند مطابق با احادیث متعدد از شیعه و سن ی، مطالبی جمع آوری شده است. هم چنین، دلایل و هابیون بر عدم تولد ایشان مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. یکی از شبهات اصلی که در حقیقت باعث شده است وهابیان را به انکار وجود حضرت مهدی (عج) برساند، مساله طول عمر است. بحث طول عمر و عوامل طول عمر و کسانی که دارای طول عمر بودند و در نهایت پاسخ به شبهات آنان از جمله مطالبی است که در مورد آن بحث شده است. بررسی فلسفه غیبت حضرت مهدی (عج) از دیدگاه عقل و نقل موضوع دیگری است که موردحمله شبهات وهابیون قرار گرفته است که مفصلا به آن پاسخ داده شده است.