جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

صاحب جواهر، محمدحسن نجفى، از فقیهان و اندیشمندان بزرگ قرن سیزدهم است که با تألیف بزرگترین دائرة المعارف فقهى (جواهر الکلام) در احیاى نظام کامل و جامع اسلام در زمینه‏هاى گوناگون زندگى بشر کوشیده است. اندیشه‏هاى فقهى ـ سیاسى این اندیشمند سترگ که برگرفته از منابع دینى (کتاب، سنت، عقل و اجماع) است، در راستاى ترسیم یک نظام سیاسى مطلوب و ارائه عوامل ثبات و پایدارى آن، اهمیت ویژه‏اى دارد. نوشتار حاضر به بررسى دیدگاه فقهى و سیاسى این فقیه بلند مرتبه با تأکید بر جایگاه ولایت فقیه مى‏پردازد؛ تا پس از تبیین بستر و اهمیت چنین کاوشى، تأثیر آن را در ابواب مختلف فقهى بررسى کند و به این دستاورد نایل شود که در اندیشه جواهرى، ولایت مدارى فقیهان در همه زمینه‏هاى اجتماعى، سیاسى و اقتصادى، هسته مرکزى تدبیر و رهبرى جامعه را تشکیل مى‏دهد؛ تا آنجا که اندیشه ولایى حضرت امام خمینى قدس‏سره به گونه‏اى تکامل علمى و عملى نگرشهاى صاحب جواهر مى‏باشد.

‫اين نوشتار به تبيين نقش علماي ديني و روحانيت در وقوع انقلاب اسلامي افغانستان مي‌پردازد و تأثيرگذاري روحانيت شيعي در فرآيندهاي سياسي و اجتماعي اين کشور را بيان مي‌کند. پژوهش حاضر در چهار فصل ارائه شده است. نويسنده در فصل اوّل زمينه‌هاي سياسي، اقتصادي و فرهنگي، نقش استعمارگران، ديکتاتوري مستبد و حکومت کردن امپراتوري هاي متعدّد را از عوامل اصلي شکل‌گيري انقلاب در افغانستان برمي شمارد. وي در فصل دوم به معرّفي نيروهاي مذهبي و احزاب سياسي در افغانستان و افراد تأثير گذار در انقلاب اسلامي افغانستان پرداخته و نقش روحانيت شيعي، احزاب اسلامي شيعه و نيروهاي حوزوي و دانشگاهي را بررسي مي‌کند. او در همين زمينه خاستگاه احزاب جهادي و سياسي در افغانستان را نيز بررسيده و دشمني حزب حاکم با روحانيت در دستور نابودي آنان از سوي حزب حاکم دست‌نشانده افغانستان را شرح مي‌دهد. نگارنده در فصل سوم با عنوان "روحانيت و انقلاب اسلامي" با اشاره به تعارض دولت و روحانيت در افغانستان، رهبري اين جامعه توسّط روحانيت و مبارزه روحانيت شيعه با حاکمان ستمگر را در افغانستان وصف مي‌کند. آفات ناسيوناليسم، سياست از ديدگاه علماي افغانستان و رهبري نهضت‌هاي اسلامي توسّط روحانيت، از ديگر مباحث فصل سوم محسوب مي‌شود. نويسنده در فصل چهارم نقش روحانيت افغانستان را در استمرار جهاد تا پيروزي نهايي انقلاب اسلامي در افغانستان واکاوي کرده و سازماندهي مجاهدين و نيروهاي مختلف مقاومت توسّط روحانيت همچون: سازماندهي حزب اسلامي رعد افغانستان، پاسداران جهاد اسلامي، شوراي ائتلاف اسلامي افغانستان و تشکيل سمينارها را توضيح مي‌دهد. سپس به آسيب شناسي روحانيت در دوران جهاد پرداخته و تحجّر ديني، تعصّب مذهبي، سودجويي‌هاي برخي روحانيان، از آفات روحانيّت بر مي‌شمارد. بيان انديشه‌هاي ديني، جهان بيني و تأکيد طالبان بر اصالت حُرمت، از مباحث پاياني اين نوشتار به شمار مي‌آيد.