جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بحث درباره رابطه منطق‌ها یکی از مباحث نوپا در منطق معاصر است و علاوه بر فهم فلسفیِ صِرف، دلایل کاربردی و روش‌شناختی بسیاری برای لزوم پرداختن بدان وجود دارد. آبشخور اصلی مساله ارتباط بین منطق‌ها، در دوران مدرن، رساله‌ای درباره طبیعت انسانی هیوم است. او بر این باور بود که از چیزی که است (یا نیست) ـ یعنی گزاره‌‌ای توصیفی ـ نمی‌توان به‌طور منطقی چیزی که باید باشد (یا نباید باشد) ـ‌ یعنی گزاره‌ای هنجاری ـ را استنتاج کرد. از آن‌جایی که گزاره‌های توصیفی مربوط به منطق موجهات و گزاره‌های هنجاری مربوط به منطق تکلیف می‌شوند این بررسی مستلزم تبیین، تحلیل و واکاوی رابطه بین منطق‌های موجهات و تکلیف و اصول پل متصل‌کننده آن‌دو است. هادسن، بلک، سرل، هِر، شورز... به این موضوع توجه داشتند و هریک نظرات خاص خود را درباره آن ارایه نموده‌اند. در این تحقیق به رابطه میان منطق و اخلاق پرداخته شده، دو منطق موجهات و تکلیف به طور اجمالی معرفی شده‌اند و یک نظام موجهاتی‌ـ‌تکلیفی توسط فیشر معرفی شده است و در پایان رابطه بین منطق موجهات و منطق تکلیف از دیدگاه شورز مورد بررسی منطقی قرار گرفته است. با توجه به تحلیل منطقی شورز، اگر هم استنتاجی از مقدمات توصیفی به نتایج هنجاری به‌طور منطقی قابل ترسیم باشد، نتایج به‌دست آمده از لحاظ اخلاقی کم اهمیت هستند و با وجود اعتبار منطقی، از نظر عرفی معقول، به نظر نمی‌رسند.

دستگاه هنجاری اولین ساختار اجتماعی است که توسط بشر ایجاد شده است. ابتدایی ترین دستگاه هنجاری خانواده و بزرگترین آن جامعه است دستگاه هنجاری بر پایه هنجارها و مجوز ها استوار است .در این پایان نامه یکی از توسیع های منطق تکلیف به نام منطق ورودی/خروجی مورد بررسی قرار گرفته است. منطق تکلیف یکی از شاخه های منطق موجهات است که به بررسی گزاره های در باره وظیفه، مجوز و ممنوعیت می پردازد و در سال 1951 توسط فون رایت معرفی گردید. اما از همان ابتدا پارادوکسهای زیادی برای آن به وجود آمد. یکی از این توسیع منطق ورودی/خروجی است با ارائه دو مقاله دیگر این منطق به عنوان توسیعی از منطق تکلیف کامل گردید. در این منطق با استفاده از یک قید در استنتاج ها جلوی تولید پارادوکسها گرفته می شود. در این منطق وظایف را به صورت زوجهای مرتب نشان می دهیم که درایه اول اشاره به وضعیتی است که اتفاق افتاده است و درایه دوم مربوط به وظیفه یا مجوزی است که در آن وضعیت وجود دارد. این منطق قاعده محور بوده و شامل هیچ اصل موضوعی نیست. یکی از دیگر مباحث مطرح در منطق تکلیف موضوع دستگاه های هنجاری است. یک دستگاه هنجاری، دستگاهی که بر اساس وظایف پایه گذاری شده است. مثال بارز این نوع دستگاه ها، حکومت یک کشور می باشد. در هر دستگاه هنجاری هر کسی وظیفه ای بر عهده دارد که باید انجام دهد. برای این دستگاه ها مدل های مختلفی در منطق تکلیف ارائه شده است. یکی از این مدلها بر اساس منطق ورودی/خروجی ارائه شده است. در این مدل هنجارهای اساسی و رویه ای و روابط محسوبی مدل شده است. این مدل سازگار با مباحث علوم کامپیوتر می باشد.

منطق نگریک(نظری) که منطق مزداهی(ریاضی) یا منطق نمادین نامیده می شود عبارت است از گسترس روش صوری مزداهیک(ریاضیات) بر قلمرو منطق . این کتاب که جزو کتابهای دوران ساز و بیمانند در زمینه منطق جدید و منطق ریاضی است با چنین دیدگاهی به نگارش در آمده است. این کتاب تصویر اندیشیدن منطقی را یک حساب یا محاسبه منطقی می بیند.

از مقدمه مترجم : در کتاب حاضر فصلهای نخست تا پنجم به آشنایی با کلیات منطق اختصاص دارد تا خواننده ابتدا تسلط کافی بر مسائل جاری منطق پیدا کند سپس در فصلهای ششم و هفتم به موضوع های پیشرفته تر و مجرد تری پرداخته می شود که هدف ان تعیین " قلمرو و مرزهای منطق صوری" است. البته در پاره ای از قسمت های پیشین کتاب (به طور عمده ، قسمت های4-2 تا 6-2 و 5-3 تا 8-3 و قسمت 9-4 ) نیز آمادگی های لازم برای ورود در بحث های دو فصل آخر فراهم می گردد. تدوین کتاب بر پایه این فرض است که خواننده در دوره دبیرستان درباره مقدمات منطق (زیر عنوان ریاضیات جدید) تدریس می شود، آشنایی دارد و به همین سبب در نخستین فصل کتاب که به طور عمده درباره ادات های تابع ارزشی عاطف ، فاصل و ناقض سخن به میان می آید به ایجاز برگزار گردیده و روش های کار همان شیوه متداول جدول های ارزش است.

این کتاب اولین کتابی است که به زبان فارسی در منطق جدید نوشته شده است. عناوین کلی کتاب به قرار زیر است : حساب گزاره ها حساب محمولات مرتبه اول حساب محمولات بالاتر اصول منطق صورت کلاسیک تأسیس حساب گزاره ها به روش قیاسی

فهست مطالب : 1. بررسی تاریخی (برر سی تاریخ استنتاج صوری که با ارسطو و اقلیدس و افرادی دیگر شروع می شود و تاریخ آنالیز ریاضی که به ارشمیدس باز می گردد) 2. تمامیت حساب محمولات 3. نظریه مدل ها 4. ماشین های تورینگ و توابع بازگشتی 5. قضایای ناتمامیت گودل 6. نظریه مجموعه ها 7. پیشنهادهایی برای مطالعات بیشتر