جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این تحقیق، به موضوع علل کاهش جمعیت و پیامدهای آن می پردازد. هدف از این پژوهش، شناخت سیاست های کنترل جمعیت، به عنوان یک معضل اجتماعی و سیاسی و پیش گیری از آن برای حفظ بقای نسل می باشد. اهداف سیاسی نهفته در این جریان، با ابزارهای فرهنگی همچون تبلیغات، ترویج مدرنیته، و تبعیت از سیاست های بهداشتی یونسکو در کشورهای اسلامی رشد یافت و زمینه های اجتماعی، مثل گسترش بزهکاری، رواج دیدگاه های فمینیستی و طلاق، آن را حمایت کرد. کنترل جمعیت در ایران پیامدهای ناگواری را به ارمغان آورده که ازجمله تأثیرات آن در درازمدت می توان به تضعیف نیروی دفاعی کشور، کاهش نیروهای جوانان و نخبه، بر هم خوردن تعادل جمعیتی و تهدید مذهب شیعه اشاره کرد.

نویسنده در مقدمه، در پی کشف راز شهادت شهید اول است، در این رابطه شرایط سیاسی، اجتماعی و مذهبی زمان شهید را می‌شکافد و از اختناق ضد شیعی در حکومت ممالیک پرده برمی‌دارد، در نهایت تعصّب مذهبی و اتهام سیاسی را در شهادت شهید مؤثر می‌شناسد. در بخش اصلی مقاله، از عمل سیاسی و تئوری پردازی شهید سخن گفته و مؤلفه‌های اصلی تفکر سیاسی شهید را برمی‌شمارد که عبارت است از مبنای شایسته‌تر گزینی، که خود شایسته سالاری را در سطوح مختلف حکومت، در پی دارد. و در میان شایستگی‌ها عدالت در نگاه شهید مهم می‌نماید، در بخش دوّم و پایانی نوشته دیدگاه شهید را در باب مشارکت سیاسی توضیح می‌دهد که به چهارگونه: حراستی، حمایتی، نیابتی و شرکت ولایی در نظامهای طاغوتی، تقسیم‌پذیر است.

دو کتاب التفسیر و المفسرون ذهبی و التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب معرفت به معرّفی روشهای تفسیری، تاریخ تفسیر و معرّفی تفاسیر و مفسّران پرداخته‌اند. بررسی و شناخت روش تفسیر به رأی، روش تفسیر اثری، بحث‌ها و روش‌های تفسیری مرتبط با آنها، آفات و ضعفها، تفسیر و تأویل، نظرات این دو نویسنده درباره آنها هدف اصلی ما در این پژ‍وهش است. در فصل اوّل، به زندگی آیت الله معرفت و دکتر محمّد حسین ذهبی و نواندیشی‌ها و دیدگاه‌ها و آثارشان اشاره شده است. فصلی را به تفسیر و تأویل و روش تفسیری و تأویل شیعه اختصاص داده‌ام، در فصل سوّم به تفاوت‌ها و اشتراکات روش تفسیر به رأی و تفسیر اجتهادی و تفسیر عقلی و تعاریف ذهبی و معرفت از آنها و همچنین به تفاوت‌ها و اشتراکات شیعه و معتزله، وضع حدیث، تأثیر‌پذیری شیعه از معتزله و ... پرداخته‌ام.همچنین منابع تفسیری صحابه، تابعان، شیعیان، اتّهام تحریف قرآن به شیعه، آفات تفسیر اثری، اقطاب اسرائیلیات، تعریف تفسیر اثری و ... نیز فصلی را به خود اختصاص داده‌اند و در نهایت به بررسی نظر دو مولّف درباره آثار تفسیری اشاره کرده‌ام.در تمامی بخش‌ها منبع اصلی بحث‌های ما دو کتاب التفسیر و المفسرون ذهبی و التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب معرفت می‌باشد. هدف ما در این پژوهش مقایسه تطبیقی این دو کتاب در محدوده روایات و تفسیر اثری است. همواره سعی بر این بوده که به نکات و تعریفات ذهبی و اشارات معرفت در هر مبحثی پرداخته شود و مورد بررسی قرار گیرد و گاهی در مواردی برای اثبات عقاید و دیدگاه‌ها و در صورت لزوم به آرای دیگران نیز مراجعه می‌شود.

این کتاب در مورد اصول عقاید شیعه نوشته شده است و شرحی است بر فصول نصيريه خواجه نصيرالدين طوسى.

گسترش تفکر نیهیلیستی و اندیشه های پوچ گرایی و یاس و ناامیدی بر عقاید بشر ،باعث پیدایش بی هویتی ،انحطاط خانواده و آسیب های روحی و روانی فراوان و گسترش جنایات بی شماری گردیده ودر برخی احیان انسان رابه خود کشی کشانده است . راه کارهای اندیشه ورزان امروزی در رویارویی با این بحران ها همانند خردگرایی و پدید آوردن مکاتب نو پا برای بنیان کنی این نابسامانی ها نه تنها افاده نکرده ،بلکه آنها را فزونی بخشید ه و بشر بیشتر گرفتار بی هویتی و پوچی گردیده است .گسترش افکار و شیوه های زندگی غرب د رجوامع مسلمان که به صورت تهاجمات فرهنگی و بی هویت کردن مردم و رواج اندیشه های پوچ گرایی به منظور حاکمیت بر ملت هاو استثمار آنها صورت می گیرد زنگ خطری است جدی که در تقابل با آن می باید راه کارهایی راه بردی در افکند . در میان آموزه های دینی اکسیر حیات بخش مهدویت ،موضوعی راه بردی و استراتژیک و آموزه ای است جامع ،جهانی ، اصیل و ریشه دار ،سرنوشت ساز ، متعلق به ما و عصر ما و تنها راه نجات انسان معاصر از منجلاب احساس پوچی و بی معنایی زندگی است که در فرهنگ تشیع در اوج کار آمدی عرضه شده است .اعتقاد به امامت و مهدویتاز عناصر استوار و مبنایی شیعه است که آن را متمایز می سازد به طوری که با نبود این مولفه ءذاتی اندیشه شیعه فرو می ریزد . این عنصر اصلی تفکر شیعه سبب پویایی و حیات آن شده به گونه ای که اعتقاد به مهدویت رکن و عامل اساسی تمام حرکت های آزادی بخش و تحول آفرین جوامع شیعه گشته است که مهمترین آنها انقلاب اسلامی ایران است . اعتقاد به مهدویت و انتظار به شکل اصیلش شاخصه هایی دارد که تحقق آنها در منتظران واقعی سبب شکل گرفتن انسانهایی استوار ،ولایت مدار ،عدالت خواه ،ساده زیست و تجمل ستیز ،مروج ارزشهای اصیل و برخوردار از زندگی معنادار و حیات طیبه قرآنی می گردد. این پژوهش به چگونگی تاثیر گذاری اندیشه مهدویت و مبانی آن در عبور از نیهیلیسم و بی معنایی زندگی می پردازد و ره آوردهای اعتقاد به حضور امام و انتظار سازنده را در رسیدن به حیات طیبه یعنی زندگی ولایت مدار انه بیان می کند .

از جمله مسائلی که در تاریخ پر فراز و نشیب بشر از چالش‌های همگانی و همه جایی بوده است اندیشه‌ی نجات و رسیدن به امنیت و آرامش در آخرالزمان بوده است، در بیشتر ادیان الهی مانند اسلام و مسیحیت با این اندیشه مواجه می‌شویم.در این میان نقش کتاب مکاشفات یوحنا، در پرداختن به دور نمایی از آینده جهان و ویژگی‌های آن از جایگاه ویژه ای برخوردار است. حال با بررسی و تبیین محتوای مکاشفات یوحنا و مقایسه‌ی آن با آیات قرآن کریم و روایات امامیه در مورد آخرالزمان می‌توان شباهت‌های زیادی را بین آنها مشاهده کرد، که این تشابهات، زمینه ای مناسب برای مقایسه‌ی دو دیدگاه می‌باشد، از جمله می‌توان به مباحث مشترکی مانند، ظهور و بروز پدیده‌های کیهانی و انسانی در آخرالزمان، ظهور مصلح و منجی، حکومت صالحان، خارج کردن شیطان از صحنه، شکست و نابودی نیروهای شرور، زندگی همراه با امنیت و آرامش اشاره کرد، صدور روایات فرجام شناسانه از یک منبع غیبی واحد و ابلاغ آنها بر پیامبران و مخاطبان خاص در ادیان آسمانی، باعث شده که بسیاری از این پیام‌های غیبی که در اصول معرفت و ارکان شریعت از همسانی و هم سخنی برخوردارند با همت پیروان ادیان الهی با گذشت زمان دستخوش تغییر جدی نگردیده و شکل کلی خود را حفظ کنند، در برخی موارد، که تفاوت‌های جزئی و اختلافات فرعی دیده می‌شود، این تمایزات ناشی از فرهنگ، اعتقادات و درک و فهم مخاطبان و مقتضیات زمان و مکان صدور، تصحیف و تحریف برخی از متون می‌باشد، در این بین آیات قرآن کریم و روایات امامیه به عنوان منابع متأخر و مکمل در سیر نزول معارف آخرت شناسی از جامعیت بیشتری برخوردار است.واژگان کلیدی: آخرالزمان، یوحنا، قرآن، شیعه، مکاشفه

دانش‌آموختگان علوم دینی پس از یک دوره فراگیری عمومی معارف دینی در حوزه‌های علمیه، غالباً در پوششی متمایز از مردم به لباس روحانیت درمی‌آیند. امروزه، این لباس، پوشش سازمانی روحانیت و نماد نقش روحانیت در جامعه ما محسوب می‌شود.این «لباس متفاوت»در کنار«نقش اجتماعی خاص» دو عنصرتمایز بخش روحانیت شیعهرا تشکیل می‌دهند. باورها و احساسات و تمایلات رفتاری نسبت به این لباس درحقیقت بازتاب اقتضاءات ساختاری ، نقش‌شناسی شخصیو چگونگی ایفای نقش روحانیت،توسط حوزویان است.در این رساله با هدف بررسی جامعه شناختی نگرش دانش آموختگان حوزوی به لباس رسمی خود، ابتدا جایگاه لباس در تعریف روحانیت، اجزاء، تاریخچه، شرایط، ضرورت ،آثار و کارکردهای این لباسبررسی شد.سپس با توجه به نظریه‌های نقش اجتماعی در جامعه شناسی، با روش پیمایشی به سنجش نگرش حوزویان به این لباسپرداختیم . فرضیه اصلی تحقیق ( هر چه پذیرش نقش اجتماعی روحانیت کاملتر انجام شود نگرش مثبت حوزویان به لباس بیشتر خواهد شد.) در کنار فرضیه های فرعی بر اساس داده های جمع آوری شده با ابزارپرسشنامه با استفاده ازنرم‌افزار spss18 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.ونتایج زیر به دست آمد:ا) نگرش حوزویان به لباس روحانیت مثبت و نزدیک به خیلی زیاد(4/13) است.آنها معتقدند این لباس زیبا و با شکوه(89%) ،مفید (83/8%) ، ضروری (60/3%)، مقدس (83/08%) و مایه افتخار(50/8%) است. آمادگی رفتاری برای پوشیدن لباس نیزبسیار مناسب(67/66%) است.ب)بر اساس یافته هایهای تحقیق، بین پذیرش همه جانبه نقش روحانی و نگرش به پوشیدن لباس روحانیت رابطه مستقیم وجود دارد . همانگونه که بین داشتن صلاحیت نقش ، اشتغال فعال به نقش ، وابستگی به نقش و بهره مندی از امکانات نقش ،به عنوان متغیرهای مستقل و نگرش به پوشیدن لباس روحانیت رابطه مستقیم وجود دارد. همچنین بین وجود محدودیتهای نقش و نگرش به پوشیدن لباس رابطه همبستگی معکوس وجود دارد .ج)انجام تحلیل نیز نشان داد وابستگی به نقش بیشترین سهمتاثیر مستقیم ( 0/515) و محدودیت های نقش بیشترین تاثیر معکوس ( 0/31-) را در نگرش به پوشیدن لباس دارد

بدن انسان ابزاری برای روح مجرد اوست. به وسیله این بدنو جسم است که روح می تواند، مکنونات خود را در این دنیا، متبلور و نمایان سازد. اما پس از قطع رابطه روح با این بدنو پس از اینکهروح امکان بهره وری از اینبدن را به عنوان یک ابزار و وسیلهنداشت؛ در وعائی دیگر و در نشئه ای متفاوت از حیات این دنیا، به فعالیت خود ادامه می دهد. روح در یک بدن مثالی شبیه بدن قبلی، متناسب با موقعیت و شرایط جدید ادامه حیات می دهد. این قالب جدید که روحآن را به کار می گیرد؛ بدن مثالی نامیده می شود. که از نظر اندازه و شکل، همچون بدن صاحب آن روح، در زندگی این دنیا می باشد؛ اما از نظر سایر ویژگیها، مثل جرم و وزن، متفاوت با آن است. باتجلی روح در این بدن و جــسم جدیدکه جسم برزخی نامیده می شود؛ در نشئه جدید از حیاتخود، به فعالیت ادامه می‌دهد. اما این حیات جدید، همراه لذایذ یا رنجهای ویژه ای است. این لذایذ یا رنجها، نتیجه افکار، عقاید، اعمال، نیّات، صفات و ملکات راسخ در نفس است که در طول حیات دنیوی فراهم نموده است.این پژوهش، با کمک دلایل نقلی،از آیات و روایات،و تفسیرآن از منظر بزرگان اهل تفسیر(اعم از شیعه و سنی)و دلایل عقلی، به اثبات این موضوع می پردازد که روح، مراحل مختلف حیات را طی می کند. و انسان در مسیر تکاملی خود، بعد از نشئه دنیا وپس از مرگ، در نشئه جدیدی از حیات، به نام عالم برزخ قرار می گیرد. و نشان می دهد که حیات انسان پس از مرگ دنیوی، متوقف نمی شود.

این تحقیق تحت عنوان «احتکار و وظیفه حکومت اسلامی در برابر آن در فقه امامیه» دارای یک مقدمه، دو بخش، پنج فصل، شانزده مبحث و خاتمه می‌باشد.مقدمه تحقیق عبارت از کلیاتی است که در آن تعریف مسأله، بیان سوال‌های اصلی و فرعی، سابقه و ضرورت انجام تحقیق، فرضیه‌ها، هدف و روش تحقیق، روش گردآوری اطلاعات و ابزار آن و همچنین قلمرو تحقیق بیان گردیده است.فصل اوّل بخش نخست مربوط به مفهوم شناسی احتکار و مفاهیم مشابه آن بوده که معنای آن در لغت، در علم اقتصاد و در اصطلاح فقهاء آورده شده است.مفهوم احتکار با توجه به جنس و فصل آن، دو مفهوم مشابه دارد. احتکار از این دو مفهوم مشابه خود از نظر علم فقه و اقتصاد فرق‌های اساسی دارد.فصل دوّم مربوط به حکم و موارد احتکار با بیان ادلّه فقهی می‌‌باشد. درباره حکم احتکار میان فقهای امامیه دو دیدگاه اساسی وجود دارد. مشهور فقهاء قائل به حرام بودن احتکار، بعضی از فقهاء قائل به کراهت احتکار هستند. باتوجه به بررسی ادلّه هردو طرف، نظر حرام بودن احتکار دارای ادلّه محکم می‌باشد.موارد احتکار از نظر حکم اوّلی و حکم حکومتی با هم متفاوت است. در حکم اوّلی احتکار موارد آن منحصر در شش چیز، ولی در حکم حکومتی موارد احتکار شامل همه موادّ مایحتاج جامعه اسلامی می‌باشد.در فصل سوّم از عوامل زمینه‌ساز احتکار و همچنین آثار و عواقب زیانبار آن مثل آثار اخلاقی، اقتصادی و سیاسی- اجتماعی بحث شده است. و همچنین بیان شده است که انحصار اقتصادی همان شکل تغییر یافته احتکار است.فصل اول بخش دوم به راه‌های بازدارنده از سوی شارع مقدس در برابر احتکار و محتکر اختصاص یافته است.فصل دوم از بخش دوم به وظایف حکومت اسلامی برای مقابله با احتکار می‌پردازد.خاتمه تحقیق هم در بردارنده خلاصه و جمع‌بندی کلّ مطالب است.

مجموعه ی پیش رو در پنج فصل گرد آوری شده است. فصل اول شامل کلیات تحقیق می باشد که در آن ابتدا به بیان مسئله پرداخته می شود. وبر در مطالعه تطبیقی خود بین ادیان مختلف، به جهت مقایسه آنها با آیین پروتستان در رابطه با روح سرمایه داری، زمانی که اسلام را مورد بررسی قرار می دهد اعلام می کند که این ویژگی وراثتی یا پاتریمونیال نهاد های سیاسی مسلمانان بود که مانع ظهور پیش شرط های سرمایه داری گردیده و این در حالی است که این تطبیق با مولفه های اخلاق اقتصادی که در پروتستانتیسم تشخیص داده، همخوانی ندارد. به عبارتی تفسیر وبر ازاسلام، با حکم ویژه او درباره کالوین گرایی که وی اولین بار در اخلاق پروتستانی و روح سرمایه داری آن را بیان کرد، ارتباط بسیار ضعیفی دارد. از طرفی هیچ اشاره ای به مذهب تشیع به عنوان شاخه ای از اسلام نکرده است.پرسش علمی تحقیق حاضر عبارت است از اینکه: اخلاق اقتصادی موجود در پروتستانتیسم تا چه اندازه با اخلاق اقتصادی مذهب شیعه قابل مقایسه می باشد؟ اصطلاح روش تطبیقی در علوم اجتماعی برای اشاره به نوع خاصی از مقایسه به کار گرفته می‌شود و به تفاوت‌ها و شباهت‌های بین جوامع علاقه‌مند است. بر این اساس هفت شاخص از تز اخلاق پروتستانی ماکس وبر استخراج گردیده و به عنوان مبنای مقایسه اخلاق اقتصادی در مذاهب پروتستانتیسم و تشیع مورد استفاده قرار گرفته است.این شاخص ها عبارتند از: 1- تاکید بر کار و تلاش به عنوان یک ارزش، 2- پرهیز از تجمل گرایی، 3- صرفه جویی، 4- ارزشمند بودن وقت، 5- راستگویی، 6- مخالفت با ثروت اندوزی راکد (گنج اندوزی)، 7- عدم اعتقاد به رستگاری از طریق شعائر مذهبی. یافته های این پژوهش نشان می دهد که آیین پروتستانتیسم و مذهب شیعه، از میان شاخص های هفتگانه استخراج شده، در دو شاخص «پرهیز از تجمل گرایی» و «عدم اعتقاد به رستگاری از طریق شعائر مذهبی» دارای تفاوت قطعی هستند. در چهار شاخص «تاکید برکار و تلاش» و «تاکید بر صرفه جویی» و «ارزشمند بودن وقت» و «مخالفت با ثروت اندوزی راکد (گنج اندوزی)» دارای تشابه موهوم هستند. در شاخص «تاکید بر راستگویی» دارای تشابه هستند. در نتیجه اخلاق اقتصادی در پروتستانتیسم و تشیع بر مبنای نظریه ماکس وبر فاقد انطباق اند.