جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫مباحث اين پايان عبارتند از: ويژگيهاى كلى مضامين شعرى ديوان صائب، شيوه بهرهجوئى صائب از قرآن در اشعار خود، ابيات سروده صائب ويژه قرآن، تلميحات صائب به داستانهاى قرآن نظير داستان يوسف (ع)، موسى (ع)، عيسى (ع)، ابراهيم (ع)، سليمان (ع)، داود (ع)، ايوب (ع) و آدم (ع).

‫اين پژوهش تلاشي است براي تبيين سيماي حضرت عيسي( از ديدگاه قرآن کريم و عهد جديد. درباره تولد، رسالت و وفات حضرت عيسي( اختلاف نظرهايي وجود دارد؛ انجيل اگرچه بکارت مريم( را تا زمان تولد عيسي( مي‌پذيرد، اما براي وي نامزدي معرفي مي‌کند که از بارداري او ناراحت مي‌شود. در انجيل براي عيسي خواهر و برادر نيز ذکر شده است. اما درباره نزول فرشته و ترس و اضطراب مريم( هم انجيل و هم قرآن نظر و قول مشترک دارند. انجيل در مورد وضع روحي مريم، نگراني او از تهمت‌هاي يهود و همچنين معجزات خدا بعد از حمل، سخني نگفته است. در آيات قرآن، عيسي( با واژه نبي و رسول معرفي شده، و به نبوت او از زمان کودکي اشاره گرديده، و تصريح شده است که هدف عيسي( دعوت به توحيد و اطاعت خدا بوده، و کتاب انجيل هم به‌همين منظور نازل شده است. ولي عهد جديد که مسأله تثليث را مطرح مي‌کند، عيسي را پسر خدا مي‌داند، که پس از تعميد يحيي( به نبوت رسيد، تا بشارت فرارسيدن ملکوت را بدهد. قرآن عيسي( را فردي صبور، مبارک، صادق، متواضع، حق‌شناس و وجيه معرفي مي‌کند، که از جمله مقربين بوده، و به مادر خود احسان مي‌نمود. در انجيل نيز عيسي( به‌عنوان فردي متواضع، اهل دعا، عدالت‌طلب و سرمشق اخلاق معرفي شده، که با خطاکاران مهربان بوده و آموزگار اعطاي هديه و صدقه مي‌باشد. معجزات حضرت عيسي( از زبان قرآن شامل زنده‌کردن مردگان، شفاي بيماران، تکلم در گهواره، خلقت پرنده و اخبار از غيب است. اما در انجيل به مسايلي مانند تبديل آب به شراب، راه‌رفتن روي آب، راندن ديو از ديوانگان، خشکاندن درخت انجير، صيد ماهي و آرام‌ساختن درياي طوفاني، به‌عنوان معجزات او اشاره شده است. از نظر انجيل، عيسي( کشته شده و رجعت خواهد کرد، اما قرآن قتل او را رد مي‌کند. همچنين قرآن و انجيل هر دو به بشارت عيسي درباره پيامبر خاتم اشاره کرده‌اند.

‫جاهليت در اصطلاح به دوراني اطلاق مي‌گردد که پيامبر گرامي اسلام( به رسالت مبعوث نشده بود، و مردم در شرک و بت‌پرستي و خرافه به‌سر مي‌بردند. منشأ جاهليت عدم آگاهي نسبت به معارفي است که لازمه حرکت تکاملي انسان است. اين شناخت هرچه کامل‌تر و عميق‌تر باشد تطابق انديشه، ملکات و افعال انسان با معيارهاي الهي بيشتر خواهد بود. با تأمل در مفاهيمي که قرآن براي جاهليت به‌کار برده، مي‌توان دريافت که مردم جاهل در سه حوزه اعتقادات، رفتار و اخلاق مبتلا به کاستي و فساد بوده‌اند. کفر، انکار خداوند، شرک، بت‌پرستي در قالب‌هاي گوناگون از جمله عقايد خرافي، جنگ و خونريزي، تعصبات نظام قبيله‌اي، عدم توجه به جايگاه زن، و تن دادن به انواع ازدواج و طلاق از مصاديق رفتاري فرهنگ جاهلي است. تکبر و تفاخر در ابعاد فردي و اجتماعي، معاقره و عدم استيذان در ورود به خانه‌هاي يکديگر، پسرخواندگي و شوم‌نگري به دختران نيز حاکي از عدم پايبندي به اخلاق، و انحطاط فکري و رفتاري آنان است. در چنين فضايي، قرآن به‌عنوان کتاب هدايت بشر با دو شيوه علمي و عملي به مبارزه با فرهنگ جاهلي برخاست، و با دعوت به علم، استفاده از منطق و استدلال، و اجتناب از تقليد کورکورانه، به مبارزه پرداخت. از آن‌جايي که فطرت انسان مبتني بر حق‌گرايي، خداجويي و کمال‌گرايي است، قرآن با ارجاع به فطرت و وجدان، زمينه را براي پذيرش حق در آنان به‌وجود آورد، و با استفاده از پاداش و کيفر سعي در شکوفايي استعدادها و جلوگيري از گمراهي‌ها داشت. از سوي ديگر با ارايه الگوهاي عيني و عملي مثبت و منفي، به هدايت مردم پرداخت، و با تکرار آيات، مفاهيم را در ذهن آنان تلقين و نهادينه کرد. سيره پيامبر اکرم (ص) از جمله الگوهاي عملي است که با اخلاق حسنه و صبر و استقامت در تبليغ دين، مردم را از فرهنگ جاهلي به فرهنگ قرآني سوق مي‌داد.