جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

براساس تقسیم بندی موجود درباره روشهای مختلف تحصیل شناخت این روشها به چهار شکل تجربه، عرفان، وحی و فلسفه تقسیم گردیده اند. در این بررسی ضمن پیگیری عوامل مهم شکل گیری دیدگاه هر یک از آنها در زندگینامه آنان به بررسی مبانی نظری هر یک از دانشمندان اخیر درباره شخصیت سالم روش های مورد استفاده آنها در گردآوری داده ها و ویژگی های شخصیت سالم از منظر هریک از آنان پرداخته شده است. این تحقیق تلاش داشته است تا به بررسی تطبیقی دیدگاههای موجود درباره انسان کامل از منظر روشهای پیش گفته بپردازد. در این جمه بندی پس از ارزشیابی هر دیدگاه به شکل مستقل ارزیابی کلی از مباحث پیش گفته ارایه شده است. پژوهش در انجام خویش با تالیف روشهای گردآوری داده ها از سوی دانشمندان تجربه گرای غربی و انسان شناسان اسلامی، افقهای جدید مطالعه و تحقیق در امر انسان کامل را مورد تاکید قرار داده است.

در پژوهش حاضر ، محقق با نگرش مردم شناختی روزه و روزه داری و همچنین آئین ها و مناسک مربوط به آن را در میان پیروان ادیان یهود و اسلام مورد بررسی ، تحلیل و مقایسه قرار داده است و ضمن بیان واجبات ، ممنوعات ( تابو) هر دو آئین به انواع روزه های واجب و مستحب و ویژگی های کلی آنها پرداخته است . اصلی ترین هدف این پژوهش تحلیل مردم شناختی روزه و آئین روزه داری در ادیان یهود و اسلاممی باشد . در این تحقیق جهت چارچوب نظری از مکاتب کارکرد گرایی و تفسیر گرایی نمادی استفاده نموده است . و روش بکار گرفته شده در این تحقیق از نوع کیفی و روش ژرفانگر است که با ابزار مصاحبه عمیق و مشارکت همراه با مشاهده اطلاعات توسط پژوهشگر جمع آوری شده است همچنین جامعه آماری این تحقیق را پیروان دین یهود و اسلام در منطقه 6 تهران ( محله یوسف آباد ) تشکیل داده است که در یافته های تحقیق بر اساس اطلاعات بدست آمده میان صور و مناسک روزه داری یهودیان و مسلمانان شباهتهای به چشم می خورد ،تا ضمن فواید و کارکرد های روزه و روزه داری به شباهتها و تمایزات هر دو دیانت پرداخته که سرانجام در نتیجه گیری منعکس می باشد .

تحلیل جایگاه مسئولیت پذیری اجتماعی در نظریه اسلامی از حوزه های مغفول پژوهشی محسوب می شودکه با توجه به حساسیت موضوع و ضروریت های فرهنگیو فقدان تحقیقات در در این حوزه مطالعه حاضر با عنوان"بررسی مسئولیت پذیری اجتماعی در آموزه های اسلام و دلالتهای تربیتی آن برای معلمان"صورت گرفته است.این مطالعه با بررسی آموزه ها و تفاسیرقرآن و احادیث و مطالعات حوزه مسئولیت پذیری اجتماعی صورت پذیرفته است.این مطالعه با بررسی آموزه ها و تفاسیر قرآن و احادیث و مطالعات حوزه اجتماعی صورت پذیرفته است، نتایج این مطالعه نشان داد که مفهوم شناسی مسئولیت اجتماعی شامل هر فرد خود مسئول افعال خویش است، حاکم بر سرنوشت خویش است، اسلام افراد و گروهها را مسئول رفتار خود می داند. مودت، اخوت و همیاری زمینه ساز مسئولیت پذیری اجتماعی در جامعه اسلامی می باشد، انسان به طور فطری اجتماعی آفریده شده است. سه قلمرو مسئولیت از آموزه های اسلامی استخراج شد: مسئولیت در برابر خود، مسئولیت انسان در برابر خداوند، مسئولیت در برابر دیگران: نتایج دیگر مطالعه نشان دادکه در آموزه های اسلامی امر به معروف و نهی از منکر، صدقه و قرض، خمس و زکات مالی و وفای به عهد از مصادیق مسئولیت پذیری اجتماعی می باشد. از دلالت های مسئولیت پذیری اجتماعی می توان به تکلیف فردی و اجتماعی، تمایل به زندگی اجتماعی، مسئول بودن در مقابل دیگران، نگاه مسئوانه به مردم و نگاه مسئولانه به بیت المال اشاره نمود. دلالت های تربیتی مسئولیت پذیری در عرصه تعلیم و تربیت، مسئولیت های عالمان، مسئولیتهای معلمان و مسئولیت های دانش آموزان در آخر تبیین شد.

آزادی مقوله ای است که بسیاری از فلاسفه و اندیشمنداناز آن سخن رانده و در جستجوی معنای آنبر آمده اند. در این راستا، هر یک از اندیشمندان تعابیر گوناگونی از آزادی ارائه کرده اند، عده ای آن را به معنای رهایی از هرگونه قید و بند دانسته اند و عده ای دیگر آن را اطاعت از عقل و احترام به قانون معنی کرده اند. در نظر اندیشمندان اسلامی آزادی جزء طبیعت آدمی و از حقوق فطری اوستو برتر از حکومت، و غایت مطلوب انسانو عطیه ای از جانب خداوند است. اسلام نیز به عنوان یک مکتب انسان ساز و هدایتگر بشر، اهمیت و اعتبار ویژه ای برای آزادی قائل بوده و هست. به همین دلیل است که تمامی پیامبران و امامان هدف رسالت خود را آزادی بشر از اسارت غیرخدا و گسستن یوغ های بندگی دانسته اند.کم نبوده اند علما و بزرگانی که در ادوار مختلف اسلامی به مقوله آزادی و اهمیت و جایگاه آن پرداخته اند. طالقانی و صدر دو تن از علما و متفکران بزرگ اسلامی می باشند که در صدد تعریف و اهمیت آزادی بر آمده اند.هدف اصلی این پایان نامه مقایسه مفهوم، منشآ وابعاد آزادی در اندیشه طالقانی و صدر است. از این رو، روش به کار رفته در این پایان نامه روش توصیفی – تحلیلی و جمع اوری داده ها نیز از طریق کتابخانه ای صورت گرفته است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که از نظر طالقانی مردم آزاد آفریده شده اند و در زندگی حق انتخاب دارند و هریک طبق خواسته خود می تواند از مظاهر طبیعت بهره مند گردد. وی استبداد را در برابر آزادی قرار می دهد و بر این باور است که اگر از محیط آزادی حفاظت نکنیم استبداد و مستبدین بر ما حکومت خواهند کرد و باید فاتحه آزادی را خواند. به علاوه از نظر او آزادی دارای اشکالی است که مهم ترین آنها آزادی سیاسی، عقیده و بیان است. صدر نیز چون طالقانی با یک نگاه توحیدی که برگرفته از قران است به مقوله آزادی پرداخته است. او مقصود خود از آزادی را چنین بیان می کند که هیچ کس و هیچ گروهی حق سلطه و برتری بر دیگری ندارد وتمام انسان ها از اراده و اختیار برخوردارندو در انجام امور آزاد هستند. همچنین صدر معتقد است این آزادی است که برای انسان تعیین می کند که مالک اراده خود باشد و بتواند از اراده خود در کاربرد هدف های خویش استفاده کند. روی هم رفته بین مواضع و دیدگاه این دو متفکر درباره ی آزادی وجوه شباهت بسیار بیشتر از وجوه اختلاف است؛ زیرا از یک سو هر دو معتقد به هستی شناسی و انسان شناسی اسلامی می باشند و اندیشه ی سیاسی شان برخاسته از جهان بینی توحیدی و انسان شناسی دینی آنهاست و از سوی دیگر هر دو در زمانه و شرایط اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ایی می زیستند که جو فشار و اختناق از سوی حکومت وقت بر جامعه تحمیل شده بود. با وجود این، می توان پاره ای اختلافات جزئی بین اندیشه این دو درباره ی آزادی مشاهده کرد. طالقانی آزادی را بیشتر از دریچه سیاسی نگریسته و در مقابل استبداد قرار داده است، درحالی که صدر آزادی را عمدتاً از منظر فلسفی – دینی دیده و کوشیده است جایگاه آن در اسلام در مقایسه با سایر مکاتب از جمله مکتب سوسیالیسم و لیبرالیسم مشخص کند.

اين رساله به بررسي و تجزيه و تحليل جغرافياي تاريخي شهرهاي ساساني و انطباق يا عدم انطباق آنها با داده‌هاي باستان‌شناسي مي‌پردازد. براي دست‌يابي به اطلاعات و داده‌هاي اين موضوع، متون تاريخي و جغرافياي تاريخي شهرهاي ساساني و همچنين گزارشات باستان‌شناسي مدّ نظر قرار گرفته و سپس اطلاعات جمع‌آوري شده، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند.در اين رساله تعداد 13 شهر از دورة ساساني مورد بررسي و تحقيق قرار گرفت. اين شهرها به ترتيب عبارتند از: دارابگرد، اردشيرخوره، مرو، تخت سليمان، بيشاپور، جندي‌شاپور، ايوان كرخه، نيشابور، سيراف، اصطخر، رام‌شهرستان، تيسفون و قصرشيرين. شواهد بسياري نشان مي‌دهد كه شهرهاي دورة ساساني با طرح و نقشة قبلي ساخته مي‌شده و بنا به دلايل علمي، بيشتر يك نقشة منظم داشتند. طرح‌ها و نقشه‌هاي ساساني با توجه به شهرهاي مطالعه شده در اين پايان‌نامه، به سه شكل متحد‌المركز و دايره‌اي، مستطيل شكل (هيپوداموس) و نامنظم بودند. طرح دايره‌اي يا مدور در چهار شهر اردشيرخوره، تخت سليمان، مرو و دارابگرد مشاهده مي‌شود.طرح ديگري كه در ساخت شهرهاي ساساني مورد استفاده قرار گرفته، طرح مستطيلي يا هيپوداموس مي‌باشد. از شهرهاي مستطيل شكل مي‌توان به شهرهاي بيشاپور، جندي شاپور، سيراف، نيشابور، ايوان كرخه، اشاره كرد. نوع سوم شهرهاي ساساني، شهرهايي است كه داراي شكل منظم هندسي نيستند و بيشتر با توجه به محيط جغرافيايي محل شهر، ساخته شده‌اند. از اين دسته مي‌توان به شهرهاي تيسفون، رام شهرستان و قصرشيرين اشاره كرد. غالب شهرها در مناطق جنوب غرب و غرب ايران مانند فارس، خوزستان، آذربايجان و سواحل خليج فارس قرار دارند. با توجه به مشخص شدن موقعيت جغرافيايي اين شهرها در متون جغرافيايي و تاريخي، كاوش‌هاي باستان-شناسي، اين نتيجه حاصل مي‌شود كه اكثر شهرهاي ساخته شده در دوران امپراتوري ساساني متعلق به اولين شاهان اين سلسله، يعني اردشير اول و شاپور اول مي‌باشد. علاوه بر اين، ويژگي‌هاي باستان‌شناسي اين شهرها با توصيف مورخين و جغرافي‌نگاران كاملاً منطبق است و بر اين اساس، باستان‌شناسان مي‌توانند با تكيه بر اين منابع موثق، نتايج سودمندي در عمليات كاوش و يا بررسي‌هاي ميداني از شهرهاي ساساني به دست آورند.

معیار فضیلت نزد خداوند متعال تقوی و پرهیزگاری است و این معیار بر همه فرزندان آدم و حوا علیهماالسلام چه مرد و چه زن بطور یکسان منطبق است. اما واقعیات جامعه و تاریخ بگونه ای دیگر رقم خورده است. ارزش و جایگاه اجتماعی زنان و مردان همواره به صورت نابرابر تحقق یافته و این نابرابری تقریبا در همه موارد به نفع مردان شکل گرفته است. مردان در راستای تقویت و تداوم برتری خود در بسیاری از موارد از حدود و حقوق خود تجاوز کرده و ستمهای فراوانی بر زنان وارد کرده اند و این اوضاع و احوال ستم آلود و تبعیض آمیز هر چند در شکلها و پوششهای جدید تا زمان حاضر استمرار یافته است. جنبش فمینیسم به عنوان مهمترین داعیه دار طرفداری از حقوق زنان در دوران معاصر، تلاش گسترده ای را در ابعاد مختلف برای معرفی نابرابریها و ستمهای جنسی و تبیین و ریشه یابی آنها و همچنین ارائه راهکارهایی برای رفع نابرابری و ستم جنسی در خانواده بطور خاص و در محیط اجتماعی بطور عام سامان داده است. این نوشتار ضمن مروری بر تلاشهای نظری فمینیستی در زمینه های یاد شده، با معرفی دیدگاه اسلام در همین زمینه ها، مقایسه ای بین دیدگاه اسلام و دیدگاههای فمینیستی را در اختیار خوانندگان قرار خواهد داد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان ازخودبیگانگی دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه اصفهان انجام پذیرفته است.لذا بر آن شدیم تا برخی ابعاد و مولفه های ازخودبیگانگی (احساس پوچی و بی معنایی- احساس بی قدرتی- احساس انزوای اجتماعی) را که صاحبنظران جامعه شناسی، روان شناسی و متفکران اسلامی بدان توجه داشته اند با تأکید بر اندیشه های ملوین سیمن و استاد شهید مرتضی مطهری مورد بحث و بررسی قرار دهیم و این مولفه ها در میان نمونه مورد مطالعه، مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایش می باشد و از شیوه نمونه گیری سهمیه ای استفاده شده است. جامعه آماری، دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه اصفهان می باشند که در سال تحصیلی 90-1389 تعداد کل ایشان 919 نفر بوده که از بین این تعداد 150 نفر به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفته اند.از مهمترین نتایج این پژوهش می توان به این موارد اشاره کرد: با توجه به نتایج به دست آمده احساس از خود بیگانگی در بین دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه اصفهان کمتر از حد متوسط است. همچنین سه شاخص (مولفه) از خودبیگانگی که عبارتند از: احساس پوچی و بی معنایی، احساس بی قدرتی و احساس انزوای اجتماعی در بین دانشجویان شاهد و ایثارگر از حد متوسط کمتر است. و با توجه به تحلیل رگرسیونی چند متغیره می توان نتیجه گرفت که بین احساس از خود بیگانگی و متغیرهای چندگانه سن، جنس، وضعیت تأهل، پایگاه اقتصادی (عینی و ذهنی) و اعتقادات مذهبی رابطه وجود دارد، همچنین با توجه به نتایج به دست آمده از رگرسیون چند متغیره می توان نتیجه گرفت که بین متغیرهای چندگانه ذکر شده و شاخص های از خود بیگانگی ( احساس پوچی و بی معنایی، احساس بی قدرتی و احساس انزوای اجتماعی) رابطه وجود دارد، بنابراین فرضیه های فوق تأیید شده و قابل تعمیم به جامعه آماری می باشد.

این نوشتار در پی نقد و بررسی استنادات قرآنی و روایی آقای مهدی نصیری در کتاب اسلام و تجدد می باشد.ایشان که از مخالفین ارتباط و سازگاری اسلام با تجدد و مدرنیته می باشند در راستای اثبات ادعای خود،بانهایت جانب داری از پیشفرض ذهنی خود به آیات و روایاتی استناد کرده است. در این نوشتار ابتدا مبانی و اصول و روشهای صحیح تفسیر آیات و نقد روایات قید شده و آیات و روایات مورد استناد نصیری، با عرضه به این مبانی، در بوته آزمایش قرار گرفته تا میزان صحت و اعتبار مدعیات ایشان کشف شود. در پایان ابعاد مختلف دیدگاه نصیری آسیب شناسی شده است.

این پژوهش در پی آن است تا ساختار فرانظری نظریه اسلامی روابط بین الملل را واکاوی کند.مابعدالطبیعه اسلامی و فقه روابط بین الملل به منزله فرانظریه ی آن می باشند. مابعدالطبیعه اسلامی مبتنی است بر 1- هستی شناسی عام اسلامی؛ متصف به صفت اصالت واقع، که در آن همه چیز بیرون از ذهن و دارای ما بازاء خارجی است. 2- معرفت شناسی؛ شناخت دانش، امکان شناسایی و حدود آن است. علم ما به عالم خارج از طریق منابع معرفتی و متصف به امکان عام. 3- روش شناسی؛ راه شناخت و دستیابی به معرفت از طریق مبادی آنفقه روابط بین الملل برخاسته از فقه سیاسی اسلامی و دانش تأسیسی در پی مومنانه ساختن نظام روابط بین الملل است و با قواعد فقهی به این کار همت می گمارد.ساختار دوگانه مابعدالطبیعی اسلامی و فقه روابط بین الملل مدلولات هستی شناختی، معرفت شناختی، روش شناختی و فقه شناختی خاصی دارد که مهمترین آن ها عبارتند از:1- امت محوری به جای دولت ملت 2- تقسیم هنجاری جهان به دارالاسلام و دارالکفر 3- هنجاری و انتقادی بودن نظریه اسلامی روابط بین الملل 4- تبیینی و تأسیسی بودن نظریه اسلامی روابط بین الملل 5- کثرت گرایی روشی در نظریه پردازی اسلامی روابط بین الملل 6- در میانه ی اثبات گرایی و فرا اثبات گرایی بودن 7- عاملیت و اختیار انسان در نظام بین الملل 8- ارزش محور بودن نظریه اسلامی روابط بین الملل 9- عقلانیت رفتارها در نظام بین الملل 10- تکامل نظریه اسلامی روابط بین الملل و ...

ایهام در بلاغت فارسی و عربی جایگاهی ویژه دارد و دارای ارزش زیبایی‌شناسی قابل توجّهی است. بیشتر کتاب‌های بلاغی فارسی و عربی ایهام را آوردن کلمه‌ای در کلام می‌دانند که دارای دو معنا باشد.یکی معنای نزدیک به ذهن و دیگری معنای دور از ذهن که خواننده در نگاه اوّل می‌پندارد معنای نزدیک مورد نظر است اما با کمی تأمّل به سوی معنای دور که مقصود شاعر و یا نویسنده بوده است، رهنمون می‌شود. در بیشتر کتاب‌های بلاغی ایهام در حوزه بدیع معنوی قرار می‌گیرد.ما در این پژوهش نشان داده‌ایم که ایهام با توجّه به کارکرد ایجازی آن می‌تواند در علم معانی نیز قابل طرح باشد. در آثار بلاغی تا کنون اشاره‌ای به این موضوع نشده است. بلاغت فارسی و عربی انواعی را برای ایهام بر-شمرده‌اند که این انواع در بلاغت فارسی از تنوّع و گستردگی فراوانی نسبت به بلاغت عربی برخوردار است. این تحقیق پس از بررسی صنعت بدیعی ایهام در کتاب‌های بلاغی فارسی و عربی به نقد تعریف این صنعت می‌پردازد. همچنین ضمن بررسی سیر و تطوّر تاریخی این شگرد ادبی در بلاغت فارسی و عربی، به جز انواع مطرح شده ایهام از سوی بلاغیون، انواع دیگری را در بلاغت فارسی و بلاغت عربی بر آن می-افزاید. جدا از بلاغیون و ادبا، زبان‌شناسان نیز سعی در توصیف شیوه‌های بیان ادبی با روش‌ها و مفاهیم خود داشته‌اند. از این رو می‌توان در تبیین کارکرد‌های بلاغی ایهام از مفاهیم ویژه زبان‌شناسی همچون برجسته‌سازی، آشنایی‌زدایی و ابهام یاری جست. پایان‌نامه حاضر به سه فصل تقسیم شده است. فصل نخست به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی ایهام، جایگاه ایهام در قرآن کریم، نقش و جایگاه ایهام در مباحث بلاغی و کارکرد‌های ادبی- بلاغی ایهام اختصاص دارد. فصل دوم مشتمل بر سیر تاریخی و تطوّر ایهام در بلاغت فارسی و عربی و نیز بررسی انواع ایهام و آسیب‌شناسی آن است. در فصل سوم به بررسی این صنعت از منظر زبان شناسی پرداخته و به ارتباط ایهام با برجسته‌سازی، آشنایی‌زدایی و ابهام اشاره کرده ایم.در نهایت پایان‌نامه حاضر، ایهام را آوردن کلمه‌ای در کلام می‌داند که بر دو یا بیش از دو معنا دلالت می‌کند و همه معانی کلمه-نزدیک و دور-مورد نظر قرار می‌گیرد.