جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رییس فرقه بزیعیه. از شخصیت و اصل و منشأ او چیزی به ما نرسیده است جز اینکه همعصر امام صادق و از بافندگان کوفه بوده است. جوهر آرائی که از آنان نقل شده است با آراء غلات مشترک است. امام صادق (ع) را بشر نمی دانست و معقتد بود که خداوند به این صورت بر ابناء بشر ظاهر شده است. معتقد بودند که آنچه به قلب بزیع و اتباع او می افتد همه وحی الهی است و مدعی بودند که آنان از کبار ملائکه بالاتر اند و حواریون اند و همچنین معتقد بودند که بزیع به آسمان رفته است و خداوند سر او را مسح کرده است. کلینی نقل می کند که امام صادق (ع) بعد از اینکه شنید بزیع مدعی نبوت است یکی از شاگردانش به نام ابن ابی یعفور را تشویق به قتل او کرد که به سر انجام نرسید. آراء آنان شبیه آراء مغیریة بود که آنان نیز از غلات عصر امام باقر (ع) و از پیروان مغیرة بن سعید البجلی بودند.

عالم حدیث و فقه و کلام .متکلم اشعری و فقیه شافعی. نوه متکلم مشهور ابوبکر فورک و داماد ابوالقاسم قشیری.

محدث و متکلم شیعه. کتابی " ترتیب الأدلة فیما یلزم خصوم الأمامیة دفعه عن الغیبة و الغائب" از اوست.

محدث و متکلم معتزلی که برای درک ابو علی حبّائی به عراق رفت و یکی از سه خراسانی است که برای چنین دیداری به عراق رفتند. آن دو دیگر ابو سعید الاشروسنی و ابوالفضل الکشی بوده اند.

متکلم محدث، فقیه و متکلم.امامی. کتب "هتک أستار الباطنیّة "و "نصرة الحق" و "لؤلؤة التفکر" از اوست. چنین به نظر می رسد که کتاب اول در رد عقاید اسماعیلیه است و کتاب دوم دفاعی از عقاید امامیه در مقابل فکر اسماعیلی است.

محدث فقیه و متکلم . نزد پدر خود که فقیهی حنفی و از متکلمان برجسته اشعری و شاگردان باقلانی بود ، تلمذ کرد و به راه او رفت.

فقیه و متکلم. فقه را نزد شیخ طوسی و ابن برّاج فرا گرفت و از بزرگان فقهای امامیّه بود. فقط نام کتابی از او با عنوان " عیون الأدلّة" از او باقی مانده است.

فقیه و متکلم معتزلی

متکلم معتزلی. او را به بدعت و خروج از اسلام متهم کرده اند. برخی از تابعانش تحت عنوان حائطیه یا خابطیه از او پیروی کرده اند. قائل بود که مسیح حقیقت الهی است و خالق دوم است که بعد از خالق قدیم پدید آمده است و پسر خداوند است اما نه از راه ولادت و اوست که در قیامت محاسبه می کند و اوست که مردمان را به صورت خویش خلق کرده است. قائل به تناسخ بود. او قدرت خداوند بر زیادت نعیم اهل بهشت و عذاب اهل جهنم را انکار می کردو معتقد بود که هر نوعی از حیوان امتی است که یک نبی از جنس خودشان بر انها مکلف است و لذا در حیوان هم مومن و کافر هست.

عالم به فقه و حدیث و تفسیر و قرائت و نحو و کلام. صاحب تضلع در فقه حنفی و اختلاف بین فقه شافعی و حنفی بوده است و همچنین از فقه زیدی نیز اطلاع داشته است. از اعاظم معتزله عصر خود بوده است . قائل به تفویض و منکر قدر بوده است. مصادر عامه او را عدلی مذهب می شمرند. برخی از علمای شیعه نیز او را شیعه می دانند.