جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با وجود اختلاف نظرى که در مسلک‏هاى کاتولیک، ارتدکس و پروتستان مشاهده مى‏شود اما مسأله تثلیث در همه این مسلکها وجود دارد به نحوى که مهمترین شاخصه دین مسیحى را باید در این امر جستجو کرد و محور تعالیم این دین به شمار آورد. نگارنده ابتدا نظریه تثلیث را در عهد جدید بررسى نموده سپس به منشأ آن پرداخته که آیا از تعالیم عیسى مسیح است یا بر اثر مرور زمان از ناحیه عقاید ادیان غیرآسمانى وارد این دین شده است. در حالى که نه با عقل سازگار است و نه موافق با تاریخ و تعلیمات مسیحیت و قرآن کریم نیز آن را به صراحت رد مى‏کند. بحث از خداوند در آیین مسیحیت با مسأله تثلیث گره خورده است و با وجود مسلکهاى متفاوتى چون کاتولیک، ارتدوکس و پروتستان در این دین، مسأله تثلیث ـ این که خداوند در عین یکى بودن مرکب از سه چیز است به نام پدر، پسر و روح القدس ـ در همه این مسلکها به چشم مى‏خورد؛ به گونه‏اى که مهمترین شاخصه دین مسیحى را مى‏توان در این امر جستجو نمود و همین مسأله ـ اعتقاد به تثلیث ـ این دین را از ادیان دیگر متمایز مى‏کند؛ چرا که در هیچ دین آسمانى، چنین عقیده‏اى به چشم نمى‏خورد. از طرف دیگر مسأله تثلیث محور تعالیم دین مسیحى است. جان ناس در کتاب «تاریخ جامع ادیان» در این باره مى‏نویسد: «سرگذشت مسیحیت، تاریخ دیانتى است که از عقیده به تجسم الهى در جسد شارع و بانى آن ناشى شده....سراسر تعالیم نصارى، در اطراف ایمان به این قضیه دور مى‏زند که شخص عیسى روشن‏ترین ظهورى از ذات الوهیت است؛ امّا این دین که با عقیده به تجسم الهى آغاز مى‏شود منقلب گردیده و در طى تحولات گسترده، جنبه بشرى پیدا کرده و بشریت با همه امیال و با همه ضعفها و قصورها، در آن متجلى شده است.»(2) نکته قابل تأمل آن که، گرچه تثلیث، محور تعالیم دین مسیحى است، ولى در تفسیر آن، اتفاق راى وجود ندارد و سرّ این اختلاف را مى‏توان در تبیین تثلیث، در عهد جدید جستجو نمود زیرا در این زمان، در تفسیر و تبیین تثلیث، وحدت نظر وجود ندارد، که در ادامه بدانها اشاره خواهد شد. از این رو لازم است ابتدا نظریه تثلیث را با توجه به عهد جدید تبیین نموده، آنگاه آن را مورد بررسى قرار داد؛ سپس مشخص کرد که آیا مسأله تثلیث برانگیخته از تعلیمات عیسى مسیح است، یا آن که بر اثر مرور زمان، این دین دچار تحریف شده و این عقیده بر گرفته از عقاید ادیان غیر آسمانى است که وجود داشتند و به عنوان دین عیسى مسیح عرضه شده است؟

‫چکيده : اين پژوهش از منظر قرآني به تبيين عوامل سقوط و بقاي تمدن‌ها مي پردازد و اسباب تأثيرگذار در رشد و انهدام تمدن‌هاي بشري در طول تاريخ و اجراي سنن اجتماعي الهي در حق آن ها به جهت گسترش فساد و بي‌عدالتي در اين جوامع و ظلم آنان به يکديگر را بررسي مي کند. نويسنده قصد دارد با ذکر نمونه‌هايي از سقوط و هلاکت برخي تمدن‌ها مانند تمدن بزرگ فرعونيان، عوامل مختلف تأثيرگذار در سقوط و رشد آن‌ها از جمله: عوامل اقتصادي، ديني (اعتقادي)، فرهنگي، اجتماعي و سياسي سقوط و رشد تمدن‌ها را تبيين نمايد. وي در سه فصل ابتدا مباحثي مقدماتي در زمينه مفهوم تمدن (حضاره) از جهت لغت، اصطلاح، شعرعربي و قرآن کريم ارائه کرده و سپس تعاريف دانشمندان غربي و مسلمان را از تمدن بيان مي‌کند. سپس مفردات و واژه‌هاي مرتبط با واژه تمدن همچون مدنيت و فرهنگ و ارتباط اين اصطلاحات و واژگان با يکديگر را بررسيده، آن گاه مفهوم هلاکت را از لحاظ لغوي، اصطلاحي و قرآني تحليل و واژه‌هاي مترادف هلاکت را نيز معنا مي‌کند. در فصل دوم به ترتيب عوامل مهم رشد و سقوط تمدن‌ها از ديدگاه قرآن کريم، سپس عوامل تقويت، پس از آن عوامل ضعف و در نتيجه: سقوط تمدن‌ها تجزيه و تحليل مي شود. نويسنده در همين زمينه الهي بودن تمدن، شامليت (جامعيت) از جهت زمان و مکان، وحدت، ايمان، تقوا، عمل صالح، عوامل محيطي و جغرافيايي و عوامل اقتصادي را از عوامل رشد و تقويت تمدن‌ها و سپس اموري همچون: فساد، افساد، ظلم، اتراف، عدم شکر نعمت‌ها، شيوع گناهان و معاصي در جامعه و بي‌تقوايي را از اسباب مهم سقوط و هلاکت تمدن‌ها از ديدگاه قرآن کريم برشمرده و آيات متعددي را به عنوان دليل و شاهد آورده و مفاد آن ها را به صورت اجمالي شرح مي دهد. وي در فصل سوم به معرفي تمدن‌هاي مختلف بشري که ابتدا گسترش يافته و سپس بر اثر ظلم، بي‌تقوايي و گناه بسيار سقوط کرده‌اند مي پردازد و شرح احوال و سرنوشت اقوامي مانند قوم و تمدن عاد، قوم و تمدن ثمود، قوم و تمدن سبأ و تمدن فرعونيان را که داستان و فرجامشان در قرآن کريم به صورت مفصل ذکر شده، بيان کرده و عوامل سقوط آن ها را ذکر مي‌کند.