جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
>
علم(حصولی و حضوری)
>
معرفت(ادراک جزئی)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
5
6
تعداد رکورد ها : 54
عنوان :
معرفت شهودی در فلسفه افلاطون
نویسنده:
ایمان شفیع بیک
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
افلاطون
,
اخلاق
,
عروج
,
نظریه تذکر
,
فلسفه افلاطون
,
معرفت(ادراک جزئی)
,
شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
فایدون ,
فایدروس ,
ضیافت ,
رساله های سقراطی ,
چکیده :
افلاطون در جستوجوی معرفتی است که آدمی را به فضیلت اخلاقی و سعادت برساند؛ اما معرفتشناسی او گاه به نتیجهای سلبی میانجامد، و تنها حاکی از آن است که به یاری روش دیالکتیک، یا هرگونه روش متکی بر زبان و واژگان، یا مادام که روح در قالب جسم اسیر است؛ نمیتوان به معرفت رسید. شهود پاسخی ایجابی است که افلاطون برای پرسش معرفتشناسی خود مییابد. او در آثار میانی خود، به سه طریق اصلی، دستیابی به شهود را ممکن میداند، که هر یک در پی نوعی عروج حاصل میآید. اصلیترین آنها، که شرح آن در فایدروس میآید، شهودی است که روحِ مجرد با عروج به ساحت الوهیت به دست میآورد. این شهود تنها از روحی برمیآید که پیشتر به مرتبهای از معرفت رسیده و خود را با فضیلتهای اخلاقی از دلبستگیهای جسمانی رهانده و سبکبال ساخته باشد. دوم، شهود زیبایی در مهمانی؛ و سوم، شهود یادشده در تمثیل غار در کتاب هفتم جمهوری است. افزون بر این سه طریق، افلاطون در کتاب نهم جمهوری به نوعی شهود در خواب اشاره دارد. چنین مینماید که طریقههای دوم و سوم و نیز شهود در خواب وابسته به شهود مذکور در فایدروساند؛ چراکه در این جهان به دست میآیند، و هرگونه کسب معرفت در این جهان، یادآوری شهودی است که روح مفارق پیش از حلول در تن حاصل آوردهاست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 104
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رازورزی و رمزگرایی در فلسفه افلاطون
نویسنده:
ایمان شفیع بیک
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه غربی
,
فلسفه افلاطون
,
تفسیر رمزی
,
باطنگرایی
,
معرفت(ادراک جزئی)
,
راز ورزی
,
رمز گرایی
,
رمز نویسی
کلیدواژههای فرعی :
فیثاغورثیان ,
پروتاگوراس ,
فایدون ,
تفسیر باطنی ,
زبان اسطوره ای ,
چکیده :
هدف این پژوهش تبیینِ جنبههای گوناگون رازورزی و رمزگرایی، یا آنچه احتمال چنین برداشتی از آن میرود، در فلسفه افلاطون است. دستاورد این مقاله این است که افلاطون از برخی جنبههای رازورزی و رمزگرایی پیشینیانش تأثیر پذیرفته و آنها را بهطریق خاصی در نظام معرفتشناختی و آموزشی خویش به کار بردهاست. نزد او، این جنبهها را در (1) نمونههایی از تفسیر باطنی و رمزی برخی گفتهها یا نوشتههای رازآمیز، و (2) نشانههایی از آموزشِ سری و محرمانه مراد به مرید، و (3) توصیههایی به رازداری و خودداری از انتشار آموزههای سری بهمنظور پنهان داشتن آنها از عموم مردمان و نااهلان میتوان یافت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 69 تا 90
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ابعاد مختلف تحقیق و پژوهش در آموزه های دینی با رویکرد مفهوم شناسی
نویسنده:
حسین علی رمضانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تحقیق
,
جایگاه عقل در اسلام
,
آموزههای دین اسلام (آموزههای ادیان)
,
معرفت(ادراک جزئی)
,
ویژگی های پژوهشگر
,
تحقیق درباره تعالیم دین اسلام
,
موانع تحقیق
,
ابزار تحقیق
کلیدواژههای فرعی :
گزاره های دینی ,
صبر ,
توکل ,
03. انسان شناسی Human nature ,
فطرت حقیقت جویی ,
خلق آدم (ع) ,
مراحل خلقت انسان ,
شجاعت ,
معرفت بشری ,
باور صادق موجه ,
جزئی نگری ,
وحی در اسلام ,
جمود فکری ,
انواع دانش ,
جایگاه تحقیق در اسلام ,
جایگاه محقق در اسلام ,
سطحی نگری ,
شخصیت زدگی ,
ظاهر نگری ,
تحقیق در مورد تاریخ ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
مرتضی مطهری
چکیده :
نخستین گام در تحقق کارآمدی و ثمربخشی هر تحقیق و پژوهشی، شناخت ابعاد مختلف آن است. در این میان، شناخت روشهای بهروز و کاربردی اینگونه پژوهشها، به ویژه در حوزه مطالعات دینی، اهمیت خاصی دارد. مطالعه در آموزههای دینی به ویژه در آیات قرآن کریم، در سده های اخیر دچار تحولات پرفراز و نشیبی شده است. در این میان پدیدار شدن اندیشههای غربی که عموماً بر اساس سنت نامیمون ترجمه و کپیبرداری و بدون در نظر گرفتن فرهنگ اسلامی ـ ایرانی بوده، عاملی اساسی تلقی میشود. عدم توجه به ذات و هدف غایی فعالیتهای پژوهشی و اهمیت تحقیق در مطالعات دینی، باعث شده است تا جامعه علمی در روششناسی دینپژوهی، دچار سردرگمی شود. نهایتاً با این اوصاف، بازگشت به آموزه های دینی و آیات قرآن به عنوان هدایتگر اصلی انسانها به سوی تفکر و تأمل و نحوه صحیح فرایند تحقیق، یکی از کلیدیترین راههای شناخت ذات پژوهش است که با بهرهگیری از ابزارهای مختلف معرفتی، محقق را به سوی پژوهش در حقایق هستی رهنمون میسازد. پرداختن به دیدگاههای مختلف در رابطه با پژوهش و تعاریف این فعالیت، بررسی ابعاد آن و همچنین بیان جایگاه واقعی تحقیق در آیات قرآنی از جمله مباحثی است که نگارنده سعی نموده است در این نوشتار مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 205 تا 237
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
اصول و روش های تربیت اجتماعی مبتنی بر نظریه کنش ارتباطی هابرماس
نویسنده:
آزاد محمدی ,خسرو باقری نوع پرست ,فاطمه زیباکلام
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه فردوسی مشهد,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصول تربیت اجتماعی
,
روش های تربیت اجتماعی
,
نظریه کنش ارتباطی
,
اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)
,
معرفت شناسی هابرماس
,
درباره هابرماس
کلیدواژههای فرعی :
عدالت اجتماعی ,
مسئولیت پذیری ,
تعلیم و تربیت ,
عقلانیت ارتباطی ,
03. انسان شناسی Human nature ,
احتجاج ,
مهارت های ارتباطی ,
مکتب فرانکفورت ,
عقلانیت (مسائل جدید کلامی) ,
معرفت(ادراک جزئی) ,
رشد تفکر انتقادی ,
انسان شناسی هابرماس ,
وضعیت کلامی ایده آل ,
چکیده :
هدف اصلی این پژوهش، بررسی مبانی گفتگو از نظر هابرماس و تعیین اصول و روشهای تربیت اجتماعی متناظر با این مبانی میباشد. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش تحلیل مفهومی پیش رونده بهره گرفته شد. در این پژوهش با بررسی مبانی نظری و تشریح و توضیح نظریه انتقادی و تحلیل نظریه کنش ارتباطی هابرماس یازده اصل تربیتی و سیزده روش تربیتی به دست آمد که تمامی آن ها بر ضرورت بازسازی مفهوم یادگیری، مدیریت کلاس و مدرسه، نقش معلم و دانش آموز، چگونگی استفاده از مطالب و محتوای درسی، نحوه ارزشیابی تأکید می کنند. بدین ترتیب، برخی دلالتهای مهم برای تربیت اجتماعی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم در این عرصه نقش آفرینی می کنند، استخراج شدند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 28
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بینش و نگرش در تاریخ نگاری اسلامی
نویسنده:
ابوالفضل رضوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم تاریخ
,
تاریخ نگاری اسلامی
,
فلسفه تاریخ
,
ابن مطهر
کلیدواژههای فرعی :
مشیت الهی ,
جهان بینی اسلامی ,
رویکرد فلسفی ,
انسان شناسی اسلامی ,
روش (مسائل جدید کلامی) ,
فلسفه (خاص) ,
علم رجال ,
تمدن اسلامی ,
معرفت(ادراک جزئی) ,
کتاب البدء و التاریخ ,
چکیده :
هرچند تاریخنگاری اسلامی هم زمان با تکوین تمدن اسلامی به سرعت رو به رشد نهاد، اما پویایی و رشد فلسفی چندانی نداشت. در بهترین حالت با رویکردی کلامی و با روشی متأثر از قاعده علوم حدیث و رجال بررسی میشد. البته چهرههایی استثنایی همانند ابن مطهر مقدسی تا حدودی متفاوتتر از دیگران عمل کرده و نگاه مشخصتری به موضوع داشتهاند. ابن مطهر در کتاب البدء و التاریخ، نوعی نگاه معرفتشناسی به موضوعات داشته و با وجود اینکه در بخشهای تاریخی کتاب، بُعد معرفتشناسی ضعیفتر میشود، در مقایسه با دیگر مورخان نگاه تحلیلی و انتقادیتری به وقایع تاریخی داشته است. در این مقاله، ابتدا نگرش عمومی حاکم بر تاریخنگاری اسلامی مورد نظر قرار میگیرد و در ادامه بینش تاریخنگاری ابن مطهر بررسی میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقلانیت باور دینی از نگاه برون گرایان
نویسنده:
محمد علی مبینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مبناگرایی (معرفت شناسی)
,
قرینهگرایی
,
درون گرایی
,
برون گرایی
,
عقلانیت (مسائل جدید کلامی)
,
عقلانیت اعتقادات دینی
,
فلسفه دین
,
معرفت شناسی اصلاح شده(مقابل معرفت شناسی فضیلت گرا)
,
معرفت(ادراک جزئی)
,
وظیفه گرایی معرفتی(اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
عقلانیت عملی ,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) ,
مبناگرایی کلاسیک ,
استقرا ,
صدق ,
اعتمادگرایی (معرفت شناسی) ,
عقلانیت منطقی ,
عقلانیت علّی ,
باور دینی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
محمدتقی مصباح یزدی
چکیده :
دفاع از عقلانیّت باور دینی در طول تاریخ، بسته به نوع رویکردهای فلسفی و معرفتی حاکم بر اندیشهی بشر، رنگهای مختلفی به خود گرفته و انواع گوناگونی پیدا کرده است. بسط و توسعهی برونگرایی در معرفتشناسی معاصر، سبب شده است تا عدّهای از اندیشمندان دینی، که در باب معرفت، دیدگاهی برونگرایانه اتّخاذ کردهاند، نگاهی جدید به باورهای دینی بیندازند و عقلانیّت آن را از نگاهی برونگرایانه به اثبات رسانند. در این نگاه برونگرایانه، نقش استدلال در توجیه باور دینی تضعیف میشود و استدلالمداری حاکم در الهیّات طبیعی و قرینهگرایی کسانی مانند لاک و دکارت انکار میشود. باور دینی در این نگاه میتواند بدون ابتنا بر هر گونه استدلالی، عقلانی و موجّه باشد. به بیان دیگر، باور دینی در زمرهی باورهای پایه قرار میگیرد. تجربهگرایی آلستون و ادّعای واقعاً پایه بودن باور دینی از سوی پلنتینگا هر دو ناشی از برونگرایی آنها در مسألهی معرفت است. به طور کلّی میتوان گفت ظهور مکتب معرفتشناسی اصلاحشده در اندیشهی دینی، همزمان با ظهور یا احیاء برونگرایی در معرفتشناسی معاصر بوده است و از آن بسیار مایه میگیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 9 تا 43
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تعریف سه جزیی معرفت و شرط چهارم
نویسنده:
عبدالرسول کشفی
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مثال های نقضی گتیه
,
تعریف (تحلیل) سه جزیی معرفت
,
ادموند گتیه
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت(ادراک جزئی)
کلیدواژههای فرعی :
باور ,
شرط علّی معرفت ,
توجیه (مسائل جدید کلامی) ,
ماهیت معرفت ,
صدق ,
شرط عدم باور کاذب ,
شرط دلایل قاطع ,
شرط بطلان پذیری ,
شروط سه گانه معرفت ,
چکیده :
افلاطون در رساله تئوتتوس معرفت را «باور صادق موجه» تعريف می کند. اين تعريف که به تعريف (يا تحليل) سه جزيی معرفت معروف است تا دهه 1960م تعريفی غالب برای معرفت به حساب می آمد. در سال 1963م ادموند گتيه، فيلسوف آمريکايی، در مقاله ای سه صفحه ای، ضمن پذيرش لازم بودن اجزای سه گانه، با طرح دو مثال نقضی، کافی بودن آنها را مورد ترديد قرار داد. از آن زمان تاکنون پاسخ های متعددی به مثال های نقضی گتيه داده شده است. دسته ای از اين پاسخ ها، ضمن پذيرش ايراد گتيه در کافی نبودن شرايط سه گانه، با افزودن شرط چهارمی در پی تکميل شرايط سه گانه برآمده اند. در اين مقاله ضمن بررسی و نقد اين قبيل پاسخ ها نشان می دهيم که تلاش در اين زمينه تاکنون ناموفق بوده و ايراد گتيه همچنان به قوت خود باقی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 9 تا 28
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نظریه معرفت شناختی ملاصدرا در بوته توجیه
نویسنده:
بیوک علی زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ملاصدرا
,
مدعا
,
توجیه (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
اضافه
,
دلیل((اعم از استدلال)، اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
اتحاد عاقل و معقول ,
وجود رابط ,
اتحاد عالم و معلوم ,
برهان تضایف ,
حیث تعلیلی ,
حکمت متعالیه ,
حرکت جوهری ,
صورت عقلی ( مجرد ) ,
اصالت وجود ,
معرفت(ادراک جزئی) ,
رابطه نفس و صور ادراکی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در فلسفه اسلامی، معرفت شناسی، پیش از ملاصدرا به طور خاص مورد عنایت فیلسوفان نبوده است؛ و آنچه در این باب آورده بودند، به تبع مسایل دیگر بوده است. ملاصدرا برای اولین بار بطور جدی این مساله را مطرح نمود و پس از نقد و بررسی اقوال فیلسوفان سلف، در باب آن، نظریه پردازی کرد. نظریه معرفت شناختی ملاصدرا، متشکل از سه مولفه اساسی است: صور علمی (= معلوم بالذات)، فاعل شناسا (= نفس) و نسب و روابط دوسویه ای که صورت های علمی در فرایند شناخت واجد آنها می شوند.صورت های علمی از یک سو حاکی از ماورای خود بوده و واسط علم ما به اشیای دیگر هستند و از سوی دیگر مرتبط با فاعل شناسا و حاصل در نفسند. ملاصدرا در باب هر سه مولفه یاد شده نوآوری هایی دارد؛ و از مجموع آنها نظریه ای ابتکاری و توانمند در باب شناخت و معرفت ساخته و پرداخته است.ملاصدرا در مقام نظریه پردازی در این باب و متلائم کردن آن با دستگاه فلسفی خود بسیار قوی ظاهر شده است، اما در مقام استدلال و توجیه نظریه خود، سخنان او قدرت و انسجام لازم را ندارد. این امر سبب تشتت آرا شارحان نظریه او و ارایه تقریرهای متعارض از سوی آنان شده است. مفروض این مقال آن است که نظام فلسفی صدرا ابزار و امکانات لازم را برای توجیه نظریه او دارا می باشد. از این رو در این مقاله، نخست به معرفی کوتاه نظریه معرفت شناختی ملاصدرا می پردازیم و ضمن مقایسه آن با نظریات فیلسوفان پیشین در حوزه اندیشه اسلامی، دلایل آن را بازخوانی و بازسازی می کنیم. گفتنی است که بخشی از نظریه صدرا که بیشتر از بخش های دیگر چالش برانگیز بوده است؛ یعنی رابطه صورت های علمی با نفس، مورد توجه اصلی این مقاله است و تنها دلایل این بخش باز تولید شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 29 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
معرفت در اندیشه عرفانی شیخ نجم الدین کبری
نویسنده:
احمد پاکت چی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
غیبت
,
خواطر
,
اصطلاحنامه عرفان
,
مقام ذوق
,
شیخ نجم الدین کبری
,
عقل کبیر
,
عقل صغیر
کلیدواژههای فرعی :
سلوک عرفانی ,
عبادت ,
نظریه تذکر ,
سالک ,
مراتب معرفت(عرفان نظری) ,
مقام بصیرت ,
معرفت(ادراک جزئی) ,
علم لدنی(معرفت شناسی) ,
تخیل(راه های معرفت) ,
عقل(قوه عاقله) ,
چکیده :
نجم الدين كبری (د 618 ق)، يكی از شخصيت های اثر گذار و نو انديش در حوزه عرفان نظری است كه تاملات او در حوزه های انسان شناسی، فلسفه ذهن و به خصوص معرفت، در تاريخ تصوف و تاريخ معرفت شناسی اسلامی حايز اهميت است. او در بحث پيرامون "خواطر"، گونه های مختلف خواطر نورانی و ظلمانی را مورد بحث قرار داده و آنگاه به گونه ای برتر از خواطر، يعنی الهام الهی پرداخته و تصويری كامل از نظريه يادآوری را ارايه داده است. نزد او، انسان برای زندگی خاكی خود به حواس و عقل نيازمند است، اما برای دست يافتن به معرفتی درباره حقايق جهان، در حالت كوری است، مگر آنكه با مجاهده پرده از پيش او بر افتد نجم الدين، عقل را به عنوان نعمتی الهی برای دستيابی به معرفت مورد ستايش قرار داده، اما از فريفته شدن آن به ادراكات حسی و دانايی های دنيوی نگران بوده است. او به حقيقتی عظيم در عالم نورانی به عنوان "عقل كبير" باور دارد كه تنها ابزار در يافتن آن، همان عقل فردی متعلق به انسان، يا "عقل صغير" است. به باور او هيچ گوهری جز جنس خود را نتواند ديد. در راستای برون آمدن از كوری، نجم الدين مبحث "غيبت" را گشوده است، حالتی برخاسته از تصفيه وجود كه سالك را قادر می سازد تا برخی از حقايق پنهان عالم را مشاهده كند. او به سه مرتبه از غيبت اشاره كرده است كه مرتبه نازل آن كه برای عموم مردم دست يافتنی است و والا ترين مرتبه اش، شهادت حقيقی است كه برای برترين انسان هاست. نجم الدين با سخن از "ذوق"، به مثابه گونه ای از حس غيبی كه قدرت تميز حقايق را به انسان می دهد، ذوق را در تقابل با مشاهده قرار داده و مباحثه معرفتی خود را بسط داده است؛ وی در اين تقابل بر آن است تا در برابر وضوح حاصل از مشاهده، معرفت حاصل از ذوق را معرفتی حقيقی و شايسته اعتبار، اما با گونه ای از ابهام و عدم وضوح برشمارد. نزد او سبب مشاهده گشوده شدن بصيرت به کنار رفتن پوشش ها از پيش روی، و سبب ذوق تبديل وجود و "ارواح" است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 15 تا 33
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
انسانی شدن علم و دین در فلسفه کانت
نویسنده:
قدرت اله قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق(ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
دین
,
اخلاق
,
انسانیت
,
احکام تالیفی پیشین
,
فلسفه کانت
,
معرفت(ادراک جزئی)
,
نومن((اصطلاح وابسته)، مقابل فنومن)
,
فنومن((اصطلاح وابسته)، مقابل نومن)
,
دین در فلسفه کانت
کلیدواژههای فرعی :
تکلیف اخلاقی ,
قانون اخلاقی ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
احکام ((کانت)، اصطلاح وابسته) ,
مقولات((کانت)، اصطلاح وابسته) ,
اخلاق و دین نزد کانت ,
تعارضات عقل محض ,
قوه فاهمه ,
احکام مابعدالطبیعی ,
چکیده :
کانت یکی از تاثیرگذارترین فیلسوفان غرب در دوره مدرنیته بر اندیشه فلسفی و نیز بر مساله علم و دین بوده است، اهمیت این مساله از آنجاست که تاریخ فلسفه مدرن را می توان به دو دوره ماقبل و مابعد کانت تقسیم کرد؛ زیرا بر اثر فلسفه کانت بود که نگرش جدید انسان به هستی، که از دکارت شروع شده بود و به کمال نهایی خود رسید تا آنجا که بعد از کانت، فلسفه و مابعدالطبیعه به مسیر جدیدی قدم گذاشتند که در این رهگذر علم و دین معنا و هویت جدیدی را به خود گرفتند. موضوعات اندیشه فلسفی کانت را از جهتی می توان انسان، خدا و جهان و از جهتی دیگر علم، مابعدالطبیعه، اخلاق، دین و هنر دانست. در هر حال، کانت در آثار اساسی خود چون «نقد عقل محض»، «نقد عقل عملی و دین در محدوده عقل تنها»، انسان و تواناییهای او را محور اساسی پژوهش فلسفی خود قرار می دهد و این انسان دارای تواناییهای شناسایی، اخلاقی، دینی، هنری و غیره است که معرفت، اخلاق و دین برای ما در این پژوهش دارای اهمیت خاص است. کانت محور هستی را انسان قرار می دهد؛ زیرا او تقسیم عالم، فهم حقیقت، اخلاق، علم و دین را تنها در پرتو تواناییها و اراده و تکلیف انسان دارای معنا و اعتبار می داند که این همان علم و دین انسان مدار یا انسانی شدن علم و دین است. ضمن اینکه جهان واقعی این انسان نیز، همان جهان پدیداری و تجربی است؛ یعنی واقعیت دین و علم بیشتر در همین دنیای تجربی و تنها در حد و توانایی فهم و اراده انسان دارای اعتبار و ارزش است. در نتیجه، برای انسان هیچ واقعیتی فراتر از دنیای مادی و خواستها و تواناییهای او وجود ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 145 تا 172
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
5
6
تعداد رکورد ها : 54
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید