جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عاشورا امتحان بزرگ، در زمان و مکان بی نظیر بود. در آن روز پرده­ها به کنار رفت و حقیقت و جوهره انسان­ها برملا شد. عاشورا، دانشگاهی بزرگ برای همه اعصار است که واقعیت انسان بودن را در جنبه­های مختلف ظلم­ستیزی، آزادی­طلبی و شکستن یوغ­های غیر الهی و زمینی به بشریّت می­آموزد. وقتی ظهور حقیقت در آستانه سپیده­دم خدایی تبلور پیدا می­کند و نور امنیتِ شعاعِ آن از فراز تاریخ می­گذرد و قرن­ها را در می­نوردد و تاریخ را می­فشرد و هوای اندیشه انسان ها را تلالؤ می­بخشد و حقیقت را بر جهازی از پرچم و قیام و شهادت ترسیم می­سازد، مشاهده می­کنیم که مرزها شکسته می­شود. این نوشتار با روش تحلیلی به هویت ­های شش گانه، هویت­های همراه، منتظر، تشنه، منتقم، پیرو و کور پرداخته است.

نهضت عاشورا از حماسی‌ترین رویدادهای تاریخی است که در ادبیات ملت‌های مختلف تأثیر بسیار عمیقی گذاشته است. شعر فارسی و عربی در قرون مختلف، این واقعۀ پر شور را از جنبه‌های گوناگون مورد بررسی قرار داده و درس‌های عبرت آموزی از آن به دست آورده است. اثرگذاری این رویداد مهم تاریخی بیشتر در مرثیه‌سرایی نمود یافته و شاعرانی با این رویکرد شهرۀ آفاق شدند. محتشم کاشانی (996ق) و سید حیدر حلی (1304ق) دو تن از مشهورترین شاعران مرثیه‌سرا در ادبیات فارسی و عربی هستند که مشترکات فراوانی در به نظم کشیدن واقعۀ طف دارند. این مقاله در حوزۀ ادبیات تطبیقی، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، موضوعات و دیدگاه‌های مشترک این دو شاعر را در موضوع سوگ نامه‌های حسینی با ذکر شواهد شعری بررسی کرده تا ویژگی‌ها و تمایزات هر یک را مشخص کند. آنچه از بررسی اشعار رثایی این دو شاعر به دست می‌آید حاکی از تعهد دینی، عاطفۀ سرشار و عشق به امام حسین(ع) است که با نشانه‌های شاخصی از هم متمایز می‌شوند.

فرهنگِ غنی شیعه در توسّل به اهل بیت(ع) با دعا و ارتباط عاطفی در قالب گریه بر مصیبتِ امام حسین(ع)، یکی از نعمت‌های خداوند متعال است. گریه بر آن حضرت، ریشه در قرآن و روایات اهل بیت(ع) دارد و در جهت پیشبرد اهداف اسلام، تربیت و تعالیِ روحِ انسان‌ها یک هنر خدادادی است که باید چیستیِ آن بررسی شود تا افزون بر اهداف والا، معرفت نیز حاصل شود. نوشتار حاضر با روش توصیفی- تحلیلی نشان داده است که گریه از خوفِ خدای تعالی، گریه برخاسته از مهرورزی و نوع دوستی، گریه بر مظلوم، گریه ولایی، گریه برای کمال خواهی، گریه از روی اعتقادات، ریشه قرآنی داشته و توثیق الهی را در پی دارد.

حضرت زینب کبری سلام‌الله‌علیها از بانوان اثرگذار در تاریخ اسلام به شمار می‌رود که نقش مهمی در ثمربخشی قیام امام حسین علیه‌السلام داشته است. از آن‌جا که بیشترین توجه محققان معطوف به حضور حضرت در کربلا بوده و از برخی ابعاد دیگر مانند شخصیت علمی ایشان غفلت شده است، نوشتار پیش‌رو می‌کوشد تا با روشی توصیفی-تحلیلی ابعاد مختلف شخصیت علمی ایشان و ظهور آن‌ها در واقعه‌ی عاشورا و پس از آن را بررسی نماید. جایگاه علمی این بانوی بزرگ را می‌توان در اموری چون اندیشه‌ورزی، آگاهی به معارف قرآنی، روایت حدیث، تفقه در دین و نیابت خاصه از سوی معصوم، فصاحت و بلاغت، آگاهی روزآمد سیاسی و بهره‌گیری درست از فنون روان‌شناسی و مخاطب‌شناسی پی‌جویی کرد.

کارکرد به معنای نتیجه و اثر یک واقعه یا حرکت ­است. از این منظر شعائر حسینی در حوزه اجتماعی در عصر قاجار کارکردهای مهمی داشتند. این کارکردها در دو بُعد سیاسی-اجتماعی و دین باوری و فردی متبلور شده­بود. هرچند ماهیت اساسی ظهور و بروز این کارکردها و برگزاری آنها در جامعه، موجب انسجام و همبستگی اجتماعی شده بود، اما این بدین معنا نیست که این کارکردها برای تمامی آحاد افراد مردم و نهادها یکسان بود. در برخی موارد حتی شیوه برگزاری این آیین­ها موجب نزاع­های داخلی و گسستگی اجتماعی شده بود. واکاوی کارکردهای شعائر حسینی در ایران عصر قاجار به خصوص در آستانه عصر مشروطه و آشنایی روز افزون ایرانیان با مظاهر تمدن غربی می‌تواند میزان اثرگذاری اجتماعی این مناسک و آیین­ها را در میان طبقات گوناگون مردم را مشخص کرده و آسیب­های وارد شده برجامعه را از این ناحیه شناسایی ­کند.

ادبیات نمایان­گر رویدادهای تاریخی است که اغلب با عواطف و خیال ادبا عجین بوده­است. از این منظر، ادبیات و تاریخ به‌هم‌پیوسته و جدا ناشدنی‌اند. روایت حماسه امام حسین(ع) در ادب فارسی، در قالب­های متنوع ادبی ارائه شده­است. چنین آثار ادبی در هر دوره‌ای جلوه‌های گوناگونی از آن حماسه را مکتوب کرده ­است. در این نوشتار با مروری بر سروده­های عاشورایی از گذشته تا کنون، تلاش شد تا برجسته­ترین موضوعات مورد اهتمام شاعران استخراج و از این طریق چگونگی ارائه این حماسه جاودان در آثار شاعران ترسیم شود.

با بررسی که خودم انجام داده ام ؛ در واقع، ترجمه های قرآن که به زبان کینیارواندا داریم، یا فقط تحت لفظی اند یا حتی گاهی آن را هم رعایت نشده و انگار برای خواص مسلمانان ترجمه شده است. بعضی از واژه ها، کنایات و اصطلاحات قرآنی، ترجمه نشده و به همان لفظ عربی مانده است. این سبب می شود که برخی از مردم منطقه که اکثرشان مسیحی اند، قرآن را خوب درک نکنند و علیه اش حرف نامناسب بزنند. با توجه به این که قرآن کتاب هدایت برای همه است (بقره:185) و این که باید به زبان ساده و همه فهم باشد (ابراهیم:4) ؛ لازم دیدم که حتما باید یک ترجمه داشته باشیم که جنبه تفسیری داشته باشد تا مشکلی که ذکر کردم را تا حدی حل شود و کلام خدا مورد استفاده همه، در هر سطح زندگی که باشند.شایان ذکر است که از کل ترجمه ام که به عنوان “کلام شگفت انگیز خدا” فقط 5 جزء اول را به عنوان پایان نامه ام می باشد. بعضی از ویژگی های این ترجمه عبارت است از: دقیق و پیام رسان است، دارای واژه های به روز است که قابل فهم همه ی مردم، رفع اکثر تناقضات ظاهری در آن ، استفاده کردن از تفاسیر مهم مثل تفسیر المیزان، تبیان، نمونه و ... در آخر، ما ادعا نمی کنیم که همه چیز هایی که ترجمه کردیم صد در صد درست است، ولی امید زیاد داریم که به فضل خداوند متعال، ترجمه ما بتواند از بهترین ترجمه ها باشد.