جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1287
آیین گفتمان از دیدگاه قرآن و حدیث
نویسنده:
صفیه قاسم پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از عوامل آرامش و رستگاری بشر، استحکام روابط بین آنهاست. تأثیر و نقش گفتگو به هنگام تقابل اندیشه ها و جایگزین کردن گفتگو به جای مخاصمه و ستیزه در وحدت و هماهنگی و در نهایت در هدایت و ضلالت اقشار مردم و اقوام مختلف آشکار است.باب گفتگو و استدلال در جهان آفرینش، پیش از خلقت آدمی آغاز شده و خداوند در باره آدم با فرشتگان هنگامی گفتگو می کند که خلقت او هنوز به پایان نرسیده بود. به دنبال اعلام خداوند در خصوص خلقت آدمی و جانشینی او بحث و گفتگو در بین فرشتگان آغاز می گردد و از خداوند حکمتِ خلق و جعلِ آدمی را جویا می شوند. از این منظر می توان گفت، محاوره و مشورت در خصوص خلق آدم فضیلتی است که در متن آفرینش بشر نهادینه شده است. گفتگو با اهل فرهنگها و تمدنهای دیگر، حتی با مخالفان عقیدتی و سیاسی و منحرفان، مورد تأکید آموزه های دینی و از شیوه های تبلیغی انبیاء و ائمه است و با توجه به این که سیره آن بزرگواران باید همواره الگوی عملی ما باشد، بررسی و تحلیل زوایای گوناگون سیره ایشان ضروری به نظر می رسد. هم چنین به جهت این که پرداختن به سیره تبلیغی و روشهای مختلف ایشان در راه رسیدن به هدف که همانا پاسداری از مرزهای مکتب و حفظ و نگهداری آن است، دارای اهمیت ویژه ای است.باز شدن باب گفتگو، مناظره و احتجاج، اختصاص به اسلام ندارد؛ بلکه پیش از آن نیز در میان ادیان دیگر رواج داشت؛ اما باظهور اسلام به جهت آگاه سازی مردم از حقایق، بیش از هر دینی به بحث و گفتگو اهمّیت داده است.پیامبر اکرم و جانشینان بر حق او نه تنها به گفتمان و مناظره با پیروان دیگر ادیان الهی توجه داشته؛ بلکه برای آگاهی و ارشاد ملحدان و مشرکان نیز اهمیت قائل بودند و باب محاوره و گفتگو را با آنها باز می کردند. تاریخ شیعه از رابطه فرهنگی و تشکیل گفتمانهای دینی و کلامی در محیطی کاملاً مسالمت آمیز حکایتهای بسیار دارد که این خود نشانگر این است که دین اسلام دین خشونت نیست؛ بلکه بر پایه گفتمان متقابل و پذیرش عقلانی است. در پژوهش حاضر شیوه های گفتار از خلال گفتگوهای موجود در قرآن و منابع روایی که کلام و تذکرات معصومیناست به صورت کاربردی استخراج شده است. تا ضمن بدست آوردن جواز گفتگو و مناظره در مکتب اسلام، الگویی دینی برای بر خورد با مخالفان حاصل گردد.با بکار گیری و استفاده از این الگوهای قرآنی و روایی در گفتمانها و مناظرات، می توان بستری مناسب برای روشنگری ،آموزش علوم، اصلاح نگرشها و هدایت به سوی نیکیها و پرهیز از بدیها و در نهایت به وحدت و همبستگی انسانها دست یافت.
نسبت بنیادگرایی در جهان اسلام و اخلاق جهانی
نویسنده:
سارا دهقانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تغییرات گسترده‌ای در سطح جهان در حال رخ دادن است که تمام جهان را به هم مرتبط کرده است. از این تغییرات به جهانی‌شدن یاد می‌کنیم. جهانی‌شدن از اقتصاد به فرهنگ و دین و سیاست کشیده شد و همه حوزه‌های زندگی انسان را در بر گرفت و بحران‌هایی، نظیر خاص‌گرایی‌های فرهنگی، در فرهنگ و هویّت ایجاد کرد. بنیادگرایی دینی یکی از این خاص‌گرایی‌های فرهنگی است که ابتدا در میان پروتستان‌های آمریکا، و در پی بحران ناشی از تعارض نظریات جدید علمی، به ویژه نظریه داروین، با نص کتاب مقدّس، شکل گرفت؛ در جهان اسلام، نخستین بار، در پی استعمار غربی، و دخالت و تهاجمات گسترده آن و نیز تشدید مسئله اسرائیل، با هدف احیای دین، از دل اخوان‌المسلمین و در مصر به وجود آمد. سید قطب را می‌توان، پدربنیادگرایی در جهان اسلام و عرب خواند. علاوه بر این، خشونت و جنگ‌های جهانی، نیاز به نوعی توافق عملی بنیادین بر اساس ارزش‌های الزام‌آور و تعهدآور اخلاقی را آشکار کرد. این توافق اخلا قی را، اخلاق جهانی می‌نامیم. از آنجایی که اکثر مردم جهان دیندارند و هدف ادیان اخلاقی‌کردن جامعه است، اخلاق جهانی با ابتنای بر دین تهیّه شده و می‌کوشد با تکیه بر مشترکات ادیان و فرهنگ‌ها، به ویژه قاعده زرین، از طریق گفت‌وگو صلح جهانی را محقق کند. بدین‌منظور دو بیانیه مهم از سوی هانس کونگ و لئونارد سویدلر منتشر شده است. نخستین بیانیه را هانس کونگ در 1993 با همکاری بیش از صد نفر از متألهان ادیان مختلف در پارلمان ادیان جهان به تصویب رساند و یک سال پس از او سویدلر بیانیه دیگری صادر کرد. اخلاق جهانی و بنیادگرایی (به خصوص در جهان اسلام)، هر دو محصول تفکر مدرن و وابسته به دین هستند، اما به نظر می‌رسد با یکدیگر تعارض‌هایی دارند. وجوه اشتراک و تعارض این دو بیان می شود. دغدغه این نوشتار تبیین این مسئله، بررسی علل آن و طرح راه‌‌حل‌هایی برای رفع این تعارض است.
ارزیابی تطبیقی روایات معصومان (ع) با اقوال لغویان در مفردات آیات 101 تا 200 سوره آل عمران
نویسنده:
محمدصادق پیشوایی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
شناخت معنای لغوی و فهم دقیق از مفردات آیات قرآن ، از مقدمات اصلیفهم قرآن و تفسیر آن می باشد که از صدر اسلام تا به حال مطالب و کتابهای فراوانی در این مورد نوشته شده است .اما می دانیم پیامبر اکرم (9) وامامان معصوم (:)اولین و موثق ترین مفسران قرآن هستند و آنان به طور ویژهو به مناسبتهایمختلف در مورد مفردات قرآن صحبت کرده اند، لذا مراجعه به منابع روایی که در توضیح و تفسیر مفردات آیات قرآن ؛ احادیثِ صادر شده از ناحیه معصومان (:) را گردآوری کرده اند، می تواند در فهم معنای آیات بسیار کارگشا بودهو روشن کننده تفسیر آیات باشد. در مرحله اول تحقیق تلاش شده است تا اقوال مهم و متفاوت لغویون از کتابهای لغت در مورد یک واژه ی قرآنی استخراج و جمع آوری گردد و در پایان این بخش از تحقیق؛ برای هر واژهیک جمع بندی با عنوان نتیجه ی بحث لغوی ذکر شده است .در مرحله دوم تحقیق ، اغلب روایاتی که در مورد یک واژه قرآنی از ناحیه معصومان (:) صادر شده گردآوری و بررسی شده و سپس با معانی مذکور در کتب لغت مقایسه گردیده و ماحصل بررسی 2 مرحله در بخش نتیجه گیری کلی بحث آمده استو در صورت عدم تطابق معنای روایی با معنای لغوی ؛ دلیل یا قرینه یا تناسب آن بیان شده است.در پایان رساله هم یک نتیجه گیری کلی از تمام واژگان بررسی شده به عمل آمده و خلاصه ی آن در جدول انتهایی درج گردیده است
بررسی و تحلیل روایات من مات ولم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه
نویسنده:
امیرحسین گازرورنوسفادرانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نوشتار پیش رو بررسی وتحلیل روایات "من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه" است. که در منابع اولیه و معتبر فریقین به طرق مختلف از پیامبر اکرم(ص) وعترت پاک ایشان نقل شده است. هدف از انجام این تحقیق علاوه بر ارائه‌ی مصادر و طرق نقل این روایت و روایات هم مضمون آن، معنا شناسی دقیق متن این احادیث است. در اهمیت مفاد این روایات همین بس که عدم معرفت نسبت به امام هر عصر مساوی با مرگ جاهلی دانسته شده است. در این پایان نامه با روش تحلیلی وتوصیفی و با مراجعه به منابع مختلف این روایات مورد بررسی قرار می‌گیرد. حاصل تحقیق آن است که روایات من مات... دارای اعتبار سندی و برخوردار از طرق مختلف و راویان متعدد است و اطمینان به صدور آن از معصوم? حاصل است و اینکه مرگ جاهلی مختص به دوران پیش از اسلام نیست. مستفاد این روایات آن است که هیچ عصری بدون امامی که از جانب خداوند متعال تعیین شده باشد نخواهد بود و نیز این نتیجه بدست آمد که مصداق امام زمان در عصر حاضر حضرت بقیه الله(عجل الله فرجه) می باشند وشناخت ایشان و پیروی از آن حضرت امری ضروری است که سعادت انسان وابسته به آن است.
استنادها و شواهد قرآنی در کلام امام رضا (علیه السلام)
نویسنده:
امین باقری نژاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
امام رضا (علیه السلام) در میان اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) بین شیعیان به ویژه ایرانیان جایگاه خاصی دارد و عالم آل محمد (صلی الله علیه و آله) نام گرفته است. حرکت‌های فرهنگی و علمی آن حضرت (علیه السلام) در جهت گسترش مکتب اهل‌بیت (علیهم السلام)بر کسی پوشیده نیست و هرچه که پیرامون شخصیت آن حضرت (علیه السلام) فعالیت علمی و پژوهشی انجام گیرد ارزشمند است. گنجینه باقیمانده از آن حضرت (علیه السلام) پر از گوهرهای ناب و شایسته‌ای است که می‌تواند برای همگان سودمند باشد. بررسی سخنان امام رضا (علیه السلام) از منظر توجه به شواهد قرآنی در کلام آن حضرت (علیه السلام) یکی از این فعالیت-هاست. اینکه آن حضرت (علیه السلام) تا چه حد از شواهد قرآنی به صراحت استفاده نموده است و تا چه حد به شکل غیرصریح محتوای قرآن را در کلام خود گنجانده اند ، مورد توجه این پژوهش می‌باشد. در این پایان‌نامه دو امر بیش از هر چیز مورد تأکید قرار گرفته است ؛یکی ارائه نمایه‌ای اجمالی از سخنان آن حضرت (علیه السلام) و آشکار ساختن استنادات قرآنی صریح و غیرصریح وی در آن نمایه و دیگر شرح و توضیح برخی از این استنادات در حد توان خود. البته باید گفت که استنادات صریح امام رضا (علیه السلام) در بیان اصول دین و استنادات غیرصریح ایشان در شرح فروع دین و اخلاقیات بیشتر است . البته جا دارد که بگوییم برای هر سخنی از آن حضرت (علیه السلام) می‌توان به راحتی اثری از قرآن را یافت.واژگان کلیدی: امام رضا (علیه السلام)، استنادات، قرآن، صریح، غیرصریح.
بررسی مبانی و روش تفسیر آیت‌الله معرفت در التفسير الاثري الجامع
نویسنده:
الهام جعفرمنش
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
«آیت الله معرفت» در «التفسیر الاثری الجامع» روشی جدید در تفسیر قرآن ارائه می دهد، ویتفسیر را زدودن ابهام از لفظ مشکل می داند و به طور کلی روش های تفسیری را به دو بخش اثری و اجتهادی تقسیم می کنند ، ایشان ، هم لفظ قرآن و هم معنای آن را وحیانی می داند ، قائل به امکان فهم قرآن وجو از تفسیر است ، به وجود بطن در قرآن کریم معتقد است و آن را بر خاسته از مولول های التزامی کلام ، از نوع لزوم غیر بیّن می داند ، معتقد به عدم تحریف قرآن بوده و برای سیاق نقش مهمی در دستیابی به مدالیل الفاظ و رسیدن به مراد واقعی کلام قائل است ، ظاهر قرآن را حجت می داند ، معتقد به حجیت قول پیامبر (ص) و اهل بیت(ع) در تفسیر بوده ، همچنین قول صحابه و تابعین را با وجود شرایطی معتبر می داند. آیت الله معرفت از روایات در تفسیر، بیشترین بهره را برده است اما اولین روشی که از آن استفاده نموده روش قرآن به قرآن است ، وی متقن ترین منبع برای تبیین و تفسیر قرآن را ، خود قرآن می داند ولی بارزترین روشی که در تفسیر آیات به کار می گیرد روش روایی است ، اما در کنار این روش از روش تفسیر اجتهادی که آن را متکی بر درایت و عقل می داند ، نیز استفاده نموده ، از جمله در نقد و بررسی روایات. گرایش‌هایی نیز در تفسیر وی به چشم می خورد از جمله اینکه ایشان مباحث متعدد فقهی و کلامی را پیش کشیده ، توضیح می‌دهد. وی تفسیر عرفانی را در نهایت ، پذیرفته و آن را از باب تداعی معانی می داند و گاهی نیز به تفسیر عرفانی آیات اشاره می نماید ، از لغت و ادبیات عرب نیز استفاده نموده، با نگرشی اعتدالی به تفسیر علمی از آن نیز بهره می گیرد ، همچنین مباحث تربیتی و اخلاقی را مطرح نموده از علوم قرآن و آراء سایر مفسران نیز استفاده می کند ، وی علاوه بر اسلوب ترتیبی که اسلوب غالب این تفسیر است ، گاهی به تفسیر موضوعی نیز می پردازد ، ایشان در بهره گیری از روایات ، آنها را بدون چون و چرا نمی پذیرد بلکه آنها را دارای آفاتی دانسته و مورد نقد و بررسی قرار می دهد و در این راه از مبانی نقدی چون عرضه روایات بر قرآن ، عرضه بر سنت قطعیه ، عرضه بر عقل و عرضه بر قطعیّات علمی و تاریخی و نیز از نقد سندی استفاده می کند ، در نهایت می توان گفت که روش کلی این تفسیر ، روایی- اجتهادی است.
عالم ذر در میان مفسران و مطابقت آن با عوالم فیلسوفان
نویسنده:
محمدمهدی صدوق‌زاده
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ذر در لغت بر لطافت و انتشار دلالت دارد؛ و ذریّه نیز به همین اعتبار بر اولاد اطلاق شده است.عالم أخذ پیمان نیز به واسطه‌ی کثرت و انتشار ذریّه‌ی بنی‌آدم، عالم ذر نامیده شده است.در مورد وجود یا عدم وجود چنین عالمی در بین دانشمندان اسلامی اختلاف است. اهل حدیث و اکثر مفسّران اهل‌سنّت و شیعه معتقد به وجود آن هستند؛ وعقل‌گرایان از مفسّران وجود آن را انکار نموده-اند.در مورد چگونگی این عالم، بعضی آن را عالم استعدادات و ظرفیت‌ها دانسته‌اند؛ و بعضی نیز عهد مأخوذ از بنی‌آدم را نهادن فطرت در وجود بشر می‌دانند. فلاسفه عوالم وجود را به سه عالم عقل، مثال و مادّه و بعضی به چهار عالم تقسیم نموده و عالم ربوبی را نیز به عوالم مذکور ملحق نموده‌اند.در این پایان‌نامه ضمن بررسی دیدگاه‌های مختلف درباره عالم ذر از سوی مفسّران مسلمان، تلاش شده است با یکی از عوالم چهارگانه مورد قبول فیلسوفان تطبیق گردد. در تطبیق عالم ذر با عوالم فیلسوفان به این نتیجه می‌رسیم که عالم مذکور با عالم علم ربوبی مطابقت دارد.
ساختار تربیت فطری در کلام امیرالمومنین (علیه‌السلام)
نویسنده:
لیلا علی‌خواه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
تربیت، ابزار تعالی و کمال انسان و جامعه بشری است و تربیت فطری منشأیی برای دیگر تربیت‌هاست چرا که سعادت و یا شقاوت حاصل از نوع پرورش فطرت، سعادت یا شقاوت جاودان است. میل به کمال، جزء فطرت انسان است پس لازم است برای رسیدن به آن، که هدف آفرینش انسان است، برنامه‌ای بر اساس فطریات او طراحی گردد. با توجه به این مشکل که انسان در تشخیص مصداق صحیح کمال حقیقی و شکوفایی فطرت خویش به خطا می‌رود؛ هدف کاوش این پایان‌نامه ارائۀ برنامه‌ای هر چند مختصر بر اساس آموزه‌های امیرالمؤمنین علی(عليه‌السلام)، برای شکوفایی فطرت و ایجاد تربیتی صحیح و در نتیجه ایجاد جامعه انسانی است که در نهایت قرب الهی به ارمغان می‌آورد. هر چند انسان تجزیه ناپذیر است اما برای فهم و درک رفتارهای انسانی و یافتن شیوه‌های تربیتی مناسب لازم است از منظرهای گوناگون به انسان توجه نمود و جایگاه فطرت را در ساختار وجودی او یافت. انسان ترکیبی از روح و جسم است و فطرت ویژگی‌های مشترک بین همۀ انسان‌هاست. ویژگی‌هایی از قبیل: 1ـ بین همۀ انسان‌ها در هر زمان و مکان مشترک است. 2ـ بر اساس توحید است. 3ـ دین الهی بر آن منطبق است. 4ـ حجت و دلیل خداوندی است. 5ـ دارای بینش و گرایش است. 6ـ زوال ناپذیر و در نتیجه حجاب گیرنده و شکوفا شونده است. 7ـ انسان را به غایت و هدف اصلی آفرینش می‌رساند.فطرت انسان کمال طلب است و بر اساس این میل که خداوند عطا نموده، وی همۀ ابعاد زندگی خود را تنظیم می‌کند و به دلیل ابعاد وجودی دیگری که در ساختار انسان وجود دارد؛ مانند غریزه و نفس، انسان در به ثمر رساندن فطرت کمال طلب خویش به انحراف رفته و با مصادیق اشتباه مسیر زندگی خویش را طی می‌کند. اما روش‌های تربیت فطری می‌تواند با عنایت به داشته‌های فطری انسان مانند حب کمال، حب بقا، حب اتکا، حب علم، حب خوف، حب رجا، حب رضا و تسلیم، حب پرستش و توجه به موانع و عوامل شکوفایی آن‌ها، انسان را به سوی کمال حقیقی سوق دهد. در این پژوهش، هرکدام از فطریات انسان را مورد بررسی قرار داده و در خصوص هر بعد از فطرت به عوامل، موانع و روش‌های ویژه آن دست یافتیم و در خصوص هر بُعد از ابعاد فطرت، اثرهای تربیتی آن نیز بررسی شده است.از آنجا که اصل فطرت بر توحید است ـ زیرا کمال مطلق یکی است و آن خدای یگانه است که منشاء همۀ کمالات است ـ در پایان هر گفتار نگاهی توحید گرایانه نیز صورت گرفته است. در نهایت اینکه در این پژوهش ساختاری مبتنی بر ویژگی‌های خدادادی و فطری انسان برای تربیت وی ارائه شده است.
استدراک به لکن در قرآن
نویسنده:
عارفه عسکری مسینان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از روش‌های هدایتی قرآن، بر طرف کردن توهمات ناشی از جهل انسان‌ها و اصلاح عقاید آنان است. توهماتی که اگر برطرف نشود به سعادت انسان خدشه وارد می‌کند. این اصلاح اشتباه به استدراک مشهوراست. از ادوات آن «لکنّ» و «لکن»است که حدودا 130 بار در آیات قرآن کریم به‌کار رفته است. پژوهش حاضر به بررسی استدراکات و دفع توهماتی پرداخته است که با «لکنّ» صورت گرفته است. آیاتی که بیانگر اعتقادات اشتباه ناشی از توهم است، موضوعات گوناگونی را دربرمی‌گیرد که بیشترین آن مربوط به خداشناسی است. انسان‌شناسی، نبوت، معاد و جهان‌شناسی به ترتیب در مرتبه بعد قرار می‌گیرد. مبحث خداشناسی، اصلاح توهمات پیرامون صفات ثبوتی و سلبی خداوند را در بر‌می‌گیرد. در مبحث انسان‌شناسی انسان‌ها بر اساس عقاید و اعمال به سه گروه مومنان، منافقان وکافران تقسیم شده‌اند، تا با تصحیح نگرش در این زمینه، انسان خود و خدای خود را بهتر بشناسد. دفع توهمات پیرامون امکان و اثبات وقوع معاد و چگونگی حال افراد هنگام برپایی قیامت به منظور افزایش یقین نسبت به معاد و آمادگی برای سعادت واقعی صورت گرفته است. توهمات پیرامون نبوت عامه شامل مباحث عصمت و علم انبیا، اشتراک و تمایز ادیان و رفتار مردم در برابر دعوت انبیا است. نبوت خاصه مشتمل بر دلایل نبوت پیامبر اسلام (ص)، تایید معجزه‌ی پیامبر اسلام (ص)، آداب معاشرت با پیامبر اسلام (ص) است. تصحیح نگرش نسبت به موضوع نبوت سبب می‌شود انسان برای گذر سعادتمندانه از مسیر دنیا تا قیامت رهبران الهی را شناخته و در مسیر هدایت به آنان اقتدا کند.
  • تعداد رکورد ها : 1287