جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از این پژوهش بررسی مساله متعه یا نکاح موقت از نظر اسلام است که دراین مساله، میان امامیه و مذاهب دیگر اسلامی، اختلاف نظر است. این پایان نامه مشتمل بر ‎۱۰فصل است.درفصل اول بحث تفسیری آیه‎۲۴ سوره نساء مطرح شده است و از نسخ این آیه بوسیله آیات ارث، طلاق، عده، احصان، ازواج، تعدد زوجات و تحریم بحث شده است. درفصل دوم به روایات راجع به متعه اختصاص دارد و در فصل سوم از حلیت و جواز متعه از نظر اجماع بحث شده است. در این فصل در پاسخ ب این سوال که آیا متعه با اجماع علماء نسخ شده است؟ نظر آیه ا... خویی، صاحب جواهر، توفیق الفکیکی و جعفر مرتضی مطرح شده است. فصل چهارم درباره تحریم و نهی خلیفه دوم از متعه می باشدو فصل پنجم به حکمتهای متعه که توسط عقل درک می شوند اختصاص دارد. فصل ششم سابقه حلیت و حدود متعه از نظر فقهای شیعه و سنی را بررسی کرده است. درفصل هفتم بحث فقهی وجوه اشتراک و افتراق ازدواج دائم و موقت مطرح شده است و درفصل هشتم بحث حقوقی نکاح منقطع آمده است. فصل نهم به بحث اجتماعی ایرادات وارده برمتعه اختصاص دارد و طی آن اسشکالاتی از قبیل: مجاز شمردن ازدواتج موقت، مساوی با مجاز شمردن حرمسراست، تشریع ازدواج موقت برای تامین هوسرانی است، متعه همان فحشاء است، نکاح منقطع برخلاف حیثیت و احترام زن است و .... بررسی شده است. در فصل دهم از فواید، ضرورت و علت عدم استقبال از متعه بحث شده است و درپایان از قانونمند کردن متعه سخن به میان آمده است.

در این پایان نامه ملائکه از دیدگاه قرآن و حدیث بررسی شده و از این موضوعات بحث شده است: ریشه لغت ملک، تفاوت ملک باانسان و جن، اصناف ملائکه،اوصاف فرشتگان الهی، تعداد و مکان ملائکه الهی،شبهات مربوط به ملائکه در قرآن، ممثل شدن ملائکه الهی، عصمت ملائکه الهی، ملائکه بزرگ الهی، و روح وملائکه الهی.

پژوهشی است پیرامون فطرت و نقش آن در خداشناسی. نویسنده تحقیق حاضر را در سه بخش تنظیم نموده است. وی پس از بررسی مفهوم فطرت، به امور فطری در زمینه بینش ها و گرایش ها اشاره می نماید و ضمن بررسی کمال جویی آدمی، خداجویی و خداپرستی را امری فطری می داند و همین کمال خواهی را موجب امتیاز او از سایر موجودات می شمارد. وی همچنین به عوامل انحراف از فطرت الهی می پردازد و این عوامل را در دو قسمت درونی همچون هوای نفس و غفلت و عوامل بیرونی مانند شیاطین جن و انس ذکر می کند و در پایان بیداری فطرت را در پرتو تقوا و عمل صالح می داند.

این پایان نامه در خصوص نگارش قرآن در زمان پیامبر و نوشت افزارهای آن است و این موضوعات رادربردارد: نحوه رسیدن پیام الهی به پیامبران، خط رایج در عصر پیامر، کیفیت انتقال خط به مکه و کاتبان کلام الهی در زمان پیامبر، کیفیت جمع آوری قرآن در زمان پیامبر، کیفیت جمع آوری قرآن در زمان پیامر، جمع ونگارش قرآن از دیدگاه خاورشناسان، نتیجه نگارش قرآن در زمان رسول خدا، و اولین گردآورنده قرآن بعداز وفات پیامبر.

امر به معروف و نهی از منکر از جماه فرامینی است که شرع مقدس اسلام بمنظور کنترل و نظارت همگانی بر رفتارهای اجتماعی و فردی بر آن پای فشرده و آن را بسیار مهم و حساس توصیف کرده است . این مهم در حوزه های متعددی از علوم اجتماعی قابل بررسی و تدقیق است که شاخه های مختلف ارتباطات اجتماعی ،فرهنگ شناسی ، روان شناسی فردی و اجتماعی و حتی علوم سیاسی از مهمترین آنهاست . بی توجهی به ابعاد متفاوت و گاه بظاهر متضاد این فرضیه اجتماعی بی تردید سبب مغفول ماندن فلسفه ، اهداف و مکانیزمهای مناسب آن و در نتیجه فقدان کارایی در نظر گرفته شده بای آن میگردد . امر بمعروف و نهی از منکر همچون سایر پدیده های اجتماعی که موضوع آن موجودی زنده ، هدفدار، هوشمند و با اراده بنام انسان است باید با عنایت جدی به حواشی و سایر ابعاد زندگی فردی و اجتماعی آدمی صورت پذیرد و به موضوع خود یعنی انسان بعنوان یک کل قرار گرفته در کلی دشگر شامل گروه و اجتماع و داشته ها و آموزه های فردی و اجتماعی و نیز احاطه شده توسط بسترهای موجود و سنتها و ارزشهای حاکم و غیر حاکم بنگرد در غیر این صورت صرفا" و حداکثر در نقش قوانین موضوعه خشک حکومتی عمل خواهد کرد و تنها بر زندگی و رفتار ظاهری انسانها و آنهم تا زمانی که ابزارهای امر بمعروف و نهی از منکر یعنی آمران و ناهیان باقی باشند تاثیر خواهد گذارد ، تاثیری که ضمانتی بر نهادینه و درونی شدن آن نیست . اگر چه هر کنش و واکنشی با موضوعیت انسان و رفتارهای انسانی به تبع مختصات و ویژگیهای پیچیده آدمی دچارپیچیدگیها و ظرافتهای خاص میگرد و با نگاههای ساده انگارانه یک یا چند بعدی نمیتوان به تفسیر و تعلیل و تحلیل و از همه مهمتر تعیین رفتارهای انسانی پرداخت لیکن در نظر داشتن ابعاد و عنایت به همینن پیچیدگیها میتواند ما را از استنتاجات و فرمولهای ساده و سطحی بازدارد . دست کم در مقام بررسی علمی و دقیق فرایض و وظایف اجتماعی همچون امر بمعروف و نهی از منکر جامع نگری و پرهیز از ساده نگری و ساده انگاری از اولیات است و فارغ از مکانیزمهای اجرایی ضروری توجه عمیق به فلسفه، تعاریف ، مفاهیم و اهداف برای دستیابی به الگوهای اجرایی مناسب و کارآ ضروری و لازم است . با توجه به ضرورتهای فوق الذکر و مسائل خاص اجرای دستورات اجتماعی دینی همچون امربمعروف و نهی از منکر در جامعه ایران که فرض بر آن است که هدف عمل بر مبنای الگوها و روشهای حکومت دینی میباشد ضروریا است علاوه بر بررسیهای جداگانه در خصوص تاثیر شرایط اجتماعی خاص و دوره های گذار بر رفتارهای اجتماعی و فردی ، رفتار افراد براساس اوامر و نواهی سایرین نیز در بسترهای علمی بررسی شود . از جمله این بسترها که رفتارهای انسانی را تفسیر، تحلیل و حتی پیش بینی می نماید حوزه روان شناسی فردی و اجتماعی است . در این بستر یک اصل مسلم فرض می شود و آن عبارت است از اینکه رفتار مورد نظر یا مطلوب انسانها برآیندی از نگرشها و باورهای آنان است که بر اثر علل و عوامل مختلف شکل گرفته و آنان را به پرد اختن و یا خودداری کردن از برخی اعمال وامیدارد . نحوه شکل گیری نگرشها و باورها، عوامل تاثیر گذار بر آن ، میزان دخالت و سهم واقعی آن در رفتارهای ارادی و غیر ارادی ، و در نهایت جایگاه مکانیزمهای کنترلهای بارز اجتماعی نظیر امر به معروف و نهی از منکر در نگرشها و باورها در حوزه روان شناسی فردی و اجتماعی مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد. در این پایان نامه موضوع امر بمعروف و نهی از منکر از منظر دانش روان شناسی مورد بررسی قرار گرفته است . پیش از این بررسی تطبیقی ضروری است اساسا" مقصود شرع مقدس از مفاهیم امر و نهی و نیز معروف و منکر دانسته شود . این مساله میتواند تا حدودی نمایانگر اهداف کوتاه مدت ، میان مدت و دراز مدت تشریع این فرضیه بسیار مهم باشد . از این رو نخست واژه ها و مفاهیم مذکور از دیدگاه قرآن و حدیث و نیز علم اصول بررسی و تعریف عملیاتی شده است . سپس حوزه های مختلف دانش روان شناسی از قبیل شخصیت ، رشد ، انگیزش و هیجان ، یادگیری و بطور ویژه روان شناسی اجتماعی بررسی و مفاهیم و مسائل مرتبط با امر بمعروف و نهی از منکر در این بررسی باز تعریف شده است . از این رهگذر و منظر آیات و روایات مربوط به این فرضیه نیز مورد مطالعه دوباره قرار گرفته است . نگاه این پایان نامه نگاهی تطبیقی به مفهوم انطباق بخشیدن مصنوعی به مفاهیم و آموزه های امر بمعروف و نهی از منکر با مباحث روان شناسی فردی و اجتماعی و دستکاری در مفاهیم مذکور نیست بلکه هدف نخست بازیافت و دریافت مجدد مقاصد شرع مقدس از تاکید بر این فریضه و سپس نگاه دوباره به اصول و نظریه ها و مکانیزمهاو یافته های روان شناختی است که دستیابی به مقاصد فوق الذکر را تسهیل می سازد . امید است نگارنده توانسته باشد این واقعیت را برجسته نماید که عمل به اصول مسلم دینی و فقهی نیز بدون تعمیق و توجه به مبانی علمی اصول یاد شده بسادگی محقق نخواهد شد .

علل پیدایش مکتب های کلامی( تعصب عربی، اختلاف در رهبری، همزیستی مسلمانان با پیروان ادیان دیگر، ترجمه کتب فلسفی، مطرح کردن مباحث اعتقادی، قصه گویی، گرایش های حزبی، جلوگیری از تدوین و نشر حدیث پیامبر، برخورد فرهنگی مسلمانان و پیروان ادیان دیگر و...)؛ راههای نفوذ اندیشه های بیگانه( مراکز فرهنگی، عقاید یهودی که د رجهان اسلام نفوذ کر؛ علل پیدایش فرقه های کلامی (ریاست طلبی، انگیزه های مادی، تحریف احادیث)، فرقه های کلامی موجود در عصر امام رضا (ع) (واقفه، معتزله)، محور مناظرات معتزله با امام رضا، مناظره با اهل حدیث، مناظرات بصره از مباحثی هستند که در این رساله بررسی شده اند.

این پایان نامه به طرح و بررسی و مباحث می پردازد:ویژگیهای قصه در قرآن، اهداف قصه در قرآن و نکات تربیتی قصه های قرآنی از جمله: خدا محوری، هدایت الهی، اصلاح و خودآگاهی، بیداری وجدان وعزت نفس، تربیت عقلانی و امر به معروف و نهی از منکرو تذکر، معرفی نمونه های سازنده و مطابقت گفتار وعمل، عوامل تربیت و ارزشهای اخلاقی ادب و گذشت،و صبر و استقامت و ترک هوای نفس.

امروزه ، توجه افراطی به مادیات و دور شدن از معنویات زندگی بشر را چنان تحت الشعاع خود ساخته که وی را در معرض انواع نگرانی ها و بیماری های روحی قرار داده است . از آنجا که انسان موجودی دو بعدی است ، توجه صرف به مادیات نمی تواند ارضاء کننده ی تمامی نیازهای وی باشد ، از این رو گرایش به دین و معنویات ، در شکل دادن به روش زندگی افراد ، از جمله سلامت روان ، بسیار مؤثر می باشد . دین ، یکی از پدیده های مهم انسانی است ، که از زوایای مختلف قابل بررسی می باشد و در تمامی شؤون زندگی اعم از فردی ، اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی و ... کاربرد دارد و اندیشمندانی چون خواجه نصیرالدین طوسی و استاد مطهری به ذکر فوایدی از آن پرداخته اند . جامع ترین تعریف از دین ، تعریفی است که علما اسلام ارائه داده اند که عبارت است از ؛ مجموعه ای از عقاید ، اخلاق ، احکام و مقررات فقهی و حقوقی که برای راهنمایی انسان ، جهت تحصیل سعادت واقعی در اختیار او قرار گرفته است . در بین ادیان ، دین اسلام به عنوان یک دین کامل به پیشگیری از بیماری ها ، به خصوص بیماری های روحی توجه فراوانی داشته و راه کارهایی در زمینه ی تقویت معنوی و روانی انسان ،ارائه داده است . در عصر حاضر به علت شیوع بیماری های روانی و ناتوانی علم در درمان کامل آن ، نیاز به دین و معنویات دو چندان شده است . از این رو ، مقابله به بحران که عبارت است از ؛ تلاش های فکری و رفتاری مستمر برای برآوردن نیازهای خاص بیرونی و درونی فرد اهمیت می یابد که شامل ، رویکردهای متفاوتی از جمله مقابله ی مسأله مدار و مقابله ی مذهبی است . طی تحقیقات به عمل آمده در مراکز تحقیقاتی جهان ، محققین به این نتیجه رسیده اند که اصول مشترکی ( نماز ، روزه ، دعا و ... ) در دستورات دینی ادیان عمده ی جهان از جمله اسلام وجود دارد که از سلامتی پیروان آن ها محافظت می کند . قرآن و روایات نیز به ابعاد گوناگون ماهیت بشر قبل از مکاتب روان شناسی قرن بیستم ، توجه فراوان داشته و دستورالعمل هایی در زمینه ی بهداشت روان ارائه داده اند . اضطراب و افسردگی دو بحران عمده ی جامعه ی بشری اند که روز به روز بر دامنه ی آن افزوده می شود ، دین با ارائه ی راه کارهایی چون یاد خدا ، صبر و شکیبایی ، تحکیم مبانی خانواده ، تفریح و تفرّج و ... درصدد پیشگیری و درمان این دو معضل بر می آید . البته لازم به ذکر است اگر انسان به بیماری های شدید روانی مبتلا شود ، علاوه بر درمان معنوی ، درمان دارویی نیز لازم می آید . با توجه به این که نماز ؛ پرستش و اطاعت ، خم شدن برای اظهار بندگی ، یکی از فرائض و به عنوان ستون دین می باشد و اضطراب ؛ احساس دلهره و دلواپسی همراه با علائم جسمی که نشانه ی پر فعالیتی سیستم عصبی اتونوم و به عنوان منشأ بیماری های روانی مطرح است ، طی تحقیق به عمل آمده با هدف بررسی رابطه ی نماز و اضطراب بین 200 دانش آموز دختر و پسر مقطع دبیرستان ، رابطه ی معناداری مشاهده گردید ، به این صورت که ؛ هر چه اعتقاد به نماز بالاتر رفته ، اضطراب کاهش یافته است .

«بی‌تفاوتی» نسبت به دیگران به‌خصوص همسایه‌ها و بی‌اعتنایی به حوادث اجتماعی و سیاسی در جامعه از مسائلی است که امروزه با پیشرفت جوامع و توسعه شهرها و نیز دگرگونی ارزش‌ها، دامنه آن گسترش‌ یافته و بیشتر عرصه‌های زندگی مردم را تحت تأثیر خود قرار داده است. این نوشتار می‌کوشد با رهیافت اخلاقی و با روش اسنادی و تحلیل محتوا، ناروایی «بی‌تفاوتی» در روابط همسایگی را با بهره‌گیری از آموزه‌ها‌‌ی قرآن، حدیث و استدلال‌های عقلی بازخوانی کرده و دلایلی را برای تقبیح‌ رفتار «بی‌تفاوتی» ارائه کند تا زمینه‌ای برای اصلاح رفتارهای اجتماعی همسایه‌ها و فرصتی جهت ایجاد همدلی و همزبانی میان آن‌ها، فراهم کند. یافته‌های پژوهشی نشان می‌دهد‌‌ که آموزه‌ها‌‌‌‌ی اخلاقی اسلام، بی‌تفاوتی را برنمی‌تابد. ناسازگاری «بی‌تفاوتی» با روح آموزه‌ها‌‌‌‌ی اسلامی و مخالفت با اصولی مانند: اصل مسئولیت، همبستگی اجتماعی، نظارت اجتماعی، اصل سودمندی و خیرخواهی، در کنار ناسازگاری با قواعد اخلاقی همچون: قانون تعمیم‌پذیری و قاعده زرّین، از دلایل ذکر شده در این مقاله است.