جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 95
وجوب بالقیاس معلول با حفظ اختیار
نویسنده:
عسکری سلیمانی امیری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
وجوب بالقیاس یکی از فروع اصل علیت است که از نظر حکما نفی آن مستلزم نفی اصل علیت است. از نظر برخی از متکلمان ضرورت علّی در بحث فاعل های مختار و نیز در اینکه عالم حادث است و نیازمند خدای سبحان، مشکل ساز می شود. از این رو ایشان اولویت را جایگزین ضرورت علّی کرده اند. برخی از اصولیون شیعه ضرورت علّی را در خصوص فاعل های مختار مشکل ساز می دانند. برخی از اندیشمندان معاصر نیز به طورکلی ضرورت علّی را چه به صورت ضرورت غیری و چه به صورت ضرورت بالقیاس منکرند و برای نفی این دو نوع ضرورت، ادله ای اقامه کرده اند. از نظر ایشان با پذیرش ضرورت علّی، فاعل اختیاری معنا نمی یابد و همگی فاعل ها فاعل موجب خواهند بود. مطلوب ما در این مقاله بررسی ادله این ادعا و تثبیت مدعای مشهور میان فیلسوفان است.
صفحات :
از صفحه 119 تا 136
اختیار انسان از منظر قرآن و فیلسوفان
نویسنده:
جعفر انوارى
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدس‌سره,
چکیده :
موضوع جبر و اختیار انسان یکى از مهم ترین موضوعات در قلمرو تفسیر و فلسفه به شمار مى رود که در گذر تاریخ، همچنان مورد پژوهش اندیشمندان بوده است. برخى از آنان انسان را موجودى مجبور پنداشته اند، ولى جمهور آنان بر دیدگاه اختیار انسان پافشارى دارند. آیات قرآن نیز به دو دسته تقسیم مى پذیرند: دسته اى جبرنمایند و دسته اى دیگر به گونه اى روشن اختیار را ثابت مى کنند. فیلسوفان براى اثبات دیدگاه اختیار، از ادله عدالت و حکمت الهى بهره گرفته اند. در این میان دیدگاه اختیار با چالش هایى روبه رو شده که بارزترین آنها مسائل مربوط به قضا و قدر و علم پیشین الهى به افعال اختیارى انسان است که برخى در برابر آنها با اظهار عجز از پاسخ و پذیرش ایراد، دیدگاه جبر را برگزیده اند. از سوى دیگر در گفتار مفسران و فیلسوفان پرشمارى نیز این موضوعات به گونه اى صحیح تبیین یافته و سخن مخالفان در بوته نقد نهاده شده است. بدین ترتیب پایه هاى دیدگاه اختیار انسان استوار مانده و هرگونه غبار ایراد و اشکال از چهره این دیدگاه برطرف شده است.
صفحات :
از صفحه 143 تا 170
اراده الهی و نسبت آن با اختیار انسان از دیدگاه امام خمینی ره
نویسنده:
محمداسماعیل سیدهاشمی، صفی الله موسوی خو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مساله اراده الهی و نسبتش با افعال انسان از دیرباز در تاریخ تفکر اسلامی مورد بحث و نزاع بوده است و شاید از موضوعاتی بوده که در شکل گیری نحله های کلامی اولیه نقش مهمی ایفا کرده است. این موضوع در کلام و فلسفه و حتی علم اصول فقه به مناسبتی مطرح شده است. یکی از اندیشمندانی که به این مساله پرداخته، امام خمینی (ره) است. وی که به عنوان فقیه، فیلسوف و عارف به مسائل کلامی نگاه جامع نگر دارد به این مساله نیز با نگاهی عمیق و جامع وارد شده است به نحوی که نه دچار افراط و تفریط های معتزله و اشاعره شده و نه گرفتار برخی تنگ نظری های متکلمان شیعه. وی در عین حال که از مبانی صدرایی در تحلیل مباحث بهره گرفته، نگاهی مستقل به این مساله داشته است. از سویی دیدگاه معتزله و اشاعره را به خوبی تقریر نموده و سپس مورد نقد قرار داده است و از سوی دیگر نارسایی برخی نظرات متکلمان و اصولین شیعه را نشان داده و با نگاهی فلسفی، عرفانی و نقلی اراده خدا را در مقام ذات و فعل، تبیین و سازگاری آن را با اختیار انسان اثبات کرده است.
از آیات و روایات اسلامی استفاده می شود که تکامل انسان جز از مجرای اختیار و اعمال اختیاری به دست نمی آید. آیا این به معنای آن است که تکامل انسان با غیر از راه اختیار (ذاتا" و فی حد ذاته) امری محال و غیر ممکن است؟ اگر چنین است دلیل محال بودن آن از لحاظ فلسفی چیست؟... و مثلا اگر فرض کنیم خدای متعال انسان را نیز مثل سایر مخلوقات بدون اختیارش به کمال برساند، ایراد این تکامل چه می تواند باشد؟ لطفاً از لحاظ فلسفی پاسخ بفرمایید.
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
از دیدگاه فلسفی سیر تکامل موجودات از نازل ترین حد آن تا رسیدن به عالی ترین درجه وجود همواره به گونه ای است که مرتبۀ پایین تر تنزل یافته کمالات وجودی مرتبه بالاتر بوده و مرتبه بالاتر نیز واجد کمالات مراتب مادون خود می باشد. در یک سوی این سلسله، وجود م بیشتر ...
آیة شریفة «لا اکراه فی الدین» ناظر به چه امری است؟ آیا طبق این آیه هر کسی می‌تواند ادّعای دین بکند و در امور دینی خود آزاد باشد و به تبلیغ بپردازد؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
جواب: اين آية مباركه را بايد با توجّه به جملة بعد معنا كرد. يعني جملة «قد تبين الرشد» معناي جملة اوّل و دوّم اين است: تبليغ و ترويج دين نياز به اجبار و فشار ندارد، چرا كه راه از چاه به وضوح مشخّص شده است و هر كس اندك توجّهي به خود و دنياي اطراف خود ب بیشتر ...
لطفاً بیان کنید چگونه اراده قویتری در باب مقابله با گناه و در زندگی روزمره داشته باشیم؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
برای روشن شدن پاسخ، نخست بهتر است شخص با اراده و فرد بی ثبات و فاقد اراده را توصیف کنیم. شخص با اراده کسی است که وقتی در مورد کاری، به خوبی تأمل کرد، و انجام آن را برای خود ضروری دانست، تصمیم به انجام آن می گیرد و با فعالیت و ثبات قدم، آن را به اجرا بیشتر ...
الف) آیا حکم ارتداد با آزادی انسانها منافات ندارد؟ ب) چرا حجاب با آزادی منافات ندارد؟ ج) چرا قصاص با آزادی انسان منافات ندارد؟ د) تعدد زوج برای زن چرا جایز نیست و آیا با آزادی او مخالفت ندارد؟ و چرا تعدد زوج بدون محدودیت برای مرد جایز نیست؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
از ديدگاه اسلام انسان موجود خردمندي است که از آزادي و اختيار بهره مند است. خداوند در سوره جاثيه آيه 15 مي فرمايد: «من عمل صالحاً فلنفسه و من اساء فعليها ثم الى ربکم ترجعون» يعني هرکس کار شايسته اي بکند به سود خود اوست و هرکس کار بدي مرتکب شود به زيان بیشتر ...
رابطه اختیار انسان با اراده و علم الهى چگونه است؟ اینکه خدا همه چیز را از قبل مى داند و یا نمى توان بر خلاف تقدیر کارى کرد مستلزم جبر نیست؟ قضاى الهى چیست؟ اگر قضا به معناى اتمام کار باشد، چگونه با اختیار انسان سازگار است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
پاسخ : این چهار پرسش، از اساسى ترین پرسش ها درباره اختیار انسان است. نخست به مسئله «تقدیر» خدا و نسبت آن با اختیار انسان مى پردازیم. تقدیر داراى دو معنا و دو نوع است: 1. تقدیر علمى؛ یعنى، «سنجش و اندازه گیرى یا اندازه شناسى» و مقصود این است که: او مى بیشتر ...
رابطه تقدیر الهی با آزادی و ارادۀ انسان چگونه است و چگونه این امر با عدالت الهی سازگار است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
از جمله اشكال‏هايى كه در مورد عدل الهى مطرح شده، رابطه تقدير الهى با آزادى و اراده انسان است. براساس اعتقاد به توحيد افعالى، تمام پديده ‏ها از جمله افعال اختيارى انسان، به اذن، مشيّت و قضاى الهى استناد پيدا مى‏ كند و خالق همه آنها خداست. با توجه به ا بیشتر ...
آیا انسان در افعالش اختیار دارد؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
با نگاهی گذرا به قرآن کریم ،درمی یابیم که به نظر قرآن ،انسان موجودی مختار است . اصولا آمدن پیامبران و نزول کتب آسمانی ،بی آنکه انسان مختار باشد ،کاری بیهوده است.لذا همین امر دلالت دارد بر اینکه خدا و پیامبران،آدمی را مختار می دانند.آیاتی که در زمینه بیشتر ...
کلیدواژه‌های فرعی :
  • تعداد رکورد ها : 95