جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
1. اصطلاحنامه کلام اسلامی (Kalam (Islamic scholastic theology
>
08. صفات attributes
>
صفات افعال
>
حسن و قبح
>
حسن و قبح عقلی
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
7
تعداد رکورد ها : 65
عنوان :
گسترۀ عصمت انبیا از دیدگاه فخر رازی
نویسنده:
علیرضا پارسا، علی پریمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فخر رازی
,
عصمت انبیاء (ع )
,
گستره عصمت انبیا
,
دلایل عصمت انبیا
,
شبهات عصمت انبیا
کلیدواژههای فرعی :
لطف ,
اشاعره (اهل سنت) ,
بعثت انبیا ,
حسن و قبح عقلی ,
گناه ,
ملائکه ,
وحی ,
قرآن ,
سوره احزاب ,
سوره نساء ,
سوره انشراح ,
دلایل نقلی بعثت انبیا ,
دلایل عقلی بعثت انبیا ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
از نظر فخر رازی، ضروری است که پیامبران بعد از بعثت معصوم باشند. در عین حال، او عصمت قبل از بعثت را برای پیامبران لازم نمیداند. او معتقد است که پیامبران به صورت عمد گناه کبیره انجام نمیدهند، اما صدور گناه کبیره از آنان به صورت سهوی امکان دارد. او گسترۀ عصمت انبیا را در چهار مسئلۀ اعتقاد، تبلیغ و رسالت، احکام و فتاوی، و افعال و سیرت میداند. او با تکیه بر برخی مبانی، مثل جبرانگاری عصمت؛ دلایل عقلی، مثل بداهت عقل؛ و دلایل نقلی، مثل آیۀ 23 سورۀ جن، عصمت انبیا را اثبات کرده است. همچنین او به شبهاتی که در این خصوص با توجه به برخی از آیات قرآن مثل آیۀ 87 سورۀ انبیا جلوه کرده پاسخ داده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 27 تا 52
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقاید ماتریدی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
قم: حوزه نت,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
استطاعت (کلامی)
,
صفات خبری
,
صفات الهی
,
اشاعره (اهل سنت)
,
صفات خبریه
,
قاعده حسن و قبح عقلی
,
کسب
,
ماتریدیه (اهل سنت)
,
وجوب معرفت الله
,
حسن و قبح عقلی
,
زیادت صفات الهی بر ذات
,
صفات قدیمه زاید بر ذات الهی
,
مغایرت صفات با ذات الهی
,
حسن وقبح عقلی در افعال الهی
,
زیادت صفات افعال الهی
,
تکلیف بمالایطاق
,
غایتمندی افعال الهی
,
هدفداری افعال الهی
,
صفات خدا
,
صفات ذاتیه ( الهی )
,
غایت افعال الهی
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مقایسۀ عدالت از دیدگاه اسلام و مکتب سودگرایی
نویسنده:
مهدی محمدرضایی,سعید فراهانی فرد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سودگرایی
,
اراده الهی
,
عدالت
,
اصل سود
,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته)
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
حد وسط
,
عقل(قوه عاقله)
کلیدواژههای فرعی :
سعادت ,
اشاعره (اهل سنت) ,
حسن و قبح عقلی ,
لذت ,
عدل تشریعی الهی ,
عدل تکوینی الهی ,
عدالت اسلامی ,
حسن و قبح الهی ,
حسن و قبح شرعی ,
قرآن مجید ,
عدل جزایی ,
مغالطه ترکیب ,
قانون اعتدال ,
اقسام عدل ,
مبانی عدالت ,
مغالطه اشتراک لفظی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
مرتضی مطهری
چکیده :
در این مقاله عدالت از دیدگاه اسلام و مکتب سودگرایی بررسی و سپس مقایسه می شود. ابتدا به تعریف و ضرورت عدالت و انواع آن در اسلام اشاره شده است: عدالت قرار دادن هرچیزی در جای مناسب خود است. خداوند به دلیل آنکه کامل مطلق است، همۀ اوامرو نواهی او عادلانه محسوب می شود. همچنین لازمۀ عدالت، آگاهی و شناخت همۀ نیازهای انسان و پاسخ های مناسب آن است که تنها خداوند چنین علمی را دارد، خاستگاه عدالت و حاکم بر نیکویی عدالت و تشخیص مصادیق آن، عقل و ارادۀ الهی است. عدالت از نظر اسلام با عدالت و حد وسط ارسطویی تفاوت دارد. سپس دربارۀ اصل عدالت در سودگرایی بحث و بررسی می شود و اثبات شده است که استدلال اصل عدالت در این مکتب صحت و اتقان لازم را ندارد و اجرای آن در مورد اعمال و قوانین با مشکلات زیادی مواجه خواهد شد. نتیجه آنکه در مقام مقایسه، تعریف عدالت از نظر اسلام بهترین تعریف و تشخیص مصادیق عدالت تنها از طریق خداوند متعال مقدور است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 111 تا 130
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی حسن و قبح و ثمرات آن در اندیشه شیعه، معتزله، اشاعره و ماتریدیه
نویسنده:
محمدکاظم عمادزاده، مسعود راعی، روح الله روح الهی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
عدلیه (مذاهب کلامی)
,
حسن و قبح
,
قاعده حسن و قبح عقلی
,
ماتریدیه (اهل سنت)
,
معتزله (اهل سنت)
,
حسن و قبح عقلی
,
حسن و قبح نقلی (شرعی)
,
حسن و قبح ذاتی
,
شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع)
کلیدواژههای فرعی :
فعل قبیح ,
امر بین امرین ,
اهل بیت(ع) ,
عدل الهی ,
قاعده قبح عقاب بلابیان ,
اخلاق اسلامی و دینی ,
اخلاق عملی ,
عدالت ,
دروغ ,
کلما حکم به الشرع حکم به العقل ,
تکلیف بالایطاق ,
مدرک عقلی ,
مدرک نقلی ,
پایه اخلاق جاودان ,
اخلاق عملی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
سید مرتضی: علی بن حسین بن موسی
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه حلی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
,
محمدرضا مظفر
چکیده :
مسئله حسن و قبح، دارای پیشینه بسیار کهن است. یونانیان باستان حسن و قبح عقلی را پایه و اساس ارزش های اخلاقی به شمار آورده اند. برخی از متکلملن اسلامی نیز حسن و قبح عقلی را زیر بنای مسائل کلامی شمرده اند. فقها این بحث را در اصول فقه مطرح کرده و حتی برخی آن را از مبادی احکام می دانند. در بحث عدل الهی، نیز مسئله «حسن و قبح ذاتی افعال» مورد پژوهش است. متکلمان در این بحث دو گروه شده اند. گروه اول طرفدار جبر و اضطرار که به فرقه اشاعره شهرت یافته اند و گروه دوم طرفدار عقل و اختیار که در رأس طرفداران این گروه فرقه معتزله و فرقه شیعه قرار دارند که به عدلیه شهرت یافتند. در کنار این دو فرقه باید از فرقه سومی به نام ماتریدیه نام برد. که این فرقه نیز در حسن و قبح با این گروه هم عقیده اند. در معنا شناختی حسن و قبح، گاه به معنای موافقت و مخالفت با مقصود (عرض) و مصلحت و گاه صفت کمال و نقص، بکار رفته و گاه بر کاری که در دنیا موجب مذمت قرار گیرد و در آخرت موجب عقاب شود، قبح و بر کاری که در دنیا مورد تشویق و مدح و در آخرت موجب ثواب شود، حسن اطلاق می گردد. فرضیه تحقیق این است که اولا حسن و قبح، عقلی است ثانیا در صورت اثبات عقلی بودن حسن و قبح، ثمرات مهم و نوینی از پذیرش این نظریه به وجود می آید، که در این مقاله بدان پرداخته شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 155 تا 174
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی کارکردهای فیض در الهیات کاتولیک و قاعده لطف در کلام شیعه
نویسنده:
رئوف نصرتیان، مهدی قاسمی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
2- قاعدة اللّطف: قاعده لطف
,
لطف
,
الهیات مسیحی
,
مذهب کاتولیک (مذاهب مسیحی)
,
فیض در الهیات کاتولیک
,
قاعده لطف در کلام شیعه
کلیدواژههای فرعی :
کتب آسمانی ,
قرون وسطی ,
کتاب ایمان مسیحی (شلایرماخر) ,
متعلق ایمان ,
ارسال رسل ,
امامت ,
معاد(کلام) ,
مهدویت ,
نبوت ,
هدایت الهی ,
حسن و قبح عقلی ,
اختیار انسان ,
روح القدس ( روح ) ,
انجیل ,
تورات ,
تبعیت ,
رستگاری (مسائل جدید کلامی) ,
قرآن ,
گناه ذاتی ,
تثلیث مسیحی ,
آموزه ی تجسد مسیحی ,
تولد ,
آباء کلیسا ,
عقل طبیعی ,
کارکرد قاعده لطف ,
آیین های فیض بخش ,
طرح اولیه الهی ,
الهیات فیضی ,
فیض مسیح ,
کارکرد فیض در کلیسا ,
وجوب لطف بر خداوند ,
انسان شیعی ,
راهنما شناسی شیعه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان
,
سید مرتضی: علی بن حسین بن موسی
,
شیخ طوسی: ابوجعفر محمد بن حسن
,
علامه حلی
,
ملا عبدالرزاق لاهیجی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
علامه جعفری: محمدتقی جعفری
شاپا (issn):
2251 6123
چکیده :
نقطه اوج کارکردهای فیض در مباحث بنیادین الهیاتی مانند ایمان مسیحی، کلیسا، نجات، کسب معرفت، و آیین های فیض بخش است. شبیه این آموزه در کلام شیعه، از حیث هدف، قاعده لطف است که کارکردی هدایت گرانه در ارسال کتب الهی و رسولان و امامان دارد. خداوند دانا نیازهای انسان را طبق حکمت، سنجیده و سراسر آفرینش و از جمله زندگی بشر را از آغاز تا فرجام، تدبیر کرده است. قاعده لطف به ویژه در اثبات نبوت و امامت و اجماعات فقها کاربرد دارد. هدف نهایی این آموزه ها، «هدایت و دست گیری انسان» است که از زاویه مباحث معرفت شناختی انسان و خدا، در گفتگوهای بینادینی اسلام و مسیحیت مناسب طرح و بررسی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 165 تا 200
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و نقد اخلاق تکاملی توصیفی و اخلاق تجربی
نویسنده:
فرح رامین
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اخلاق هنجاری
,
اخلاق دینی
,
اخلاق تجربی
,
نظریه تکامل انواع
,
فلسفه اخلاق (عام)
کلیدواژههای فرعی :
رئالیسم اخلاقی ,
باور اخلاقی ,
فرا اخلاق ,
احکام اخلاقی ,
حسن و قبح عقلی ,
خودگرایی ,
داوری اخلاقی ,
قرب الهی ,
رذایل اخلاقی ,
ناشناخت گرایی اخلاقی ,
اخلاق تکاملی توصیفی ,
اخلاق تکاملی تجویزی ,
چکیده :
تحقیق حاضر، کوشش بدیعی در راستای بررسی تأثیر نظریۀ تکامل در قلمرو اخلاق تجربی است. اخلاق تکاملی در دورۀ معاصر در سه شاخۀ توصیفی، تجویزی و فرااخلاق قرار دارد. اخلاق تکاملی توصیفی می کوشد باورهای اخلاقی انسان را از منظر تکاملی توصیف کند و بیشترین توفیق را در این زمینه نسبت به دو قسم دیگر دارد. اخلاق تکاملی تجویزی و فرااخلاق برخلاف اخلاق تکاملی توصیفی با اخلاق هنجاری سروکار دارند.در این مقاله، با بررسی سه شاخۀ اخلاق تکاملی و تفکیک اخلاق تجربی از اخلاق در معنای هنجاری، معتقدیم که باوجود پذیرش تأثیر بیولوژی بر اخلاق، چالش های جدی در برابر اخلاق تکاملی توصیفی وجود دارد و به نظر می رسد که این فرضیه در برابر نظریه های رقیب توانمندی مانند «تفکر اخلاقی مستقل» تاب مقاومت ندارد. از طرفی این نظریه در تعارض بسیار جدی با مبانی اخلاق دینی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 737 تا 768
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حسن و قبح عقلي و ازدواج با دو خواهر
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
در اینکه عقل ، حسن و قبح برخی امور را می فهمد شکّی نیست. لذا یک کافر نیز می داند که دروغ گفتن بد است ، خیانت بد است ، دزدی بد است و ... . امّا هیچ کدام از علمای اسلام تا کنون نگفته اند که عقل ، حسن و قبح تمام امور را متوّجه می شود ؛ بلکه معتقدین به
بیشتر ...
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حسن و قبح
,
حسن و قبح عقلی
کلیدواژههای فرعی :
نکاح با دو خواهر ,
نکاح با دو خواهر رضاعی ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نمود پنج قاعده کلامی(حسن و قبح عقلی، قاعده لطف، قاعده وجوب شکر منعم ، قاعده وجوب اصلح بر خدا و قاعده قبح تکلیف مالایطاق)خواجه نصیر الدین طوسی بر آراء اخلاقی وی
نویسنده:
سعیده السادات حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
متن
وضعیت نشر :
دانشگاه اصفهان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
09. قواعد کلامی Basic Principles of Kalam
,
3- قاعدة الأصلح: قاعده اصلح
,
1- قاعدة التحسین و التقبیح: قاعده حسن و قبح
,
2- قاعدة اللّطف: قاعده لطف
,
قواعد عامه کلامی
,
قاعده حسن و قبح عقلی
,
کلام
,
حسن و قبح عقلی
,
اخلاق
,
مبانی کلامی مدیریت
,
5- قاعدة وجوب شکر المنعم: قاعده وجوب شکر منعم
,
4- قاعدة قبح التکلیف بما لا یطاق: قاعده قبح تکلیف مالایطاق
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
چکیده :
چکیده با مطالعه آثار اخلاقی گذشتگان این مسئله روشن می شود که نویسندگان کتب اخلاقی از مبانی کلامی پذیرفته شده در نزد خویش ،در تبیین آرای اخلاقی خود بهره جسته اند. از این رو به نظر می رسد که دانش اخلاق در بسیاری از مباحث وابستگی کامل به دیدگاه های کلامی صاحب اثر دارد . خواجه نصیرالدین طوسی، یکی از دانشمندان بزرگ شیعه ، دارای تألیفات متعددی در زمینه اخلاق مانند اخلاق ناصری ، اوصاف الاشراف ، اخلاق محتشمی و نیز در زمینه کلام هم چون تجرید الاعتقاد است . ایشان بعضی از دیدگاه های کلامی اش را در بعضی از تألیفات اخلاقی اش به کار برده است. این رساله با استناد به تألیفات کلامی و اخلاقی خواجه نصیر الدین طوسی ، پنج قاعده کلامی تأثیر گذار در دیدگاه های اخلاقی ایشان یعنی حسن و قبح ذاتی و عقلی، قاعده لطف، قاعده وجوب اصلح بر خدا، قاعده وجوب شکر منعم و قاعده قبح تکلیف مالایطاق را ردیابی و نیز میزان تأثیر گذاری هر یک از آنها را بررسی نموده است. از جمله قواعد کلامی تأثیر گذار در تألیفات اخلاقی خواجه ، قاعده حسن و قبح ذاتی و عقلی است. از نتایج و یافته های این پژوهش آن است که این قاعده اصل و بنیان نظام اخلاقی خواجه را که واقع گرا و فضیلت گراست می سازد. اگر حسن و قبح ذاتی و عقلی نباشد دیگر اصلا چیزی به نام اخلاق فلسفی و عقلی وجود نخواهد داشت. قاعده وجوب شکر منعم و قاعده اصلح در جای جای تألیفات اخلاقی خواجه نمایان است کلید واژه ها: اخلاق، کلام ، خواجه نصیرالدین طوسی، مبانی کلامی.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آرای عبدالرزاق لاهیجی در باب حکمت خداوند: بررسی انتقادی
نویسنده:
میر سعید موسوی کریمی، میلاد ربیعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
جبر و اختیار(کلام)
,
حسن و قبح عقلی
,
حکیم لاهیجی
,
حکمت الهی
,
فلسفه دین
,
هدفداری
,
درباره لاهیجی
کلیدواژههای فرعی :
وجدان خیر و شر ,
نظریه امر الهی (فرا اخلاق) ,
حسن و قبح شرعی ,
اختیار واجب ,
هدفداری و اختیار ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
هدف از نگارش این مقاله، بررسی نقادانۀ دیدگاه حکیم لاهیجی در باب حکمت خداوند است. بنا به نظر ایشان، حکمت خداوند به معنای هدفداری او خواهد بود؛ یعنی، خداوند حکیم، خداوندی است که همواره اهدافی بر افعالش مترتب هستند. اما این اهداف، متوجه مخلوقاتند، زیرا با تحقق هدف، نیازی از صاحب هدف رفع می شود، درحالی که خداوند بی نیاز مطلق است. لاهیجی بر این مدعای خود، دو استدلال نیز اقامه می کند؛ یکی مبتنی بر حسن و قبح عقلی و دیگری بر این اساس که خداوند فاعل مختار است. نوشتار حاضر، با بررسی نگاه لاهیجی به ""هدفداری"" آغاز می شود؛ نحوۀ پیوند آن با ""اختیار"" و ""رفع نیاز از صاحب هدف"" مشخص می شود و ماحصل آن چنین خواهد بود: 1. هدف صرفاً از صاحب هدف رفع نیاز نمی کند، بلکه صاحب هدف می تواند با تحقق هدف خود، نیازی را از سایرین نیز مرتفع کند و 2. نباید سازوکار ایجاد هدف را به مقولات جبر یا اختیار پیوند زد. سپس دو استدلال لاهیجی به محک آزمون گذاشته می شوند. نتیجه این خواهد بود که بنیان هر دو استدلال چندان محکم نیست و نمی توانند در دفاع از حکمت خداوند استفاده شوند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 23 تا 42
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
منزلت عقل متعالی (نقش عقل در ساحات مختلف دین)
نویسنده:
رمضان علی تبار فیروزجایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
دین
,
عقل معاش
,
عقل و دین
,
معرفتشناسی دینی (مسایل جدید کلامی)
,
عقل
,
فلسفه دین
,
عقل متعالی
کلیدواژههای فرعی :
معتزله (اهل سنت) ,
اراده الهی ,
حسن و قبح عقلی ,
اخلاق ,
احکام شرعی ,
حسن و قبح ذاتی ,
دین اسلام (دامنه ادیان پیشرفته) ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل ابزاری ,
عقل بالملکه ,
عقل بالفعل ,
عقل مستفاد ,
نقل گرایی کلامی ,
رویکرد شیعی به عقل ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
عبدالله جوادی آملی
,
سید محمدباقر صدر
چکیده :
از مسائل مهم در دین پژوهی و فلسفۀ دین، جایگاه و منزلت عقل در فهم دین است. سؤالات مختلفی در این زمینه مطرح می شود که عقل چه نقش و منزلتی در فهم دین و تحقق معرفت دینی دارد؟ آیا نقش و کارکرد آن تنها از سنخ ابزار فهم دین از سایر منابع است یا اینکه در کنار سایر منابع معرفتی دین، از جایگاه منبعیت نیز برخوردار است؟ در اندیشۀ غربی به ویژه مسیحیت، پاسخ های مختلفی در این باب داده شده است که با توجه به عنوان مقاله، از طرح آنها صرف نظر می کنیم. در اندیشۀ اسلامی چند دیدگاه مختلف مطرح است که از جملۀ آنها می توان به تفکر ظاهرگرایی، عقل گرایی اعتزالی و عقل متعالی (تفکر شیعی) اشاره کرد. ظاهرگرایان؛ اعم از اهل حدیث از اهل تسنن و اخباریون از شیعه بر ظواهر دینی جمود دارند و مخالف هر گونه تدبر عقلی در دین هستند. عقل گرایان اعتزالی (اعم از معتزلۀ قدیم و جدید) معتقدند که عقل در فهم و درک تمامی معارف دینی تواناست. عقل گرایی اعتدالی (عقل شیعی یا عقل متعالی) به هماهنگی بین عقل و شریعت و عقل و نقل تأکید دارد و برای عقل در ساحات مختلف دین، هم نقش ابزاری قائل است و هم نقش و کارکرد منبعی. در مقالۀ حاضر می کوشیم به منزلت عقل (ابزاریت و منبعیت آن) در هر یک از ساحات مختلف دین (عقاید، احکام، اخلاق و ...) بپردازیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 89 تا 112
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
7
تعداد رکورد ها : 65
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید