جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
هنر و علوم انسانی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 353
بررسی سبک بیان قصه اصحاب کهف در قرآن و کتب مقدس
نویسنده:
مریم تیموری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اصرار قرآن بر قصه گویی و قصه خوانی ، هر خواننده را به وجد و شگفتی و تأمل وا می‌دارد . داستان‌های قرآن به مخاطبان خود ، زندگی و جنبش و ایمان و اعتقاد و اراده و تکلیف می‌بخشد و او را به تماشای انسانهای ملکوتی فرا می‌خواند و زیبایی‌های وجودی آنان را می‌نمایاند . آنچه در بررسی قصه‌های قرآنی سخت توجه انسان را به خود جلب می‌نماید ، انسان شناسی‌ ویژه‌ای است که در لا به لای محاورات قهرمانان این قصه‌ها و رفتارشان در مقابل حوادث به دست می‌آید و مشهود است و قصه اصحاب کهف یکی از این موارد می‌باشد . این پایان نامه مرکب از کلیات و پنج فصل و نتیجه است. در فصل اول به بحث لغوی پیرامون لغات کهف و رقیم پرداخته، موضع یهودیان و مسیحیان و مسلمانان را نسبت به داستان اصحاب کهف آورده و موضع مفسران مسلمان را نسبت به این داستان بیان کردیم و این که در تورات و انجیل اصلا چنین واقعه ای نیامده و فقط در روایات مسیحی این داستان آمده است.در فصل دوم اهداف قصه در قرآن و ویژگی های قصه اصحاب کهف در قرآن آمده است. در این فصل اشاره شده است که روش کلام خدای تعالی در بیان قصه ها این است که به نکات برجسته و مهمی که در ایفای غرض موثر است اکتفا می کند، و به جزئیات داستان نمی پردازد. چون قرآن کریم کتاب تاریخ و داستان سرایی نیست بلکه کتاب هدایت است و در قصه اصحاب کهف هم به نکاتی که در راستای هدایت انسان مفید بوده و درس عبرتی برای همه روزگاران باشد اشاره شده است.در فصل سوم به شرایط و زمینه های تاریخی وقوع این رخداد پرداخته شده است. این که وطن اصلی اصحاب کهف کجا بوده و به کدام غار پناه برده بودند. در این قسمت ارتباط اصحاب کهف با یهود را بررسی کرده و معلوم می کنیم که آن ها از چه طایفه ای بوده اند و چرا به کهف پناه بردند.در فصل چهارم به تحلیل داستاناصحاب کهف بر اساس قرآن اشاره کرده و وجوه اختلاف و اشتراک ادیان را در مورد جزئیات این داستان بیان می کنیم. در بین اهل کتاب آنچه برایشان مهم است این است که نام پادشاه وقت چه بوده، تعداد آن ها چند نفر بوده است و شغل آن ها چه بوده، اسم سگ آن ها چه بوده و ... در صورتی که قرآن کریم به این مسائل نپرداخته، چون کتاب تاریخ نیست تا همچون تاریخ نگاران از رویدادهای تاریخی سخن بگوید، بلکه کتاب ارشاد و هدایت است.در فصل پنجم حکمت بر انگیختن اصحاب کهف بررسی شده و به عکس العمل مشرکان و موحدان بعد از وقوع حادثه اشاره شده است و در یک جمع بندی می توان گفت که وقوع حادثه اصحاب کهف قطعی بوده و ادیان در مورد کلیت حادثه متفق هستند و باید دانست که خوابیدن آن جوانان در غار حکمت و مصلحتی در بر داشته و برانگیخته شدن آن ها نیز با مصلحت دیگری همراه بوده است. هدف نهایی از برانگیختن آن جوانان از خواب، اثبات حقیقت رستاخیز و نشان دادن قدرت خداوند در زنده کردن مردگان بود.
مشخصات اثر
بررسی شبهات غیرمسلمانان در باره منابع و مصادر قرآن کریم
نویسنده:
محمدسعید فیاض
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از زمان نزول قرآن تاکنون، مخالفان اسلام تلاش کرده اند تا با ایجاد تردید در الهی بودن قرآن، آن را ساخته ذهن بشر و برگرفته از منابع پیشین بدانند. قرآن کریم خود نیز به این موضوع اشاره کرده و به اجمال پاسخ مدعیان را داده است. در سده های اخیر با گسترش موج اسلام پژوهی در غرب، فرضیه اقتباس برخی از محتویات قرآن از متون ادیان گذشته نیز یکی از زمینه های فعالیت خاورشناسان قرار گرفت. آنها علاوه بر اتهام اقتباس، گاهی حتی پیامبر(ص) را به انجام خطای تاریخی در اقتباس نیز متهم کردند. بشری بودن قرآن از یک سو و اصالت منابع پیشین از سوی دیگر، عمده پیش فرض های غیر مسلمانان در بررسی های خود در مورد مصادر قرآن است. آنها با روش نقد تاریخی به بررسی مطالبی از قرآن، که عمدتاً تاریخی هستند، پرداخته و تلاش کرده اند تا با یافتن مطالب مشابه در متون مربوط به ادیان گذشته، آنها را منشأ و مصدر قرآن معرفی کنند. این رساله ضمن بیان برخی از مهم ترین ادعاهای خاورشناسان در مورد وام گیری قرآن از ادیان و فرهنگ های گذشته همچون یهودیت، مسیحیت، صابئان، حنفاء، مجوس و فرهنگ جاهلی، به بررسی و نقد ادلّه خاورشناسان پرداخته است. صرف نظر از پیش فرض های خاورشناسان در این بحث، که هیچ کدام مورد قبول مسلمانان نیست، ادعاهای آنها حتی بر پایه مبانی خودشان نیز دچار مشکلات روش شناختی است.
مشخصات اثر
مسیحیت از دیدگاه قرآن
نویسنده:
فائزه رضایی منعم
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسیحیت از ادیان بزرگ ابراهیمی است که بیش از دو هزار سال سابقه دارد و هم اکنون از نظر شمار پیروان، بزرگ ترین دین جهان به شمار می رود. مسیحیت همانند اسلام ادعا دارد که دینی جهانی و جاودانه است. از این رو، مواجهه اسلام با مسیحیت امری اجتناب ناپذیر است. قرآن کریم در مواجهه با عقاید و ادعاهای مسیحیان، آیات فراوانی را به آنها اختصاص داده است. علاوه بر این، آیات فراوانی نیز در زمینه ی اهل کتاب- یهود و نصارا توأماً- به بیان دیدگاهها ی مشترک آنها و برخورد قرآن نسبت به آنها پرداخته است. این پژوهش در آغاز با گزارشی از وضعیت مسیحیت در جزیره العرب، به بیان گروههای فکری مسیحیان و عقاید آنها در عصر نزول قرآن پرداخته است. پس از آن، سیر تاریخی برخورد قرآن با مسیحیت و اهل کتاب– یهود و نصارا- را مورد بررسی قرار داده است. این سیر تاریخی به طور کلی به دو مرحله مکی و مدنی تقسیم شده است؛ در هر مرحله هم گام با وحی، موضوعات قرآنی را در ارتباط با مسیحیت به طور خاص و اهل کتاب به طور عام -یهود ونصارا- مطرح کرده است. پس از آن به بررسی شبهات و اشکالاتی که مسیحیان در مورد قرآن کریم مطرح کرده اند پرداخته است. به طور کلی مواجهه قرآن با مسیحیت، مواجهه الهیاتی است. قرآن رابطه خوب مسیحیان با مسلمانان را ستوده است. با این حال، برخورد مسالمت آمیز مسیحیان با مسلمانان سبب نشده است تا قرآن در مورد عقاید نادرست آنها مماشات کند، بلکه با لحنی بسیار صریح و تند عقاید نادرست آنها را گوشزد کرده و به اصلاح آن همت گماشته است.
مشخصات اثر
فلسفه آفرینش انسان از دیدگاه فلسفه و کلام اسلامی و آیات و روایات
نویسنده:
حمیده مصباح
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
فلسفه آفرینش انسان، به این معنا که انسان برای چه هدف و کمالی آفریده شده‌است، اساسی‌ترین و بنیادی‌ترین مسأله‌ای است که ذهن انسان را به خود مشغول ساخته است. پژوهشی که در پیش رو دارید، در پی تبیین این موضوع می‌باشد. هدف و مقصود ما در این پایان نامه، ارائه تبیینی شایسته و آرامش بخش برای نسل کنونی می‌باشد؛ چرا که اگر آدمی بداند برای چه هدف و منظوری آفریده شده‌است و راه رسیدن به آن هدف را بیابد و برای رسیدن به آن تلاش کند، زندگی او معنای حقیقی خود را خواهد یافت و آدمی سعادتمند خواهد شد.روش تحقیق در این پایان نامه، کتابخانه‌ای و استفاده از اینترنت می‌باشد. با مراجعه به کتب اصلی فلاسفه و متکلمین و سپس با مراجعه به تفاسیر و کتب روایی، در پی تبیین عقلی و نقلی این مسئله خواهیم بود و به این نتیجه خواهیم رسید که تنافی‌ای میان نتیجه اخذ شده از منابع عقلی و منابع نقلی نمی‌باشد و درهر دو دسته از منابع، به نتیجه واحدی می‌رسیم.
مشخصات اثر
مبانی کلامی مشروعیت حکومت دینی
نویسنده:
قاسم برازنده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اهمیت مسأله «مشروعیت» از آن روست که ثبات و بقای نظام سیاسی، به تحقق مشروعیتِ آن وابسته است و لذا هر حکومتی می‌کوشد پایه‌های «مشروعیت» خویش را مستحکم کند و حتی حکومت‌های جائر و غاصب نیز تلاش می‌کنند تا به شکلی، حاکمیت خود را با نوعی از «مشروعیت» و لو کاذب بیآرایند. بدین‌رو، مبنای «مشروعیت» حکومت دینی، همواره از مباحث محوری و پر چالش میان متفکران دینی و سیاسی بوده است. نوشتار حاضر، با استفاده از بنیادی‌ترین مباحث جهان‌ بینی و کلامی اسلام، یعنی: «نظریه توحید»، «نظریه امامت» و «نظریه معاد»؛ مبانی کلامی مشروعیت حکومت دینی را به بحث نشانده است. بدون شک «نظریه توحید»، آموزه‌ای صرفا اندیشه‌ای و نظری نیست؛ بلکه تأثیر آن در مسائل اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی، اقتصادی و سیاسی، انکار ناپذیر و تأمین‌گر یکی از متقن‌ترین پشتوانه‌های مشروعیت حکومت دینی، از طریق انحصار ولایت و حاکمیت در ذات احدیت است. نظریه امامت در تفکر شیعی نیز از محورهای مهم در تبیین مبنای مشروعیت حکومت دینی است؛ چه اینکه در این نظام فکری، سکان جامعه اسلامی تنها در اختیار مأذونان الهی است، که مصداق بارز آنها انبیاء و ائمه هدی با ویژگی عصمت و علم لدنی هستند. سخن دیگر اینکه بر اساس جهان بینی اسلامی، سعادت و شقاوت حیات ابدی، از رهگذر اعمال این دنیایی است و از آنجا که کوچکترین اعمال انسان‌ها در وادی ابدیت نقش آفرین است؛ لازم و ضروری است که هدایت جامعه توسط نظامی سامان یابد که اوّلا، جامعه را از آلودگی‌ها و پلیدی‌ها دور نگه دارد و ثانیاً، بستر بالندگی آحاد را در ورود سعادتمندانه به حیات ابدی فراهم سازد، لذا به حکم عقل، ضروری است سازمان اجتماعی بشر از هر جهت مطابق اراده الهی بوده و ناحیه قدس الهی تأمین‌گر درستی، حقانیت و مشروعیت آن باشد. بدین ترتیب با الهام از اصول سه گانه «توحید»، «امامت» و «معاد»؛ احراز می‌شود که مبنای فرید مشروعیت حکومت دینی، جز إذن الهی نیست.
مشخصات اثر
بررسی نقش نمایندگان برجسته کلام امامیه و اشاعره در تحول کلام در قرن ششم و هفتم
نویسنده:
نیلوفر اسداللهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
امامیه , امام محمد غزالی , اثبات واجب الوجود , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , اشاعره (اهل سنت) , معاد(کلام) , نبوت , معارف اسلامی , اصطلاحنامه تاریخ اسلام , معاد(فلسفه) , توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) , توحید(اخلاق اسلامی) , 13. علم کلام , فخررازی، محمدبن عمر , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , اثبات واجب‌الوجود , شهرستانی، محمدبن عبدالکریم , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , شهرستانی، محمدبن عبدالکریم , اثبات واجب‌الوجود , شهرستانی، محمدبن عبدالکریم , هنر و علوم انسانی , اثبات واجب‌الوجود , شهرستانی، محمدبن عبدالکریم , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , اثبات واجب‌الوجود , شهرستانی، محمدبن عبدالکریم , هنر و علوم انسانی , هنر و علوم انسانی , اثبات واجب‌الوجود , شهرستانی، محمدبن عبدالکریم , هنر و علوم انسانی , شهرستانی، محمدبن عبدالکریم
چکیده :
تبیین نقش متفکّران در تحوّل کلام به لحاظ نظری و عملی اهمیّت به سزایی دارد. با توجّه به جایگاه ویژه‌ی اصول عقاید و تحوّلات صورت گرفته در آن در میان مکاتب مختلف کلامی در جهان اسلام در این پژوهش به بررسی این موضوع از دیدگاه ابوحامد غزالی و عبدالکریم شهرستانی و فخر رازی به عنوان نمایندگان برجسته‌ی اشاعره و خواجه نصیر الدّین طوسی به عنوان برجسته ترین نماینده‌ی امامیّه پرداخته می‌شود. از آن‌جا که در قرن ششم و هفتم اصول عقاید دچار تحوّلی عظیم گشته بود تعیین جایگاه این تحوّل منوط به بررسی آراء این متکلّمان در زمینه توحید و عدل خداوند و امامت و نبّوت و معاد است. و چون پایداری هر دینی در گرو دفاع متکلّم از دین است و ثابت شدن تحوّل در علم کلام باعث پایداری دین می‌شود بنابراین نظرات جدید خواجه نصیرطوسی در هریک از این اصول عقاید به عنوان نوآوری‌های علم کلام و تحوّل درکلام امامیّه در این پژوهش مورد توجّه واقع شده است؛ زیرا براساس آن نظریّات، خط بطلانی بر روی برخی اصول عقاید اشاعره کشیده می‌گردد و این اصول به شکل جدیدی مطرح و تبیین می‌شود و این از شاهکارهای قرن ششم و هفتم محسوب می‌شود. در این پایان‌نامه با مقایسه‌ی دیدگاه این چهار متکلّم و بررسی موارد اختلافی آن‌ها چگونگی تحوّل علم کلام در مبحث توحید خداوند در زمینه‌ی صفات، ذات، افعال باری‌تعالی، امامت، نبّوت و عصمت انبیاء و معاد جسمانی و روحانی به اثبات می‌رسد و سیر کمال آن معیّن می‌گردد.
مشخصات اثر
تبیین معاد و ضرورت آن و بررسی شبهات از دیدگاه متکلمین مسلمان
نویسنده:
زینب آزادمقدم
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوعی که در این پایان نامه مورد بحث است تبیین معاد و ضرورت آن و بررسی شبهات از دیدگاه متکلمین مسلمان است . پس از بیان مقدمه و کلیاتی از مسائل رساله راجع به ضرورت و امکان معاد ، معاد در لغت و اصطلاح و در آیات و روایات ، در فصل دوم نگارنده به بررسی و تبیین معاد از دیدگاه متکلمین مسلمان می پردازد . کوشش شده است در حد توان و یارای خویش آراء و اندیشه های گوناگون گروه های مختلف مسلمان ، چه از لحاظ کلامی همانند معتزله و اشاعره و شیعه و چه از لحاظ قرآنی بررسی شود . در فصل سوم نگارنده به بررسی و واکاوی مرگ و حقیقت آن و همچنین به بررسی حقیقت انسان می پردازد . در فصل چهارم به بیان دلایل وقوع معاد ، اعم از دلایل عقلی و نقلی و حسی و تجربی و همچینین دلایل عینی و تاریخی معاد پرداخته شده است . در فصل پنجم شبهات منکرین معاد علی الخصوص معاد جسمانی و پاسخهای متکلمین به این شبهات و اشکالات مورد بررسی قرار می گیرد .
مشخصات اثر
اعجاز قرآن از دیدگاه اهل بیت علیهم السلام
نویسنده:
فرومن حیدرنژاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پژوهش، سخنان اهل بیت علیهم السلام را در مباحث اعجاز قرآن محور قرار داده است؛تا در این راستا جنبه هایی از اعجاز این کتاب شریف مورد بررسی قرار گیرد. در باب اعجاز قرآن سوالاتی مطرح است؛ از جمله این که راز تنوع معجزات پیامبران در چیست؟تفاوت قرآن با معجزاتسایر پیامبران به چه جهت است؟ چگونه می توان اعجاز قرآن را به اثبات رساند؟ قرآن از چه جهاتی معجزه است؟ پاسخ به این پرسش هاچارچوبه این پژوهش راتشکیل می دهند. فصل اول کلیات پژوهش است و فصل دوم بیان می کند که اهل بیت علیهم السلام تفاوت معجزات پیامبران را تناسب آن با علوم و فنون زمان دانسته اند، معجزه پیامبر خاتمصلی الله علیه وآله خاتم نیز در اوج شکوفایی ادبیات عرب بود وخطابه و کلام بودن آن شرایط پاسخگویی آن را به همه ی جهانیان تا قیامت فراهم کرده است.در کلام اهل بیت علیهم السلام از مهمترین تفاوت های قرآن بامعجزات سایر پیامبران،جامعیت، جهانی، جاودانی، کلام وحی بودن معجزه وگویایی است. در فصل سوم آمده است که اهل بیت علیهم السلام برای اثبات اعجاز قرآن این گونه استدلال کرده اند: قرآن، در آیاتی مخاطبان را به همانند آوری دعوت کرده است؛ اما در عین تلاش جدی از سوی مخالفان جهت پاسخگویی به تحدی های قرآن، هیچ کس یا گروهی، در هیچ جهت نتوانسته است نظیر قرآن را بیاورد، و این دلیل بر سرچشمه گرفتن قرآن از نیرویی فوق بشری است. جهات یا وجوه اعجاز قرآن در بیان اهل بیت علیهم السلام در دو بخش درون متنی و برون متنی طبقه بندی شده است؛ در فصل چهارم وجوه برون متنی اعجاز قرآن بحث شده است؛ با رد نظریه صرفه،امی بودن آورنده قرآن را تنها وجه قابل قبول در وجوه برون متنی اعجاز قرآن معرفی کرده است؛ یعنی علاوه بر متن ومحتوای عالی قرآن آورده شدن آن توسط شخصی درس ناخوانده اعجاز قرآن را قوی تر و عظیم تر می کند. در فصل پنجم وجوه درون متنی اعجاز قرآن در دو بخش بیانی ومعنایی آمده است. آنچه از کلام اهل بیتعلیهم السلام به دست می آید ملال آور نبودن قرآن و فزونی بهجت و نشاط انسان با خواندن و شنیدن بیشتر قرآن است؛ که می توان از وجوه بیانی اعجاز قرآن شمرد. اهل بیت علیهم السلام بیشتر به وجوه معنایی قرآن تأکید کرده اند؛ عدم احصاءمطالب قرآن با شرح وتفسیر،عدم اختلاف و تناقض در آیات قرآن، اشتمال بر علم و معرفت،هدایت گری، خبرهای غیبی و اتقان نظام تشریع و قانون گذاری از جمله وجوه معنایی اعجاز قرآن است که یا به طور صریح یا به دلالت التزامی در کلام اهل بیت علیهم السلام دیده می شود.
مشخصات اثر
انعکاس علوم ، آداب و رسوم و باورهای عصر در دیوان انوری
نویسنده:
ندا نبی‌زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله ی حاضر در چهار فصل تدوین شده است. فصل اول مربوط به کلیات است. این بخش از رساله شامل مقدمه، بیان مسئله، اهداف، ضرورت تحقیق و سوالات است. در فصل دوم نیز به پیشینه ی تحقیق، مبانی نظری و روش اجرایی طرح پرداخته شده است. در این بخش از رساله آثاری که در مورد انوری و اشعار او نگاشته شده معرفی شده است. قسمت مبانی نظری به وضع علوم در قرن ششم، وضع عمومی و اختصاصی شعر در این قرن و نیز معرفی انوری و طرز شاعری او اختصاص دارد. فصل سوم قسمت بحث پایان نامه است که در سه بخش علوم، آداب و رسوم و باورها تدوین شده است. در قسمت علوم به دانش هایی که شاعر در دیوان خود به آنها اشاره کرده و از اصطلاحات آنها برای مضمون آفرینی بهره گرفته است پرداخته شده که در کل سیزده علم در این بخش مورد بررسی قرار گرفته است که به ترتیب عبارتند از: نجوم، طب، فلسفه، موسیقی، علوم ادبی، عرفان، فقه، کلام، علوم قرآنی، منطق، جغرافیا، ریاضیات و علوم غریبه. بخش دوم بحث مربوط به آداب و رسوم رایج عصر است که در سه بخش اجتماعی، درباری و مذهبی تدوین شده است که هر کدام به قسمت های مختلفی تقسیم شده اند. در این بخش سعی شده است تا تمامی نکاتی که به نحوی با فرهنگ و آداب عصر ارتباط داشته و شاعر به آنها اشاره کرده است جمع آوری گردد، مانند: پوشش عصر، مشاغل و حتی خوراکی ها. بخش سوم بحث باورهای عصر را شامل می شود که در دو بخش خرافی و حقیقی تنظیم شده است که باز آنها هم به بخش های دیگری تقسیم شده اند. در قسمت باورهای خرافی به باورهای عصر در حوزه ی جانوران، سیارات و دیگر عقاید پرداخته شده و باورهای حقیقی هم به دو بخش دینی و غیر دینی تقسیم شده اند. فصل چهارم شامل نتیجه گیری، پیشنهادها و فهرست مطالب است که در این بخش نتیجه ی حاصل از بررسی دیوان شاعر به شکلی موجز و مختصر بیان شده است و با یک پیشنهاد و آوردن فهرست منابع پایان نامه به اتمام رسیده است.
مشخصات اثر
بررسی نقدهای ملاصدرا بر سهروردی در مباحث فلسفی
نویسنده:
زهره زارعی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
حکمت اشراق، یکی از مکاتب فلسفی در جهان اسلام است که توسط شهاب‌الدین سهروردی ارائه شده است. آرا و اندیشه‌های فلسفی سهروردی را می‌توان در دو بخش حکمت بحثی و حکمت نوری مورد ملاحظه قرار داد. درحکمت بحثی، برخلاف مشائیان به اعتباری بودن وجود و سایر مفاهیم فلسفی چون وحدت، امکان، جوهریت، عرضیت و ... قائل است. بر این پایه، ماهیت و هویت را اصیل و متعلق جعل می‌داند و تشکیک و تشخص را نیز، به ماهیت بر می‌گرداند. در مسئله جوهر و عرض، متفاوت با تقسیم ده‌گانه مشائیان، تقسیمی پنج‌گانه ارائه داده و هیولی و صورت را به عنوان اجزای جوهری جسم انکار می‌کند، بلکه حقیقت جسم را اتصال جوهری می‌داند. سهروردی در بخش دیگر فلسفه خود، یعنی حکمت نوری ضمن تبیین هستی و نظام آن بر اساس نور و مراتب شدید و ضعیف آن، سیر نزول از نورالأنوار تا انوار پائین‌تر و سپس اجسام و نیز، سیر صعود انسان از عالم برزخ غاسق(جسم) به سمت نورالأنوار را بررسی و ترسیم کرده است.ملاصدرای شیرازی از فیلسوفان جهان اسلام است که حدود پنج قرن پس از سهروردی، حکمت متعالیه را پایه‌گذاری کرد. یکی از منابع مهم ملاصدرا در تأسیس این مکتب، حکمت اشراق سهروردی است. وی در عین استفاده از اندیشه‌های فلسفی سهروردی، با برخی از مبانی و آرای او مخالفت نموده و آن‌ها را به بوته‌ی نقد کشیده است. مهم‌ترین اثرش در این باب تعلیقاتی است که بر شرح حکمه‌الاشراق نگاشته است که در آنجا در عین شرح و تأیید برخی از آرای شیخ‌اشراق، انتقاداتی را بر او وارد ساخته است. در حوزه مطالب بحثی، مهم‌ترین انتقادات ملاصدرا به اعتباری بودنِ وجود و سایر مفاهیم فلسفی مربوط می‌شود که در این‌راستا، به اثبات اصالت وجود و وحدت تشکیکی آن می‌پردازد. در مسئله جوهر و عرض هم به نظر مشائیان بازگشته و به مقولات ده‌گانه قائل می‌شود و با سرایت دادن حرکت از عرضیات به جواهر، حرکت جوهری را اثبات می‌کند. در حوزه نوری نیز، با تصریح به مساوق بودن نور و وجود، سعی در تأویل کلام سهروردی به اصالت وجود دارد. در مورد علم واجب به غیر نیز، مشکل کلام سهروردی در علم قبل از ایجاد و پس از ایجاد را یادآورد می‌شود. در بحث مثل با اشاره به قصور شیخ‌اشراق در نرسیدن به عمق مطلب، ایراداتی بر نحوه اثبات آن به وسیله شیخ اشراق، طرح می‌کند و در بحث عالم مثال نیز، در دو مورد صور متخیله و مرآتیه با وی مخالفت می‌کند. در بحث نفس و معاد هم با استفاده از قاعده جسمانیه‌الحدوث و روحانیه‌البقاء بودنِ نفس، دیدگاهی متفاوت با سهروردی ارائه داده است. این پژوهش با عنوان «بررسی نقدهای ملاصدرا بر سهروردی در مباحث فلسفی» عهده‌دار بحثی تفصیلی درباره انتقادات ملاصدرا بر سهروردی در حوزه‌های نام‌برده است.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 353