جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫بيش از هزار سال از تأليف کتاب کافي، به‌عنوان نخستين جامع روايي شيعه، که ابواب مختلف اعتقادي، فقهي و تاريخي را در بر دارد، مي‌گذرد. اين اثر توسط شيخ کليني و با فاصله کوتاهي از عصر حضور امامان معصوم(، با تلاش و مسافرت‌هاي بسيار، مذاکره با محدثان بزرگ و استفاده از اصول اربعه‌مأه تدوين گرديده، و نزد شيعيان از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است. اما با وجود اين، نه شخص کليني و نه محدثان برجسته اماميه ادعا نکرده‌اند که تمام روايات کافي صحيح است؛ زيرا اين کتاب يک کتاب بشري بوده، و شيخ کليني نيز معصوم نبوده است. ولي با وجود برخي روايات ضعيف، چيزي از ارزش واقعي کتاب کافي کاسته نمي‌شود؛ زيرا تعداد روايات اين کتاب به‌تنهايي از مجموع صحاح شش‌گانه اهل سنت بيشتر است، اما هرگز علماي شيعه درباره اين جامع روايي همانند اهل سنت افراط و گزافه‌گويي نکردند. اما مؤلف کتاب کسرالصنم در قرن چهاردهم هجري کوشيده است تا کتاب اصول کافي را به‌وسيله قرآن و عقل مورد نقد قرار دهد. اين کتاب از سوي اهل سنت مورد توجه قرار گرفته و ترجمه عربي آن بارها منتشر گرديده است. در اين کتاب، انتقادات دور از عقل و منطق مشاهده مي‌شود که همه آن‌ها به تقليد از ديدگاه ابن‌تيميه و محمد بن عبدالوهاب شکل گرفته است. سراسر کتاب کسرالصنم مشتمل بر توهين و ناسزا و تهمت به مقام شامخ راويان احاديث شيعه مي‌باشد. از اشکالات اساسي اين کتاب، آن است که هدف آن حق‌پذيري و آشکار ساختن حقيقت نيست، بلکه با هدف لجاجت و کينه‌ورزي، و مخالفت با حقيقت تدوين گرديده است. مؤلف کسرالصنم به نقل نظريات شاذّ اکتفا نموده، و به تواريخ ضعيف يا دروغين استناد کرده است. مغالطه‌هاي پي در پي، ادعاهاي بدون دليل، تقليد از انتقادات وهابيت نسبت به شيعه، و دوري از هرگونه مبناي علمي و تحقيقي، در تمام مباحث کتاب، کاملاً آشکار است.

‫مباحث اين پاياننامه در يك مقدمه و دو بخش آمدهاست. در مقدمه از سير تطور تفسير، معناى تفسير و جايگاه عقل در اسلام بحث شدهاست و بخش اول با عنوان مبانى اجتهاد در تفسير، موضوعات مفهوم اجتهاد در تفسير، جواز اجتهاد در تفسير و لزوم اجتهاد در تفسير را در بر دارد؛ بخش دوم به اصول اجتهاد در تفسير اختصاص يافتهاست و در آن از اصول لفظى مانند حجيت ظواهر الفاظ و اصول نقلى مثل توجه به شأن نزول آيات و نيز اصول عقلى نظير جواز تخصيص عمومات قرآنى با دلايل عقلى سخن رفتهاست."