جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
إشارة السبق و تليها قاعدة ضمان اليد
نویسنده:
علي بن حسن حلبي، فضل الله نوري؛ محقق: ابراهیم بهادری؛ مقدمه نویس: جعفر سبحانی
نوع منبع :
کتاب , آثار منسوب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسة النشر الاسلامی,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اشارَةُ السّبق کتابی کلامی و فقهی به زبان عربی نوشته ابوالمجد حلبی. وی در مباحث اعتقادی به چهار رکن توحید، عدل، نبوت و امامت پرداخته و در بخش فقه به پنج رکن تکلیفی صلات، صوم، زکات، حج و جهاد می‌پردازد. در انتساب کتاب به مؤلف اختلاف است؛ هر چند برخی معتقدند که کتاب، منتسب به ابوالمجد حلبی بوده و به غیر از او صحیح نیست. از کتاب، با نام «اشارة السبق الی معرفة الحق» نیز یاد شده است. این کتاب از معدود کتاب‌هایی است که در آن هم مباحث عقائد و هم احکام فقهی مطرح گردیده است. کتاب از دو بخش کلام و فقه تشکیل شده است. مؤلف از علم کلام، تعبیر به ارکان تکلیف عقلی و از فقه با عنوان ارکان تکلیف شرعی یاد می‌کند. بخش اول: در علم کلام و شامل چهار اصل اعتقادی (توحید، عدل، نبوت و امامت) بخش دوم: در فقه و شامل پنج رکن فقهی (صلاة، صوم، زکات، حج و جهاد). چاپ این کتاب، در انتشارات جامعه مدرسین به سال ۱۴۱۴ق در قم بوده است. تحقیق این اثر با ابراهیم بهادری بوده و همراه این کتاب «رسالةٌ فی قاعدة ضِمانِ الیَد» شیخ فضل‌الله نوری چاپ شده است.
رسالة المنجیة من الهلکة
نویسنده:
عمران سليم علي احسائي؛ محقق: حسین عبدالله
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
مصنّفات الشیخ المفید المجلد 4
نویسنده:
محمد بن محمد مفيد؛ محقق: ابراهیم انصاری
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مصنفات الشيخ المفيد مجموعه‌ای از آثار شیخ مفید می‌باشد. محمد بن محمد بن نعمان بغدادی (336–413ق) معروف به شیخ مفید، از علمایی است که دارای تألیفات بسیار در موضوعات متنوع است. از آن تألیفات بسیار می‌توان به سه کتاب در حدیث، چهار کتاب در تاریخ، پنج کتاب در اصول فقه، دوازده کتاب در علوم قرآن، 41 کتاب در فقه و بیش از هفتاد کتاب در علم کلام اشاره کرد[۱] حدود نصف آثار شیخ مفید در موضوع کلام و از این تعداد کتاب، نصف آن در مبحث امامت می‌باشد[۲] برخی از آثار ایشان از قبیل «التمهيد»، «الانتصار»، «الافتخار»، «الرسالة العلوية» و... که قریب به چهل اثر می‌باشد متأسفانه مفقود شده و موضوع آن مشخص نمی‌باشد[۳] این کتاب در 14 مجلد تهیه شده است که مجلد اول آن (که شماره این جلد از کتاب صفر می‌باشد) با عنوان حياة الشيخ المفيد منتشر شده است و محتویات آن شامل زندگی‌نامه شیخ مفید، شمردن آثار او از قبیل آثار موجود، مفقود و منسوب و توضیحاتی کامل درباره هرکدام از آن آثار است. برای هر عنوان از کتب شیخ مفید، مقاله‌ای درخور تولید شده است. محتویات جلد چهارم: أوائل المقالات، تعليقات علی أوائل المقالات (شیخ فضل‌الله زنجانی و واعظ چرندابی)، تعليقات علی أوائل المقالات (شیخ ابراهیم انصاری زنجانی خوئینی)؛ «اوائل المقالات»، یکی از مهمترین کتب کلامی شیعه به حساب می‌آید. بلکه می‌توان ادعا کرد برای این کتاب نظیری بین کتب کلامی نیست به طوری که با حجم بسیار کم بر صدها مساله کلامی و اعتقادی مشتمل باشد. و مثل آن در بین دیگر کتب مثل خود مولف است بین علماء که از جامعیت ویژه‌ای برخوردار است. از آنجا که شیخ مفید این کتاب را در اواخر عمر شریف خود نگاشته است لذا در بین نوشته‌های او نیز از اهمیت بسزائی برخوردار است. مباحثی که مولف در این کتاب مطرح کرده عمیق تر و براهین اقامه شده از اتقان بیشتری برخوردار است. از این رو می‌بینیم که این کتاب از همان زمان حیات مولف شهرت می‌یابد و تا به امروز علماء در نوشته‌های متعدد خود به آن استناد می‌کنند. در طول این هزار سال هرگز این کتاب در حوزه‌های علمیه مترک و مغفول واقع نشده است. به همین دلیل الان از جمله کتبی به حساب می‌آید که نسخ خطی متعددی دارد. این کتاب را مولف در اثبات فرق بین شیعه و معتزله نوشته است. او در مقدمه می‌گوید «فانی بتوفیق الله و مشیته مثبت فی هذا الکتاب ما آثر اثباته من فرق ما بین الشیعه و المعتزله و...»
حیاة الخالدة أو الحیاة الأُخری
نویسنده:
مرتضى مطهّري؛ مترجم: محمدعلی آذرشب
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مؤسسة البعثة - قسم الاعلام الخارجی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کتاب «الحیاة الخالدة أو الحیاة الأُخری» معرب شده کتاب «زندگی جاوید یا حیات اخروی» اثر «مرتضی مطهری» می باشد که توسط محمدعلی آذرشب به عربی ترجمه شده است. این کتاب در مورد زندگی پس از مرگ از دیدگاه دین اسلام است. «معاد» از ارکان جهان‌بینی اسلامی بوده و نویسنده در این کتاب، به تفصیل به این موضوع پرداخته است. «ماهیت مرگ» یکی از مهم‌ترین فصول مطرح‌شده در این کتاب است.
عقائد الجعفریة
نویسنده:
جعفر كاشف الغطاء؛ مصحح: مهدی شمس الدین
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: انصاریان,
چکیده :
العقائد الجعفرية، با موضوع اصول عقايد، به زبان عربى، اثر شيخ جعفر بن شيخ خضر الجناحى الحلدوى النجفى، معروف به کاشف‎الغطاء در سال 1373 در يك جلد به چاپ رسيده است. در اين كتاب پس از ارائه نمونه‌ى نسخه خطى كه در كتابخانه آیت‌الله گلپايگانى محفوظ است، به بيان مطلب مى‌پردازد. مؤلف، صاحب كتب ارزشمندى در مباحث مختلف اعم از اصول و فقه و كلام هستند كه يكى از آن آثار كتاب شريف "كشف الغطاء عن خفيات مبهمات شريعة الغراء" است كه داراى ابوابى مستقل از هم بوده، مؤلف در مقدمه اين كتاب پس از ذكر نام، به سه فن در كتابشان اشاره دارند كه عبارتند از: فن اول در بيان اصول عقايد شيعه، فن دوم بيان بعض از اصول و قواعد مشترك با مطالب فقهى است، فن سوم فروع دينى كه در چهار قسم عبادات عقود و ايقاعات و احكام مى‌باشد. اين كتاب چندين مرتبه در ايران به چاپ رسيده و بعض از نسخ خطى آن نيز موجود است. فن اول اين كتاب به تصريح شيخ آقا بزرگ تهرانى به "العقائد الجعفريه في الكلام" ناميده شده است و ابى محمد صدرالدين شرحى به نام "الدرر الموسويه" بر اين كتاب نوشته است. كتاب به همان شكل متعارف در اصول پنج گانه توحيد، عدل، نبوت، امامت، و معاد به رشته تحرير در آمده است. بخش اول كتاب به نام توحيد، ابتدا معناى توحيد و ذكر دلائلى مورد نظر واقع شده كه مقدمه و ورود به بحث صفات ثبوتيه و سلبيه خداوند قرار گرفته و در همان چند سطر اول با ذكر مثال‌هايى لطيف به عنوان برهان و دليلى قاطع قرار مى‌گيرد. توضيحات اين باب ادامه مى‌يابد تا خوانند و متفكرينى را دعوت به تامل مى‌كند در خلقت خود. سپس صفات جماليه در هشت مقام در علم كلام شمرده كه عبارتند از قدرت و اختيار و علم و حيات و اراده و كراهت و پنجم ادراك و قدم و ازلى بودن و بقاء و سرمدى بودن اين صفات هفتم: كلام و هشتم: صدق. در ادامه اين بخش صفات مذكور را بررسى كرده و ملزومات اين بحث را ذكر مى‌كند و ثمره تحقيق در اثبات صفات جلال را براى متكلم هفت مطلب ذكر مى‌كند. بخش دوم معناى عدل و براهين مختلف كه به گفته شيخ كفايت بحث را مى‌نمايد چر كه آياتى از قرآن كريم، استدلالات را محكم نموده و سپس درجات لطف خداوند را بيان شده و اين بخش به امام مى‌رسد. بخش سوم به عنوان گام اول در نبوت، اهميت معرفت اشاره شده و شناخت پيامبر به عنوان رسولى از جانب خداوند كه داراى ماموريتى الهى بوده و واسطه‌ى بندگان و خداوند است و در ادامه وجيه اهميت اين بحث از طريق براهين و استدلالات و بيان نكات خارق عادت از رسول مكرم به عنوان معجزه و همچنين فضائل اخلاقى موجود در پيامبر به عنوان حجت‌هاى آشكار و خصوصيات ظاهرى بدن حضرت كه به طور خلاصه اين جا اشاراتى به آن شده؛ همانند بوى خوش پيامبر و دعوت به معرفت عصمه حضرت با دليل و آوردن استدلالاتى روشن در اين زمينه و اشاره به نسب و كنيه و لقب رسول مكرم اسلام و تواريخ مضبوط در مورد ولادت ايشان و در مورد ازواج و تواريخ مربوط به ازدواج ايشان و نام‌هاى و اسامى ازواج و نسب و خصوصيات ايشان و تعداد فرزندان هر كدام و مدت عمر هر فرزند اين بخش به پايان مى‌رسد. بخش چهارم در بحث امامت پس از اثبات و بيان رواياتى در اين خصوص به معناى ولايت و ذكر آياتى پرداخته و اجمالا دلالت بر فضائل اميرالمومنان(ع) دارند و سپس در رابطه با ائمه معصومين(ع) و حضرت زهرا(س) و فضائل ايشان مطالبى آورده و به تفصيل، فضائل امیرالمؤمنین(ع( را در هفده بخش مورد توجه قرار مى‌دهد و در انتها با طرح الزامه تعقل در معاد كتاب خاتمه مى‌يابد. در بخش اول كتاب فوق در سال‌هاى 1378 و 1383 در دو هزار نسخه تجديد چاپ شده است. نسخه حاضر با چاپ افست در قطع متوسط و شابك به تصحيح سيدمهدى شمس‌الدين توسط موسسه نشر انصاريان قم به طبع رسيده است. در پاورقى اين كتاب منابع مورد مراجعه ذكر شده و فهرستى از مطالب كل اثر، در انتها ديده مى‌شود.
أصول العقائد
نویسنده:
سيد كاظم رشتي؛ مترجم: میرزا موسی احقاقی حائری
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
لبنان: دار المحجة البيضاء,
چکیده :
أصول العقائد، تألیف سید کاظم رشتی، کتابی است با موضوع کلام که در یک جلد به نگارش درآمده است. اصل این کتاب به زبان فارسی نگارش یافته است و سپس توسط میرزا موسی احقاقی حائری به زبان عربی برگردانده شده است. محتوای این کتاب، مشتمل بر یک دوره کامل از عقاید استدلالی به‎ترتیب از توحید و عدل و نبوت و امامت و معاد است. نگارنده جانشین شیخ احمد احسایی بوده و از مدافعان مکتب و عقاید شیخیه محسوب می‎شود. کتاب، با زندگی‎نامه سید کاظم رشتی، سیره مترجم و مقدمه مترجم آغاز شده و محتوای اصلی، در ذیل فصول و عناوین متعدد ارائه گردیده است که می‎توان همه را در پنج بخش تنظیم نمود.
مصنّفات الشیخ المفید المجلد 10
نویسنده:
محمد بن محمد مفيد؛ محققان: رضا مختاری، محمدرضا حسینی جلالی، مهدی نجف، مالک محمودی
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مصنفات الشيخ المفيد در 14 مجلد تهیه شده است که مجلد اول آن (که شماره این جلد از کتاب صفر می‌باشد) با عنوان حياة الشيخ المفيد منتشر شده است و محتویات آن شامل زندگی‌نامه شیخ مفید، شمردن آثار او از قبیل آثار موجود، مفقود و منسوب و توضیحاتی کامل درباره هرکدام از آن آثار است. برای هر عنوان از کتب شیخ مفید، مقاله‌ای درخور تولید شده است. محتویات جلد دهم: النكت الاعتقادية، النكت في مقدمات الأصول، الحكايات، مسئلة في الإرادة، عدم سهو النبي(ص)، إيمان أبي‌طالب، رسالة حول حديث نحن معاشر الأنبياء؛ می باشد که توضیح هر کتاب در ادامه آمده است: النكت الاعتقادية اثر شيخ مفيد، محمد بن محمد بن نعمان، از فقها و متكلمان بزرگ شيعه در قرن چهارم و پنجم هجرى (334 - 413 هجرى) در موضوع عقايد و مباحث عقيدتى شيخ مفيد در اين كتاب به بررسى مباحث عقيدتى مانند توحيد، نبوت، معاد، عدل و امامت پرداخته است. شيخ مفيد در اين كتاب استدلال و برهان عقلى را شيوۀ خود قرار داده و اين كتاب را به سبك سؤال و جواب نگاشته است. از اين نكته، اهميت پاسخ به سؤالات در دوران‌هاى مختلف اسلامى را مى‌توان فهميد. شيخ مفيد در اين كتاب با ديدى بسيار باز و روشن برخورد كرده و به هر سؤالى اجازه طرح شدن داده، سپس با بيانى محكم و استوار و منطقى، به پاسخ‌گويى آن پرداخته است. کتاب (النکت فی مقدمات الاصول) نوشته شیخ مفید، با موضوع علم کلام و مسائل عقیدتی، به بررسی مسائل علم کلام و اصول عقائد از دیدگاه عقل و شرع پرداخته است. مؤلف اصطلاحات و مسائل علم کلام را نیز شرح و توضیح داده است. شبهات عقیدتی یکی از خطرناک‌ترین سلاح‌های دشمن برای مبارزه با دین و ایمان مردم بوده و هست. شیخ مفید با نگارش این کتاب و با استدلال‌های روشن و محکم پاسخ آن اشکالات را داده است. مطالب ذیل در این کتاب مطرح شده است: ۱- معانی الفاظ و اصطلاحات علم کلام ۲- حدوث عالم و اثبات محدث ۳- نفی تشبیه ۴- توحید ۵- نبوت ۶- امامت ۷- وعد و وعید الحکایات؛ نام کامل کتاب «الحکایات فی مخالفات المعتزلة من العدلیة و الفرق بینهم و بین الشیعة الامامیة» است. کتاب حاضر از جمله آثار شیخ مفید ، محمد بن محمد بن نعمان، از چهره‌های سرشناس علمای شیعه در قرن چهارم و پنجم هجری است. شیخ مفید در این کتاب به رد عقاید کلامی معتزله پرداخته و در آن، فرق میان شیعه و معتزله را در مسائل عقیدتی مطرح نموده است. معتزله- بخاطر اهمیت دادن به حکم عقل به شیعه نزدیکترند ولی فرق بزرگی که با شیعه دارند عدم اعتقاد به امامت و رهبری اهل بیت رسول خدا صلی الله علیهم اجمعین است و همین موجب گشته تا با استناد به عقل خود و عدم توجه به سخنان اهل بیت علیهم‌السّلام مرتکب اشتباهات بزرگی در مسائل عقیدتی شوند. این گروه در بین اهل تسنن اقلیت هستند و بسیاری آنها را به شیعه نسبت می‌دهند و یا شیعه را به آنها نسبت می‌دهند. شیخ مفید در رد این تهمت و رد عقاید انحرافی معتزله و معرفی آنها و معرفی عقاید شیعه این کتاب را نگاشته است. شیخ مفید با نگارش این کتاب بسیاری از مباحث جنجال برانگیز کلامی و عقیدتی آن دوران را نقد و بررسی کرده و عقیده شیعه را در مورد آن، همراه با استدلال‌های عقلی و شرعی آورده است. شیخ مفید پاسخ بسیاری از تهمت‌هایی که به شیعه می‌زنند را در این کتاب داده و با روایات معتبر سابقه شیعه در التزام به بحث‌های علمی که متکی بر فکر و نظر است را در سایه سخنان گهربار پیامبر و ائمه علیهم‌السّلام به اثبات رسانده است. در ادامه، شیخ مفید به روایات معتبر و آیات قرآنی که امر به تدبر و تفکر و استفاده از عقل و علم و دانش دارد اشاره می‌فرماید. هم اکنون به برخی موضوعات مطرح شده در کتاب اشاره می‌کنیم: ۱. رد نظریه حال ۲. رای معتزله درباره قدرت و اراده خداوند ۳. جواهر و هیولا از دیدگاه معتزله ۴. تهمت تشبیه و جبر و رؤیت به شیعه مسألة في الارادة اثر شيخ مفيد، محمد بن محمد بن نعمان بغدادى (336 - 413 هجرى)، در موضوع عقايد و كلام شيخ مفيد در اين كتاب به بررسى ارادۀ خداوند متعال پرداخته كه آيا اين اراده جزء ذات است يا خارج از ذات و آيا قديم است يا حادث و بحث‌هاى گوناگون ديگرى در اين باره مطرح نموده است. شيخ مفيد در اين كتاب - مانند ديگر كتابهاى كلامى خود - آميخته‌اى از استدلال‌هاى عقلى و شرعى را همزمان آورده است. وى ابتدا با استدلال‌هاى عقلى و منطقى به بررسى اراده خداوند متعال پرداخته، سپس با استناد به روايات معتبر شرعى از اهل‌بيت عصمت و طهارت عليهم‌السلام به شرح و بسط آن پرداخته و حكم عقل را با روايات شرعى تأييد مى‌كند. کتاب (عدم سهو النبی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) تالیف شیخ مفید، به بررسی مسئله سهو النبی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم پرداخته است. مسئله سهو النبی در حقیقت سؤالی است که آیا پیامبر اسلام حضرت محمد _صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم_ مانند دیگر مردم دچار فراموشی می‌گشته و اشتباه و خطا مرتکب می‌شده است یا نه؟ کی از مسائل عقیدتی مطرح در دوران شیخ مفید که مربوط به مباحث نبوت می‌شود مسئله سهو النبی است. برخی روایات غیر معتبر وارد شده که پیامبر نیز گاهی در نماز دچار فراموشی می‌شده و یا شیطان کلامی را بر زبان آن حضرت جاری می‌کرده و آن حضرت اشتباه می‌کرده است. شیخ مفید این کتاب را در پاسخ به این شبهه نگاشته است. وی در آغاز، با استدلال‌های عقلی و با استناد به آیات قرآن عصمت پیامبر از اشتباه و خطا را ثابت کرده، در ادامه به لوازم باطل این شبهه و اثبات ضعف سند و دلالت روایات دال بر آن می‌پردازد. وی در این کتاب با استدلال به حکم عقل و استناد به آیات قرآن به بررسی مسئله سهو النبی پرداخته و آن را به عنوان یک نظریه انحرافی عنوان کرده آن را رد نموده است. إیمانُ أبی طالب، کتابی کلامی به زبان عربی، نوشته شیخ مفید (متوفای ۴۱۳ هجری) درباره زندگانی ابوطالب و اثبات ایمان وی به رسول خدا(ص). شیخ مفید در این کتاب با استدلالات عقلی و نقلی به بررسی ایمان ابوطالب، پدر حضرت علی(ع) پرداخته و به حمایت او از پیامبر اکرم(ص) اشاره دارد. مؤلف در اثبات ایمان ابوطالب، اشعار فراوان او را در مدح پیامبر اسلام(ص) آورده است. در حالی که دشمنان حضرت علی(ع) برای زیر سؤال بردن شخصیت ایشان، ایمان ابوطالب را انکار کرده‌اند، بنا بر نقل مورخان شیعه، ابوطالب اولین یاور و حامی پیامبر اسلام بود. او تا آخر عمر در حمایت و دفاع از رسول خدا(ص) از هیچ کوششی دریغ نکرد. به همین دلیل شیخ مفید این کتاب را در معرفی و حمایت از او نگاشت. برخی دیگر از عالمان شیعه و سنی نیز در این باره کتاب‌هایی نگاشته‌اند. وی با استدلال به آیات قرآن، روایات پیامبر و ائمه معصومین و همچنین با استدلالهای عقلی و با استناد به اشعار ابوطالب در مدح و ستایش پیامبر اسلام و عملکرد وی در دفاع و حمایت از پیامبر، به معرفی شخصیت و ایمان ابوطالب پرداخته است. رسالة حول حدیث نحن معاشر الأنبیاء لا نورث‌ نوشته شیخ مفید، نقد و بررسی روایتی که ابوبکر از پیامبر نقل کرده که: «ما پیامبران چیزی برای فرزندان خود به ارث نمی‌گذاریم و هرچه باقی بگذاریم حکم صدقه بر آن جاری است و به فرزندانمان نمی‌رسد.» این کتاب، کتابی کوچک، در ۶ صفحه است و در پایان آن نیز سخنان برخی دیگر از علما مانند قرطبی، فخر رازی ، علامه حلی ، علامه امینی ، ابن ابی الحدید و سید شرف الدین درباره فدک آمده است.