جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سیمای حضرت عباس بن علی، ابوالفضل العباس(ع) را همواره از نگاه دانشمندان و شیفتگان حضرتش نگریسته‌ایم و چه‌بسا این توهم پدید آمده باشد که این همه صفات متعالی و این همه خصوصیات فرا انسانی را ما محبان و دلدادگان آن حضرت، به ایشان نسبت می‌دهیم. در این پژوهش با روش توصیفی _ تحلیلی بر آنیم که از نگاه محققان و علمای اهل‌سنت به جایگاه رفیع علمدار کربلا حضرت ابوالفضل العباس(ع) بپردازیم. پژوهشگران و آزاد‌اندیشان اهل‌سنت، با شیعیان و محبان آن حضرت‌ هم‌نظرند و آن گروه از مورخان و پژوهشگران اهل‌سنت که واقعه عاشورا را اوج مصیبت‌ها و عزاداری‌ها معرفی کرده‌اند، نسبت به ساحت مقدس حضرت ابوالفضل(ع) نیز ادای احترام کرده و سر تعظیم فرو آورده‌اند.

بیان مصائب ائمه اطهار: از قرون اولیه تاکنون همواره مورد توجه عالمان شیعه بوده‌است. برخی از علما با نوشتن کتاب‌هایی سعی در بیان مصائب ائمه اطهار داشته‌اند. کتاب‌های بسیاری همچون الإرشاد شیخ مفید، اللهوف سید بن طاووس، تسلیة المجالس محمد بن أبی طالب و کتاب‌های دیگر در قرن‌های گوناگون در این موضوع به نگارش درآمده‌اند. در کنار نویسندگان نامدار شیعی برخی از نویسندگان گمنام یا کمتر شناخته‌شده نیز درباره مصائب ائمه معصومین: دست به نگارش زدند. یکی از این علما، فیلسوف عصر صفوی علیقلی بن قرچغای‌خان است که برای مصائب پنج‌تن آل‌عبا کتاب محرق القلوب و الأکباد را نوشته است. این کتاب مستند است و مؤلف سعی بر آن داشته تا تمامی مصادر مطالب خود را بیان کند هرچند برخی از مطالب آن چندان معتبر نیست. موضوع اصلی این مقاله بیان احوال و آثار این فیلسوف و معرفی کتاب محرق القلوب و الأکباد است.

اعجاز ادبی قرآن کریم، این کتاب آسمانی را منبع اصلی فصاحت و بلاغت شعر عرب قرار داده است، تا جایی‌که رفعت کلام ادبای عرب به میزان بهره‌مندی از قرآن بستگی دارد و آیات الهی از گسترده‌ترین بسامد در صنعت بدیعی اقتباس برخوردار است؛ در این میان سخن معصومان (ع)، به‌واسطۀ اتصال لدنی به خزانه علم الهی، آینۀ تمام‌نمای قرآن کریم در متون ادبی به شمار می‌رود؛ لذا می‌توان اقتباس از قرآن را از ویژگی‌های اشعار امام حسین (ع) دانست که این پژوهش به مصادیق آن در گونه‌های کامل، جزئی، متغیر، اشاره‌ای و استنباطی می‌پردازد.

عمرو بن قرظه انصاری عمرو از صف جنگاوران، پا بیرون نهاد؛ با نشاط و چالاک. در کمال ادب از سرورش اجازه خواست. امام(ع) اجازه فرمود. او را خوب می‌شناخت. مردی از انصار مدینه و فرزند قرظة بن کعب. قرظه _ پدر عمرو _ کارگزار پدر امام حسین(ع) بود. امام علی(ع) او را به جای ابوموسی اشعری نصب نمود و همراه امام حسن(ع) و مالک اشتر روانه کرد تا سپاه کوفه را به جنگ جمل فرا بخواند. بعدها نیز او را در پیکار صفین پرچمدار انصارش نموده بود. اینک فرزند قرظه، یار فرزند علی(ع) است.

جامعه اسلامی، بیش از هر زمان دیگری، نیازمند به معرفیّ الگویی شایسته و ولایت مدار است که تمامی ابعادِ رفتاری‌اش با اسلامِ واقعی، هم‌خوانی داشته باشد. یکی از ایـن الگـوهای شایسته، حبیب بن مظاهر است که از نظر امام شناسی و فضایل اخلاقی، در اوج بزرگی بود. حبیب به‌رغم معصوم نبودن، دارای صفاتی است که او را از سایر اصحاب اهل‌بیت: جدا می‌سازد. در این نوشتار، سعی شده‌است با روش توصیفی - تحلیلی، شاخصه‌های ولایت‌مداری و فضایل اخلاقی وی با استناد به گزارش‌های تاریخی و روایات معتبر بررسی و تبیین شود.

عاشورا امتحان بزرگ، در زمان و مکان بی نظیر بود. در آن روز پرده­ها به کنار رفت و حقیقت و جوهره انسان­ها برملا شد. عاشورا، دانشگاهی بزرگ برای همه اعصار است که واقعیت انسان بودن را در جنبه­های مختلف ظلم­ستیزی، آزادی­طلبی و شکستن یوغ­های غیر الهی و زمینی به بشریّت می­آموزد. وقتی ظهور حقیقت در آستانه سپیده­دم خدایی تبلور پیدا می­کند و نور امنیتِ شعاعِ آن از فراز تاریخ می­گذرد و قرن­ها را در می­نوردد و تاریخ را می­فشرد و هوای اندیشه انسان ها را تلالؤ می­بخشد و حقیقت را بر جهازی از پرچم و قیام و شهادت ترسیم می­سازد، مشاهده می­کنیم که مرزها شکسته می­شود. این نوشتار با روش تحلیلی به هویت ­های شش گانه، هویت­های همراه، منتظر، تشنه، منتقم، پیرو و کور پرداخته است.