جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫هدف از خلقت انسان، رسيدن به کمال و سعادت است که از طريق تربيت صحيح امکان‌پذير است و در اين زمينه، الگوپذيري از ديگران و اسوه قراردادن آن‌ها، نقش مهمي ايفا مي‌کند. اسوه مي‌تواند نيک يا بد باشد؛ به‌همين دليل، قرآن در هنگام معرفي اسوه، قيد حسنه را همراه آن مي‌آورد. اسوه در زبان فارسي به الگو معنا مي‌شود و بررسي‌هاي علمي نشان مي‌دهد که روش الگويي، يکي از مهم‌ترين روش‌هاي تربيت است. روش تربيت الگويي، انسان را به اين باور مي‌رساند که اگر ديگران توانسته‌اند راه کمال و سعادت را بپيمايند، براي او هم اين امکان وجود دارد. اين روش به‌خاطر مزيت‌هايي مانند انتقال سريع مطالب، عيني بودن، محسوس و عملي بودن، و بالا بردن اعتماد به نفس در متربّي، تأثير بسياري بر شخص الگوپذير دارد. در ميان انواع الگوها که در ساختن يا تخريب انسان و جامعه، نقش‌آفريني مي‌کند، اسوه حسنه به‌دليل حقانيت مکتبي و به‌حرکت درآوردن انسان‌ها به‌سوي فضايل، نقش ويژه‌اي دارد. صاحبان انديشه، بندگان حق، متقين و مؤمنان از نظر قرآن، اسوه‌هاي نيکويي هستند که با داشتن آگاهي، ايمان و رابطه با خدا مي‌توانند براي جامعه بشري الگو باشند. قرآن با صراحت، پيامبر گرامي اسلام( و حضرت ابراهيم( و يارانش را اسوه حسنه دانسته و از پيامبر اسلام( مي‌خواهد تا مردم لجوج و بت‌پرست را از تقليد کورکورانه از پيشينيان منع نمايد. البته اسوه‌هاي قرآني منحصر در مردان نيست و در اين زمينه از حضرت مريم( و همسر فرعون نيز ياد شده است. از روش‌هاي جالب توجه قرآن در تربيت الگويي آن است که اسوه‌هاي بد مانند ابليس، قابيل، ابولهب و همسران حضرت نوح( و حضرت لوط( نيز در قرآن ذکر شده است. البته در اسوه‌پردازي بايد از آسيب‌هايي مانند لغزش الگو، ناهماهنگي الگوها، فراانساني دانستن اسوه‌هاي ديني و تقدس‌زدايي از الگوهاي ديني جلوگيري کرد تا متربيان از حيرت نجات يابند.

مفهوم «ربا» یکی از مفاهیمی است که در طول تاریخِ جهان اسلام مورد توجه طیف‏های گوناگونی از اندیشمندان از جمله مفسران، فقها و اخیراً اقتصاددانان اسلامی قرار داشته است. این سه گروه، در مطالعات خویش به شدت درگیر مفهوم ساخت یافته «ربا» که محصول دوره تدوین فقه است، شده اند. این در حالی است که جای خالی پژوهشی که بتواند با غلبه بر «فاصله تاریخی از زبان عصر نزول»، به بازسازی مفهوم «ربا» متناسب با عصر نزول دست یازد، کاملا احساس می شود. نویسنده‏ی این پایان نامه تلاش نمود تا با بهره گیری از روشهای ریشه شناسی و معناشناسی ساختگرا و نقشگرا این مهم را به انجام رساند. مطالعات حکایت از آن دارد که در قرآن کریم با دو گونه ربا مواجه هستیم که یکی از آن دو، بر پایه دهشِ از روی میل و خواستِ درونی شکل گرفته است. این در حالی است که گونه دوم، ابتنای بر گرفتنِ با قهر و غلبه دارد. بر این اساس، از اولی، حوزه معنایی «جابجایی ثروت برآمده از انصاف و حق» و از دومی، حوزه معنایی « جابجایی ثروت برآمده از ظلم » شکل می گیرد.

‫مقدمتان فى علوم القرآن در اصل مقدمه دو تفسير به نامهاى المبانى لنظم المعانى و المحرر الوجيز بوده كه با اهتمام آرتور جفرى در يك مجلد به چاپ رسيدهاست. بخش اول و دوم اين كتاب را به ترتيب آقايان مجيد معارف و عبدالوهاب شاهرودى ترجمه، نقد و تحقيق كردهاند. بخش اخير اين اثر كه شامل فصل نهم و دهم مقدمه المبانى و تمام مقدمه المحرر الوجيز است، در اين پايان نامه بررسى شده و امورى كه انجام گرفته عبارتند از: تصحيح اغلاط مطبعى، شرح اعلام، استخراج مآخذ روايات و اشعار و استدراك مطالب در منابع ديگر.