جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مهمترین اختلافات بین فرق و مذاهب اسلامی ‌و بویژه سلفیه بحث تفسیر آیات متشابه قرآن کریم است. نویسنده در کتاب موقف السلف من المتشابهات بین المثبتین و المؤولین سعی نموده تا سه رویکرد مثبتین، مؤولین و سلفیون را بررسی نماید. این کتاب شامل نقل قول بزرگان از مذاهب مختلف همچون اشاعره، معتزله و... است که نویسنده هر یک را با ادله مربوطه ایشان آورده است. نگارنده مباحث خود در این کتاب را در هفت بخش مجزا دسته بندی کرده است که شرح آن بدین قرار است: در بخش اول دیدگاه هر سه طیف را به تفصیل بیان نموده و ادله ی ایشان را در این زمینه و چرایی اعتقاد به چنین مساله ای بیان می دارد بخش دوم و سوم به بررسی و نقد دیدگاه مثبتین اختصاص دارد، که در این بخش ادله ی ایشان را واکاوی می نماید. بخش چهارم هم به مقایسه دیدگاه ابن‌تیمیه و مذهب مؤولین پرداخته است. نویسنده در بخش ششم و هفتم دیدگاه صحیح که همان تأویل است را بررسی و بیان نموده است. نویسنده با بررسی مطالب فوق همان‌طورکه در بخش هفتم بیان داشته توانسته با ادله محکم نظریه تاویل آیات متشابه را اثبات نماید.

کتاب مفاهیم یجب ان تصحح نوشته محمد بن علوی مالکی اهل عربستان سعودی است. سید محمد بن علوی از معدود علمای حجاز بود که با تکیه بر کرسی تدریس در دانشگاه‌های عربستان و وعظ در مسجد الحرام با شجاعتی قابل وصف به نقد وهابیت پرداخت. این کتاب در عربستان اجازه انتشار ندارد. این کتاب نفیس با عنوان "مفاهیم یجب أن تصحح" در عربستان سعودی عرضه شد ولی با عکس‌العمل شدید برخی علمای وهابی روبرو شد و نویسنده آن از سوی آنان طرد و تکفیر شد؛ به گونه‌ای که مدتها مؤلف در محاصره و تحت نظر بود و چاپ و انتشار این کتاب ممنوع گردید؛ ولی این امر مانع انتشار این اثر ارزنده نگشت؛ بلکه در کشورهای گوناگون از جمله: مصر، سوریه، امارات، پاکستان، مغرب و... مکرر به چاپ رسید و مورد استقبال دانشمندان اهل‌سنت قرار گرفت. خصوصیت منحصر به فرد این کتاب که به پاسخگوئی شبهات و ایرادات وارده از سوی وهابیت می‌پردازد این است که از سوی فردی تالیف گردیده که سالها به عنوان یکی از علمای بزرگ وهابیت در مسجد الحرام به تبلیغ می‌پرداخته و در اواخر عمر وظیفه خویش دانسته تا خطاها و برداشت‌های اشتباه را اصلاح و تا حدی دین خود را به پیامبر (ص) ادا نماید و تمامی‌پاسخ‌های او مستند به کتب و روایات مورد تایید اهل‌سنت و جماعت می‌باشد و حساسیت فوق‌العاده‌ای که در انتخاب احادیث و استنادات به کار گرفته است جای هرگونه شک و شبهه را در اصلاح مفاهیم مذکور از بین برده است. مؤلف، این کتاب را در سه باب تنظیم نموده است: باب اول) مباحث عقیدتى مانند: بدعت، توسل؛ باب دوم) مباحث نبوى که به خصائص و حقیقت انسانى پیامبر پرداخته و مفهوم تبرک به پیامبر و آثار او را تعیین مى‏کند؛ باب سوم) مباحث متفرقه از جمله زندگى برزخى و مشروعیت زیارت پیامبر و مسائل مرتبط با آن از قبیل آثار، مشاهد و مناسبت‏هاى دینى.

کتاب الادلة الشرعية في جواز الاحتفال بميلاد خير البرية توسط دکترعزالدین حسین الشیخ به رشته تحریر درآمده است. برقراری جشن و سرور مادامیکه منجر به عمل حرامی نگردد عملی است ممدوح عقل و شرع و چه بهتر این برنامه در مورد ولادت نبی مکرم اسلام (ص) باشد و نوعی شکرانه به جهت این منت عظیم بر امت اسلامی بر شمرده شود. نویسنده در این کتاب درصدد آنست تا جواز این عمل پسندیده را از کتاب وسنت اثبات نماید. نویسنده بعد از مقدمه چند بحث مقدماتی را تحت عناوین : تاریخ ولادت نبی(ص) و ماه ربیع الاول ، وارد بحث اصلی کتاب میشود. وی از سه منبع قرآن کریم ، سنت مطهر ، و اقوال علما نظریه جواز احتفال و سرور رااثبات نموده است. نویسنده در هر بخش نمونه های معتبری را ذکر و آنها را بررسی و اثبات نموده است. نویسنده در این کتاب توانسته به خوبی نه تنها بدعت نبودن این عمل را بلکه ممدوح بودن جشن و سرور برای نبی (ص) را اثبات نماید.

کتاب تحفة الزوار الی قبر النبی المختار توسط ابن حجر الهیثمی به رشته تحریر در آمده است. وهابیون با زیارت قبور به شدت مخالف کرده و آن را شرک، بدعت و حرام می دانند. موضوع این کتاب آداب زیارت قبر پیامبر (ص) در سفر است. نویسنده در صدد است آداب زیارت و مساله توسل به پیامبر (ص) چه در زمان حیات و چه بعد از حیات ایشان و توسل کردن حضرت آدم و انبیا (ع) را به پیامبر (ص) قبل از خلقت ایشان را بیان کند و همچنین نویسنده استحباب زیارت قبر پیامبر(ص) را با ارائه مساله شدالرحال می پردازد. این کتاب شامل مقدمه، چهار باب و خاتمه می باشد. ابواب آن به ترتیب عبارتند از: در باب اول آداب سفر زائر و آداب زیارت بیان گردیده است. باب دوم به تاکید در مشروعیت زیارت پرداخته و زیارت را قربت و نزدیکی به قرآن و سنت نبوی و اجماع می داند. باب سوم در رابطه با توسل کردن زائر به پیامبر (ص) و درخواست و طلب شفاعت از ایشان در جمیع احوال می پردازد. باب چهارم مطالبی در آداب مقام مدینه مشرفه می باشد. نویسنده پس از بررسی زیارت قبر پیامبر (ص) و آداب آن، همچنین توسل به ایشان چه در حال حیات و چه بعد از حیاتشان و بیان استحباب زیارت قبر پیامبر (ص) به این نتیجه رسیده که زیارت قبر پیامبر (ص) حرمت ندارد بلکه استحباب زیادی دارد و می توان به پیامبر در حال حیات و بعد از حیات ایشان متوسل گردید که این خود نقد و ردیه ای بر اعتقادات وهابیون در مساله حرمت زیارت قبر پیامبر (ص) و توسل به ایشان است.

کتاب ردُّ عَلیَ ... «رسالةّ إلی کُلِّ شیعی»، توسط الشیخ نزیه القمیحا به رشته تحریر در آمده است. مذاهب اسلامي در سه موضوع اعتقادات، فقه، اخلاق و عرفان دچار اختلافات فراواني هستند که این موضوع خود سبب شده تا فرقه هاي متعددي پديد آيد. اثر حاضر به مواردی از این اختلافات که همراه با شبهات غرض ورزانه و اتهامات ناروای معاندین با شیعه است، پرداخته است. چناچه کتابی در کشور لبنان چاپ و نشر گردیده که درن آن آن نصایحی برای شیعیان درج گردیده تا مذهب خود را که مذهب اهل بیت (علیهم السلام) است ترک کنند و مذهب اهل سنت وجماعت ... را تبعیت کنند. کتاب حاضر ردّی بر استدلالات غلط آنان می باشد. این کتاب شامل مقدمه و نُه فصل می باشد. این فصول به ترتیب شامل: اتهام شیعه به تحریف قرآن، روایات تجسیم خدا، زیارت قبور، شرعی بودن متعه حج و نساء، بداء در اسلام، رجعت در اسلام، تقیه در اسلام، در شرعی بودن خواندن نماز قصر در سفر و جمع بین دو نماز، در شرعی بودن سجده بر زمین و آنچه از زمین می روید. نویسنده در این کتاب با بررسی شبهات مخالفین شیعه در موضوعات مختلف کلامی، این اشکالات را مطرح کرده و به آنها پاسخ می گوید.

کتاب بیان نکث الناکث المتعدی بتضعیف الحارث توسط عبدالعزیز الصدیق الغماری به رشته تحریر در آمده است. البانی از علمای سلفی تندرو و از مخالفین و معاندین شیعیان محسوب می شود. نویسنده کتاب حاضر را در رد نظرات البانی نوشته است. او درباره البانی می گوید: البانی از روی کوتاه اندیشی و جهل و نداشتن اطلاعات علمی این گونه به اهل حدیث عمل می کند از قبول روایات ثقه شیعه، گر چه این روایات شیعه موافق با مذهبش باشد. البانی جهت تایید مذهبش از نواصب و پیروان آنها استفاده می کند و سخنان آنها را می پذیرد و اطراف آن ها می چرخد. این رساله شامل شش مبحث می باشد. مباحث آن عبارتند از: مطالبی پیرامون تبریک و تهنیت گفتن در تعقیبی بر موضوعات صنعانی، مباحثی از علل طعن بر حارث، پیروزی بر طریق و روش اخیار و نیکان صوفیه، هشدار از خطاهای نابلسی در تعبیر رویای فاطمه و حسن و حسین، اعلان و پیشگویی پیامبر به آنچه که خبر داده از احوالات این زمان، بیان شکستن عهد توسط پیمان شکنی که متعدی کرده به ضعیف کردن حارث. نویسنده با بررسی مطالب البانی در مورد روایات شیعه و راویان آن اظهار نظر مبغضانه و منفی داشته است، نظرات البانی را نقد کرده و آن ها را رد نموده است.

کتاب الصارم المسلول على من انكر التسمية بعبد النبي و عبد الرسول بقلم محمد عابد السندی المدنی به رشته تحریر درآمده است. وهابیّون و سلفیّه، بعضی از امورات مسلمین را که هیچ گونه منافاتی با شرعیت اسلامی ندارد تحریم نموده و آن اعمال را بدعت و شرک می دانند. آنان حتی به اسامی عدّه بسیاری از مسلمین که با کلماتی چون عبد که به معنای بنده است یا غلام که معنای مرادفی با عبد دارد را از مصادیق بارز شرک محسوب نموده و این اسامی را بدعت و تکفیر از دین می دانند. مؤلف اثر حاضر درصدد برآمده تا بعد از بررسی در موضوع انتخاب اسامی چون عبدالرسول، عبدالنبی، عبدالحسین و ... به اثبات این نوع نامگذاری ها بپردازد و به اثبات برساند که این نمونه نامگذاریها به هیچ وجه از مصادیق شرک به حساب نمی آید. وی برای اثبات سخن خود در ابتدا این مساله را از علما و مراجع تقلید استفتاء نموده و پاسخ آنها را ذکر کرده است. او بحث خود را از همین پاسخ آغاز نموده و طبق پاسخ علما بیان داشته این مسئله به اعتقاد و نیّت شخص بستگی دارد و این افراد نه تنها قصد شرک ندارند بلکه با این کار نیت تقرب نیز نموده اند. این کتاب حاوی مقدمه و مباحثی می باشد. بعضی از مباحث عبارتند از: مؤلف ابتدا به احادیثی در این موضوع اشاره مینماید، احادیثی که در آنها نیّت مؤمن أفضل از عمل او شناخته شده است و تصریح گردیده که عمل هر شخص به نیّت وی بستگی دارد ... در ادامه به آیه 31 آل عمران اشاره مینماید که در آن أتباع رسول مصداق محبّت إلهی بیان شده است سپس به آیه 222 سوره بقره استشهاد گردیده و بیان شده است که این نوع نام گذاریها برای جلب رحمت الهی ونوعی توبه و استغفار میباشد ... در ادامه کتاب احادیث و نقل قولهایی مبنی بر أهمیت نیّت شخص بیان شده و در توضیح آنها آمده اگر شخص قصد تبرّک کرده باشد مثاب خواهد بود. در مبحث دیگر این کتاب به بررسی کلمه (عبد) و کار بردهای آن پرداخته شده و ضمن ذکر نمونه های قرآنی بیان گردیده که این کلمه فقط در مقام مخلوق و ... نیست. چرا که در کلام الهی « عبدکم » نیز وارد شده .... وآنچه در بعضی از أحادیث آمده نهی تنزیهی میباشد. در مبحث دیگر این کتاب به مبحث کلمه غلام و در ادامه آن به بحث مجاز پرداخته و از این منظر این موضوع را بررسی کرده است. مؤلف بعد از بررسی موضوع انتخاب اسامی مسلمین با شروه عبد یا غلام به این نتیجه رسیده است که زاین نوع نام گذاریها مجاز بوده و بدعت محسوب نمی گردد. برای این که این نوع نام گذاریها برای جلب رحمت الهی و نوعی توبه و استغفار میباشد.

کتاب فتح المعین بنقد کتاب الاربعین و یلیه بینی و بین الشیخ بکر تالیف عبدالله بن محمد الصدیق الغماری است. او کتاب خود را در پاسخ به دیدگاه های ابواسماعیل هروی درباره تجسیم و تشبیه که در کتاب الاربعین او آمده است، نگاشته است. کتاب مذکور مشتمل بر یک مقدمه و بیست و دو نقد و یک خاتمه است. نقد اول در باب ایجاب قبول صفت باری تعالی است. نقد دوم در نقد کسانی است که کتمان کنندگان صفات باری تعالی را مورد نقد رد و طرد قرار می دهند. نقد سوم در رد کسانی است که خداوند را شی‌ء ای از اشیاء می داند. نقد چهارم در رد کسانی است کع خداوند متعال را شخص می دانند. نقد پنجم در نقد کسانی است که برای خداوند نفس ثابت می کنند. نقد ششم در نقد کسانی است که خداوند باری تعالی را در آسمان می دانند و بر این مطلب دلیل می آورند. نقد هفتم بر کسانی است که برای خداوند کرسی در نظر می گیرند. نقد هشتم بر کسانی است که برای خداوند تعالی اثبات حدّ می کنند. نقد نهم عبارت است از نقد کسانی که برای خداوند جهت در نظر می گیرند. نقد دهم در نقد صورت برای خداوند است. نقد یازدهم در رد کسانی است برای خداوند چشم در نظر می گیرند. نقد دوازدهم در رد کسانی است که برای خداوند دو دست فرض میکنند. نقد سیزدهم در رد کسانی است که قائلند خداوند با دست خود بهشت را آفرید. نقد چهاردهم در رد و نقد کسانی است که برای خدا خط در نظر می گیرند. نقد پانزدهم، در نقد این دیدگاه است که خداوند صدقه مومن را خود اخذ می کند. نقد شانزدهم در رد کسانی است که برای خداوند انگشتان در نظر می گیرند. نقد هفدهم، هیجدهم و نوزدهم در رد کسانی است که برای خداوند خنده و قدم در نظر می گیرند و قدم را به معنای پا می گیرند. نقد بیستم در رد این دیدگاه است که خداوند هروله( دویدن آرام) دارد. نقد بیست و یکم و بیست و دوم در د اثبات نزول خداوند به سوی آسمان دنیا و دیدن خداوند در بهشت است.

کتاب الدرر السنیة فی الرد علی الوهابیة توسط سید احمد بن السید زینی دحلان به رشته تحریر در آمده است. این کتاب موضوع جواز توسل به نبی مکرم (ص) پرداخته که در پی آن مباحثی چون جایگاه برزخی شهدا و در صدر آن پیامبر اکرم پرداخته شده است ونیز بحث جواز توسل وشفاعت مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده در ابتدای کتاب خویش جواز زیارت قبر رسول اکرم (ص) را از چهار منبع یعنی کتاب ، سنت واجماع وقیاس اثبات نموده است وبرای هرکدام نمونه ای ذکر نموده است.در بخش اول به آیه (ولو أنهم إذ ظلموا أنفسهم جاؤوك فاستغفروا الله واستغفر لهم الرسول لوجدوا الله توابا رحيما) استدلال نموده وبیان داشته زیارت نبی دارای فواید عظیمی میباشد واینها مخصوص زمان حیات نبی(ص) نیست سپس با آوردن کلام بزرپان اهل سنت زیارت قبر رسول اکرم را لازم وطبق نظر برخی با توجه به حدیث (من حج البیت ولم یزرنی فقد جفانی ) جفا بر پیغمبر را حرام دانسته اند در ادامه مولف به نفی شرک وبلکه راجح بودن مرقد رسول اکرم (ص ) ونیز بررسی حدیث شد الرحال پرداخته است.در بخش دیگر بحث توسل وصحت آن شروع میشود وابتدا حدیثی مبنی بر دعای پیغمبر وتوسل ایشان ذکر شده است.ودر ادامه کلام محدثین و.. در این زمینه آورده شده است در ادامه به فعل برخی از صحابی همچون بلال بن حرث وعمر بن خطاب در استسقاء اشاره شده است همچنین به بیان ایه ( ابتغو الیه الوسیله ) اشاره شده وتصریح واثیات شده مصداق اتم وسیله پیامبر اکرم (ص) میباشد در ادامه به انتقال اموات وشهدا از این دنیا به عالم برزخ اشاره میشود ودر ادامه شرک دانستن توسل را قبیح میداند وبا توضییح آن به خوبی روشن میسازد که توسل به این معنا نیست که موثری غیر خدارا بجوییم بلکه ایشان وسیله است.در بخش دیگر به مستحبات در زیارت نبی می پردازد ودر ادامه بحث التبرک به آثار صالحین میآورد ودر توضیح آن به تبرک جستن صحابی به آب وضوی پیامبر اشاره میکند ولذا آن را امری جایز میداند در بخش پایانی ولادت محمد بن عبدالوهاب اشاره میکند وضمن گریز به زندگانی او بدعتهایی را که در دین گذاشته نقل و نقد می نماید.

کتاب نحت حديد الباطل وبرده بأدلة الحق الذابة عن صاحب البردة بقلم داود بن سليمان النقشبندي الخالدي الشافعي به رشته تحریر درآمده است. یکی از مسائل اعتقادی که در بین مسلمین از اهمیّت خاصی برخوردار است، مسئله شافعیت نبیّ اکرم (ص) می باشد. همچنین مسائلی چون توسّل به آن حضرت، اعتقاد بر اینکه آن حضرت عالم به علم غیب بوده و دارای مقام هدایت می باشد. که غالب مسلمین به آن عقیده دارند. اما فرقه ضاله وهابیّت و سلفیّون به شدّت با این أعمال مخالفت کرده و عقیده به شفاعت، توسل و ... را شرک و کفر می دانند. لذا وهابیّون و سلفیّون هر مطلبی که در رابطه با این مسائل در کتب، مقالات، و... تدوین شده باشد به مخالفت با آن پرداخته و اقدام به طرح شبهات و ایرادات وارد کردن طعن بر آن می پردازند. مؤلف اثر حاضر درصدد برآمده که به دفاع از أشعار شرف الدين البوصيري بپردازد که به بیان مناقب، فضائل، سیره، أوصاف و شافی بودن حضرت نبیّ اکرم (ص) پرداخته که این خود با تفکّر سلفی وهابی مغایر است. لذا مؤلف درصدد به إثبات رساندن عقیده شفاعت النبیّ و توسّل به ایشان بر طبق مصادر معتبر اهل سنّت بوده است. و به ردّ طعنهای وارده بر این أبیات پرداخته است. این کتاب حاوی مطالبی در بیان شافی بودن حضرت نبیّ اکرم (ص) است و ردّی وافی بر کسانی است که طعنه بر بعضی از أبیات در قصیده ای وارده کرده اند. که مطالب این قصیده ایجاد شور و شعف در بین مسلمین کرده و امید و آرزو را در دلها جای داده است. و یلیه قصیدة البردة، و القصیدة المحمدیة و القصیدة المضریة. مؤلف بعد از بررسی در طعنهای وارده از طرف وهابیّت و سلفیّون بر أشعار شرف الدين البوصيري که در مناقب و فضائل نبیّ اکرم (ص) و عقیده بر شافی بودن حضرت و توسّل به ایشان و ... می باشد. به این نتیجه رسیده که بر طبق مصادر و منابع متقن اسلامی و نقل قول علمای بزرگ اسلامی در این زمینه عقیده شافی بودن نبیّ اکرم (ص) را به إثبات رسانده و به ردّ شبهات و ایرادات و طعنهای وارده بر أشعار شرف الدين البوصيري پرداخته است.