جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 153
ارزیابی معناشناسی حسن و قبح در اندیشه محقق خراسانی با محوریت نقدهای شهید صدر
نویسنده:
رحمان عشریه، حسن رضائی هفتادر، محمد علی اسماعیلی
نوع منبع :
نمایه مقاله
چکیده :
معناشناسی حسن و قبح و تحریر معنای مورد نزاع در این مسأله، یکی از محورهای مهم در مسأله حسن و قبح است. در اندیشه محقق خراسانی، معنای حسن و قبح، سازگاری و ناسازگاری با قوه عاقله است و ملاک سازگاری و ناسازگاری نزد قوه عاقله، سعه وضیق وجودی افعال است که منشأ آثار خیر یا شر می‌‌شود. در اندیشه شهید صدر، دیدگاه محقّق خراسانی با اینکه لطیف‌ترین و دقیق‌ترین دیدگاه‌ها در این مسئله در میان اصولیان است امّا با این حال سه اشکال مهم بر آن وارد است: یکم) خلط میان مدرَک بالذات و مدرَک بالعرض؛ دوّم) چهار مورد نقض بر این نظریه؛ سوّم) فقدان تحلیل ملاک مدح و ذم. نوشتار حاضر با روش توصیفی تحلیلی، نخست به تبیین دیدگاه­ محقق خراسانی پرداخته سپس نقدهای شهید صدر را ذکر نموده و در پایان به ارزیابی نقدهای شهید صدر پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 38
حسن و قبح ذاتی و عقلی از منظر روایات اسلامی
نویسنده:
نويسنده:هادی وحدانی‌فر نويسنده:زکیه‌بیگم حسینی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم - قم: دارالفکر,
حسن و قبح ذاتی و عقلی از منظر دانشمندان اسلامی
نویسنده:
نويسنده:هادی وحدانی‌فر
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم - قم: دفتر نشر معارف (وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها),
چکیده :
در کتاب حاضر، حُسن و قُبح ذاتی و عقلی از منظر اندیشمندان اسلامی بررسی شده است. ابتدا معنای عقل، ذاتی، حُسن و قُبح ذاتی مفهوم‌یابی شده و بدیهی یا مشهور بودن سنخ قضایای حُسن و قُبح عقلی مطرح شده است. در ادامه سیر تاریخی حُسن و قُبح عقلی و اینکه معنای حُسن و قُبح عقلی محل نزاع اندیشمندان اسلامی است، بررسی شده است. ادله حُسن و قُبح ذاتی و عقلی از منظر اندیشمندان اسلامی، ملاک و معیار حُسن و قُبح و همچنین آثار و نتایج آن از منظر متکلمین، فلاسفه و اصولیون واکاوی شده است.
بررسی حسن و قبح در مذاهب کلامی اهل سنت
نویسنده:
نويسنده:حسین پاینده
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
سیستان و بلوچستان - زاهدان: ندوی,
چکیده :
کتاب حاضر، پژوهشي است که در آن سعي بر آن است تا جايگاه حسن و قبح در مهم‌ترين مذاهب کلامي اهل سنت مشخص شود و در ميان مذاهب کلامي اهل سنت به‌صورت تطبيقي بررسي و تحليل قرار گيرد، و به سؤالاتي مانند: معناي حسن و قبح چيست، ديدگاه اشاعره نسبت به حسن و قبح چيست، معتزله چه ديدگاهي نسبت به معناي حسن و قبح و ملاک آن دارد، ماتريديه معناي حسن و قبح و ملاک فهم آن را چه مي‌داند، معناي حسن و قبح چيست، قاعده حسن و قبح در هريک از مذاهب چگونه است، ملاک فهم حسن و قبح چيست، پاسخ داده شود.
العقل العملی: دراسات منهجیه فی الحسن و القبح العقلیین و البرهان فی الجزئیات و الادراکات الاعتباریه
نویسنده:
نويسنده:محمد سند
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران - تهران: اجتهاد,
چکیده :
رویکردی است فلسفی و اصولی به مباحث مربوط به عقل عملی و حسن و قبح عقلی و کاربرد آن در علم اصول فقه. در این کتاب آرای مهم برخی از فلاسفه اسلامی مانند: ابن‏سینا، خواجه نصیرالدین طوسی، علامه طباطبایی، ملاصدرا، فارابی و شیخ اشراق و فلاسفه غیراسلامی مانند: افلاطون و ارسطو و برخی دیگر از متکلمین اسلامی و فلاسفه غرب در مورد حسن و قبح عقلی و ذاتی و مباحث و فروعات عقل عملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نگارنده سعی دارد براهین ذاتی بودن حسن و قبح و تکوینی بودن آنها را ارائه نموده و کاربردهای حسن و قبح ذاتی را در علم اصول فقه نشان دهد. وی معتقد است که قضایای حسن و قبح ذاتی جزء قضایای یقینی است و حجیت دارد.
معناشناسی «ذاتی» در حسن و قبح ذاتی
نویسنده:
مجید ابوالقاسم زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این مقاله به بیان دیدگاه‌ها درباره معنای «ذاتی» در حسن و قبح ذاتی و رابطه این معانی با یکدیگر می‌پردازد. بنا بر یک قول، این ذاتی «شبیه ذاتی باب ایساغوجی»است؛ البته اگر بپذیریم در جایی که محمولْ ذاتیِ موضوع است، لازم نیست موضوع از ماهیات و دارای جنس و فصل باشد، بلکه می‌تواند از مفاهیم غیرماهوی و دارای محمولی به‌منزله جنس و فصل هم باشد. اگر حسن و قبحْ عرضیِ ذاتی و از لوازم ذات موضوع باشد، «ذاتی باب برهان» خواهد بود. زمانی «شبیه ذاتی باب برهان» است که ذاتی را مناسب حوزه اعتبار بدانیم نه قلمرو تکوین. «حمل ذاتی اوّلی» است اگر حسن و قبح با موضوعش اتحاد مفهومی داشته باشد. ذاتی به معنای «عقلی» یعنی عقل به‌طور بدیهی حسن و قبح را درک می‌کند. ذاتی به معنای «واقعی» یعنی حسن و قبح مبتنی بر مصلحت و مفسده واقعی است. ذاتی به معنای «علّی» یعنی اینکه موضوع علت تامه برای حکم حَسن و قبیح است. ذاتی به معنای «استقلالی» همان عدم وابستگی حسن و قبح برخی افعال به افعال دیگر است. ذاتی به معانی شبه باب ایساغوجی، عقلی، واقعی، علّی، استقلالی و حمل ذاتی با هم سازگار و قابل جمع‌اند. هر یک از دو معنای ذاتی باب برهان و شبه آن با معانی عقلی، واقعی، علّی و استقلالی سازگار است. اگرچه خود این دو معنا با هم و نیز هر کدام با حمل ذاتی جمع نمی‌شوند. به نظر می‌رسد ذاتی باب برهان درست باشد که در‌این‌صورت، حملْ شایع صناعی خواهد بود.
صفحات :
از صفحه 33 تا 64
قضایای حسن و قبح: عقلانی يا عقلایی
نویسنده:
مجيد ابوالقاسم‌ زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اين نوشتار به دنبال اثبات عقلاني بودن قضاياي حسن و قبح و ردّ عقلايي بودن آنهاست. ابتدا ديدگاه حکمايي همچون فارابي، ابن‌سينا و محقق طوسي مطرح شده که قضاياي حسن و قبح را از مشهورات دانسته‌اند. سپس به دو تفسير از ديدگاه‌ حکما اشاره شد: حکيم لاهيجي قضاياي حسن و قبحْ را يقيني و حتي بديهي مي‌د‌اند، اما محقق اصفهاني اين بحث را از مشهورات بهشمار مي‌آورد. حق آن است که از کلمات حکما، عقلاني بودن قضاياي حسن و قبح در کنار عقلايي بودن آنها فهميده مي‌شود؛ چه آنکه يک قضيه ممکن است از يک جهت جزو يقينيات باشد که صدقش با برهان اثبات ‌گردد و از لحاظي ديگر، جزو مشهورات باشد که واقعيتي جز شهرت و تطابق آراي عقلا نداشته باشد. در ادامه، به بررسي ادلة محقق اصفهاني پرداختيم. اين دليل را که چون قضاياي حسن و قبح بديهي نيستند پس مشهوري‌اند، نپذيرفتيم؛ چون نمي‌توان از عدم بداهت، عدم عقلي بودن را نتيجه گرفت. دربارة دليل دوم که عقلا صرفاً به سبب حفظ نظام اجتماعي به حسن و قبح حکم مي‌کنند، روشن شد که عقلا در اعتبار احکام به مصالح و مفاسد واقعي توجه دارند، از‌اين‌رو حکم آنها منشأ عقلاني دارد و صرفاً برخاسته از اعتبار نيست.
صفحات :
از صفحه 33 تا 52
«ذاتی باب برهان» بودن حسن و قبح افعال: پاسخ به نقدها
نویسنده:
احمدحسين شريفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مسئله حسن و قبح ذاتي، از مسائل بسيار بحث‌انگيز در تاريخ علوم اسلامي به‌ويژه علم کلام بوده است. مخالفان و موافقان برداشت‌هاي مختلفي از اين ديدگاه داشته‌اند. در يکي از تقريرهاي مشهور اين ديدگاه، منظور از «ذاتي» در اين ترکيب، «ذاتي باب برهان» دانسته شده است. در عين حال،‌ چنين معنايي مورد رد و انکار پاره‌اي از متکلمان و فيلسوفان معاصر قرار گرفته است. اين مقاله، با به‌کارگيري روش توصيفي ديدگاه‌هاي مدافعان و مخالفان را توصيف و سپس با استفاده از روش عقلي و انتقادي به پاسخ نقدهاي مخالفان پرداخته و در پايان به اين نتيجه رسيده که نقدهاي مطرح‌شده يا ناشي از خلط حسن و قبح فعلي و اخلاقي بوده است و يا معلول سوء‌برداشت يا عدم دقت در معناي ذاتي باب برهان بوده و يا به سبب پيش‌فرض‌هاي اثبات‌ناشده‌اي مثل تفکيک ميان مقتضيات عقل عملي و عقل نظري است.
صفحات :
از صفحه 37 تا 50
بررسی معرفت‌شناختی حسن و قبح عقلی
نویسنده:
مجید ابوالقاسم‌زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
حسن و قبح افعال یکی از مسائل اساسی در علم کلام، اصول فقه و اخلاق است که از جهات مختلفِ معناشناختی، هستی‌‌شناختی و معرفت‌شناختی می‌توان از آن بحث کرد. اینکه حسن و قبح، ذاتی افعال است یا نه، بحثی هستی‌شناختی است؛ اما اینکه عقلی است یا نه، بحثی معرفت‌شناختی است. غالباً این دو حیث به‏درستی از هم تفکیک نشده‌، مغالطاتی را در پی داشته است. مقاله حاضر پس از تفکیک دو جهت یادشده، تعیین محلّ نزاع و نیز بیان دستاوردهای معرفت‌شناختیِ قضایای حسن و قبح، سه دلیل معرفت‌شناختی بر عقلی بودن قضایای حسن و قبح ارائه کرده است. بنا بر دلیل اول، اگر حسن و قبح، عقلی نباشد، شناخت حسن و قبح افعال به طور مطلق و حتی از راه شرع هم امکان‌پذیر نخواهد بود. دلیل دوم ثابت می‌کند قضایای حسن و قبح، یقینی‌اند و در مقدمات برهان به کار می‌روند، نه مشهوری و عقلایی تا صرفاً در جدل به کار آیند. در دلیل سوم، حسن و قبح برخی افعال، بدیهی دانسته شد و معلوم است اگر قضیه‌ای بدیهی بود، به طریق اولی یقینی و عقلی هم خواهد بود. اگرچه اشکالات متعدد معرفت‌شناختی به دلایل یادشده وارد گردیده، در نهایت با پاسخ‌های کامل و متقن از عقلی بودن حسن و قبح دفاع شده است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 34
بررسی حسن و قبح در اندیشه شهید صدر
نویسنده:
محمد علی اسماعیلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
شهید صدر در مسئله حسن و قبح، به تبیین معناشناسی حسن و قبح، حسن و قبح در مقام ثبوت و اثبات، و تبیین سنخ قضایای حسن و قبح پرداخته، و برخی دیدگاه­های جدیدی ارائه نموده است. در اندیشه ایشان، تفسیر حسن و قبح به «مصلحت و مفسده»، «استحقاق ثواب و عقاب»، «استحقاق مدح و ذم» و «میل و غریزه» صحیح نیست، و معنای حسن و قبح، ضرورت اخلاقی‎ای است که در لوح واقع و با قطع نظر از دائره اعتباریّات، تحقق داشته و غیر از ضرورت تکوینی است. به باور ایشان، تفاوت حسن و قبح ذاتی و شرعی، تفاوت جوهری بوده و در کیفیت اسناد خلاصه نمی ­شود. ایشان به نقد برخی ادله عدلیّه برای اثبات حسن و قبح ذاتی و عقلی پرداخته و دو گزاره «عدل حسن است» و «ظلم قبیح است» را از قضایای ضروری به شرط محمول قلمداد می­نماید. به باور ایشان قضایای حسن و قبح، برهان ناپذیر بوده و جزء یقینیّات‌اند و استدلال محقّق اصفهانی بر مشهوری بودن آنها صحیح نیست. دیدگاه شهید صدر در کنار نقاط قوت، کاستی‌هایی نیز دارد که در این نوشتار به آنها پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 31 تا 58
  • تعداد رکورد ها : 153