جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این مقاله در صدد است تا تبیینى تاریخى و مفهومى فشرده از روشنفکرى در غرب را ارائه کند. بدین منظور نخست نقطه مقابل آن؛ یعنى جهان‏بینى مسیحیت قرون وسطى توصیف شده است و سپس تحولات فرهنگى اجتماعى اواخر قرون وسطى که زمینه‏ساز نهضت تجدید حیات فرهنگى (رنسانس) و اصلاح دینى (پروتستانتیزم) و بالاخره انقلاب علمى بودند، بیان گردیده و پس از ارائه گزارشى فشرده از نهضت تجدید حیات فرهنگى، نهضت اصلاح دینى و انقلاب علمى به عنوان عوامل تکوّن عصر روشنایى و روشنفکرى، به خود روشنفکرى، اهداف، ویژگیهاى روشنفکرى و روشنفکران پرداخته شده است. جهت ارائه بحثى انتقادى در این زمینه، نقد هگل از روشنگرى که در کتاب پدیدارشناسى روح مطرح شده است نیز گزارش مى‏گردد. قبل از پرداختن به نقد هگل از روشنگرى، ابتدا روند روشنگرى در آلمان و مراحل مختلف آن توصیف و سپس نقد هگل از روشنگرى در دو مرحله مطرح شده است: الف) نقد او از موضع سلبى روشنگرى نسبت به ایمان مذهبى. ب) نقد او از دستاوردهاى ایجابى روشنگرى. هگل در مجموع روشنگرى قرن هیجدهم از نوع فرانسوى آن را روشنگرى کاذب و سطحى مى‏شمرد. اما قبل از پرداختن به نقد هگل از روشنگرى، چگونگى و جایگاه روشنگرى در آلمان را بررسى مى‏کنیم و پیشاپیش خاطرنشان مى‏کنیم که پدیده روشنگرى در آلمان آن روزگار مانند پدیده روشنگرى در ایران امروز، امرى وارداتى، اجنبى و نامطلوب تلقى مى‏شده است.

روش تحلیل مسیر، تعمیمی از رگرسیون معمولی است که قادر است علاوه بر بیان آثار مستقیم، آثار غیرمستقیم و اثر کل هر یک از متغیرهای مستقل را برای متغیرهای وابسته نشان دهد و با بیان منطقی، روابط و همبستگی مشاهده شده بین آن ها را تفسیر کند. برای بررسی روابط علی بین متغیرها به صورتی منسجم کوشش های بسیاری در دهة اخیر صورت گرفته است. یکی از روش های نو در این زمینه "مدل معادلات ساختاری (staructural equation model) است. از این روش به عنوان مدل علی یاد شده است. از طریق این روش می توان قابل قبول بودن مدل های نظری را در جامعه های خاص با استفاده از داده های همبستگی غیرآزمایشی و آزمایشی آزمود. در این مقاله تلاش می شود طبق تعریف مدل معادلات ساختاری، شرایط ساختن الگوی روابط علی و استنتاج علی زیر مورد بحث و بررسی قرارگیرد: أ- بیان رسمی تئوری در قالب مدل ساختاری، 2- وجود منطق تئوریکی برای فرضیه های علی, 3- معین نمودن نظم علی؟ 4- مشخص نمودن جهت روابط علی؟ 5- نوشتن معادلات توابع بسته، 6- مشخص نمودن مرزهای مدل؟ 7- ثبات مدل ساختاری؟ 8- عملیاتی کردن متغیرها 9- تایید تجربی معادلات کارکردی10-پردازش مدل ساختاری با داده های تجربی در این مقاله چهار مورد کاربردی در زمینه مباحث مهندسی صنایع و علم مدیریت (management science) با استفاده از نرم افزارlisrel تحلیل مسیر می شود.