جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

---

---

‫مستشرقان در ديدگاه‌هاي مختلف خود، دو دسته از تناقضات صوري و ساختاري، و تناقضات محتوايي را درباره قرآن کريم ادعا کرده‌اند. آن‌ها براي اثبات تناقضات صوري و ساختاري، به وجود اختلاف لفظي در قرآن، تفاوت در تعداد کلمات، و عدم هم‌خواني برخي از آيات قرآن با قواعد ادبيات عرب استناد کرده‌اند. منشأ اشتباهات مستشرقان در اين زمينه آن است که قرائات نادر و شاذي را که هيچ يک از فرقه‌هاي اسلامي به‌عنوان قرائت صحيح قبول ندارند، مستمسک خود قرار داده‌اند؛ اين دسته از پژوهش‌گران غربي به کتب و منابع اصلي مسلمانان از جمله کتاب‌هاي تفسيري و علوم قرآني رجوع نکرده، و کتاب‌هاي نويسندگان غيرمسلمان را در پژوهش‌هاي قرآني خود، مورد توجه قرار داده‌اند، و به‌دليل عدم آگاهي از قواعد ا‌دبيا‌ت عرب، متوجه نقص و ايراد آن کتب نشده‌اند. در زمينه تناقضات محتوايي، به مباحثي از قبيل ادعاي تناقض آيات تشريعي، تکويني، قيامت، قصص، اوصاف خداوند مثل هدايت و رحمت، افعال آدمي و فرشتگان مثل جبر و اختيار، تناقضات مربوط به نازل‌کننده وحي، تناقضات آيات متشابه، و وقوع تأويلي آن‌ها پرداخته شده است. درباره منشأ اشتباهات مستشرقان در اين زمينه نيز علاوه بر سه مورد اشاره شده در تناقضات صوري، مي‌توان به عدم آگاهي آنان از قاعده ناسخ و منسوخ، عام و خاص، مطلق و مقيد و محکم و متشابه اشاره کرد. علاوه بر اين، در قالب يک جواب نقضي به مستشرقان يهودي و مسيحي مي‌توان به حدود 24 نمونه از آيات متناقض اشاره کرد که در کتاب مقدس آنان وجود دارد. نتيجه حاصل از اين پژوهش آن است که قرآن کريم از تمام ضعف و نقصان‌ها پيراسته است و تمام اشکالاتي که از سوي مستشرقان به اين وحي الهي وارد شده جز پنداري باطل چيز ديگري نيست، و تناقضات ادعايي مستشرقان ميان آيات قر‌آن نيز تناقضي بدوي و ظاهري است.

---

ایده اسلامی سازی علم از مسایل مهم معرفتی کشورهای اسلامی است که ضیاءالدین سردار پاکستانی، در این زمینه به ارایه دیدگاه های جدیدی اقدام کرده است. در نظریه او نقد سکولاریسم و شرق شناسی غربیان جایگاه محوری دارد. او تعریفی از علم ارایه می دهد که آن را در یک سنت فرهنگی قرار داده و رجوع به سنت و قرآن و بازتعریف واژگان اساسی اندیشه اسلامی، چون توحید، را در دستور کار دارد و بر بازگشت به دیدگاه های متفکران بزرگ اسلامی، بویژه معرفت شناسی غزالی و جامعه شناسی تاریخی ابن خلدون تأکید خاصی دارد و دچار برخی اشکالات نیز است. او درعین حال نگرش واقع گرایانه به دست آوردهای عظیم غرب را برای بازسازی علم اسلامی ضرورتی اجتناب ناپذیر می داند؛ یعنی مسلمانان با استفاده از ابزار های کنونی علم مدرن در چهارچوب جهان بینی اسلامی و نگرش عمل گرایانه، می توانند فرایند اسلامی سازی علم را به سرانجام برسانند.

‫سيره مردان بزرگ همواره به‌عنوان الگوي برتر، قابل مطالعه و بررسي مي‌باشد؛ در اين ميان، سيره پيامبر گرامي اسلام(، به‌عنوان برترين و آخرين فرستاده خداوند، از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. اين رساله به بررسي شخصيت اخلاقي پيامبر اکرم (ص) ، از نگاه قرآن و مستشرقان پرداخته، و به برخي از شبهات و اهانت‌ها پاسخ داده است. به شهادت تاريخ و گواهي آيات قرآن کريم، پيامبر خدا( در هدايت مردم سخت کوشا بود؛ خيرخواهي، مهرباني، بي‌توقعي و دلسوزي، از عوامل اثرگذاري کلام آن حضرت بود. معرفي کردن الگو يکي از شيوه‌هاي مهم تربيتي است، و روشن است که پيامبر اسلام، در همه زمينه‌ها بهترين الگو براي مؤمنان محسوب مي‌شود. نرمش با مردم، محبت نسبت به ياران، جذب کردن خطاکاران پشيمان و گنهکاران شرمنده، يکي از صفات رهبري جامعه است، که پيامبر اسلام( در بسياري از وقايع زندگي خود اين صفات را به روشني از خود بروز داد، و قرآن و مستشرقان نيز به اين امر اشاره دارند. آن حضرت، سختي‌ها را به‌خوبي تحمل مي‌کرد، تا جايي که قرآن، از ايشان به‌عنوان خلق عظيم ياد کرده است. مستشرقان آمريکايي، اروپايي و آسيايي، زهد، قانون‌مداري، قانون‌گذاري، شجاعت، نظافت، مدارا، مديريت و صداقت پيامبر اسلام( را در آثار خود ستوده‌اند، و از او به‌عنوان مصلح جهاني، و بهترين مخلوق خداوند در روي زمين ياد کرده‌اند. برخي از آنان بر اين نکته اذعان دارند که محمد( هرگز طالب قدرت دنيايي، يا تسلط روحي نبوده، و براي به‌دست آوردن مقام رياست و زندگي مرفه مبارزه نکرده است. برخي از مستشرقان نيز سؤالات يا اتهاماتي مانند تعدد زوجات، رياست‌طلبي، خوش‌گذراني، شاعر و کاهن بودن را به پيامبر نسبت داده‌اند، که اين اتهامات و سؤالات، توسط برخي ديگر از مستشرقان پاسخ داده شده است. در مجموع، اتهاماتي که مستشرقان به پيامبر اسلام( وارد کرده‌اند بي‌اساس بوده، و از روي تعصب و غرض‌ورزي مطرح شده، و مبناي علمي و روايي ندارد.