جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫بر اساس گفته مورخان و تأييد دانشمندان علوم قرآني و عموم مفسران، ترتيب قرآني که اکنون در دست ماست، بر اساس ترتيب نزول نيست و آيات الاحکام نيز همين حکم را دارد. با توجه به اينکه قرآن، منبع اصلي و نخستينِ تشريع است، لازم است که آيات احکام به ترتيب نزول بررسي شود؛ تا هم ترتيب بيان احکام و هم اهدافي که از اين ترتيب دنبال ميشده، معلوم گردد. اين پژوهش در چهار فصل، به اين مسئله پرداخته است. نويسنده پس از کليات، عناوين و ابواب فقهي و ترتيب آنها را بر اساس نزول ارائه نموده است که ذيل آن، در يک جدول 45 موضوع فقهي بر اساس نزول مشخص شده و در جدول دوم، 329 آيه بر اساس زمان نزول ارائه شده است. سپس موضوعات فقهي در قرآن و آمار آنها بيان شده است که در ذيل هر موضوع، آيات مربوط به آن موضوع، شمارش شده است. بررسي تفصيلي موضوعات فقهي در قرآن، مبحث بعدي است که ضمن موضوع بندي آيات، به حکم فقهي هر آيه در ذيل آن اشاره شده است. در اين بخش، چهل و پنج موضوع ارائه شده است که از طهارت، نماز، روزه، زکات، خمس، حج و جهاد آغاز شده و تا ارتداد، اطعمه و اشربه، ارث، حدود، جنايات، و قضاء و شهادات به پايان ميرسد. فصل پاياني، به حکمت ترتيب نزول آيات الاحکام پرداخته است و در آن، عوامل اختلاف در نزول دفعي، واکنشها در قبال نزول تدريجي، و آثار نزول تدريجي ارائه شده و درک و فهم بهتر، پذيرش مخاطب، ثبات قلب پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم ، نزول مستمر جبرئيل، و اعجاز تشريعي، به عنوان آثار برگزيده نزول تدريجي از ميان آثار بيان شده است. در پايان، نويسنده ترتيب دقيق ميان آيات بر اساس نزول را امري بسيار مشکل دانسته؛ ولي بررسي رابطه ميان آيات بر اساس ترتيب نزول را ممکن و قابل بحث دانسته است.