جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1287
بررسی رابطه تکوینی عصمت با علم معصوم (ع) و پاسخ به شبهات مربوط به عصمت
نویسنده:
محمدرضا بیژن
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از مهمترینمباحث مورد اختلاف میان مسلمانان بحث عصمت انبیاءوائمه (علیهم السلام)می باشد ؛ مسئله ای که همواره درباره آن بحث و اختلاف فراوان میان علمای علم کلام وجود داشته است ؛ بطوریکهتقریباً در تمامی ابعاد آن اختلاف نظر وجود دارداز مسائل مهمی است که در صدر بحث نبوت عامه وامامت عامه قرار دارد. وتا این مسئله روشن نشود؛ نمی توان به دیگر مسائل مربوط به نبوت وامامت پرداخت. انسانها در برابر این معنا دو دسته شدند عده ای آنرا قبول می کنندواز آن دفاع می کنند وعده ا یدیگرانرا انکار می کنند . دسته اول که آنرا قبولدارند در تعریف آن دچار تشتت آرا شده اند و از عصمت تعاریف گوناگونی ارائه داده اند ؛برخی آن را لطفیدانسته اندکه خداوند در حق برخی بندگان خاصش اعمال می کند .برخی دیگر آن را ملکه ای نفسانی دانسته اند که همواره شخص به واسطه آن داعی بر انجام گناه ندارد و واجب را هیچگاه ترک نمی کند .برخی آن را ناشی از علم می دانند و می گویند شخص به واسطه علمش به آثار گناه از ارتکاب آن مصون می ماند. وبالاخره عده ای دیگر عصمت را نوعی علم می دانند،که بواسطه آن علم، هیچگاه شخص به ورطه ی گناه و خطا نمی افتد.ودر این صورت مصونیت شخص نسبت به گناه واشتباه صد در صدی می شود ؛در حالی که در تعاریف دیگر یا نقش اختیار کم رنگ تر می شودویا احتمال ارتکاب گناه صفر نمی شود. با توجه به مطالب فوققصد داریم در این رساله به رابطه بینعصمت وعلمبپردازیم .اگر از کلام بگذریم و عصمت را بر اساس مبانی حکمت متعالیه وعرفان بخواهیم مورد بررسی قرار دهیم ، درک آن بسیار روشن تر خواهد بود؛ وعصمت بر پایه عینی تری استوار خواهد بود؛چرا که بر طبق مبانی حکمت متعالیه وعرفان انسان می تواند به بالا ترین درجات وجود صعود کند؛که در اینصورت همه مراتب هستی را در خود دارد.واز بالا ترین درجه کمال که همان علم باشدبرخوردار است .با این حساب دیگر جایی برای گناه وخطا باقی نمی ماندواما در مورد دسته دومی که در بالا ذکر شد یعنی آنهائیکه عصمت را انکار می کنند .این گروه نیز بیکار ننشستند وهمواره در پی سست کردن پایههای استدلال گروه اول بوده اند.بنابراین شبهات فراوانی را در باب عصمت مطرح کرده اند که در قسمت پایانی پایان نامه به پاسخ دادن به برخی از این شبهات پرداخته ایم
مقایسه آموزه های اخلاقی انجیل متی و سوره حجرات
نویسنده:
زهرا میرکاظم
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مقایسه تطبیقی میان آموزه های اخلاقی انجیل متی و سوره حجرات ایجاب می کند که این آموزه ها مورد تحلیل و بررسی قرار بگیرد و روشن شود که فعل اخلاقی، همان فعلی است که هدف و انگیزه اش جز رضای حق چیز دیگری نباشد.آموزه های اخلاقی که در انجیل متی و در سوره حجرات مورد تطبیق قرار گرفته عبارت استاز: رفتار نیک با برادر دینی و رفع مشکلات او،نهی حکم ناروا دادن به کسی که این یکی از نواهی شریعت می باشد. شک وسوء ظن: سوء ظن یعنی ظن و گمان بد که این هم یکی از نواهی شریعت است ( اگر به کسی سوء ظن و گمان بد پیدا شود و این گمان بد در گفتار و رفتار مشخص شود، گناه محسوب می شود )، بخشش مال و صدقه دادن که این دو از اوامر شریعت می باشد، صفات مومنین و نیکوکاران و اینکه مومنان واقعی چه کسانی هستند ، صفات افراد متقی و پارساو احترام و آداب برخورد با پیشوای دین .
بررسی نقش نمایندگان برجسته کلام امامیه و اشاعره در تحول کلام در قرن ششم و هفتم
نویسنده:
نیلوفر اسداللهی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
تبیین نقش متفکّران در تحوّل کلام به لحاظ نظری و عملی اهمیّت به سزایی دارد. با توجّه به جایگاه ویژه‌ی اصول عقاید و تحوّلات صورت گرفته در آن در میان مکاتب مختلف کلامی در جهان اسلام در این پژوهش به بررسی این موضوع از دیدگاه ابوحامد غزالی و عبدالکریم شهرستانی و فخر رازی به عنوان نمایندگان برجسته‌ی اشاعره و خواجه نصیر الدّین طوسی به عنوان برجسته ترین نماینده‌ی امامیّه پرداخته می‌شود. از آن‌جا که در قرن ششم و هفتم اصول عقاید دچار تحوّلی عظیم گشته بود تعیین جایگاه این تحوّل منوط به بررسی آراء این متکلّمان در زمینه توحید و عدل خداوند و امامت و نبّوت و معاد است. و چون پایداری هر دینی در گرو دفاع متکلّم از دین است و ثابت شدن تحوّل در علم کلام باعث پایداری دین می‌شود بنابراین نظرات جدید خواجه نصیرطوسی در هریک از این اصول عقاید به عنوان نوآوری‌های علم کلام و تحوّل درکلام امامیّه در این پژوهش مورد توجّه واقع شده است؛ زیرا براساس آن نظریّات، خط بطلانی بر روی برخی اصول عقاید اشاعره کشیده می‌گردد و این اصول به شکل جدیدی مطرح و تبیین می‌شود و این از شاهکارهای قرن ششم و هفتم محسوب می‌شود. در این پایان‌نامه با مقایسه‌ی دیدگاه این چهار متکلّم و بررسی موارد اختلافی آن‌ها چگونگی تحوّل علم کلام در مبحث توحید خداوند در زمینه‌ی صفات، ذات، افعال باری‌تعالی، امامت، نبّوت و عصمت انبیاء و معاد جسمانی و روحانی به اثبات می‌رسد و سیر کمال آن معیّن می‌گردد.
معرفت نفس از نظر علامه حسن زاده آملی
نویسنده:
حسین حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر کوششی درزمینه معرفت نفس با توجه به نظرات استاد حسن‌زاده آملی است، نفس شناسی، یکی از بحث‌های مهم فلسفه و کلام اسلامی به شمار می‌رود که فهم برخی آیات و روایات، وابسته به شناخت نفس انسانی است، در میان حکمای اسلامی معاصر، کمتر کسی است که به‌مانند استاد حسن‌زاده آملی در زمینه معرفت نفس آثاری به جای گذاشته باشد، ازاین‌رو درصدد آنیم که، مهم‌ترین مباحث مورد اشاره استاد در این جستار فراهم آید. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناساندن ماهیت و کمالات بالفعل و بالقوه نفس، رابطه نفس با پروردگار، کل نظام خلقت، معلومات، ملکات اعمال و بدن است. در این پژوهش علاوه بر روش فلسفی از روش عرفانی نیز استفاده شده است. در نظر استاد، نفس جوهری است که به علت بی‌حدوحصر بودن سعه وجودی آن، تعریف بردار نیست، ملکات اعمال و ادراکات در نفس انسان افزون بر تأثیر در ذات، موجب اتحاد آن‌ها با ذات انسان می‌گردد، تا آنجا که در سرای آخرت هر نفس انسانی، یک نوع خواهد بود تحت جنس، نه فرد که تحت نوع است؛ ازاین‌رو در سرای آخرت تمام درجات بهشت و درکات دوزخ، همه برخواسته از نفوس انسان‌ها است، یکی از ادراکاتی که با نفس انسان متحد می‌گردد اسماء و صفات الهی است که از آن، تعبیر به تجلی اسماء و صفات الهی می‌کنند. علاوه بر این نفس انسان، توانایی تعلق به اجسام را دارد؛ ازاین‌رو نفوس پاک، می‌توانند به اذن الهی تصرف در کائنات داشته باشند، هم‌چنین توسط قدرت خیال که واسطه عقل و حس انسان است، توانایی خلق امور را خواهند داشت.
مبانی کلامی و عرفانی ولایت الهیه و تأثیر آن بر ولایت فقیه
نویسنده:
زهرا محمدیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله ولایت از مهمترین اعتقادات و تفکر شیعی است و از دیرباز با رویکردهای متفاوت فلسفی،کلامی، عرفانی و...به آن پرداخته شده است؛ مطرح شدن ولایت به عنوان اساس و رکن در برخی از این رویکردها ما را بر آن داشت که یک نگاه مبنایی به این مسئله درحیطه عرفان و کلام داشته باشیم تا مبانی هستی شناسی و انسان شناسی آن را دنبال کنیم. از دید عرفان مقام غیب محض الهی و حبّ او به متجلی شدن، سبب ظهور و بسط فیض ازطریق ولایت ـ براساس مراتب خاص آن ـ در عوالم وجود می باشد.و انسان کامل به عنوان مظهر اتمّ ولایت الهیه وساطت رساندن این فیض به سایر موجودات را عهده دار است. در علم کلام هم، امام به عنوان حامل ولایت الهیه عهده دار این وساطت می باشد.از آنجا که ولایت الهیه امری زوال ناپذیر بوده و مبانی آن استمرار و تداوم این ولایت را در زمان غیبت انسان کامل نیز بطور محکم اثبات می کند، میتوان چنین نتیجه گرفت که؛ ولایت فقیه استنساخی از ولایت عرفانی و کلامی است به نحوی که در زمان غیبت انسان کامل، امتداد همان ولایت در اداره امور جامعه می باشد.
روش ها و معیارهای فهم و نقد حدیث از دیدگاه آیت الله معرفت (ره)
نویسنده:
عباس یوسفی تازه کندی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
احادیث پیامبراکرم(ص) و ائمه اهل‌بیت(ع) در کنار قرآن، منبع شناخت اسلام و دستورات آن است. روایات برخلاف قرآن از آفت وضع و تحریف مصون نمانده‌اند، لذا از همان روزگار حیات پیامبراکرم(ص) معیارهایی برای تشخیص صحیح از سقیم ارائه گشت. علماء با الگوگیری از آیات و روایات به ارائه‌ی معیارهایی برای فهم و نقد حدیث پرداختند. آیت‌الله معرفت(ره) به‌عنوان مجدد علوم قرآنی، در آثار خود ازجمله در اثر تفسیری خود به این مهم عنایت خاصی دارند. ایشان در سیر فهم حدیث ابتدا به حدیث بودن متن در دستبه‌عنوان پیش فهم توجه کرده سپس معیارهایی برای فهم متن و مقصود حدیث ازجمله: توجه به مفردات، توجه به ترکیبات، توجه به استعاره، توجه به کنایه، تشکیل خانواده حدیث، توجه به احادیث معارض و توجه به بطن و غیره ارائه می‌دهند. وی در نقد احادیث به ویژه روایات تفسیری ، نقد محتوایی رادر کنار توجه به سند راهگشاو نقد سندی را در مرتبه‌ی دوم می دانند .پذیرش اخبار افراد مشهور به صدق، رد روایات افراد مشهور به خیانت و تأمل در روایات افراد مجهول از مبانی نقد سندی ایشان است . ایشان در کتاب«التفسیر الاثری الجامع» در نقد سندی به نمونه‌هایی از روایات: موقوف، مجهول، منکر، شاذ، مرسل، معضل و … اشاره می‌کنند. آیت‌الله معرفت(ره)، برای عرضه‌ی روایات، مراحل سه‌گانه عرضه بر آیات قرآن، عرضه بر سنت و عرضه بر اصول نقد صحیح را روشی مطمئن برای تشخیص سره از ناسره میدانند.از نظر وی عرضه‌ی حدیث بر قرآن، عرضه بر سنت قطعی، عرضه بر مسلّمات تاریخی، عرضه بر علم قطعی و عدم شباهت روایت به کلام معصوم(علیه‌السلام) ازجمله معیارهای نقد داخلی است. معیارهای ایشان برای پذیرش روایات اسباب النزول عبارت است از: مورد اطمینان بودن سند روایت به ویژه کسی که روایت به او منتهی می‌شود ، تواتر یا استفاضه روایت، حل اشکال و رفع ابهام آیه به وسیله آن.
مبانی اصولی و کلامی تخطئه و تصویب نزد مذاهب
نویسنده:
حسین جوادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی ازپرسش های مبنائی ودیرین در اصول فقه وعلم کلام، این است که آیادر اِزایِ مودّایِ اجتهاد مجتهد، در وااقع ونفس الامرحکمی وجود دارد تا مودّا با آن مطابقت گردد؟ این پرسش سببِ به وجود آمدن مبحث تخطئه وتصویب گردیده که از گذشته در بین علمای اصولی امامیه واهل سنت، مورد اختلاف بوده است. قائلین به تخطئه معتقد به وجود حکم در واقع بوده وقائلین به تصویب منکر وجود چنین حکمی هستند.در این پژوهش مبانی وادله دو دیدگاه به صورت مشروح مورد بررسی واقع شده است.اختلاف قابل توجهی بین امامیه واهل سنت در این باره وجود ندارد واکثر علمای اهل سنت همانند امامیه قائل به تخطئه می باشند.این مسئله در علم کلام نیز دارای سه مبنا بوده ودر فقه نیز دارای آثاری است که در متن پژوهش بیان گردیده است.
اشارات قرآنی در نهج البلاغه (خطبه‌ی 92 تا 174)
نویسنده:
علی قاسمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
حدیث نبوی ثقلینشرط دستیابی به هدایت و سعادت را همراهی قرآن و عترت و تمسّک به آنها دانسته است. بر اساس این کلام نبوی پیوند عمیقی میان دو گوهر بر جای مانده از او برقرار است؛ چرا که مطابق نصّ روایت اخذ یکی و رهایی دیگری، مساوی ضلالت و افتادن در ورطه ی هلاکت است. در این نوشتار پس از طرح بحث در بخش اول به معرفی اجمالی قرآن از زبان خود و در بخش دوم به معرفی اجمالی عترت می پردازیم. بخش سوم رابطه ی این دو ثقل بررسی و به همتایی آن دو حکم شده، برخی وجوه همتایی نیز ذکر می شود. از آنجا با نگاهی به برخی فضایل برترین شخصیت عترت، پس از نبیّ گرامی اسلام صلی الله علیه و آله، پیوند ناگسستنی او با قرآن تبیین شده و تأثیرات عمیقی که آمیختگی حقیقت قرآن با وجود حضرت داشته را تبیین نموده و نتیجه می گیریم او و دیگر معصومان، قرآن مجسّم الهی اند که کردار و گفتار آنان جملگی تجلّی آیات خدایی است. پس از آن با استناد به علم ثابت و لایتناهی الهی که منبع فیض دو ثقل اکبر و اصغر است، کلام معصومان و قرآن را هم مضمون دانسته و در پی اثبات اتّحاد روح حاکم بر آن دو گوهریم. سپس با کاویدن رابطه ی قرآن و نهج البلاغه، ضمن ارائه ی گونه هایی از تجلّی قرآن در کلام امام به مفهوم شناسی اشارات قرآنی نهج البلاغه – که موضوع اصلی این پایان نامه است - می پردازیم. پس از آن از فصل های دوم تا چهارم خطبه های 92 تا 174 نهج البلاغه بررسی شده و موارد اشارات قرآنی آن با ذکر عبارات حضرت و آیات مورد اشاره ذکر می گردد.
شئون و صفات امام معصوم از نظر امام‌ هشتم حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام)
نویسنده:
اسماعیل سالاری پاک
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
شئون وصفات امام معصوم (علیه السلام) به عنوان یکی از مسائل اصلی در کلام شیعه مورد توجه علمای شعیه بوده است. هر چند ائمه (علیه السلام) جملگی یک نورند ولی در این میان امام هشتم (علیه السلام) به عنوان شخصی که بیشترین روایات در این باب از ایشان روایت شده، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند. این بحث از آنجا اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بنابر تعالیم اسلامی مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. در این زمینه آیات و روایات بسیاری وارد شده است، از طرفی شبهاتی در مورد شئون و صفات امام مطرح است بنابراین برای رفع شبهه باید در مورد این مسأله بحث و تحقیق شود. هدف این نوشتار بررسی دقیقصفات و شئون امام از دیدگاه امام رضا (علیه السلام) می‌باشد تا با بررسی آن از دیدگاه ایشان جایگاه این مسأله نزد شیعه امامیه تبیین شود. نتایج بدست آمده بیان کننده این استکه صفات امام معصوم (علیه السلام) از دیدگاه امام رضا (علیه السلام) عبارتنداز: عصمت امام، علم امام، افضلیت امام، حلم، زهد، عادل بودن، سعه صدر، قریشی بودن، موید من عندالله و عبادت، و شئون از دیدگاه امام رضا (علیه السلام) عبارتند از: زعامت سیاسی، مرجعیت دینی، ولایت تکوینی، حافظ دین بودن، دعوت به سوی خدا، خلیفه و جانشین خدا، اقامه حدود الهی، گواه بر خلق، امین خدا، هدایت کننده و خیر خواه بندگان می باشد البته بعضی از شئون با هم جمع می‌شوند. روش تحقیق کتابخانه‌ای و توصیفی با رویکرد تحلیلی است.
حق و باطل در نهج‌البلاغه
نویسنده:
حمید مروجی طبسی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
با توجه به لزوم جداسازی حق و باطل از یکدیگر، لزوم تعیین تکلیف مسایل و ضمانت سعادت انسان و این‌که اطاعت از امر فرمان‌روا لازمه‌ای دارد، شناخت حق و باطل ضروری به نظر می‌رسد. علم تفصیلی به حق، ‌حصول اطمینان، استقلال اندیشه، عدم فردگرایی، یقین‌گرایی و بصیرت از لوازم شناخت حق و باطل می‌باشد. جدیت و تلاش، موشکافی، دوری از هوای نفس، ثبات قدم و پرهیز از شتاب‌زدگی، راه رسیدن به شناخت حق و باطل و در مقابل، کنجکاوی بی‌جا، اصرار بر جهل، بزرگنمایی، شتاب‌زدگی و جَوزدگی از موانع رسیدن به شناخت حق است. عاقبت به خیری از پیامدهای شناخت حق و باطل در بعد فردی و پیروی از امام حق و انسجام ملی از پیامدهای آن در بعد اجتماعی است.سه معیار مطابقت با وحی، سیره معصومین(ع) و فطرت یا عقل سلیم به عنوان معیارهای شناخت حق و باطل از کلام امام علی(ع) استخراج می‌شود. دین اسلام و قرآن کریم با شاخصه‌هایی از جمله فرقان، هموار، هدایت‌گر، مستقیم و حجت است، از شاخه‌های تطبیق موضوع با وحی است. پیامبر اکرم(ص) دارای ویژگی‌هایی از جمله آشکارکننده حق، داور، حق‌رو و فصل‌الخطاب هستند؛ امیرالمومنین(ع) نیز قاطع در راه حق، حق‌پو، راستگو، پاسخگوی ندای حق، عالم به حق، حق‌جو و حق‌یاب هستند؛ ائمه اطهار(ع) نیز دارای وحدت رویه، مرجع حق، زمامداران حق و پرچم‌داران حق هستند؛ لذا به عنوان یکی از معیارهای شناخت حق در کلام امام علی(ع) معرفی شده‌اند.ویژگی‌های حق عبارتند از میانه‌بودن حق، سنگینی و گوارایی، تأثیرگذاربودن، شایسته پیروی‌بودن، روشن‌بودن، کمی یاران، اختلاط با باطل، مخفی‌بودن و داشتن مخالف بسیار. ویژگی‌های باطل نیز عبارتست از تظاهر و جلوه‌گری، کثرت طرفداران، پر سر و صدا بودن، شباهت با حق، گوشه‌نشینی خواص و نیت باطل. پیمان‌شکنان، دشمنان دوست‌نما و خواص ساده‌لوح، گمراهان و منافقان به عنوان مصادیق باطل معرفی شده‌اند. عمل‌گرایی، ایمان راستین، برپاکننده حق، حق‌گویی و حق‌پویی؛ خصوصیات طرفداران حق و شعارگرایی، مدعیان دروغین، ایستادگی در مقابل حق، شراکت با شیطان و خودمحوری؛ خصوصیات طرفداران باطل شمرده شده است.از آنجا که به دلیل علمی‌بودن شناخت کلیات حق و باطل، نمی‌توان در عالَم خارج، حق و باطل واقعی را با آن شناخت معین نمود، پس نیاز به مهارتی به نام بصیرت است تا بتوان حق و باطل و ویژگی‌های آنها را تطبیق نمود. در دوران غیبت معصوم(ع) حکم حاکمان صالح به حق نزدیک‌تر است و در زمان حکومت حاکمان ناصالح، رأی عالمان و راویان احادیث ائمه(ع) معتبر است. در زمان حاکمیت حاکمان صالح که عالم دینی نیستند، نظر علما صائب است. البته در دو مورد اخیر، آرای عالمانی که دارای تخصص بیشتر ـ اَعلَم در موضوع ـ هستند، معتبرتر است. رضایت و خواست جامعه، هنگامی که بر اساس موازین اسلامی باشد، مورد تأیید است و این به هیچ وجه نتیجه نمی‌دهد که حکومت به خواست مردم می‌تواند از معیارهای اسلامی دست بردارد. شرایط بیان حق عبارتست از این که انسان باید با توجه به موقعیت‌ها، سنجش ظرفیت‌ها، زمان‌ها و مکان‌ها به بیان حقایق اقدام کند.
  • تعداد رکورد ها : 1287