جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫پژوهش حاضر، که ترجمه کتاب تاريخ و سيره سياسي اميرالمؤمنين علي بن ابي‌طالب تأليف رسول جعفريان است، که بر اساس حوادث روي‌داده پس از وفات رسول اکرم (ص) موضع‌گيري‌هاي سياسي امام علي (ع) در قبال غصب خلافت، تعامل با خلفاي سه‌گانه، اقدام‌هاي ايشان در ايام خلافت خويش و برخورد آن با انواع مخالفان خود، اعم از غاصبين، ناکثين و مارقين را شرح مي‌دهد. نويسنده ابتدا به حوادث تلخ بعد از رحلت پيامبر اسلام (ص) مانند تشکيل شوراي سقيفه براي تعيين خلافت، حمله به خانه علي (ع) و گرفتن بيعت اجباري از آن حضرت و قهر و غضب حضرت فاطمه? با خليفه اول و دوم پرداخته، در عين حال رابطه امام علي (ع) با خليفه اول و دوم را مطابق با مصالح اسلام و مسلمانان، بسيار سازنده برشمرده و مخالفت‌هاي حضرتش با سياست‌ها و اقدام‌هاي خلفا را نيز با همين هدف تفسير کرده است. وي همچنين با اشاره به انزواي سياسي آن امام همام در طول دوران خلافت خلفاي سه گانه، گسترش مخالفت‌ها بر ضد عثمان بن‌عفان و آغاز خلافت امام علي (ع) و بيعت مردم با آن حضرت را تشريح مي‌نمايد. آن‌گاه نگارنده به مشکلات فراوان امام علي (ع) در آغاز خلافت اشاره کرده و رويارويي مخالفان آن حضرت و برخي نزديکان پيامبر اسلام همچون عايشه، طلحه، زبير و مخالفان ديگر امام به ويژه خوارج و معاويه که داعيه حکومت و خلافت مسلمانان را در سر مي‌پروراند، بررسيده و مبارزه آن حضرت در اين سه جبهه و ساماندهي اوضاع سياسي، اجتماعي، فرهنگي، ديني و اقتصادي جامعه آن روز را وصف و تحليل مي‌کند. علت استقرار حکومت امام علي (ع) در کوفه، توطئه‌هاي خوارج، طلحه، زبير، عايشه و عمر و عاص بر ضد حکومت امام علي (ع) ، وقوع سه نبرد جمل، نهروان و صفين و شرح اين جنگ‌ها، کشيده شدن جنگ صفين به حکميت و قبول اجباري آن از سوي امام علي (ع) و در نهايت، جريان شهادت مظلومانه حضرتش در مسجد کوفه، تحليل اين وقايع و نيز موضع‌گيري سياسي امام علي (ع) در قبال اين حوادث، از برجسته‌ترين مباحث مندرج در کتاب مذکور محسوب مي‌شود، که به زبان اردو در اين نوشتار ارائه شده است.

---

‫دين‌باوري وبهره‌مندي از خرد و انديشه ديني، از دغدغه‌هاي اصيل فکري امروز شاعران فارسي زبان معاصر است؛ و ادبيات معاصر در پرتو تجليات باورهاي آسماني دين، به مراحل ارزشمندي از تعالي محتوايي دست يافته است. امروزه شعر فارسي بستر درخشان معنويتي است که در همگامي و همراهي آموزه‌هاي فکري با انديشه ديني به‌دست آمده است. بر اين اساس، اين پژوهش در پي بررسي انديشه ديني در شعر معاصر فارسي مي‌باشد، و به رويکرد ديني و مذهبي شاعران و هنرمندان، که در عصر مدرنيسم و پست‌مدرن و فراپست مدرنيسم زندگي مي‌کنند پرداخته است. حضور انديشه ديني در شعر شاعران عصر پهلوي، دوران انقلاب و دوران بعد از انقلاب در کشور جمهوري اسلامي ايران به يک ميزان نبوده است. به همين ترتيب و با همين مقياس، انديشه ديني در شعر ساير کشورهاي فارسي‌زبان مانند افغانستان و تاجيکستان نيز در دوران‌هاي مختلف سياسي ـ اجتماعي از لحاظ مضامين و نوع نگاه به مسايل، کاملا" متفاوت بوده است. در ايران و افغانستان به مدد تحولات سياسي و انقلابي، شاعران از آزادي کامل در ابراز انديشه‌ها و گرايش‌هاي ذهني خود برخوردار بودند، و در پرتو اين آزادي توانسته‌اند اشعاري آرمان‌گرايانه بسرايند؛ در حالي که در کشوري مانند تاجيکستان، شاعران از آزادي عمل چنداني برخوردار نبوده و در زبان و بيان بايد با اجازه حکومت، شوراها و مهر و امضاي حاکمان سياسي عمل نمايند. و به همين دليل، شعر تاجيکستان در فاصله‌اي دورتر از شعر فارسي ايران و افغانستان قرار مي‌گيرد. انديشه ديني در شعر شاعران فارسي‌زبان سابقه‌اي طولاني دارد، که اشعار فردوسي، حافظ و سعدي نمونه و مصداق بارز آن است. با پيروزي انقلاب و آغاز جنگ تحميلي، شعر مقاومت، ايثار و عرفان با اشعار سهراب، علي معلم، موسوي گرمارودي و ديگران رشد يافت؛ در افغانستان نيز در زمينه‌هاي مذهبي، حماسي و مقاومت، اشعاري سروده شده است، اما اين امر در تاجيکستان رواج کمتري داشته است.