جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 126
بررسی تطبیقی نمادینگی عناصر طبیعت در شاهنامه
نویسنده:
رحیم کوشش، امیرضا کفاشی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
اسطوره طبیعت، نماد دوران پیش از دانش و صنعت، و نشان مشخص روزگاران باستان است. طبیعت همواره در پیدایش تحولات مذهبی مردمان باستان و به ویژه آریایی های ساکن ایران و هند، نقشی بی بدیل داشته است. اعتقاد به قوای طبیعت به مرور زمان در میان آریایی ها، به صورت اعتقاد به خدایان مختلف در آمد و کم کم برای عناصری چون خورشید، ماه، ستارگان و باد، علائمی را اختراع کردند و آنها را قوای خدایی نامیدند. اهمیت چهار عنصر آب و آتش و باد و خاک - بارزترین مظاهر طبیعت - از آن نظر بوده که بنابر کهن ترین عقاید و باورهای پیشین، این عناصر نماینده پاکی و سرچشمه زندگی در هستی بوده اند. تعمق در شاهنامه موید تاثیرپذیری فردوسی و غور و تفحص وی در متون کهن ایران باستان و ملل دیگری چون هند، چین و یونان - که وجوه اشتراک اساطیری بسیاری با ما دارند - است. عناصر طبیعت در شاهنامه، بنیانی اساطیری و هویتی منحصر به فرد دارند و صاحب روح هستند که در جای جای داستان، یاریگر قهرمان حماسه اند.
صفحات :
از صفحه 129 تا 156
بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در شاهنامه (ایران باستان) و آثار افلاطون
نویسنده:
عیسی امن خانی، زهرا نظام اسلامی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
ایران و یونان، دو تمدن کهن، در طول تاریخ همواره با یکدیگر در ارتباط بوده اند. به رغم برخوردهای نظامی که گاه میان آنها درمی گرفته است، تاریخ گویای دادوستدهای فرهنگی آنها نیز بوده است؛ چنان که در دوره ای ایرانیان از اندیشه فلاسفه یونان بهره ها برده اند و در زمانی دیگر یونانیان از فرهنگ ایرانیان تاثیر گرفته اند. بررسی مفهوم عدالت در شاهنامه (ایران باستان) و آثار افلاطون و به ویژه کتاب جمهوری او می تواند روشن کننده بخشی از این دادوستدهای فکری و فرهنگی باشد که در این مقاله به چگونگی آن خواهیم پرداخت. آنچه از بررسی تطبیقی مفهوم عدالت در میان این دو تمدن برمی آید، گویای تاثیرپذیری افلاطون از اندیشه های ایرانیان باستان - که انعکاس آن را در شاهنامه می توان دید - است. جدای از وجود یک ساختار طبقاتی ایستا در نظریه افلاطون که ظاهرا باید متاثر از نظام طبقاتی ایرانیان باستان بوده باشد، می توان به موارد دیگری چون فضای دموکراتیک یونان که با نظام طبقاتی بیگانه بوده است، نزدیکی برخی از تمثیل ها و آموزه ها و... اشاره کرد که می تواند اثبات کننده تاثیرپذیری افلاطون از نظریه سیاسی ایران باستان باشد.
صفحات :
از صفحه 39 تا 70
بررسی آمیختگی اسطوره و تاریخ در بخش میانی شاهنامه
نویسنده:
محمد دست برز
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
شاهنامه به دو بخش اسطوره ای و تاریخی تقسیم می شود. دوره اساطیری از ابتدای شاهنامه تا پایان عهد کی خسرو است و بخش تاریخی شاهنامه از پادشاهی اسکندر تا پایان کار ساسانیان را در بر می گیرد. چون خط آغاز و پایان دوره ها در شاهنامه کاملاً مشخص نیست فاصله این دو دوره را دوره آمیختگی می نامیم.این دوره شامل مسائل پایان کار کی خسرو تا پادشاهی دارای دارایان است.در این بخش که دوره میانی شاهنامه نامیده می شود، سعی شده استسنت های سیاسی همچون کین خواهی، پیوند دین و دولت، اصالت تخمه و نژاد، رابطه بین شاه و پهلوان، فرد گرایی ،کارکرد و الگویشخصیت های بخش میانی، بررسی گردد، تفاوت و شباهت آن ها با دوره هایقبل و بعد سنجیده شود. این کار برای تشخیص دوره های شاهنامه و چگونگی آمیختگی اسطوره و تاریخ در بخش میانی صورت گرفته است. شخصیت های این دوره در عین اسطوره ای بودن، کارکردی تاریخی دارند. جانشینان کی خسرو هر چه از او دور می شوند به تاریخ نزدیک تر می شوند. در این پژوهش با بررسی تحولات ادبیات حماسی و تفاوت آنها با متون دینی به این نتیجه می رسیم که هر کدام کارکردی متفاوت دارند. حوادث و ماجراهای پیرامون اشخاص در حالی که گسترده تر می شوند، رنگ و بوی هر زمان نیز در آن ها منعکس می گردد. روایات درباره گشتاسپ، ارجاسب تورانی و اسفندیار در شاهنامه نسبت به آثار قبلی گستردگی بیشتری دارد. در این تحقیق سعی شد ه است تا آمیختگی اسطوره و تاریخ در دوره میانی بررسی گردد و حد و مرز مشخصی بدان ها داده شود.
بررسی مقایسه ای شاهنامه و دیگر متون منظوم حماسی تا پایان سدّه ششم هجری بر پایه  عنصر دعا و نیایش
نویسنده:
الهام مرادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
دعا و نیایش از مفاهیم مهم در بیشتر ادیانو فرهنگ‌ها به شمار می‌آید. نیایش در نزد ایرانیان هم به سبب جایگاه خاصّ آن در ادیان پیش از اسلام و هم به دلیل برجستگی آن دین اسلام همواره مورد توجّه بوده است. این مفهوم همچون سایر پدیده‌های مذهبی و اجتماعی در ادبیّات نیز نمود یافته است. نمود نیایش در ادبیّات عرفانی و متونی که صبغ? مذهبی دارد، امری بدیهی به شمار می آید، امّا شاید در ظاهر به نظر برسد که نیایش چنین جایگاهی در متون حماسی ندارد؛ حال آنکه با تعمّق در متون حماسی می-توان ارزش و اهمّیت آن را دریافت. پرسش‌های اصلی این پژوهش آن است که آیا دعا و نیایش از لحاظ ادبی در متون حماسی کاربردی دارد و اگر جواب مثبت است، نحو? این کاربرد چگونه است؛ دعا و نیایش از لحاظ مفهومی و سطح اندیشه‌‌ای چه جایگاهی در متون حماسی داشته است؛ کاربرد دعا و نیایش در شاهنامه، چه تفاوت و مشابهت‌هایی با دیگر متون حماسی دارد و تجلّی بلاغی دعا و نیایش در متون حماسی چگونه است؟ بر این اساس، پایان‌نامه در چهار فصل تنظیمشده است: فصل نخست: کلیّات (بخش نخست: کلیّات پژوهش،بخش دوّم: بررسی آثار حماسی و احوال شاعران حکاسه‌سرا، بخش سوّم: جایگاه نیایش در دین زرتشت و اسلام و آثار حماسی)؛ فصل دوّم: محتوای نیایش‌ها در آثار حماسی؛ فصل سوّم: تحلیل بلاغی نیایش‌های منظومه‌های حماسی(بخش نخست: معانی، بخش دوّم: بیان، بخش سوّم: بدیع) و فصل چهارم: نتیجه‌گیری، جداول و نمودارها. بر پایه پرسش‌های یاد شده، نیایش‌های موجود در متون مورد پژوهش، استخراج و در 20عنوان کلّی تقسیم‌بندیشد. در بررسی انجام شده مشخّص شد که متون حماسی می‌تواند جایگاهیشایسته برای بازتاب نیایش شاعر و شخصیّت‌های داستانی باشد و شاعران متون حماسی با توجّه به شخصیّت‌های داستانی، رخدادها و موقعیّت‌های گوناگون، از غنصر نیایش استفاده‌های متنوّع و متعدّد کرده‌اند؛ همچنین مشخّص شد کهاین کارکرد از جنبه‌های گوناگون در شاهنامه پر رنگ‌تر از دیگر متون حماسی است.
اسطوره اسفندیار در شاهنامه فردوسی
نویسنده:
فرهاد صابر
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این مجموعه که عنوان "اسطوره اسفندیار در شاهنامه فردوسی" ارائه می‌شود نخست بخشی به مفهوم اسطوره و چیستی آن اختصاص یافت زیرا اسفندیار که شاخص و محور این رساله می‌بود به دنیای اساطیر تعلق داشته برای شناخت درست و دقیق از پایگاه وجودی او مجبور به شناخت مفهوم اساطیر و دیدگاههای موجود درباره آن و کارکردهای آن می‌بودیم. در گفتار اول که به بررسی زمینه‌های اسطوره اختصاص دارد، سعی گردید تا تعریف یا تعاریفی مشخص و علمی از اسطوره عرضه شود و بعد به دیدگاههای موجود درباره اسطوره پرداخته شد و ابعاد گسترده اسطوره از نظر خواننده به دور نماند. بعد از این گفتار در بخش بعدی رساله با عنوان "اسطوره حماسه و تاریخ" کوشیدیم به قدر اجمال نسبتهای موجود بین مثلث اسطوره، حماسه و تاریخ را بیان کنیم. گفتار سوم این مجموعه به بیان کلیاتی درباره اسفندیار اختصاص دارد که در آن در گفتار چهارم و پنجم و ششم به سه بعد مجزا از زندگی اسفندیار یعنی بعد مذهبی و حماسی و عرفانی پرداختیم و هر یک از این ابعاد مهم زندگی او را مورد بررسی قرار دادیم. ابتدا در گفتار چهارم تجلی شخصیت و فکر او را در ادب دینی و مذهبی ارزیابی نمودیم و با نگاه و نظر به منافع مذهبی اسفندیار را از اوستا استخراج کرده و معیارهای دینی و تفکر مذهبی او را تشریح نموده‌ایم و نهایتا موقعیت او را در دین زرتشتی به عنوان مروج و مبلغ دین زرتشت برشمردیم.
نقش و جایگاه موبد در شاهنامه
نویسنده:
زهرا دلپذیر
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موبد نام عمومی پیشوایان زرتشتی است. این واژه که پیش از ظهور زرتشت نیز رایج بوده، در فارسی باستان به صورت مگو(mogu) و در اوستا مغو(moghu) آمده و به مرور زمان تبدیل به موبد شده است. در ایران باستان موبدان همواره یکی از مراتب برجسته‌ی جامعه به شمار آمده و در بطن اجتماع نفوذی فوق‌العاده داشتند. این امر به خوبی در مشهورترین حماسه‌ی ملی ایران نمود یافته است و به حدی اهمیت دارد که با بررسی نقش و جایگاه موبدان در شاهنامه، چگونگی ارتباط دین و حکومت در ایران باستان مشخص می‌شود. با توجه به این پژوهش، موبدان در شاهنامه از همان ابتدا، به عنوان یک مرجع معتبر در همه‌‌ی عرصه‌های اجتماع حضور دارند. اما نقش‌آفرینی آن‌ها در بخش تاریخی پررنگ‌تر است؛ چرا‌که حیات واقعی موبدان با ظهور زرتشت آغاز می‌شود‌ و آن‌ها با پذیرش آیین جدید قدرت بیشتری می‌یابند. این نفوذ در دربار ساسانیان به اوج می‌رسد. خویشکاری موبدان در شاهنامه، منحصر به اجرای مناسک دینی و روایت داستان‌ها نیست. این طبقه هم در اداره‌ی کشور اختیارات گسترده‌ای دارند، هم از نظر علمی سرآمد زمان خویش هستند و هم تعلیم و تربیت به عهده‌ی آن‌هاست. برخی از کارکردهای موبدان همچون نظارت بر امور اقتصادی و پرچم‌داری در جنگ‌ها از دید محققان پنهان مانده بود که با بررسی ابیات شاهنامه اطلاعات خوبی در این زمینه به دست آمد. شایان یادآوری است موبد در شاهنامه اطلاق عام است و همیشه به معنای عالم دینی نیست. واژه‌ی موبد در شاهنامه توسع معنایی یافته و گاهی به معنای دانا و خردمند به کار رفته است. نگارنده در این پایان‌نامه می‌کوشد نقش و جایگاه موبدان را در شاهنامه، ذیل دو مبحث صفات و ویژگی‌ها و کنش‌ها وخویشکاری‌ها بررسی نماید.
برادرکشی مقدس: نمایی از همانندی ها در رستم و اسفندیار و پیرمرد و دریا
نویسنده:
بهزاد قادری، علی اصغر رحیمی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
حماسه و حماسی زیستن هر دو از جهانی سخن می گویند که در آن انسان ها یا پیوندی ویژه با طبیعت دارند، یا سودایش را در سر می پرورانند. این مقاله رزم رستم و اسفندیار در شاهنامه و پیرمرد و نیزه ماهی در پیرمرد و دریا را تمثیلی از این جست وجو می داند. نویسندگان، با نگاهی به کهن الگوی جست وجو برای همتا و برادر، این دو رزم را تلاش دو انسان برای یافتن دو برادر و دو همتا می خوانند و برادرکشی آنان را نخست بر صحنه کشیدن و گرامی داشتن گونه ای هستی یگانه و سپس بدرود گفتن آنان با دنیای حماسی و گام نهادن به تاریخِ کژوکوژ می شناسند.
صفحات :
از صفحه 383 تا 402
بررسی تطبیقی سیمای زنان در شاهنامه فردوسی و جنگ و صلح تولستوی
نویسنده:
مرضیه یحیی پور، مهناز نوروزی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی و جنگ و صلح لف نیکلایویچ تولستوی دو حماسه بزرگ ادبیات جهان به شمار می آیند که ارزش و جایگاه والای خود را در میان سایر آثار، تا به امروز حفظ کرده اند. فردوسی و تولستوی در این دو اثر حماسی توانستند، بسیاری از جنبه های زندگی بشر و ابعاد گوناگون آن را در قالب حوادث اجتماعی، سیاسی، خانوادگی، اخلاقی، تاریخی، صحنه های جنگ و خونریزی و صلح، با نمادین کردن خیر در برابر شر به تصویر بکشند. بی شک بررسی سیمای زنان و حضور قهرمانان زن در صحنه های بی نظیر حماسی و در کنار هم قرار دادن اقشار مختلف به منظور مقایسه آن ها با یکدیگر، می تواند دیدگاه های این نویسندگان بزرگ را درباره نقش اجتماعی، فرهنگی و همچنین سیاسی زنان در جامعه و به خصوص در خانواده نشان دهد. هر دو نویسنده معتقدند که زنان نیک سیرتی همچون رودابه، سیندخت، ناتاشا راستووا، ماریا بالکونسکایا و... با توجه به پایبندیشان به اصالت خانوادگی و موازین اخلاقی، کمک به بقا و ایجاد آرامش در خانواده نموده و خود نیز به پاداشی نیک و شایسته در زندگی دست یافته اند. برعکس، زنان بد سیرت و ناشایست، مانند سودابه و هلن کوراگینا به علت زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی و لاقیدی خود به کیفری سخت رسیده اند. با بررسی شاهنامه و جنگ و صلح می بینیم گرچه فردوسی و تولستوی از دو فرهنگ، قوم و مذهب مختلف اند و در شرایط و دوره های متفاوت زیسته اند، ولی هر دو آن ها، به زنان نیکو صفت و پاکدامن، زنانی که به وظایف مادری و همسری خود به نحو شایسته عمل می کنند و نمونه زن اصیل و با اخلاق هستند، به دیده احترام می نگرند و ارج می نهند.
صفحات :
از صفحه 443 تا 462
بررسی دعا و نیایش در شاهنامه فردوسی و تطبیق آن با دعاهای قرآنی و ادعیه مذکوره از ائمه اطهار (ع)
نویسنده:
نسرین کمری بیدکرپه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوع دعا و نیایش، از ارکان اعتقاد بشر در طول زمان های مختلف بوده است. نگاه آدمی به هستی از کهن ترین ادوار به همراه چاشنی دعا و نیایش به درگاه حضرت حق بوده است ؛ از آن جهت جریان نیایش در طول تاریخ از زندگی و افکار بشر قطع نمی شد، که انسان خود را مخلوق و دوستدار حق می دید و گمان او از حق، تصوری از یک خدای انعطاف پذیر بوده که با قربانی کردن و خواندن اوراد و انجام مراسم آئینی اراده اش را با اراده ی انسان تطبیق می دهد، و در آستانه ی چنین خدایی، می توان به نیایش پرداخت.این فطرت پاک انسانی با شکل و رنگ و بوی الهی، در مذاهب آسمانی نیز در نظر گرفته شده است و تمامی ادیان الهی، راهی فراخ را برای نیایش و راز و نیاز انسان با خدا باز گذاشته اند. اسلام آخرین و مترقی ترین دین آسمانی، براساس دو محور خدا و انسان به دعا و نیایش ارج بسیار نهاده است. لذا چنین نگرشی به انسان و خدا در ادبیات ایران پس از اسلام قلمروی وسیع دارد. یکی از آثار ارزشمند ادب فارسی، کتاب گران سنگ شاهنامه، اثر حکیم بزرگوار فردوسی ،‌ طوسی است. شاهنامه در بردارنده بسیاری از اندیشه هایی است که در طول زمان در این سرزمین اهورایی راه یافته است و فردوسی در نظم این اندیشه ها و باورها گنجینه های عظیم ،از عقل و خردگرایی با خود دارد.دکتر ذبیح الله صفا در کتاب «حماسه سرایی در ایران» می گوید: «لازمه یک منظومه حماسی تنها جنگ و خونریزی نیست،‌بلکه منظومه حماسی کامل آن است که در عین توصیف پهلوانی ها و مردانگی های قوم، نماینده عقاید و آراء و تمدن او نیز باشد.این خاصیت در تمام منظومه های حماسی جهان موجود است.» (صفا،‌1383: ص 30)حکیم فردوسی، با خلق حماسه ی عظیم خود، برخورد و مواجهه دو فرهنگ ایران و اسلام را به بهترین روش ممکن عینیت بخشید. با تامل در شاهنامه و فهم پیش زمینه ی فکری ایرانیان و نوع اندیشه و آداب و رسومشان متوجه می شویم که ایرانیان همچون زمینی مستعد و حاصلخیز آمادگی دریافت دانه و بذر آیین الهی جدید را داشته و خود به استقبال این دین توحیدی رفته اند.«اینکه فردوسی شیعه مذهب بوده و با اعتقاد عمیق و استوار به مبانی مذهب شیعه در تنگ ترین و دشوارترین موقعیت ها نیز در اظهار عقاید مذهبی خویش درنگ روا نمی داشته، امروز ، یک اصل مسلم تاریخی است و نیاز بهاثبات ندارد. در زمانه ای که محمود غزنوی با اتکاء به اقتدار عباسیان انگشت در جهان کرده بود و رافضی می جست و قرمطی بردار می کرد، ابر مرد طوس، در جای جای شاهنامه، هر کجا مقتضی دانسته، بی بیم و هراس، کلام خویش را از عشق و ایمان به خاندان پیامبر (ص) و علی بن ابی طالب (ع)‌ مزین کرده است.»(قریب، 1369،45)این رساله درصدد است موضوع دعا و نیایش را در بزرگترین متن حماسی تجزیه و تحلیل کند. در مواضع دعا و نیایش ، انسان طالب کمال شاهنامه ی فردوسی به دنبال ارتباط و رسیدن بی واسطه با خالق است.اسلام (سرسپردگی) و ایمان راستین، نتیجه ی ارتباط بلاشرط و مستقیم با خداست. نیایش و سخن گفتن با خدا یکی از تعالیم مهم هر دینی است تا بدین طریق هم خود را شناسد و هم خدا را.وقتی تکیه گاه دیگری جز خداوند در هستی نباشد، آدمی بالضروره باید رویش را تماماً به طرف او برگرداند. (بشردوست، 1381: 42)در شاهنامه ی فردوسی با آنکه موضوع و محتوای آن شرح اسطوره ها و تاریخ اساطیری ایران و نبردهای پهلوانان و دشمنان است، دعا و نیایش و راز و نیاز با خداوند جایگاه ویژه ای دارد. آغاز سخن، رزم ها، نامه ها ،جشن و شادی ، ترکسلطنت و در تمام لحظات زندگی شخصیت های شاهنامه، اعم از شاه و پهلوان و حتی شخصیت های غیر ایرانی ،سخن از خدا وسخن با خدا یک ارزش محسوب می شود.هر چند در شاهنامه، مبحث نیایش و راز و نیاز انسان با خدا محوریت ندارد و محتوای اصلی به حساب نمی آید، اما این دلیل بی اعتنایی اثر حماسی ما نسبت به خدا نیست.از سوی دیگر، انسان متعالی، آنچه را که از خداوند برای خود طلب می نماید، برای دیگری نیز درخواست می کند. از این روست که در شاهنامه ی فردوسی ، دعا در حق دیگران، جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است.در نامه ی باستان، اقشار مختلف جامعه، از فرادستان گرفته تا فرودستان، در شرایط گوناگون با اهداف متفاوت از جمله هدایت و راهنمایی، قدردانی و تشکر، تقویت روحیه ی طرف مقابل و .... در حق دیگران دعا نموده و از خداوند برای یکدیگر طلب خیر می نمایند.همانگونه که برخی از افراد، به خاطر نفعی که به دیگران می رسانند مورد لطف و دعای خیر آنان قرار می گیرند، کسانی که سبب آسیب و زیان رساندن به سایرین می گردند و شری را متوجه دیگران می کنند، نفرین و دعای شر آنان را به سوی خود می خوانند.آنچه در این پژوهش به آن پرداخته می شود، نوع و شیوه دعا در شاهنامه و آداب راز و نیاز با خداوند و روش درخواست نیازمند از درگاه بی نیاز است و اینکه آیا فردوسی، در سرودن دعاهای موجود در شاهنامه از ادعیه ای که توسط بزرگان دین نقل شده، بهره جسته است و چه وجه تشابهی بین آنها مشاهده می گردد؟مطالب و محتوای این پژوهش در هفت فصل گزینش و چینش شده است:فصل اول: به کلیات پژوهش اختصاص دارد و به مباحث مقدماتی دعا در شاهنامه پرداخته شده است.فصل دوم: مقدمه ای بر شناخت دعا، که بر نگرش و دانسته های خوانندگان پاکدل، پیرامون تاریخچه دعا و معنی شناسی دعا در لغت، اصطلاح ، قرآن ، حدیث و اهمیت و حقیقت دعا می افزاید.فصل سوم:این فصل در مورد روش تحقیق در پژوهش پیش رو و چگونگی تجزیه و تحلیل داده ها در آن می باشد.فصل چهارم: آداب دعا و نیایش در شاهنامه: دراین فصل به بررسی آداب دعا، احوال دعا، زمان و مکان دعا، گونه های برگزاری دعا و مقایسه ی آن با شرایط دعا و نیایش در اسلام پرداخته است.فصل پنجم: بررسی و تحلیل ماهیت و مواضع دعا و نیایش در شاهنامه، بررسی شیوه ی راز ونیاز در این اثر بزرگ حماسی، و تحقیق در نحوه ی طلب خیر یا شر، برای خود یا دیگران، در این فصل دریچه ای تازه بر خوانندگان ارجمند می گشاید.فصل ششم: آبشخورها و منابع حکیم سخن در زمینه ی دعا و نیایش در نامه ی باستان و نوع نیازها وساختار دعاهای شاهنامه ،در این فصل مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است.فصل هفتم: به نتایج و پیشنهادات می پردازد و مخاطب آن دانشجویان و محققان بعدی می باشد تا با پرداختن به پژوهش هایی در این زمینه به کنترل و سمت دهی این موضوع مبادرت ورزند.لازم به ذکر است در این پژوهش، شاهنامه ی فردوسی به کوشش دکتر سید محمد دبیر سیاقی مورد استفاده قرار گرفته است.
مانی و مانویت در روایات کهن پارسی تا سده پنجم هجری
نویسنده:
ابوالقاسم اسماعیل پور
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه شهید بهشتی,
چکیده :
در این مقاله، هفت متن فارسی کهن از سده های چهارم و پنجم هجری که درباره مانی و مانویت بحث کرده اند، مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. این آثار عبارتند از تاریخ بلعمی، حدودالعالم، شاهنامه، زین الاخبار، لغت فُرس، بیان الادیان، و کشف المحجوب. بررسی این آثار نشان می دهد که نویسندگان ایرانی سده های مذکور درباره مانویت، سه گونه اطلاعات به دست داده اند: 1) اطلاعاتی که با متون اصیل مانوی همخوانی دارد، 2) اطلاعاتی که با هاله های افسانه ای همراه است، 3) اطلاعات نادرست و بی ماخذ. متون مذکور از مانی دو چهره مثبت و منفی ارائه داده اند. چهره مثبت او نگارگری و هنرهای خلاقه اوست که حتی مخالفان را به دیده اعجاب وا می دارد، و چهره منفی اش که همان بدعت ثنوی نور و ظلمت اوست و بیش تر با لفظ "زندیق" به باد انتقاد گرفته شده است. مقاله حاضر کوششی است در جهت اثبات دیدگاه ایرانی مانویت که پایه هایش در سده های نخستین بعد از اسلام شکل گرفته است.
صفحات :
از صفحه 111 تا 133
  • تعداد رکورد ها : 126